۲۶

۱۵-۱۴ .۴ .۱

 

 

 

 

 

 

 

تیتریه۲٫۶

 

 

 

 

۲۷

 

۱۸-۱۶

 

 

 

 

 

 

 

 

 

کوشیتکی۴٫۱۹

 

 

۲۸

 

۲۲-۱۹

 

 

 

بریهد۴٫۵٫۶

 

 

 

 

 

 

 

اولویت قابل توجه برای چاندوگیه این ایده را به دست می­دهد که اثر ابتدایی براساس این مکتب اوپه­نیشدها از پیش در متون بادریانه بوده ، که خود او یا یکی از پیشینیان او ۱۶ قطعه مهم آن را از دیگر مکاتب وده یی گرفته و بیشتر بر این نظر بوده ­اند که باید نظم بنیادی این مجموعه در نظر گرفته شود و با توجه به برخی شواهد می­توانیم بگوییم که بادریانه علاوه بر اوپه­نیشدها از شوتاشوتره، آیترین و جاباله استفاده کرده است. با در نظر گرفتن این نکته، این دستور العمل لعن آمیز که در سوتره ۳٫۳۲۵ نقل شده، طبق نظر شنکره باید جایگاهش در ابتدای اوپه­نیشد «اتهروه نیکاها»یی باشد؛ که از وجود آن درجای دیگر هیچ اطلاعی نداریم؛ من پیشنهاد می­دهم که این دستور العمل مشکوک ممکن است که در ابتدای یکی از این دو اوپه­نیشد و احتمالا از موندکه اوپه­نیشد بوده باشد؛ (از آنجا که با توجه به آثار بادریانه و شنکره در می یابیم که آنها فقط از اوپه­نیشد موندکه و پرشنه از اتهروه اوپه­نیشد استفاده کرده ­اند؛ در نتیجه از چیزی بیشتر از این اطلاع نداشته اند و به همین دلیل به نظر می­رسد که آنها تأثیر این اوپه­نیشد را [بر این موضوع] دیده بودند که این تأثیر در پی این دستور العمل آمده بود)؛ این فرمول شنتی از قبل در برخی از دست­نوشته­های اوپه­نیشد بوده و در برخی به صورت ناقص ذکر شده است. به برهمه سوتره­های بادریانه تفسیر برجسته و مهم شنکره(حدود ۸۰۰ میلادی) اضافه شده است؛ علاوه بر تألیفات دیگر، تفاسیر بریهد آرنیکه، چاندوگیه، تیتریه، ایتریه، شوتاشوتره، ایشه، کنه، کته، پرشنه، موندکه و ماندوکیه، که زیر نظر کتابخانه هند در جلدهای دو، سه، هفت و هشت چاپ شده ­اند، نیز به او نسبت داده شده ­اند. بنابراین تفاسیر شنکره بر کوشیتکی، که نخستین بار توسط شنکراننده شرح داده شده بود( مطابق با گزارش هال[۳۷۸]، فهرست، صفحه ۹۸ و ۱۲۳معلم مدهوه، که مکتبش در ۱۳۵۰ میلادی شکوفا شده بود) و میترانیه، که رامتیرته[۳۷۹] شرح کرده بود، مفقود شده ­اند.
هر چند، تفاسیر یازده اوپه­نیشد که به شنکره نسبت داده شده است احتمالاً برای خود او نمی ­باشد، اما صرفاً در مکتب شنکره، هنگامی که نظراتی در تفاسیر اوپه­نیشد داده می­شد اغلب با تفاسیر سوتره­های آنها موافقت داشت. تفسیر بر ماندوکیه که به اسم رساله­های شنکره­ای وجود دارد که ماندوکیه و گوده پاده کاریکا[۳۸۰] را به عنوان یکی مطرح می­ کند، و به نظر می­رسد این کل را در مفهومی اوپه نیشدی بررسی نمی­ کند.[۳۸۱]
و با این حقیقت موافق خواهد بود که ماندوکیه در هیچ کدام از برهمنه سوتره­ها یا تفاسیر شنکره از آنها ذکر نشده است، در حالی که دو سرود از کاریکا از گوده پاده توسط شنکره با این لغات، atra uktam vedânta-artha-sampradâyavidbhir âćâryaih. ذکر شده است. در تفسیر او بر برهمه سوتره­ها فقط اسامی ۴۰ اوپه­نیشدی را می­توان دید که بواسطه شنکره ذکر شده است(ضمیمه هایی که اشاره بر این نقل قول­ها دارد)- چاندوگیه۸٫۹؛ بریهد آرینکه ۵٫۶٫۵ تیتریه ۱٫۴٫۲ موندکه ۱٫۲٫۹ کته ۱٫۳ کوشیتکی ۸٫۸ شوتاشوتره ۵٫۳ پرشنه ۳٫۸ آیتریه ۲٫۲ جاباله ۱٫۳ مهاناراینه ۹؛ ایشه ۸؛ پَیْنْگی ۶ ؛ کنه ۵. هر چند شنکره متون ودانته را به عنوان متون حقیقی منسجم و هماهنگ می­پذیرد؛ اما در عین حال نیز به نظر می­رسد که مجموعه اوپه­نیشد دیگری در دسترس او نبوده؛ همان طور که برای جمع آوری برهمنه های مورد نظر اینگونه بود. در نتیجه عادت او این بود که به مقدمه شرح اوپه­نیشدها ارجاع می­داده است. بدین ترتیب در مقدمه تفسیر او از کنه اوپه­نیشد در آغاز بیان می­ کند که «آغاز نهمین ادهیایه است؛ که پیش از این کارها را به طور کامل بررسی کرده است؛ و بنابراین آنها نیز با سامن­هایی(نغمه­ها)که بخش­های این تالیفات را شکل داده­اند مرتبطند. و بعدی هم به دنبال بررسی گایتری سامن و در نهایت لیست معلمان می­آید. همه آنچه که در بالا است کماکان به این تالیفات متعلق است». در چاندوگیه بخش ۲: «کل مناسک آموزش داده شده ­اند؛ همچون شناخت پرانه – آگنی و غیره به عنوان الوهیت». در تیتریه بخش۲: «اعمال ذکر شده­ای که به گناهی را جبران می­کرد که مرتکب شده بودند، و همچنین اعمال مطلوب برای کسانی که در آرزوی پاداشی مسلم و قطعی بودند در بخش­های پیشین این کتاب آموزش داده شده بود[۳۸۲]. در بریهد آرنیکه بخش ۴: «رابطه این(اوپه­نیشدی) با گستره اعمال به شرح زیر است» و غیره. در ایشه بخش ۱:«منترهای ایشه واسیه[۳۸۳] و غیره ارتباطی به اعمال ندارند، (همانگونه که گمان می­کنیم) بلکه ماهیت آتمنی که مستقل از اعمال است را آشکار می­ کند» در ایتریه صفحه ۱۴۳: «اعمال همراه با شناخت ارتباط دارند به برهمن مادونی که» و غیره. همان طور که ممکن است از تفاسیر نقل شده این موضوع نتیجه گرفته می شود که همه این اوپه­نیشدها به نظر کماکان توسط شنکره به عنوان بخش­های پایانی براهمنه­های مورد ارجاع تلقی شده بودند. از دیگر سو ارتباط مشابهی با آن بخش از یک متن پیشینی در موضوع شرح­های بر کته و شوتاشوتره و همچنین با موندکه و پرشنه که شنکره آنها را به عنوان یک متن در نظر گرفته است، در دسترس نیست. در مقدمه­ای بر پرشنه p.160.2 شنکره خاطر نشان می­ کند که: «به منظور بررسی بیشتر موضوعات آموزش داده شده در منتره­ها (ی موندکیه اوپه­نیشد به درستی که شرح داده شده ­اند) این براهمنه(پرشنه اوپه­نیشد) پذیرفته شده است». هر چند که دیگر موندکیه و پرشنه هیچ ارتباطی با آنها را نشان ندادند، چونکه آنها نیز به مکاتب مختلف اتهروه وده (به ترتیب به شونکه و پیپلاد) ضمیمه شدند. این اتحاد میان آنها که شنکره مطرح کرده است، احتمالاً این امر را توضیح می­دهد که صرفاً پیش از زمان او میان آنها به عنوان نخستین منشأ و اساس مجموعه اتهروه اوپه­نیشدها پیوندی برقرار بود. احتمالاً در آن هنگام این مجموعه صرفاً از این دو تشکیل شده بود به این دلیل که بعید است که دیگر اوپه­نیشدها توسط شنکره نادیده گرفته شده باشد، این نکته درست است که شارح آننده جنانه[۳۸۴] به آغاز تفسیر شنکره بر ماندوکیه توجه کرده است: «وانگهی شروع با برهما اوپه­نیشد(او احتمالاً برهماویدیا اوپه­نیشد را در نظرداشته است) وگربهه اوپه­نیشد در بسیاری از اوپه­نیشدهای اتهروه ­وده وجود دارد». هرچند، از آنجایی که آنها در برهمه سوتره بادریانه[۳۸۵] مورد استفاده قرار نگرفته اند، شنکره هم آنها را توضیح نداده است». اما شاید این دلیل قانع کننده نباشد، چون این اوپه­نیشدها در برهمه سوتره بادریانه یافته شده ­اند و اینکه نمی­توان صرفاً با سنت یا از طریق خود شنکره آن را معین کرد. بنابراین باید سنتی داشته باشیم، یا اینکه خود شنکره اوپه­نیشدهای دیگر این متون را نادیه گرفته باشد، یا اینکه این اوپه­نیشد ناشناخته بوده یا به عنوان اوپه­نیشد شناخته شده نشده بودند و اینگونه در حقیقت شنکره ماندوکیه را همراه با گوده پاده کاریکا شرح کرده است، همچنین گوده پاده کاریکا خود شرحی بر اوپه­نیشد ندارد بلکه تألیفی به عنوان «اثری ادبی که شامل مفاهیم ودانته می شود» دارد.[۳۸۶]

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.

 

 

مهم­ترین مجموعه های اوپه­نیشدها

هم­چنین تاریخ سنت اوپه­نیشدی برای مدتی در هاله ای از ابهام پوشیده شده است و فقط به طور حدسی می­توانیم از مجموعه اوپه­نیشدهای موجود، درباره خاستگاه و منشاء آنها به نتایجی دست یابیم. این مجموعه­ها یا فهرست­ها از آغاز در دو دسته قرار می­گرفتند، تا آنجا که هر یک از آنها شامل تمامی اوپه­نیشدها یا تعداد محدودی از اوپه­نیشدهای اتهروه­ وده می­شوند (به طرح اصلی­شان مربوط می­ شود). نسخه­های موکتیکا[۳۸۷] و اوپنکهت[۳۸۸] جز دسته اول و نسخه­های کلوبروک[۳۸۹] و ناراینه[۳۹۰] جز دسته دوم می­باشند.
از هنگامی که اوپه­نیشدهای وده های سه­گانه کهن در سنت مکتب­های وده­یی باقی ماندند، مادامی که این مکاتب بودند، انتقال امن این اوپه­نیشدهای مورد نظر، تضمین شده بود. اما این انتقال از جهت دیگری با اتهروه وده بود که البته در مراسم قربانی استفاده نمی­شده و در نتیجه سنتی ریشه­دار و محکم مکاتبی همانند متون وده­های سه­گانه کهن که بتوان برای حفظشان به آنها اعتماد کرد را نداشت. این مسئله نه فقط توسط عدم تفاوتی که سمهیتاها از آن در رنج بود بلکه آزادی که با آن، این تألیفات جدیدش را پذیرفتند؛‌ نیز نشان داده شده است. مسئله دوم به طور حتم غیر ممکن است مادامی که این سنت تحت حراست مکاتب قانون مند وده­ یی­ای بود که خودشان را از نسلی به نسل دیگر مطابق با قوانین مکتبشان حفظ می­کردند. در اینجا ورود گسترده­ای از اوپه­نیشدهای تازه تألیف شده در اتهروه وده توضیح داده شده است. از دوره شنکره موندکه و پرشنه را یکپارچه با یکدیگر می یابیم(sup. P. 32) و به نظر می­رسد که این دو به عنوان شالوده مجموعه اتهروه اوپه­نیشدها بودند که به تدریج جمع آوری و سرانجام از ۳۴ قطعه و از موندکه تا نریسیمه تاپنیه تشکیل شدند؛ و نیز شامل برخی ادعاها در خصوص نام اوپه­نیشدها می­شدند که پیش از این هرگز شناخته شده نبوده است؛ به طوری که به تشخیص شنکره، کاریکا گودپاده در ماندوکیه اوپه­نیشد و در واقع خود این رساله[۳۹۱] در مورد جایگاه اوپه­نیشد ادعایی ندارند. این ۳۴ اوپه­نیشدها اولیه لیست کلوبروک بعدها به ۵۲ اوپه­نیشد با الحاق نه فقط تعدادی از تألیفات نو و تازه بلکه به نحو فوق العاده­ای در کنار و میان چندین مورد آنها متون شناخته شده وده­های کهن همچون بند ۳۵ و ۳۶ کته اوپه­نیشد، بند ۳۷ کنه اوپه­نیشد، بند ۳۹ و ۴۰ بریهن ارایانه[۳۹۲]،(=تیتریه اریانکه بند۱۰)، بند ۴۴ آنانده ولی[۳۹۳](=تیتریه اوپه­نیشد بند۲) و بند۴۵ از بریگوولی[۳۹۴] (=تیتریه اوپه نیشد بند ۳) اضافه شدند. در این شیوه مجموعه ۵۲ اوپه­نیشد نخست شناخته شده توسط کلوبروک، پدید آمده بودند؛ تلفیقی عجیب که درصددیم که آن را بر مبنای این فرضیه توضیح دهیم که در زمان و ناحیه­ای که این مجموعه در نهایت از سه ودای کهنی تدوین شده بودند که فقط در مکاتب ایترین­ها، تانین­ها (که چاندوگیه به آن اوپه­نیشد تعلق دارد) و واج[۳۹۵] بسط و گسترش داده شده بودند. بنابراین این اوپه­نیشدهای مکتب­های ودایی برجای مانده (به استثنای کوشیتکی، شوتاشوتره، میتراینیه که شاید پیش از این گم شده یا مورد شناسایی قرار نگرفته است) به منظور حفظ مطمئن­شان در مجموعه اوپه­نیشدهای موجود اتهروه وده اضافه شده ­اند. مجموعه ناراینه جدای از تعداد اندکی از رساله­های جدیدترش به طور کامل با مجموعه کلوبروک مطابق است.
هرچند شمار اوپه­نیشد کلوبروک از ۵۲ به ۴۵ عدد کاهش داده شده است، هفت متن فرقه­ ای موجود که بعدها از شماره ۴۶ تا ۵۲ به آن اضافه شده ­اند و عبارتند از: دو گوپالتاپدیه[۳۹۶]، کریشنا[۳۹۷]، واسودو با گوپیچندنه[۳۹۸]، شوتاشوتره و دو وردتاپنیه[۳۹۹]. این ارتباط بر مبنای این نظریه توضیح داده شده که عدد ۵۲ پیش از این نوعی مشروعیت قانونی را در برابر این خواسته ای که هم اینک برای نخستین بار پدید آمد برای شناسایی این هفت متن اضافی حاصل کرد. در پایان، این متون به بخش­های یکپارچه­ای که در اصل به یکدیگر تعلق داشتند دست یافتند و از این رو ۵۲ عدد به ۴۵ عدد کاهش یافت. و بدین گونه جایی برای هفت متن جدید درون ۵۲ عدد یافته شد، و در نتیجه لیست کامل به عنوان لیستی مرسوم شناخته شد. به نظر می­رسد که ۱۰۸ مجموعه اوپه­نیشدی که خود مونتکا به عنوان اوپه­نیشدهای متأخر تلقی می­ کند به ناحیه­ای کاملاً متفاوت یعنی احتمالاً جنوب هند و زمانی بسیار جدیدتر تعلق داشته باشند. این مجموعه شامل همه رساله­های کلوبروک به جز نیلَرودرَ، پیندا [۴۰۰]، مهاناراینه، آشرمه و رساله­های ناراینه به جز وَرَدَتاپَنیه[۴۰۱] می­ شود، اگرچه غالباً تحت نام­های متفاوت و گه­گاه با الحاقات جدید به تعداد اصلی که سی یا چهل دفعه بسط داده شده است که به آنها ۱۱ اوپه­نیشد از تمام وده­های کهن سه­گانه اضافه شده ­اند، به استثنای مهاناراینه، و حدود هفتاد متن جدیدی که در هیچ جای دیگر یافت نمی­ شود. این شرایطی که در این مجموعه اوپه­نیشدهای وده­های کهن سه­گانه راه پیدا می­ کند و این شرایطی که در همان آغاز آن به زمان و مکان اشاره می­ کند که در آن یک سنت زنده و قابل اطمینان از مکاتب وده­یی دیگر وجود ندارد؛ در مورد این حقیقت که دلیل محکم تر و دیگری که بدون هیچ دلیلی ۱۰ عدد از این ۱۰۸ اوپه­نیشدها به ریگ وده اختصاص داده شده اند، ۱۹ عدد به یجور وده­ی سفید و ۳۲ عدد به یجور وده­ی سیاه، ۱۶ عدد به سامه ود­ه و ۳۱ عدد به اتهروه وده، با شیوه­ای که در تقابل با مکاتب وده­یی بوده و این مکاتب وده­یی کهن سرسختانه به آن اعتراض داشتند. در دیگر موارد، این مجموعه اهمیت فوق العاده­ای برای ودانته متأخر دارد(احتمالاً منحصراً و عمدتاً در میان براهمن­ها تلوگو یی[۴۰۲]) و اینک این مجموعه سزاوار بررسی دقیق و موشکافانه­ای می­باشد که در چاپ دوناگری [۴۰۳] ۱۸۹۶ در دسترس قرار گرفته است. پیش از این فقط یک چاپ در حروف تلوگو وجود داشت. همچنین این نکته شایان ذکر است که قرائت­های شنکرانند[۴۰۴] اغلب موافق با ۱۰۸اوپه­نیشدها و مخالف با ۵۲ اوپه­نیشد و اوپه­نیشد ناراینه می­باشد. جایگاه متمایز هر دو از ۵۲ و ۱۰۸ اوپه­نیشدهای که با مجموعه ای از ۵۰ اوپه­نیشدی که با نام اوپنکهیت [۴۰۵] پر شده است؛ در سال ۱۶۵۶ توسط شاهزاده محمد دارالشکوه از سنسکریت به فارسی ترجمه شده است؛ و بعد از آن در سال ۱۸۰۱-۰۲ توسط انکتیل دوپرن[۴۰۶] از فارسی به لاتین ترجمه شدند. همچنین اوپنکهیت همچون مجموعه مونتیکا، اظهار می­ کند که مجموعه اصلی اوپه­نیشد است. اوپنکهیت تحت تأثیر دوازده بخش اوپه­نیشدهای وده های سه گانه کهن و۲۶ اتهروه اوپه­نیشدی می­باشد که از دیگر منابع شناخته شده ­اند. هم چنین آن از هشت رساله مخصوص به خود تشکیل شده است که پنج مورد از آنها تا زمان حاضر در جای دیگری وجودشان ثابت نشده است. از این رو فقط ترجمه ای از فارسی به لاتین توسط دوپرن وجود دارد. در نهایت؛ اوپنکهیت محتوی ۴ رساله از واج.سامه .۱۶.۳۱.۳۲.۳۴ می­باشد، که به نخستین آنها [یعنی شماره ۱۶] به شکلی مختصرتر در دیگر مجموعه­ها از قبیل اوپهنیشدنیلَ رودرَ برمی­خوریم و این در حالی است که سه­تای دیگر در هیچ جای دیگری وارد نشده است. هر چند پذیرش این رساله­ها از سمهیتاها درون مجموعه اوپه­نیشدها، به گونه دیگری خطر به فراموشی سپردنشان را به وجود می آورد؛ اما مجموعه این اوپه نیشدها ما را بر آن می دارد که نتیجه بگیریم که در مقایسه با تاریخ متأخر خود مجموعه اوپنکهیت، اگرچه از همان ابتدا در سال ۱۶۵۶ مترجمان فارسی آن ادعا نداشتند که تدوین کننده اصلی اوپنکهیت­اند اما این مجموعه جانشین مجموعه ­ای شد که پیش از این تکمیل شده بود. در واقع به نظر می­رسد که آنها را به عنوان یک چیز تازه که در گذشته­های دور نشئت گرفته ، تلقی می­کردند. دوپرن اوپنکهیت را کلمه به کلمه از روی ترجمه فارسی آن به لاتین برگرداند [ترجمه تحت­الفظی] در حالی­که نحوه زبان نخستین [سنسکریت] آن را حفظ کرده است؛ این ترجمه کلمه به کلمه­ در تقابل شدید با ترجمه آزاد مترجمان فارسی زبانی است که با متن سنسکریت تعامل داشته اند. اوپنکهیت کتابی مشکل برای خواندن است و بصیرتی نافذ همچون بصیرت شوپنهاور برای اکتشاف در درون این پوسته مشمئز کننده لازم است تا هسته ارزشمند فلسفی و مهم آن را بیرون آورده و به منظور استفاده بهینه و مناسب برای مکتب خاص خودش آن را ترجمه کنند. بررسی مطالب اوپنکهیت بر مبنای متن سنسکریت، نخست توسط ا. وبر در کتاب مطالعات هندی در جلدهای اول، دوم و نهم، قبول شده بود. در طی این مدت متون اصلی تا حدودی با شرح و تفسیرهای مفصل و نیز در مجموعه­های آننداشرمه[۴۰۷] زیر نظر کتابخانه هند[۴۰۸] منتشر شدند. مکس مولر هم دوازده اوپه­نیشد کهن را در«کتاب متون مقدس شرق جلد های ۱ و ۱۵ »[۴۰۹] ترجمه کرد. دو رساله طولانی و برخی از رساله­های کوتاه­تر هم توسط او. بوتلینگ[۴۱۰] به آلمانی متشر شده است. ترجمه من [پل دوییسن] از ۶۰ اوپه­نیشد (لایپزگ[۴۱۱]،۱۸۹۷) شامل متون کاملی از این نوشته­ها است که براساس استناد به یافت منظمشان در مجموعه­های هندی و فهرست اوپه­نیشدها انجام دادم، و می­توان تا حدودی ادعای رسمیت آن را داشت. مقدمه­هایی در بالا ذکر شد و نیز این نکات به طور مبسوطی این موضوع و تألیف چندین رساله را مطرح می­ کند و بنابراین ضروریتی برای وارد شدن دوباره در اینجا به این پرسش­های ادبی وجود ندارد.
III
مفاهیم اساسی اوپه­نیشدها و اهمیت آنها
۱ـ اهمیت اساسی اوپه­نیشدها
همه اندیشه­ های موجود در اوپه­نیشدها حول دو ایده بنیادی می­چرخد که این دو ایده عبارتند از:
۱. برهمن ۲٫ آتمن.
علی القاعده این دو اصطلاح به صورت مترادف هم به کار می­روند. اما آنجا که تفاوت می­خواهد خود را آشکار کند برهمن به مثابه اصل پیشین و تبیین کمتر قابل فهم و آتمن به مثابه اصل متأخر و چشمگیرتر می­آید؛ برهمن به عنوان اصل ناشناختنی که ضروری است بیان شود و آتمن به عنوان اصل شناخته شده­ای که از طریق آن ناشناختنی­ها خود را تبیین می­ کنند؛ برهمن به عنوان اصل آغازین که هستی را در برگرفته و آتمن تا به آنجا که شناختنی است در درون خود آدمی ظاهر می­ شود. می­توان به عنوان مثال عباراتی از شته پته برهمنه بند ۱۰.۶.۳ و چاندوگیه ۳.۱۴ را آورد که تنها اندیشه اساسی شان این است «که هستی همان برهمن است»[۴۱۲] و « برهمن نیز آتمن دورن ماست»[۴۱۳]. مثال دیگر توسط داستان گارگیه مطرح شده است (بریهد بند ۲.۱ و کوشیتکی بند ۴) کسی که بیهوده می­کوشد تا برهمن را تعریف کند تا اینکه در نهایت او توسط پادشاه به آتمن ارجاع داده می شود.
وضوح بیشتر تفاوت میان آتمن و برهمن آن جایی آشکار می­ شود که این دو اصطلاح در کنار یکدیگر و در عباراتی موجز آمده­اند. عبارت بریهد بند ۴.۴.۵ می ­تواند مثال خوبی از این مورد باشد: «راستی که برهمن همین آتمن است»[۴۱۴]. اگر برای منظور فعلی خود به این تمایز برهمن به عنوان اصل کیهانی هستی متوسل شویم؛ آتمن را به عنوان اندیشه اساسی و روانی کل فلسفه اوپه­نیشد می­توان با این عبارت ساده بیان کرد: برهمن= آتمن ؛ به عبارت دیگر، برهمن، قدرتی که خود را در همه چیزهای موجود تجسد می بخشد، قدرتی که می­آفریند، نگه می­دارد، حفظ می­ کند و دوباره همه جهان­ها را به درون خود باز می­گرداند، این قدرت الوهی و بیکران با آتمن یکی است. پس از کندن همه چیزهای بیرونی/ پوشش ­های خارجی، ما آن را در خودمان به عنوان اساسی­ترین وجود واقعی یعنی خود فردی مان که همان روح است، کشف می­کنیم. این هویت برهمن و آتمن، خدا و روح، اندیشه اساسی همه آموزه های اوپه­نیشدهاست. این ادعا به صورت مختصر با این «گفته بزرگ» که «تو او هستی»[۴۱۵] و «من برهما هستم»[۴۱۶] بیان شده است؛ و در جمله ترکیبی «وحدت و اتحاد برهمن و آتمن»[۴۱۷] عقیده مکتب ودانته توصیف شده است.
اگر ما این اندیشه بی نهایت رمزی و تا حدودی عاری از افراط و تفریط را از اشکال مختلفی که به خود می گیرد برهنه کنیم، اشکالی که برهمن در متون ودانته ای تحت آنها ظاهر می­گردد، و توجه خود را صرفاً روی بساطت فلسفی آن به عنوان هویت خدا ور روح، برهمن و آتمن متمرکز کنیم، در می­یابیم که این اهمیت بسیار بیشتر از آن چیزی است که اوپه­نیشدهای زمان و کشور آنها بیان کرده ­اند؛ دارند، نه ما ادعا می کنیم که آن ارزش گرانبهایی برای همه نژادهای بشری دارد. ما از آینده خبر نداریم، نمی­دانیم چه الهام­ها و کشفیاتی برای کوشش­های خستگی ناپذیر روح آدمی در شرف وقوع است، اما یک چیز را با اطمینان می­توانیم تأکید کنیم که راه جدید و غیر منتظره فلسفه آینده را بتواند طی کند؛ این اصل محکم و تزلزل ناپذیر باقی خواهد بود و احتمالاً هیچ­گونه انحرافی از آن نمی ­تواند صورت گیرد. اگر روزی روزگاری جواب کلی و جامعی برای این معمای بزرگ به ذهن فیلسوفان در باب ماهیت همه چیزهایی که آشکارا دامنه شناختمان را گسترش می­داد خطور کند؛ این کلید فقط می ­تواند در آنجایی یافت شود که صرفاً این ماهیت باطنی و نهفته از درون و مطابق گفته ها یعنی ژرف ترین خود؛ برایمان آشکار می شود. این “خود” برای نخستین بار توسط متفکران اصلی اوپه­نیشدها، با شهرت جاودانه­شان، هنگامی یافته شد که آتمن­مان را یعنی ژرف­ترین وجود شخصی­مان را به عنوان برهمن یعنی ژرف­ترین هستی کیهانی طبیعت و ژرف­ترین وجود همه پدیدارهایش را شناختند.
۲ـ مفهوم اوپه­نیشدها و رابطه آن با فلسفه
کلیت موضوع ارتباط دین و فلسفه ریشه در این اندیشه دارد (اگر بخواهیم به زبان فلسفی کانت بگوییم) که کیهان صرفاً ظهور است و نه واقعیت(فی نفسه)[۴۱۸]؛ به­عبارت دیگر، کل کیهان با انشعابات بی­شمارش در مکان و زمان، و هم چنین تمامی دریافت­های پیچیده و دشوار باطنی­مان، همه شان صرفاً صورت ظاهری هستند که واقعیت نفس الامری در پوشش آن، خود را برای آگاهی ما آشکار می­ کند. ولی باید گفت که این واقعیت نفس الامری به شکلی خارج از آگاهی ما و مستقل از آن است، به­عبارت دیگر اینکه مجموع تجربیات بیرونی و درونی فقط و فقط به ما می­گویند که امور عالم نزد ما و نزد قوای عقلانی ما چگونه شکل گرفته­اند و{این را نمی­گویند} که امور عالم فی نفسه و جدای از عقولی مثل عقل­های ما چگونه هستند. به سادگی می­توان چگونگی شکل­ گیری این اندیشه را که نخستین بار در فلسفه کانت با آن روبه رو شدیم، نشان داد، زیرا هر فلسفه­ای از آنجا که در تقابل با علوم تجربی است، نه فقط به یادگیری شناخت موضوعات در موقعیت و محیط پیرامونی­شان بسنده نکرده و به بررسی روابط علی­شان می ­پردازد؛ بلکه ترجیح می­دهد دامنه جستجو و کاوش را به فراتر از اینها گسترش داده و ماهیت چیزها را مشخص کند، تا آنجا که همه واقعیات تجربی با همه توجیهات و تعلیلات ارائه شده توسط علوم تجربی مادام چیزی که نیازمند توضیح درباره آنها باشد؛ را مورد بررسی قرار می­دهد؛ و این راه حل در اصولی ارائه شده یافت می­ شود و از آن در جستجوی فهم ماهیت چیزها و روابطشان استفاده می­ شود. بنابراین این واقعیت که فلسفه از همان روزهای نخست در جستجوی مشخص کردن اصل آغازین هستی بوده ثابت می­ کند که فلسفه از آگاهی کم و بیش واضحی آغاز شده که کل واقعیت تجربی جوهر راستین چیزها نبوده و به زبان فلسفه کانت این یعنی اینکه فقط ظهور{نمود} و نه خود چیزها، فی نفسه است.
تا آنجا که می­دانیم سه ضرورت وجود داشته که بنابر آن فلسفه به یک فهم روشن­تر از وظیفه متناوب و تکراری­اش و راه­ حل­های مناسب رسیده است: نخست در هند با اوپه­نیشدها، مرحله بعد در یونان و با فلسفه پارمندیس و افلاطون و در نهایت در همین زمان­های اخیر با فلسفه کانت و شوپنهاور. در این مرحله اخیر نشان خواهیم داد که چگونه فلسفه یونان با تعالیم فلسفی پارمندیس و افلاطون که کل این جهان در معرض تغییر و صیرورت، آنگونه که پارمندیس توصیف می­ کند صرفاً پدیداری بوده یا اینکه در آثار افلاطون جهان سایه­هاست، به اوج خود رسید؛ و این که چگونه این دو فیلسوف از طریق آن کوشیدند تا واقعیات اساسی را دریابند؛ که افلاطون در اصطلاحاتی که آموزه اوپه­نیشدها نه کمتر از نحوه بیان کانت را یاد آوری می­ کند، که آن را به عنوان آتمن[۴۱۹] توصیف می­ کند.
سپس خواهیم دید که چگونه دوباره این اندیشه تحت الشعاع نفوذ ارسطو قرار گرفت و مسکوت ماند و طی قرون وسطی تا حدودی به شیوه­ای متفاوت مورد اقبال واقع شد و حتی بیش از پیش در فلسفه کانت برجسته­تر شده و توسط جانشین برجسته­اش شوپنهاور اقتباس و کامل شد. و این امر از طریق نشان دادن اینکه پایه های اساسی برداشت­های عمیق افلاطون و کانت ریشه در آموزه­های اساسی اوپه­نیشد دارد میسر است. و در اینجا سرو کار ما با اوپه­نیشدها می­باشد و اهمیت تاریخی و جهانی این اسناد از نظر ما نمی ­تواند به بهترین وجه ممکن مشخص شود مگر با نشان دادن اینکه چگونه مفهوم بنیادی فلسفه افلاطون و کانت دقیقاً همان چیزی بوده که اساس و پایه آموزش اوپه­نیشد را شکل داده است.
موضوعاتی که در اطراف ما در فضای نامتناهی پراکنده­اند و به خاطر ماهیت جسمیمان به آنها وابسته­ایم، مطابق با نظر کانت، «اشیا فی نفسه» نیستند بلکه فقط نمود و ظاهر می­باشند. مطابق نظر افلاطون، آنها حقایق صحیح نیستند، بلکه صرفاً سایه­هایی از حقایق هستند و مطابق با آموزه اوپه­نیشد، آنها آتمن یعنی «خود» واقعی اشیا نیستند، بلکه صرفاً مایا هستند، که در گفته­ها فریبی یا توهمی بیش نیست. این درست است که واژه مایا برای اولین بار در شوتاشوتره بند ۴٫۱۰ یافت شده است؛ و از این رو برخی نویسندگان تأکید کرده ­اند که مفهوم مایا کماکان در اوپه­نیشدهای کهن­تر ناشناخته است، و از این رو حقیقتی را شناسایی کردند که با بیان متفاوت از آنچه که بیان کرده ­اند، پوشانده شده است. چگونه امکان درک این اوپه­نیشدهای کهن در پرتو این تأکید برای آنان میسر شده است (بریهد و چاندوگیه) شاید آنها خودشان می­دانند. این درست است که آنها از ابتدا تا به انتها با مفهومی که بعدها به گونه­ ای مناسب با کلمه مایا بیان شده بود، فهمیده شده ­اند. در بسیاری از درخواست­هایی که آنها آتمن شخصی را ، آتمن کیهان، ترسیم می­ کنند، بایستی در پی این باشند که اشاره شده این بدن و این جهان که خودشان را برای ما آشکار کرده ­اند؛ بدون جستجو آتمن نیستند، خود نیستند، واقعیت حقیقی هم نیستند و اگر همچون دیو ویروچنه آنها را اینگونه تلقی کنیم، دچار فریب و توهم هستیم. همانگونه که یَجنَوَلکهیه در بریهد ۲٫۴٫۵ می­گوید که “موضوعات دنیوی و روابط­شان به خاطر خودشان دارای ارزش نیستند( اشیا فی نفسه) بلکه این ارزش به خاطر آتمن است، حتی نه، آنها صرفاً در آتمن موجود هستند و شخصی که آنها را “جزئی از خود”[۴۲۰] می­داند به طور کلی آن را از میان برده و تباه کرده است. او می­گوید، این آتمن، براهمن و کشتریه است، فضا است، خدایان و آفریدگاران است؛ “این آتمن کل جهان است”.[۴۲۱] هر وقت که فرد به این دستاویز بچسبد، به طور هم زمان این نشانه را استنباط می­ کند، بنابراین هنگامی که آتمن را درک کند، همه موجودات را درک می­ کند: در بریهد ۲٫۴٫۵ آمده است: “به راستی کسی که خود را می­بیند، می شنود، می­فهمد و می­شناسد، توسط آن تمامی کیهان را می­شناسد”. به محض اینکه خود با این مفاهیم مرتبط شد، و حتی با این عبارت از بریهد آرنیکه که در چاندوگیه ۶٫۱٫۲ هم بیان شده است، جایی که جایگاه نخست نقطه اوج تحول فرض شده است و به موضوعی برای گفتگو تبدیل شده است: “آیا تو برای این تعلیم که بواسطه آنچه ناشنیدنی است، شنیده می­ شود و با آنچه نافهمیدنی است فهمیده می­ شود، با آنچه ناشناختنی است شناخته می­ شود؛ می­پرسی؟”، “سرورم، این تعلیم چیست؟ عزیزم همانطور که با یک ذره خاک رس آنچه که از آن تشکیل شده باشد، شناخته می­ شود، این تغییر فقط و فقط یک کلمه است، یک نام صرف و در حقیقت فقط خاک رس است؛ بنابراین عزیزم این تعلیم است”. در اینجا تغییرات مختلف یک جوهر صرفاً توسط بازی با کلمات، نام صرف، بیان شده است درست همانگونه که پارمندیس این نکته را تأکید می­ کند که همه آنچه را که شخص به عنوان واقعیت تلقی می کند صرفاً نام است. عبارات بعدی زبانی را به کار برده است که بر مبنای این مفهوم قرار گرفته است: این چندگانگی یا تکثر نیست” و در این عبارات بندهایی از بریهد ۴٫۴٫۱۹ هم مطرح شده است:
در روح باید این را درک کرد
در اینجا تکثری در کار نیست
آنکه تصور می کند که تفاوتی می­بیند،
کورکورانه از مرگی به مرگ دیگر با عجله می رود.
هم چنین این نکته اوپه­نیشدها متأخر به جا و قابل توجه است که حتی نمی­توان دلیلی برای تکثر تعیین کرد، “دلیل موجهی هم برای ثنویت وجود ندارد و فقط آتمن جاودانه را می­پذیرد” (یعنی ما از شناختن هر چیزی خارج از آگاهیمان ناتوان هستیم، که در هر شرایطی وحدتی را شکل می­دهد). نتیجه صریح مطالب بالا چنین است: ۱- این نظر که بعدها به صراحت در آموزه مایا بیان شده بود تا بدین جا از ناشناخته بودن کهن­ترین اوپه­نیشدهای در آن تلقی شده است و با آموزه بنیادینشان از یگانه حقیقت آتمن و مجموعه ضروریات آنها را شکل داده است؛ ۲- این که آموزه بنیادین اوپه­نیشد در توافق کامل با فلسفه پارمندیس و افلاطون و کانت و شوپنهاور می­باشد. بنابراین در واقع این کاملاً درست است که هر سه، از دوران و کشورهای متفاوت ظاهر شده ­اند اما با شیوه تفکر کاملاً مستقل متقابلاً حرف­های یکدیگر را توضیح، تأیید و تکمیل می­ کنند. اجازه دهید به همین مطالب درباره اهمیت فلسفی اوپه­نیشدها بسنده کنیم.

 

 

مفهوم اوپه­نیشدها و ارتباط آن با دین

این اندیشه مشترک برای فلسفه هند، افلاطون و کانت، اشاره می­ کند که همه جهان فقط نمود است و حقیقت ندارد، این اندیشه نه فقط مهم­ترین زمینه خاص فلسفه­ها را شکل می­دهد بلکه فرضیه و شرط ضروری[۴۲۲] همه دین­هاست. از این رو، معلمان بزرگ مذهبی در زمان های اولیه یا متأخر، و نه، حتی همه آنهایی که در حال حاضر به دین خود باقی مانده­اند، بی آنکه خود بدانند پیرو کانت هستند. برای ثابت کردن این موضوع این مطلب را به اجمال مطرح می کنیم:
فرضیه های مقدماتی همه ادیان را، کانت به دفعات توضیح داده است:

 

 

وجود خدا

جاودانگی روح

 

این سیستم حالت تعمیم‌یافته‌ی جریان کارگاهی است یعنی در این سیستیم دارای تعدادی کارگاه‌های متوالی هستیم که در بعضی ازاین ایستگاه‌ها تعدادی ماشین موازی یکسان وجود دارند که در هر کارگاه یک کار باید توسط حداکثر یک ماشین پردازش شود.
۲-۲-۵٫کار کارگاهی[۱۷]
در این سیستیم‌ها تعدادی ماشین متفاوت در یک سالن وجود دارند که هرکار ممکن است به یک ماشین یا به تمام ماشین‌ها در یک توالی مربوط به خود نیاز داشته باشد.
۲-۲-۶٫سیستیم کارگاهی باز[۱۸]
این سیستیم شبیه به سیستیم کار کارگاهی می‌باشد ولی با این تفاوت که توالی مراحل هر محصول از پیش تعیین شده نمی باشد. یعنی هیچ تقدم و تأخری برای عملیات پردازش یک محصول تعریف نشده و معمولاً هدف در این سیستیم تولیدی حداقل‌سازی زمان اتمام کلیه‌ی کارهاست.
۲-۲-۷٫پردازش دسته‌ای[۱۹]
در این سیستیم یک ماشین قادر به پردازش مجموعه‌ای از کارها به‌صورت همزمان می‌باشد یعنی در یک لحظه از زمان ماشین قادر است بیش از یک کار را پردازش کند که معمولاً در این سیستیم ماشین دارای یک ظرفیت محدود برای پردازش همزمان کارها می‌باشد و زمان پردازش هر دسته از کارها برابر است با بزرگ‌ترین زمان پردازش کارهای درون آن است. که این مدل از زمان‌بندی، موضوع بحث ما در این پایان نامه خواهد بود که مهمترین اهدافی که در این سیستم‌های تولیدی دنبال می‌شوند عبارتند از:
حداقل‌سازی زمان تکمیل آخرین کار و بهره‌وری بیشتر ظرفیت از خط تولید.
۲-۲-۸٫سیستم کارگاهی وابسته
که خود به دو دسته تقسیم می‌شوند:
۲-۲-۸-۱٫وابستگی به منابع
وابستگی در این سیستم‌ها در ارتباط با منابع موجود است از قبیل: خرابی ماشین‌آلات- تعمیرات و نگهداری- بیماری اپراتور- تأخیر در ورود یا کمبود مواد اولیه و …
۲-۲-۸-۲٫وابستگی به کارها
وابستگی در این سیستم مرتبط با کارهای ورودی به سیستم از جمله: تغییر در موعد تحویل- تغییر در زمان پردازش- تغییر در اولویت کار- تغییر در زمان ورودی و …
۲-۳٫انواع مسائل زمان‌بندی از لحاظ زمان آماده‌سازی
یکی دیگر از مفاهیم مهم وتأثیر گذار در زمینه‌ی زمان‌بندی، زمان آماده‌سازی ماشین است. زمان آماده‌سازی عبارت است از مدت زمان لازم برای تنظیم و آماده کردن یک ماشین جهت پردازش از یک کار به کار دیگر. در این زمان ماشین عملاً متوقف است و قادر به انجام هیچ کاری نمی‌باشد.
زمان آماده‌سازی انواع مختلفی دارد از جمله زمان آماده‌سازی وابسته به توالی کارها و یا زمان آماده سازی وابسته به ماشین و گاهی اوقات زمان آماده‌سازی قادر به چشم پوشی است یعنی در خود زمان پردازش گنجانده می شود.
زمان آماده‌سازی درنظر گرفته شده در این تحقیق با توجه به شباهت میان کارها و دسته‌بندی کردن کارها در خانواده‌های مختلف تعریف می‌شود یعنی بین پردازش کارهای متعلق به خانواده‌های یکسان زمان آماده‌سازی ناچیز است و قابل چشم‌پوشی است ولی در مقابل بین پردازش کارهای متعلق به دو خانواده‌ی مختلف زمان آماده‌سازی قابل ملاحظه‌ای وجود خواهد داشت.
در چنین مدل‌هایی سعی در این است که کارهای هم خانواده تا جای ممکن به‌صورت متوالی انجام شوند تا حداقل زمان آماده‌سازی را داشته باشیم و بتوانیم از ماشین حداکثر استفاده را بکنیم ولی از طرفی دیگر این رویه ممکن است موجب بروز تأخیر در موعد تحویل کارهای دیگر خانواده‌ها شوند.
۲-۴٫مروری بر اصول سیستم‌های تولیدی با قابلیت پردازش دسته‌ای از کارها
بعد از یک کلی نگری از انواع مسائل زمان بندی اکنون در ادامه این پایان نامه قصد زمانبندی سیستمهای تک ماشینه با قابلیت پردازش دسته ای را خواهیم داشت.
از جمله مهمترین صنایع تولیدی در دنیای امروزی، صنایع با قابلیت پردازش دسته‌ای از کارها است که می‌توان برای مثال اشاره کرد به:
انواع کارخانجات صنایع غذایی (تولید بستنی، پر کردن بطری‌های نوشیدنی و…)
یا کوره‌های پخت (نان و شیرینی و …)
یا صنایع ذوب و یا صنایع الکتریکی (هدف آزمایش سالم بودن قطعات الکتریکی بطور همزمان و …)
مهمترین هدفی که در تمامی صنایع پردازش دسته‌ای فوق دنبال می‌شوند عبارتند از:
سرعت تولید بالاتر- خروجی بیشتر از خط تولید- کاهش هزینه‌های جریان ساخت محصول- جلوگیری از تکرار زمان‌های آماده‌سازی و هزینه‌های آماده‌سازی.
۲-۵٫مروری بر زمان‌بندی تک‌ماشینه با قابلیت پردازش دسته‌ای از کارها از نظر اندازه‌ی سفارشات کارها
درسیستم‌های تولیدی تک‌ماشینه با قابلیت پردازش دسته‌ای, یک‌ ماشین وجود دارد که دارای ظریفیت محدود می‌باشد یعنی این ماشین قادر است که در یک لحظه از زمان، حداکثر B واحد از کارهای مختلف را پردازش کند که می‌توان تحقیقات گذشته را از نظر اندازه‌ی سفارشات دریافت شده از سوی مشتری‌ها به چند دسته تقسیم کرد:
۱-در این دسته از مسائل سفارشات رسیده از سوی مشتری همگی دارای اندازه‌ی ۱ واحد می‌باشند یعنی هر کار به اندازه‌ی ۱ واحد از ظرفیت ماشین را اشغال می‌کند.[۱۷]
۲-دسته‌ای دیگر از این مسائل شامل کارهایی است که هر کدام اندازه‌ی سفارش بیشتر از یک واحد از ظرفیت ماشین را دارند ولی اندازه‌ی سفارش تمامی این کارها با هم برابر است.[۴,۵,۱۱,۱۴,۱۵,۱۶,۱۸]
۳-در این دسته از مسائل اندازه‌ی سفارشات کارهای مختلف می‌تواند متفاوت از هم باشند که تحقیق ما در این دسته از مسائل از نظر اندازه‌ی سفارش‌ کارها جای خواهد گرفت [۲,۳,۶,۷,۸]و همچنین قابلیت تفکیک شدن یک کار روی اندازه‌ی سفارش آن کار در دسته‌ های مختلف وجود خواهد داشت که به این مفهوم در گذشته در سیستم‌های پردازش دسته‌ای کمتر توجه شده است.
۲-۶٫مروری بر زمان‌بندی تک‌ماشینه با قابلیت پردازش دسته‌ای از کارها از لحاظ دسته‌بندی خانواده‌ی کارها
در سیستم‌های پردازش دسته‌ای از نظر پردازش همزمان کارها می‌توان بدون هیچ محدودیتی با هم پردازش شوند[۱۲,۱۴,۲۳] یا اینکه ماشین قادر به پردازش کارهایی به صورت همزمان خواهد بود که دارای ویژگی‌های مشترکی باشند از جمله زمان پردازش یکسان که این کارها را در خانواده‌های مشخصی جای میدهد که هر خانواده دارای کارهایی با زمان پردازش برابر می‌باشد. [۱۹,۲۱,۲۲]
تحقیق ما از نوع دوم این دسته از مسائل می‌باشد که علاوه بر این محدودیت بین پردازش دسته‌ هایی از خانواده‌های مختلف زمان آماده‌سازی هم تعریف می‌شود زیرا در کارهای گذشته به این مفهوم و تأثیر آن روی بهینه‌سازی اهداف مدنظر در مسئله پردازش دسته‌ای کمتر توجه شده است.
۲-۷٫مروری بر مسائل پردازش دسته‌ای با محدودیت زمان دسترسی[۲۰] کارها
یکی دیگر ازعوامل تأثیرگذار در بهینه‌سازی اکثر اهداف در مسائل پردازش دسته‌ای زمان‌دسترسی کارها خواهد بود که یا تمامی کارها در زمان صفر در دسترس‌اند[۱,۲,۳,۴] و یا هر کار در زمان دلخواهی وارد سیستم میشود[۲۱,۲۲,۲۳] که از این نظر تحقیق ما جزء دسته‌ هایی قرار دارد که کارها با زمان‌دسترسی متفاوت در اختیار می‌باشند که این عامل خود بر پیچیدگی‌های محاسباتی مسئله می‌افزاید.
۲-۸٫مروری بر روش‌های حل مسائل زمان‌بندی در محیط پردازش دسته‌ای
۲-۸-۱٫روش‌های دقیق
سونگ و همکارانش [۲۱] یک روش برنامه‌ریزی پویا- جولای و همکارانش [۶] یک روش شاخه و ارزش- داپنت و همکارانش[۱۰,۲۲] یک روش دقیق شاخه و کران- جولای و همکارانش [۱۸] یک برنامه‌ریزی پویا را برای مسائل مختلفی در زمینه‌ی BPMP ارائه دادند که در ادامه‌ در مورد هر یک صحبت خواهیم کرد.
۲-۸-۲٫الگوریتم‌های فراابتکاری[۲۱]
حین و همکارانش [۱] از الگوریتم‌های فراابتکاری اجتماع مورچگان و ونگ و همکارانش یک الگوریتم تقریبی و کوه و همکارانش [۳] یک الگوریتم ژنتیک ترکیبی و یک مدل ریاضیاتی دقیق، جولای و کریمی و همکارانش[۷] الگوریتم فراابتکاری NSGA II مبنی بر روش جستجوی محلی ابتکاری آقای ملوک وهمکارانش [۸] یک الگوریتم فراابتکاری شبیه‌سازی ذوب و داموداران و همکارانش[۸,۹] یک الگوریتم ژنتیک و شبیه‌سازی ذوب در زمینه‌ی BPMP ارائه دادند که در ادامه در قسمت‌های بعدی در مورد کار هر یک توضیح می‌دهیم.
درادامه جدولی را طراحی کرده‌ایم که خلاصه‌ای از کارهای انجام شده در دهه‌ های اخیر را در زمینه‌ی زمان‌بندی تک‌ماشینه در حوزه‌ی پردازش دسته‌ای نشان می‌دهد.(جدول۲-۱)
در این جدول با علائم اختصاری بطور واضح نشان داده شده است که کارهای قبلی در چه وضعیتی از نظر محدودیت‌های : زمان دسترسی- اندازه‌ی سفارشات- خانواده‌ی کارها- زمان آماده‌سازی بین خانواده‌ها قرارگرفنه اند.
جدول۲-۱:گزارشی از تحقیقات انجام شده

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

حق انحصاری © 2021 مطالب علمی گلچین شده. کلیه حقوق محف

 

افزون بر این، قرآن کریم، برای اندیشیدن، موضوع و منابعی را معرفی کرده که عبارتند از:

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

 

آفاق :

أَ فَلَمْ یَنْظُرُوا إِلَى السَّماءِ فَوْقَهُمْ کَیْفَ بَنَیْناها وَ زَیَّنَّاها وَ ما لَها مِنْ فُرُوجٍ وَ الارض مَدَدْناها وَ أَلْقَیْنا فِیها رَواسِیَ وَ أَنْبَتْنا فِیها مِنْ کُلِّ زَوْجٍ بَهِیجٍ.
آیا منکران حق آسمان را فرازخود نمی­نگرند که ما چگونه بنایش نهاده­ایم و آن را آراسته­ایم و برای آن هیچ شکافی نیست و زمین را نمی­نگرند که آنها را بگستردیم و در آن کوه­های استوار بیفکندیم و هر نوع گیاه با حسن و طراوت از آن برویاندیم.

 

 

انفس :

۰ سَنُرِیهِمْ ءآیاتینا فِی الْآفاقِ وَ فِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ……..
ما آیات قدرت و حکمت خود را در آفاق جهان و نفوس بندگان هویدا می­گردانیم تا آشکار شود که او (قرآن) حق است آیا پروردگارت کفایت نمی­ کندکه او بر هر چیزی گواه است.

 

 

قرآن :

۰ وَ لَقَدْ صَرَّفْنا فِی هذَا الْقُرْآنِ لِیَذَّکَّرُوا و ما یزیدهم الا نفورا.
و ما این قرآن را به انواع سخنان فصیح و بلیغ و نیکو بیان کردیم تا خلق متذکر شوند و از آن پندگیرند ولیکن بدان را به جز نفرت و معاندان را جز شقاوت حاصلی نیفزود.

 

 

تاریخ گذشتگان :

أَ فَلَمْ یَهْدِ لَهُمْ کَمْ أَهْلَکْنا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ یَمْشُونَ فِی مَساکِنِهِمْ إنَّ فِی ذلک لایات لاولی النُّهى .

آیا (این کفارقریش)از مشاهده حال طوایف بسیاری از گذشتگان که ما را هلاک کردیم و اینان در منازل و عمارات آنها می­روند، عبرت و پند نگرفتند و هدایت نیافتند؟ آری (خردمند نیستند وگرنه) احوال گذشتگان برای بسیاری مایه­ی عبرت و هدایت است.
قرآن کریم، آدمی را از گرفتار آمدن در دام موانع درونی و برونی آزادی اندیشه به شرح ذیل بر حذر می‎دارد:
الف) تقلید کورکورانه از گذشتگان
ب) تعصب‎های غلط و جمود فکری به نام ارث مقدس پدران .
۰ وَ إِذا قِیلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ قالُوا بَلْ نَتَّبِعُ ما أَلْفَیْنا
علیه آباءَنا أَوَ لَوْ کانَ آباؤُهُمْ لا یَعْقِلُونَ شَیْئاوَلایَهْتَدُونَ.
وچون کفار را گویند از شریعت و کتابی که خدافرستاده پیروی کنید،پاسخ دهند که : ما پیرو کیش پدران خود خواهیم بود ، آیا بایست آن­ها تابع پدران باشند، در صورتی که آن پدران بی­ عقل و نادان بوده و هرگز به حق و راستی راه نیافته­اند.
هرکس می­تواند، در ضمیر خویش هرگونه اعتقاد و باوری نسبت به اخلاق، مذهب و امور دیگر داشته باشد و نمی­توان به علت اعتقادات و باورهای درونی­اش او را مؤاخذه کرد. خداوند این آزادی را به بشر داده است. درحقیقت پی بردن به چند و چون اندیشه و اعتقاد انسان امری مشکل و بلکه محال است، چرا که قلمرو عرصه اندیشه درون و ضمیر آدمی است که کسی را جز خدا در آن راه و به آن آگاه نیست .اصولا اکراه و اجبار در اندیشه و عقیده راه ندارد. به همین دلیل در قوا نین، مقررات و احکام به تظاهرات بیرونی افکار و عقاید توجه می­ شود، نه به نفس اعتقاد.
بنابراین، تفتیش عقاید ممنوع است و هیچ­کس را نمی­توان به صرف داشتن عقیده­ای مورد تعرض و مؤاخذه قرار داد.
ب : آزادی بیان:
حدود این آزادی باید رعایت شود. قرآن آدمی را به شنیدن همه­ی سخنان و اندیشه­ها و گزینش و تبعیت بهترین آنها دعوت نموده است.
ج : حق بر خورداری از آموزش و پرورش:
۰ ….. و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه.
پاک گرداند و به آن­ها احکام شریعت و حقایق حکمت بیاموزد.
اسلام مردمان را به تربیت و تزکیه­ی نفوس خویش و آموختن دانش سفارش نموده است.بنابراین هیچ ­کس را نمی­توان از کسب علم و دانش باز داشت، بلکه همه­ی افراد جامعه حق دارند و به طور یکسان از این حق بر خوردار گردند و دولت وظیفه دارد تا آن جا که در توان اوست امکانات آموزش و پرورش رایگان فراهم نماید. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر ضرورت گسترش آموزش و پرورش برای همه تأکید دارد.
۳-آزادی­ها و حقوق سیاسی و اجتماعی
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
الف :حق تعیین سرنوشت:
افراد ملت علاوه بر اینکه در امور مادی و معنوی خویش درحدود شرع و قانون از آزادی عمل برخور دارند، به عنوان اعضای جامعه و در قبال تکالیفی که جامعه بر دوش آنان می­گذارد حق مشارکت در تصمیم­ گیری­ ها برای اداره ی امور عمومی جامعه را دارند و مسؤل نظام و وضعیت موجود جامعه هستند، یعنی اگر نظام نا مطلوبی بر جامعه حاکم باشد مردم وظیفه دارند در اصلاح آن تلاش کنند.
شعب این حق به شرح زیر می باشد:
۱- حق انتخاب شوری:
مشارکت افراد ابتدا از طریق ا نتخابات عملی می گردد.
مردم در واقع با انتخاب نظام اجتماعی مورد خواست خود تعیین نمایندگان خویش و شرکت در گزینش مدیران جامعه، در اداره­ی امور جامعه شرکت نموده، اصل شورای اسلامی را جامه­ی عمل می­پوشانند، که این یکی از اصول اساسی در قا نون اساسی جمهوری اسلامی ایران است.
۲- حق نظارت:
مردم به مقتضای اصل امر به معروف و نهی ا زمنکر، نظارت و کنترل بر رفتار و عملکرد مدیران و زمامداران کشور را برعهده دارند. این حق منشأ حقوق و آزادی­های متعددی است، مانند آزادی اخبار و اطلاعات، آزادی بیان، آزادی تشکلات و تجمعات سیاسی، اجتماعی و مانند آن.
ب :حق گروه پیوندی:
آزادی ایجاد تشکلات سیاسی و اجتماعی از قبیل احزاب، انجمن­ها و غیرآن ناشی از همان حق مشارکت است. از لوازم این آزادی، حق افراد، در پیوستن به این گروه هاست و همچنین برپایی تجمعات موقتی، مانند تظاهرات، کنفرانس­ها و پیوستن به آنها، از جمله شیوه ­های اعمال حق مشارکت و نظارت است. استفاده از این حقوق و آزادی­ها به نحو صحیح و در چار چوب نظام اسلامی است، بنابراین، سوء استفاده از این حقوق و اعمال آن در تعارض با اصل نظام اسلامی ممکن نیست.
پ : حق داد خواهی:
دسترسی به محاکم و مراجع صالح قضایی برای حل و فصل دعا وی و ارجاع شکایات از حقوق مسلمی است که جامعه باید برای همه­ی افراد به طور یکسان فراهم آورد و این چیزی است که برای تضمین امنیت حقوقی و اجتماعی افراد ضروری است. در اسلام و در قانون اساسی جمهوری اسلامی بر قضاوت به عدل سفارش شده است. در اصل سی و چهارم قانون اساسی دادخواهی را از حقوق مسلم هر فرد، دانسته است.
ت : حق برخورداری از تأمین اجتماعی:
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران این حق ازجمله حقوق همگانی است. جامعه وظیفه دارد افراد را در مواردی ما نند بازنشستگی، بیکاری، پیری، ازکار افتادگی، بی­سرپرستی، در راه ماندگی، حوادث و سوانح و بیماری بیمه کند.
۲-۹- ماهیت آزادی از دیدگاه غرب:
قدیمی­ترین تعریف آزادی حدود سال۸۰۰ میلادی به فردی به نام میشل باذوذ نسبت داده شده است
میشل باذوذ معتقداست: آزادی قدرت نامحدود طبایع عقلانی است هم طبایعی که با حواس سروکار دارند و هم طبایعی که با ادراک عقلانی سروکار دارند.
از دیدگاه ویل دورانت: او آزادی را وسیله­ رسیدن به اهداف خودخواهانه­ی دولت­های جدید دیده است. آزادی یعنی وسیله مجاز بی­بند و باری .
از دیدگاه مونتسکیو مؤلف روح القوانین: آزادی رابه انجام دادن هر کاری که قانون اجازه داده تعبیر می­ کند. اعلامیه­ی حقوق بشر فرانسه مصوب ۱۷۸۹، آزادی رابه معنای توانایی بر انجام دادن کاری که به دیگران زیان نرساند می داند.
از دیدگاه آفریم(آپریم): آزادی بزرگترین موهبت الهی است که به حضرت آدم عطا شده است که بدون آن جهان فرو می­ریزد و آن را ستایش می­ کند.آنتی تز آزادی، طبیعت است که به معنای بردگی است.
در حالی که آزادی در انسان به صورت خوی و عادت ظهور می­ کند. آزادی برای استفاده­ی انسان و برای این است که با اراده ی او کنترل گردد به وجود آمده ا ست. خداوند و شریعت الهی می­توانند آزادی او را محدود کنند. شیطان می­خواهدآزادی را متوقف کند، اما موفق نمی­ شود.
۲-۱۰- معیارهای تحدید آزادی درفقه امامیه و نظام اسلامی:
قرآن کریم می فرمایند: حد و مرز آزادی فرد در اجتماع تا جایی است که به آزادی دیگران لطمه یا صدمه ای نزند.
قرآن و اسلام آزادی انسان را محدود کردند به عبودیت و بندگی خدا و رعایت حقوق و مصالح دیگران مصالح مادی ومعنوی جامعه مهمترین عامل محدود کننده­ آزادی فرد است به این معنا که فرد تا زمانی که به مصالح جامعه زیان نرساند از لحاظ حقوقی و قانونی آزاد است که هرچه می­خواهد بکند.
امام خمینی(ره) دراین زمینه می فرمایند:اسلام آزادی را به هرکسی تا جایی که به ضرر ملت ایران نباشد می­دهد اما چنانچه کسی به مقدسات توهین کند با او به مقابله پرداخته و سرکوب می­کنیم و به صلاحیت هر فردی که دارای هر سمتی باشد مثل قاضی دادستان کارمند .رسیدگی کرده تا اشخاص فاسد و مفسد تصفیه شوند.
استاد شهید مطهری فرمودند: انسان با طبیعت انسانی به دنیا می ­آید از آن جهت که پدر و مادرش انسان بوده او هم قهر او جبرا مثل یک فرد انسان به دنیا می ­آید و صفاتی را از پدر و مادرش مثل رنگ پوست، چشم و مانند این­ها را به صورت جبری به ارث می برد. زبان آداب عرفی و اجتماعی دین و مذهب همان چیزهایی است که محیط اجتماعی برانسان تحمیل می­ کند. که علاوه برآزادی­ها و حقوق دیگران مصالح عالی خود فرد هم می ­تواند آزادی او را محدود کند او آزادی انسان را نسبی می­داند یعنی آزادی در داخل دایره محدود است و در داخل همین دایره محدود است که می ­تواند آینده سعادت بخش یا شقاوت آلود را برای خودش انتخاب کند.
ازدیدگاه مصباح یزدی:آزادی محدودا ست به چهار چوبه­ی قدرتی که خداوند متعال به ما ارزانی داشته است.
از دیدگاه علامه محمدتقی جعفری:آزادی برین یعنی رهایی شخصیت انسان از عوامل رکود و محدودیت در صندوق­های خودپرستی وتخیلات و سایر آزادی­ها مثل آزادی اجتماعی عقیده.
ازدیدگاه آیت اله جوادی آملی:عامل تحدید آزادی انسان همان مبدأ تحدید اصل هستی اوست یعنی آن مبدأ هستی بخشی که وجود محدود را به انسان عطا کرد. تنها مرجع تعیین حدود آزادی خداست.
اصل آزادی همان ودیعه الهی است و یکی از زیباترین چهره­ های حقوقی است و ملک انسان نیست بلکه و دیعه الهی است که به او سپرده شده و نباید هرگز آن را به رأی خودش تفسیرکند.

 

۵-۲٫ بررسی یافته های پیشین

بررسی پیشینه تحقیق معمولاً نقدی از دانش موجود درباره موضوع پژوهش است.این بررسی چنانچه به درستی صورت گیرد به بیان مسأله کمک می­ کند و یافته­ های پژوهش را به تحقیقات قبلی متصل می­سازد. بررسی سوابق تحقیق در این پژوهش به دنبال تعریف و تحدید مسأله، قرار دادن یافته­ های تحقیق در چارچوب تحقیقات قبلی، اجتناب از دوباره­کاری و انتخاب روش­ها و ابزار اندازه ­گیری دقیق­تر می­باشد.
در این قسمت به بررسی نتایج و یافته های تحقیقات انجام شده قبلی، پیرامون متغیرهای مورد مطالعه این تحقیق ،یعنی سازگاری اجتماعی و ورزش، و تأثیر جنسیت بر آنها پرداخته می شود لازم به ذکر است مرور تحقیقات قبلی نشان میدهد که تحقیقات اندکی مستقیما” رابطه سازگاری اجتماعی و ورزش را بررسی کرده اند اما تحقیقات متعددی انجام شده است که برخی از جنبه های اجتماعی،شخصیت و مهارتهای اجتماعی را در افراد ورزشکار و غیر ورزشکار مورد مطالعه قرار داده است . به این ترتیب در اینجا سعی می شود تحقیقاتی که بیشتر جنبه های اجتماعی افراد ورزشکار و غیر ورزشکار را مد نظر قرار داده اند، بطور خلاصه بررسی شود .
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
اسپرلینگ [۱۰۳] (۱۹۴۲) تحقیقی را روی ۱۷۱ نفر دانشجوی ورزشکار،۱۳۸ نفر ورزشکار و ۱۲۶ نفر غیر ورزشکار انجام داد. نتایج تحقیق او نشان می دهد که گروه های ورزشکار، نسبت به گروه های غیر ورزشکار، نمرات بالاتری در اعتماد به نفس ، برون گرایی، سازگاری و انگیزش بدست آوردند. همچنین گروه غیر ورزشکار، نمرات بالایی در ظرافت طبع و زیبایی پسندی [۱۰۴] کسب نمودند (سینگر،۱۹۷۲) .
چندین مطالعه دیگر که پیش آهنگ و جلودار آنها فردی بنام کوپر [۱۰۵] می باشد، در نتایج و یافته های تحقیقاتشان ذکر کرده اند که ورزشکاران از یک اطمینان اجتماعی ، سلطه گری، استواری و ثبات عواطف بیشتری برخوردار هستند . همینطور، در سال ۱۹۶۰ مطالعه ای توسط مری من [۱۰۶] روی ۸۰۰ نفرپسر دبیرستانی انجام گرفت ؛ نتایج این مطالعه بیانگر آن است که؛ توانایی افراد ورزشکار در ارتباط با ویژگی های شخصیتی آنها میباشد . مثلا” بچه هایی با توانایی ذاتی و ورزشی بالاتر، نسبت به بچه هایی که توانایی ذاتی کمتری برخوردارند، در رابطه با مقیاسهای موازنه اجتماعی از قبیل رهبری، اعتماد به نفس و وسعت علاقه، نمرات بیشتری را کسب می نمایند ( معتمدی ، ۱۳۷۳) .
در پژوهشی دیگر شریف و همکارانش [۱۰۷] ( ۱۹۶۱) نتیجه گیری کردند که فعالیتهای ورزشی تیمی می تواند به دوستی و همکاری متقابل منجر شود ، حتی اگر از طرف برگزار کنندگان مسابقات ، مسئله « برد و باخت » نیز، مطرح شده باشد.
کوپر [۱۰۸] (۱۹۶۹) ،هاسمن [۱۰۹] (۱۹۶۹)،اجیلیو [۱۱۰] (۱۹۶۸) و واربرتون [۱۱۱] (۱۹۶۷) شخصیت افراد ورزشکار را مورد مطالعه قرار دادند. یافته های این تحقیق نشان می دهد که ورزشکاران دارای صفاتی مانند برون گرایی ، گروه گرایی، اعتماد به نفس ، تمایل به رهبری ، ثبات هیجانی و روحیه تهاجمی هستند. همسو با این تحقیق ،مطالعات افرادی چون برونر [۱۱۲]،کوپر(۱۹۷۰) ، کن [۱۱۳] (۱۹۷۱) و مک فرسون [۱۱۴] (۱۹۶۵) نشان می دهد ؛افرادی که فعالیتهای بدنی دارند، برون گرایی و ثبات هیجانی بیشتری در مقایسه با گروه نرمال جامعه دارند. در واقع این امر نشان می دهد که تمرینات منظم بدنی و فعالیت جسمانی، افراد را از نظر روانی، سالم تر نگه می دارد ( سینگر، ۱۹۷۲) .
اجیلیو (۱۹۶۷) در یک تحقیق زمینه یابی، فعالیتهای ورزشی ورزشکاران پسر را مورد مطالعه قرارداد و به نتایج کلی زیر دست یافت : ورزشکاران، افرادی هستند که هیجانهای سالم دارند، متمایل به برونگرایی هستند ، دارای ثبات فکری هستند. ظرفیت بالایی در مقابل فشارهای محیطی دارند، در دستیابی به اهداف مورد نظر خود و دیگران، استواری نشان می دهند، دارای ثبات عاطفی و هیجانی زیادی هستند، افراد منظم و مرتبی هستند و متمایل به رهبری گروه و زندگی اجتماعی هستند ( همان منبع) .
نیکل سون [۱۱۵] (۱۹۷۹)، در مطالعه ای، ۵۰۲ دانش آموز را ،در پنج مدرسه میشیگان، مورد بررسی قرار داد. نتایج این مطالعه نشانگر آن است که دانش آموزان ورزشکار، با اطمینان زیاد ، خودشان را به عنوان افراد بلند همت معرفی می کردند . دانش آموزان ورزشکار خودشان را قوی تر و سریعتر از غیر ورزشکاران معرفی می کردند و بالاخره ورزشکاران تا اندازه ای خودشان را خوشحال تر و سرزنده تر از غیر ورزشکاران توصیف می کنند ( معتمدی ، ۱۳۷۳) .
در این زمینه ،گروهی از محققین تفاوتهای بین افراد ، در ورزشهای تیمی و انفرادی را با بهره گرفتن از پرسشنامه شخصیتی ۱۶ عامل کتل بررسی نمودند که در نهایت به نتایج زیر دست یافتند:
ورزشکاران رشته های انفرادی در ویژگی هایی مانند اعتماد به نفس ،حساسیت،درون گرایی ،استقلال خواهی، از ورزشکاران رشته های تیمی، بالاتر بوده اند ولی خیالبافی آنها در سطح پایین تری قرار داشت ( سینگر، ۱۹۷۲) .
نتایج تحقیقات دیگر نشان می دهد که بازیهای گروهی به رشد مهارتهای اجتماعی کمک می کنند . کودکانی که از انجام مهارتهای لازم در بازی ناتوان باشند معلول تلقی میشوند . اگر رفتارکودک در بازی و ضمن فعالیتهای اوقات فراغت، توأم با حسن همکاری و مشارکت باشد، سبب ایجاد مهارتهایی چون دوستیابی، سازش با دیگران ، یادگیری نحوه مشارکت ، رقابت، همکاری، رعایت نوبت و در مجموع، توفیق بیشتر در تعادل اجتماعی می گردد. آنچه در زندگی موفقیت آمیز روزمره نیز مورد نیاز است برخورداری از سازگاری اجتماعی کافی هنگام کار، در میان اجتماع ، دوستان و با خانواده می باشد ( کارتلج و میلبرن ، ۱۳۶۹) .
در رابطه با نوع ورزرش و شخصیت ورزشکار، اسلاشر [۱۱۶] (۱۹۶۴) با بهره گرفتن از پرسشنامه MMPI تفاوت میان ورزشکاران رشته های ورزشی شنا، کشتی، بیس بال، بسکتبال و فوتبال را مورد مطالعه قرار داد و چنین نتیجه گیری کرد که بین ورزشکاران گروه های ورزشی مختلف، تفاوت معنی دار وجود دارد . برای مثال؛ ورزشکاران رشته شنا، کمترین میزان عصبیت را از خود نشان دادند، فوتبالیستها و کشتی گیران نیمرخ های شخصیتی مشابهی با یکدیگر داشتند و بازیکنان رشته بسکتبال افسردگی ملایمی داشتند ( سینگر، ۱۹۷۲) .
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی
بطور کلی ، بازی مستقل یا بازی انفرادی ، نسبت به بازی گروهی ، در سطح پایین تری به رشد کمک می نماید. در حقیقت وقتی کودک با همسال خود، از طریق بازی ارتباط متقابل برقرار نکند، نمی تواند به سطح بالاتری از رفتار اجتماعی دست یابد، و اگر ارتباط متقابل اجتماعی میان کودکان برقرار نباشد ، بازخورد مناسبی حاصل نمی شود. به همین دلیل، همراه با کسب مهارت بیشتر در تفریح و بازی با دیگر کودکان ،مهارتهای اجتماعی نیز مورد نیاز است. این در حالی است که شراکت، رعایت نوبت و کار با گروه، جنبه هایی از ارتباط متقابل اجتماعی و تشکیل دهنده بازی گروهی محسوب می شوند ( کارتلج و میلبرن ، ۱۳۶۹).
کوپر(۱۹۶۹) گروه های ورزشکار و غیر ورزشکار را جدای از گروهی بودن یا انفرادی بودن ورزش، مورد مقایسه قرار داد . او خصوصیات و ویژگی های افراد ورزشکار را بصورت زیر ارائه کرده است :
الف) ورزشکاران اجتماعی تر هستند و دارای اعتماد اجتماعی هستند.
ب) اعتماد به نفس و مدیریت در زندگی دارند .
ج) سازگاری اجتماعی بالاتری دارند .
د) رقبای قوی تری هستند .
ه) اضطراب و دست پاچگی کمتری دارند .
و) دردهای بدنی و جسمانی را راحت تر تحمل می کنند .
ز) صفات مردانگی بیشتری دارند ( سینگر،۱۹۷۲) .
شواهد دیگری نیز موجود می باشد که نشان می دهد، حتی انجام یکسری از اعمال و فعالیتهای بدنی فردی، می تواند عادتهای مثبتی را مانند توافق اجتماعی و مشارکت ایجاد نماید (اورلیک [۱۱۷] ، ۱۹۸۱) .
گروه دیگری از محققان در سال ۱۹۸۳ ،به مقایسه شخصیت افراد ورزشکار و گروه غیر ورزشکار پرداختند و به نتایج زیر دست یافتند : افرادی که فعالیتهای آمادگی جسمانی و ورزشهای دیگر را انجام می دادند ، نیرومندتر، برونگراتر و خود انگیخته تر بودند، اضطراب ، روان رنجوری و افسردگی و همچنین پرخاشگری و خشم کمتری داشتند ( ماکسینر [۱۱۸] ، ۱۹۸۳) .
در یک پژوهش طولی دیگر که در سال ۱۹۶۶ توسط گروهی از محققان روی دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار دانشکده افسری انجام شد،نتایج و یافته های زیر بدست آمد : ورزشکاران در مقایسه با دانشجویان غیر ورزشکار، اجتماعی تر بودند و اعتماد به نفس، جسارت، استواری، گروه گرایی و محافظه کاری بیشتری از خود نشان دادند ( مهرابیان و بکن [۱۱۹] ، ۱۹۸۶) . کوپتا و شرما [۱۲۰] (۱۹۷۵) در تحقیقی با بهره گرفتن از پرسشنامه شخصیتی ۱۶ عاملی کتل ، خصوصیات افراد ورزشکار و غیر ورزشکار را مقایسه کردند. یافته های تحقیق آنها نشان می دهد که ورزشکاران نسبت به غیر ورزشکاران، تعاون و مشارکت، سازگاری، سخاوتمندی و دلیری بیشتری دارند. نتایج تحقیق گروهی دیگر چنین بود : ورزشکاران ثبات هیجانی ، هوش، وظیفه شناسی، پشتکار و پرخاشگری بیشتری نسبت به گروه غیر ورزشکار از خود نشان دادند( سینگر، ۱۹۷۲).
در یک تحقیق دیگر،ویژگی های دانشجویان ورزشکار و غیر ورزرشکار ، مورد مقایسه قرار گرفت : نتایج این تحقیق به صورت زیر می باشد؛ ورزشکاران، دارای ویژگی هایی مانند صمیمیت در روابط عاطفی ، تمایل به پیروز شدن، اعتماد به نفس و سازماندهی دقیقتر بودند در حالیکه دانشجویان غیر ورزشکار، ویژگی هایی چون خیالپردازی و بی ادراکی بیشتری از خود نشان می دادند(تاکوروتاکور[۱۲۱] ،۱۹۸۰).
نیمن و هارتر [۱۲۲] در سال ۱۹۸۶، بوسیله بررسی قابلیت ادراکی دانشجویان تربیت بدنی و مقایسه آنها با دانشجویان دیگر، در صدد ترسیم نیمرخ “خود – ادراکی” دانشجویان بودند. آنها بعد از تجزیه و تحلیل اطلاعات، به این نتیجه رسیدند که قابلیت ادراکی دانشجویان رشته بدنی، بیشتر از دیگر دانشجویان می باشد . همچنین مشخص شد که در دانشجویان پسر، ادراک ورزشی و قابلیت ظاهری و در دانشجویان دختر مقبولیت اجتماعی بیشتر می باشد (معتمدی،۱۳۷۳) .
بازی و فعالیتهای بدنی در رشد اجتماعی کودکان نیز مؤثر است. در این زمینه نتیجه مطالعات گوناگون نشان می دهد ، بازی می تواند به کودک کمک نماید تا نقشهای اجتماعی را بشناسد و وسیله ای جهت کسب تجارب اجتماعی است. وجود هدفی واحد در بازی و کوشش جمعی برای دستیابی به این هدف، همبازیها را متحد می سازد. بازی به کودکان آموزش می دهد که چگونه افکار خود را برای دستیابی به هدف مشترک، متمرکز سازند و همگی در همان سو عمل کنند.کودک در هنگام بازی با دیگر کودکان، حس همکاری و نوع رفتار اجتماعی با دیگران را فرا می گیرد و منجر به تطابق اجتماعی بهتر و سالمتر می گردد(اسکین، ۱۹۸۶) .
بطور کلی نتایج شواهد تحقیقاتی نشان می دهد که مشارکت در ورزش و فعالیتهای بدنی، لذت، شادی و رشد شخصی فرد و نیز سازگاری و یکپارچگی اجتماعی فرد را افزایش می دهد. بنابراین فراهم آوردن شرایط مساعد برای ورزش و فعالیتهای بدنی و سازماندهی و هدایت آن، از اهمیت ویژه ای برخوردار است (وانکل و برگر،[۱۲۳] ۱۹۹۰) .
علاوه بر تحقیقات فوق ،از آنجائیکه اکثر صاحبنظران،برخورداری از عزت نفس (ارزیابی مثبت از خود ) را به عنوان عامل مرکزی و اساسی در سازگاری عاطفی – اجتماعی افراد می دانند (معتمدی،۱۳۷۳)،مرور تحقیقات انجام شده در مورد عزت نفس و ورزش اهمیت پیدا می کندکه در اینجا به چند مورد از آنها بطور خلاصه اشاره می شود: یافته های تحقیقاتی نشان می دهد که فراگیری مهارت ورزشی به طور مشخص، خود پنداره مثبت فرد را افزایش میدهد. کوچر[۱۲۴]درسال ۱۹۷۱ دریک تحقیق شبه تجربی، عملکرد واثر شنا را در خود پنداره مورد بررسی قرار داد. این تحقیق روی ۶۵ نفر پسر (۱۵-۷ ساله) دریک اردوی تابستانی انجام شد. درابتدا مقیاس اندازه گیری خود پنداره به آزمودنی ها ارائه شد و آنها به سه دسته تقسیم شدند:
۱- آنهائی که شنا کردن را در ۱۲ روز یاد گرفتند.
۲- آنهائی که دروهله اول شکست خوردند و از شنا امتناع ورزیدند و در طول اردو نیز، شنا کردن را یاد نگرفتند.
۳-آنهائی که درامتحان اصلی شنا کردن، قبول شدند و درطی دوهفته بعد نیز، به یادگیری بهتر مهارتهای شناکردن پرداختند.

 

 

۲- ۱۶ پیشینه های پژوهش
۲-۱۶- ۱ پیشینه پژوهش در داخل ایران
نامدار (۱۳۸۴) پژوهشی با عنوان “بررسی رابطه مدیریت تغییر و عملکرد دبیران” با هدف بررسی رابطه مدیریت تغییر و عملکرد انجام داد. نتایج نشان داد که عملکرد دبیرانی که مدیران آن ها از مدیریت تغییر استفاده نموده اند ۸۰ درصد بهتر از عملکرد دبیرانی است که مدیران‌شان از مدیریت تغییر استفاده نمی‌کرده‌اند.
صالحی، فلاح و قصابی (۱۳۸۹) در پژوهشی با عنوان “تاثیر فناو.ری اطلاعات و ارتباطات بر مدیریت تغییر” به بررسی اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر مدیریت تغییر در اداره سازمان جهاد کشاورزی ساری پرداختند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بین فناوری اطلاعات و ارتباطات و تغییر ساختار سازمان، تغییر خط مشی سازمان و تغییر عملکرد کارکنان رابطه معناداری وجود دارد.
نتیجه تصویری درباره فناوری اطلاعات
ناخدا (۱۳۸۹) در رساله ی دکتری خود به طراحی مدل مدیریت تغییر در کتابخانه های دانشگاهی پرداخته و موفق به طراحی این مدل شده است. این مدل شامل پنج مرحله به این شرح می باشد: ۱- مرور وضعیت کنونی ۲- تحلیل و شناخت کاربران ۳- برنامه ریزی ۴- اجرای تغییر ۵- حفظ دستاوردهای تغییر. وی بیان نمود که آشنا ساختن مدیران کتابخانه های دانشگاهی و کتابداران با مفاهیم مدیریت تغییر و تشویق به استفاده از این رویکرد در کتابخانه های دانشگاهی، راهکاری است که می تواند به بهبود اجرای تغییرات در کتابخانه های دانشگاهی و کاستن از هزینه ها و دوباره کاری ها منجر شود.
حضرتی ویری (۱۳۸۹) در پایان نامه کارشناسی ارشد که با عنوان ” بررسی رابطه یادگیری سازمانی با تعهد سازمانی و آمادگی برای تغییر در معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در سال ۱۳۸۹” انجام شد به بررسی رابطه میان یادگیری سازمانی با آمادگی برای تغییر و تعهد سازمانی پرداخت. نتایج حاصل از این پژوهش رابطه میان یادگیری سازمانی با آمادگی برای تغییر را نشان داد. میان یادگیری سازمانی و آمادگی برای تغییر رابطه ی مثبت نستاً معناداری به دست آمد. اما ارتباط موجود میان یادگیری سازمانی و آمادگی برای تغییر بسیار ضعیف بود. یافته های این پژوهش وجود رابطه میان یادگیری سازمانی با تعهد عاطفی را تایید کرد.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
ابیانه (۱۳۸۹) در پایانامه کارشناسی ارشد خود با عنوان “رابطه میان یادگیری سازمانی و آمادگی کارکنان برای تغییر در شرکت های بیمه” به بررسی رابطه میان این دو متغیر در شرکت های خصوصی بیمه در ایران پرداخت و در نهایت به این نتیجه رسیدکه ارتباط بین یادگیری سازمانی و آمادگی برای تغییر در شرکت های بیمه خصوصی در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. رابطه بقیه متغیرها که عبارتند از عکس العمل احساسی و تمایلات رفتاری تأیید شد. هم چنین با توجه به یافته های بدست آمده از تحقیق، بین متغیر عکس العمل شناختی و آمادگی برای تغییر در شرکت های بیمه خصوصی رابطه وجود ندارد.
لگزیان و ملک زاده (۱۳۹۰)، در پژوهشی به بررسی “رابطه میان ابعاد سازمان یادگیرنده و آمادگی برای تغییر توسط کارکنان” پرداختند. یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنادار و مثبتی بین یادگیری سازمانی و آمادگی برای تغییر وجود دارد.
پاک نژاد (۱۳۹۰)، در پایان نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان “رابطه میان سازمان یادگیرنده و آمادگی برای تغییر در سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران” به با بررسی ارتباط میان برخورداری از ویژگی‌های سازمان یادگیرنده و آمادگی برای تغییر در سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران، از نگاه کارشناسان ستادی این سازمان انجام شده است. وی به این نتیجه رسید که میان سازمان یادگیرنده و آمادگی سازمان برای تغییر، همبستگی معناداری و مثبتی وجود دارد و توجه بیشتر به مقوله یادگیری در سازمان تربیت بدنی، آمادگی بیشتر این سازمان را برای تغییر در پی دارد.
خاچیان و همکاران (۱۳۹۱) پژوهشی با عنوان “چالش های مدیریت تغییر، تجارب مدیران در دانشکده پرستاری و مامایی: مطالعه ی کیفی” و با هدف بررسی تجارب مدیران پرستاری در مورد چالش های مدیریت تغییر در دانشکده ی پرستاری و مامایی تیپ یک انجام دادند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مدیران، درجه تمرکز در مدیریت، نقش و ویژگی های مدیر و تغییر نگرش متناسب در کارکنان را از چالش های مهم مدیریت تغییر دانسته و همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که افراد با درک مثبت از مدیر و احساس حمایت از طرف او و درک مثبت از تغییر، دارای سازگاری فردی بهتری با تغییر در سازمان بودند و متغیرهای محیطی تاثیر مستقیم و غیرمستقیم داشتند.
کاملی و همکاران (۱۳۹۲) در پژوهشی که با عنوان ” بررسی الگوهای رفتاری کارکنان در مقابل تغییر” انجام دادند، به بررسی الگوهای رفتاری کارکنان شرکت ملی صنایع مس ایران در مقابل تغییرات سازمانی پرداختند. از بین الگوهای رفتاری سه گانه: مقاومت در مقابل تغییر، پذیرش تغییر و بی تفاوتی نسبت به تغییر متغییر های وابسته و از تغییرات نیز سه نوع تغییر توسعه ای، انتقالی و دگرگون ساز (متغیرهای مستقل) مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. نتایج این پژوهش مبین آن است که کارکنان تغییرات توسعه ای و تغییرات انتقالی را پذیرفته و نسبت به آن بی تفاوت نبوده و در مقابل آنها مقاومتی از خود نشان نمی دهند، اما تغییرات دگرگون ساز را نپذیرفته و نسبت به آنها مقاومت نشان می دهند..
۲- ۱۹- ۲ پیشینه پژوهش در خارج ایران
اسمیت[۴۸] (۲۰۰۵) در مقاله ای تحت عنوان “دستیابی به آمادگی برای تغییر سازمانی” به اهمیت دستیابی به آمادگی تغییر در سازمان ها و راه های دستیابی به آن می پردازد. وی در این پژوهش راه های تشخیص آمادگی برای تغییر را نیز مورد بررسی قرار داده است. به نظر نگارنده دست یافتن به تغییر سازمانی مطلوب و ابقاء آن ضروری است و افراد و کارکنان عاملی مهم و اصلی در فرایند تغییر سازمانی هستند که می توانند تغییرات سازمانی را بپذیرند و یا از طرف دیگر در برابر آن مقاومت کنند. نویسنده سه راه برای امادگی تغییر پیشنهاد میکند. اولین و مهمترین راه ایجاد حس نیاز و ضرورت برای تغییر در سازمان است. دومین راه دستیابی به آمادگی برای تغییر، انتقال پیام تغییر و اطمینان از مشارکت و دخالت افراد در فرایند تغییر است. سومین راه، درست کردن یک پایه و مبنا برای دستیابی به آمادگی برای تغییر است. با کمک به افراد در جهت درک نقش خود در روند جدید و توسعه درک افراد از ماهیت و دلایل تغییر در مراحل اولیه، می‌توان پایه و اساس صحیحی را برای تغییرات بعد ایجاد کرد.
مالهان[۴۹] (۲۰۰۶) در پژوهشی با عنوان ” گسترش فرهنگ سازمانی در کتابخانه های دانشگاهی هند- مشکلات و چالش های مدیریت تغییر” به مشکلات و چالش های مدیریت تغییر در کتابخانه های دانشگاهی می پردازد و توسعه فرهنگ سازمانی در کتابخانه های دانشگاهی را توصیف و راه هایی را که کتابخانه های دانشگاهی می توانند تغییرات را مدیریت کنند، جستجو می کند. مطالعه موردی این پژوهش، مدیریت تغییر در کتابخانه دانشگاهی جامو[۵۰] است. یافته های حاصل از این پژوهش پیچیدگی مدیریت تغییر در کتابخانه دانشگاهی و نقش کلیدی مدیر دانشگاه، مدیر کتابخانه و کارکنان حرفه ای در تغییرات کتابخانه های دانشگاهی را نشان می دهد. همچنین به این نکته اساسی اشاره دارد که مدیریت تغییر و پیشرفت کارکنان بسیار وابسته بوده و پا به پای هم حرکت می کنند. نگارنده معتقد است که کتابخانه دانشگاهی ممکن است فرهنگ سازمانی را برای ساخت مجموعه، مدیریت بودجه، آموزش کارکنان، روزآمدسازی تکنولوزی و اصلاح عملیات بپذیرند اما کتابخانه های دانشگاهی برای ارائه خدمات به کاربران باید مسائل انسانی را در نظر گرفته، اصول اخلاقی را در جهت کاهش مشکلات کاربران رعایت کرده و در ارائه خدمات کتابخانه، نوع دوستی را مدنظر قرار دهند.
ولز[۵۱] (۲۰۰۷) در پژ وهشی با عنوان “الگویی برای کتابخانه های قرن۲۱: مطالعه موردی تغییر در کتابخانه دانشگاه نیوساوت ولز[۵۲] ” با به کارگیری تکنیک های مدل سناریویی به مطالعه موردی تغییر سازمانی در یک کتابخانه دانشگاهی می پردازد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تکنیک های مدل سناریویی در توسعه درک مشترک از مسیر آینده سازمان بسیار موثر بود و همچنین سبب شناسایی مفاهیم درگیر در پیاده سازی تغییر سازمانی به منظور دست یافتن به آینده ترسیم شده برای سازمان در سناریو است. مقاله مذکور به توصیف فرایند تغییر در این کتابخانه می پردازد و اشاره می کند که بسیار زود است که موفقیت تغییر سازمانی را قطعی تلقی کنیم.
فرگوسن[۵۳] (۲۰۰۷) کتابدار کتابخانه هنگ کنگ در مقاله ای تحت عنوان ” مدیریت تغییر در میحط کتابخانه هنگ کنگ” به چگونگی مدیریت تغییر و توضیح تجربیاتش در رابطه با تغییر در کتابخانه های دانشگاهی هنگ کنگ می پردازد. در این پژوهش او سیاهه ای از پنج اصول اساسی مدیریت تغییر که توسط “گروه فن آوری ” پیشنهاد شده بود در کتابخانه به کار گرفت تا تأثیر آنها را بسنجد. وی معتقد بود کسانی که در پی تغییر در سازمان هستند باید بدانند ایجاد تغییرات کار سخت و دشواری است و برای اینکه تغییرات به طور موفقیت آمیزی انجام گیرد باید افرادی که در سازمان هستند نیز تغییر کنند.

برای