انتزاع پالیسی ها : چارچوب میانجی گری امکان این را فراهم می آورد تا مدیریت تعاریف و اعمال رویه ها به راحتی صورت پذیرد .

 

منطق کسب و کار

ESB منطق کسب و کار را پشتیبانی نمی کند ولی منطق کسب و کار معنوی در برنامه های کاربردی دیگر SOA گنجانده شده اند .
شکل۳٫۴ سرویس های ESB
۳٫۲٫۴ تعریف موجودیت های کلیدی با بهره گرفتن از الگوهای طراحی سیستم ها ی توزیع شده
هسته اصلی سیستم های اجرایی تولید را دو موجودیت منبع و مشتری تشکیل می دهد که در اکثر سیستم های توزیع شده موجودیت منبع با همین نام و تحت عناوین هولون منبع و یا عامل منبع شناخته شده است و موجودیت مشتری تحت عنوان هولون سفارش و یا عامل سفارش شناخته می شود ، تعاملاتی که این دو موجودیت انجام می دهند پایه و اساس الگوی طراحی سیستم های اجرایی تولید را تشکیل می دهد .
استفاده از الگوی طراحی که از تراکم استفاده می کند نیز روشی متداول است که بتوان موجودیت های تولید که در سلسله مراتبی جای دارند را سازماندهی کرد و با بهره گرفتن از آن بتوان هر چه بهتر مشکل پیچیدگی را کاهش داد .
به کارگیری میانجی نیز ابزاری قدرتمند است تا با بهره گرفتن از آن بتوان سیستم های مختلف را به هم پیوند داد ، این الگوی طراحی صرفاً مختص تولید نبوده و در طراحی های محیط های دیگر نیز متداول است .

 

۳٫۳ شناسایی سرویس ها

در فاز شناسایی سرویس ها علاوه بر سرویس ها ، عناصر کلیدی دیگری نیز شناسایی می شوند نظیر کامپوننت ها و جریان های کاری که ما بیشتر بر شناسایی سرویس ها تمرکز داریم. تجربه نشان داده است که بهترین کار برای شناسایی سرویس ها به کارگیری چندین تکنیک است ، به عبارتی یک تکنیک توان پاسخگویی برای شناسایی سرویس ها را ندارد ، گام اول توسط مدلسازی هدف – سرویس صورت گیرد تا در مرحله اول تطابق بهتری بین اهداف کسب و کار و سرویس های شناخته شده داشته باشیم . سرویس ها در مرحله اول تحت عنوان سرویس مشخص شده شناسایی می شوند ولی در نهایت تنها مجموعه ای از آنها تحت عنوان سرویس کاندید برای پیاده سازی شناسایی می شوند . در ادامه به معرفی سه تکنیک اصلی برای شناسایی سرویس ها می پردازیم :

 

 

مدلسازی هدف – سرویس

GSM[32] از سه رویکرد استفاده می کند که چالش ، فرصت ها ، استراتژی ها و اهداف سازمان را مد نظر قرار داده ولی در نهایت اهداف کسب و کار را که محرکه مرتبط با محدوده پروژه مد نظر است را شناسایی می کند و این اهداف به زیر هدفهایی که مرتبط با هدف اصلی است تجزیه می شوند . این تجزیه سلسله مراتبی از اهداف کمک می کند تا زیر اهداف شناسایی شده به بهترین نحو به سرویس ها نگاشت شود . ضمناً این کار بسیار مهم است تا در حین کار فاکتور های کارایی کلیدی ([۳۳]KPI) شناسایی شوند تا تعیین سرویس ها با در نظر گرفتن آنها مشخص شود . KPI ها و معیارهای مشخص شده به کار می روند تا تعیین کنند تا چه حد راه حل سرویس گرایی که مورد استفاده قرار گرفته است موثر است .
GSM محدوده ای که کاربر را درگیر می کند به خوبی مشخص می کند و تعیین می کند که این بخش های کسب و کار نیاز به تغییر برای سرویس گرایی دارد . این مدلسازی بهترین اهداف کسب و کار را که تغییر در آنها تاثیر چشم گیری بر کسب و کار دارند شناسایی می کند . این کار ضمناً امکان محقق شدن اهداف توسط سرویس ها را نیز فراهم می آورد .

 

 

تجزیه دامنه

این تکنیک بر تحلیل بالا به پایین دامنه کسب و کار و مدلسازی فرایندهای کسب و کار تمرکز دارد . در این تکنیک هم از دیدگاه ثابت و هم پویا به کسب وکار نگاه می شود .
دامنه کسب و کار به نواحی عملیاتی دانه درشت تفکیک می شود تا بتوان دید ثابتی نسبت به متغیر داشت . عنصر کلیدی نواحی عملیاتی ، توابع کسب و کار هستند که بایستی برای آن پاسخگو باشند. موجودیت های کسب و کار که پاسخگو برای انجام این توابع هستند نیز در این فاز انجام می شود . فرایند تحلیل دامنه با شناسایی موجودیت های کسب و کار مشخص می شود . موجودیت هایی که با اتصال سست خودشان ، کل محیط توزیع شده را شکل می دهند . دامنه ها و نواحی عملیاتی آنها ، اتصالات اولیه هستند که تحت نظارت معماری سرویس گرا صورت می گیرد و در نهایت مالک سرویس ها خواهند بود ودید پویا در فرایند های کسب و کار نمود پیدا می کند . معمولاً فرایند ها شناسایی شده اند و سلسله مراتب فرایندها شکل می گیرند تا تجزیه دامنه محقق شود و در نهایت مجموعه ای از فرایند های کسب و کار که قابلیت پی گیری دارند ،شکل می گیرد تا بتوان دیدی درست از تعامل های فرایند ها داشت .
هدف مدلسازی فرایند کسب و کار ، نشان دادن نمایشی از بایدها و داشته هاست .

 

 

تحلیل دارایی های فعلی

در این تکنیک، معماری سرویس گرا تحلیل سطح بالایی از سیستم های فعلی ، برنامه های کاربردی ، سرویس ها و سایر دارایی هایی نظیر سیستم ها ، پکیج ها و سیستم های قدیمی را ارائه می­دهد که قابلیت آن را دارند تا سرویس ها را در عمل پشتیبانی کنند. تمرکز بر دارایی هایی است که نقش کلیدی در فرایند های کسب و کار دارد . در ابتدا نگاشتی بین اهداف کسب و کار و برنامه های کاربردی فعلی صورت می گیرد و سرویس های دانه درشت شناسایی می شوند . مشخصه سازی سرویس های دانه ریز تر و مشخصه پیغام ها شکل می گیرد .

 

 

انتخاب سرویس های کاندید

این فعالیت متشکل از سه بخش است : فاکتوردهی مجدد به سرویس ها ، تست لیتموس و عقلایی سازی سرویس ها . سرویس ها در سلسله مراتب ، فاکتوردهی مجدد می شوند به نحوی که سرویس های سطح پایین که به نحوی با هم وابستگی منطقی دارند در یک سرویس سطح بالاتر با هم همگروه می شوند . متعاقباً تست لیتموس به یکسوی از سرویس های کاندید اعمال می شود .طرح سرویس ارائه شده در نهایت شامل وابستگی بین سرویس ها ، کامپوننت ها ، جریان های اطلاعاتی و قوانین است .در عقلایی سازی مدل سرویس که مروری کلی توسط ذی نفعان صورت می گیرد تا تایید شود سرویس ها در نهایت رابطه عقلایی باهم دارند.

 

۳٫۴ تطابق رویکرد با مدل محاسباتی ابری

همانطور که اشاره شد هدف این تحقیق ارائه رویکردی راهبردی برای ارائه سیستم­های اجرایی تولید توزیع­شده با بهره گرفتن از مدل محاسبات ابری است. با در نظر داشتن این نکته و بانظر به رویکرد، که در بخش پیش مطرح شد، در این بخش درباره نحوه به­ کارگیری مدل محاسبات ابری به عنوان بستری قدرتمند جهت ارائه توابع سیستم­های اجرایی تولید به صورت توزیع­شده بحث خواهد شد. در این نگاشت تلاش بر این بوده ­است که تا حد امکان از قابلیت­های ابر استفاده بهینه شود و تا حد امکان جامع بوده باشد تا سیستم­های اجرایی تولید را در حوزه های مختلف شامل شود.
در ادامه این فصل، در ابتدا ، نحوه به کارگیری مدل محاسبات ابری برای سیستم­های اجرایی تولید از نگاه کلان بررسی شده است، سپس با توجه به مبانی این مدل، سرویس­های مختلفی که در سیستم­های اجرایی تولید تحت عنوان XasS ارائه می­ شود، شناسایی می­ شود.

 

۳٫۴٫۱ مراحل چارچوب از دید محاسبات ابری

در سال­های اخیر فلسفه ” طراحی در همه جا، تولید در همه جا(DAMA[34]) ” ظهور کرده است. طبق این فلسفه کاربران درخواست­های مختلف تولید خود را از طریق سایت­های مختلف درخواست می­ کنند. DAMA همچنین می ­تواند لینک ارتباطی بین بخش برنامه ­ریزی منابع سازمان در سطح کلان، مدیریت ارتباط با مشتری، طراحی و مهندسی منابع فراهم آورد.
با وجود چنین رویکردی و ظهور محاسبات ابری، می­توان پتانسیل­های گسترده آن را در سیستم­های اجرایی تولید توزیع­شده به کار برد. به طور کلی در حال حاضر دو رویکرد عمده در به کارگیری محاسبات ابری در امر تولید وجود دارد. رویکرد اول، اتخاذ محاسبات ابری در بخش­های مورد نیاز تولید و رویکرد دوم، ابری کردن کل فرایند تولید است. در اینجا رویکرد اول مبنای کار قرار گرفته است.
طبق مبانی مدل محاسبات ابری نیازمندی­های مختلف، تحت عنوان سرویس قابل پوشش است. در مدل مرجع این محاسبات، سرویس­ها می­توانند از بخش محاسباتی ابر، بخش حین اجرای آن و بخش برنامه کاربردی درخواست شود. در این چارچوب، سعی شده است تا توابع اصلی سیستم­های اجرایی تولید را تحت عنوان سرویس دریافت کرد.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

 

۵-۱- مقدمه
فصل پنجم :
نتیجه گیری و پیشنهادات
هدف نهایی هر پژوهش کشف نظام ها و قانونمندی های حاکم بر پدیده هاست و در یک پژوهش علمی هدف شناسایی و دستیابی به نظم و قانونمندی حاکم بر رفتارها و مناسباتی است که بر اساس آن پدیده ها و واقعیات شکل می گیرند . در این فصل به بحث و نتیجه گیری پرداخته می شود و در آن یافته های حاصل از پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد . جهت این کار ، ابتدا خلاصه ای از یافته های پژوهش ارائه شده است و به دنبال آن به بیان نتایج پژوهش پرداخته شده و سعی شده است یافته های پژوهش در قالب پیشنهادهایی ارائه شود .
در پایان پیشنهاداتی جهت پژوهش در آینده ارائه گردیده است . همچنین به محدودیت ها و موانعی که محقق در انجام پژوهش با آنها مواجه بوده ، اشاره شده است .
۵-۲- نتایج پژوهش
۵-۲-۱- نتایج مشخصات فردی گروه نمونه
یافته های پژوهش نشان می دهد که مردان با ۸/۵۵ درصد و زنان ۲/۴۴ درصد از گروه نمونه را تشکیل می دهند در واقع تعداد شرکت کنندگان مرد در تکمیل پرسشنامه ها ۱۵۵ و تعداد زنان شرکت کننده ۱۲۳ نفر بوده است که با توجه به این اطلاعات تعداد مردان در گروه نمونه از تعداد زنان بیشتر است . همچنین افرادی که در فاصله سنی ۲۵ تا ۵۰ قرار دارند با ۷۷ درصد بیشترین اعضای نمونه ، سپس افراد در فاصله سنی زیر ۲۵ سال با ۷/۲۲ درصد در رده دوم سنی و در نهایت فاصله سنی بالای ۷۰ سال با ۴/۰ درصد کمترین اعضای نمونه را تشکیل می دهند ، در حقیقت فراوانی افراد زیر ۲۵ سال ۶۳ نفر ، فراوانی افراد بین ۲۵ تا ۵۰ سال ۲۴۱ نفر و فراوانی افراد سنین ۵۰ تا ۷۰ سال فقط ۱ نفر می باشد . این اطلاعات گویای این مطلب است که در حال حاضر جمع کثیری از دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی رشت را افراد جوان و میانسالی تشکیل می دهند که توانایی ایجاد کسب و کار را دارا می باشند .
۵-۲-۲- نتایج آزمون فرضیه ها
فرضیه اصلی : بین انگیزه وابستگی و علاقه به کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه وجود دارد .
نتایج آماری نشان می دهد که بین انگیزه وابستگی و علاقه به کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه وجود دارد . زیرا که سطح معنی داری آزمون(۰۰۰ (Sig=از مقدار آلفای آزمون یعنی مقدار ۰۵/۰ کوچکتر می باشد بنابراین فرضیه اصلی پژوهش تایید می گردد . همچنین با توجه به جدول تحلیل واریانس (۴-۱۶) ، معنی داری رگرسیون و خطی بودن مدل تائید گردید . نتایج پژوهش حاضر با تحقیقی که در سال ۲۰۱۲ توسط دکر و کالو صورت پذیرفت مغایرت دارد . بررسی آنها نشان داد افرادی که علایق کارآفرینی دارند، لزوما نباید انگیزه وابستگی پایین داشته باشند ولی قصد آنها به داشتن روابط اجتماعی تا حدی به دلایل مختلفی بیشتر از افرادی است که تمایل کمتری به دنبال کردن کارآفرینی دارند. افراد کارآفرین علاقه به تعامل با دیگران دارند ولی به لحاظ احساسی به آنها وابسته نیستند. کاربردهایی برای راهنمایی شکل و تلاشهای توسعه شغلی دارد . بنابراین افرادی که علایق کارآفرینی دارند از تعامل با دیگر افراد لذت میبرند ولی از نظر احساسی به آنها وابسته نیستند . نه نیاز برای قیاس اجتماعی و نه نیاز به توجه روی نقش علایق کارآفرینی تغییری ایجاد نمیکند .همچنین در تحقیات دیگری که توسط «مک کلند»(۱۹۸۵) و «هیل»(۱۹۸۷) صورت گرفت نتیجه گرفتند که انگیزش روابط و توانایی اجتماعی نسبتا ابعاد وابسته به یکدیگر هستند، به نظر میرسد کسی که دارای مهارتهای اجتماعی است ولی قادر به تعامل روابط موفق نیست ، هنوز هم نسبتا تمایل به تعلق و وابستگی پایینی دارد . برخلاف دیدگاهی که کارآفرینان راتنها و یا به عبارت دیگر از نظر اجتمای منزوی توصیف کرده، بعضی از محققین، کارآفرینان را دارای انگیزه‌ی تعلق و وابستگی بالا فرض کرده‌‌اند. «آپوسپوری» و همکاران(۲۰۰۵) نشان داده اند که انگیزه تعلق فرد را به سوی اینکه شغلی ایجاد نماید تا شخص دیگری برای خانواده‌اش وسایلی را فراهم کند، هدایت میکند. از این رو، آنها فرض کرده‌اند که کارآفرینان از مدیران اجرایی مهم حرفه‌ای در انگیزه‌ی وابستگی فراتر به نظر میرسند. اگرچه، آنها پی به چنین اختلافی نبرده‌اند . افزون بر اینها ، «واینر» و «رابین»(۱۹۶۹) پی به این موضوع بردند که کارآفرینان با سطح متوسط نیاز ـ برای پیروزی ، تنها زمانی به موفقیت مایل میشود که نیاز به تعلق و وابستگی شدیدی داشته باشند . . احتمالا این بدین معنا است که توانایی این افراد در برقراری روابط فردی نزدیک با دیگران ، آنها را قادر میسازد دستیارانی را از بین همکارانش به دست می‌آورند .
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
فرضیه فرعی اول: بین محرک مثبت و علاقه به کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه وجود دارد .
نتایج آماری نشان می دهد که بین محرک مثبت و علاقه به کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه وجود دارد و از آنجا که سطح معناداری آزمون (۰۰۰ (Sig=از مقدار الفای آزمون یعنی مقدار ۰۵/۰ کوچکتر می باشد فرضیه فرعی اول مورد قبول واقع می گردد . همچنین با توجه به اینکه مقدار ضریب همبستگی بین این دو متغیر ۳۷۸/۰ می باشد ، می توان نتیجه گرفت این ارتباط معنی دار مثبت می باشد . تنها تشابهی که پژوهش حاضر با تحقیقی که توسط دکر و کالو در سال ۲۰۱۲ در آمریکا صورت پذیرفت این است که آنها یافتند بین علاقه به کارآفرینی و محرک مثبت رابطه مثبت و معناداری وجود دارد .
فرضیه فرعی دوم : بین مقایسه اجتماعی و علاقه به کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه وجود دارد .
یافته های پژوهش نشان می دهد دهد که بین مقایسه اجتماعی و علاقه به کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه وجود دارد و از آنجا که سطح معناداری آزمون (۰۰۰ (Sig=از مقدار الفای آزمون یعنی مقدار ۰۵/۰ کوچکتر می باشد فرضیه فرعی دوم مورد قبول واقع می گردد . همچنین با توجه به اینکه مقدار ضریب همبستگی بین این دو متغیر ۴۳۷/۰ می باشد ، می توان نتیجه گرفت این ارتباط معنی دار مثبت می باشد . که نتایج پژوهش حاضر با تحقیقی که توسط دکر و کالو در سال ۲۰۱۲ صورت پذیرفت مغایرت دارد . آنها در تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که علایق کارآفرینی نه تنها ارتباط مثبتی با نیاز مقایسه اجتماعی از جانب دیگران ندارد بلکه این ارتباط می تواند منفی هم باشد .
فرضیه فرعی سوم : بین حمایت عاطفی و علاقه به کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه وجود دارد .
نتایج آماری نشان می دهد که بین حمایت عاطفی و علاقه به کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه وجود دارد و از آنجا که سطح معناداری آزمون (۰۰۰ (Sig=از مقدار الفای آزمون یعنی مقدار ۰۵/۰ کوچکتر می باشد فرضیه فرعی سوم مورد قبول واقع می گردد . همچنین با توجه به اینکه مقدار ضریب همبستگی بین این دو متغیر ۲۸۸/۰ می باشد ، می توان نتیجه گرفت این ارتباط معنی دار مثبت می باشد . که نتایج پژوهش حاضر با تحقیقی که توسط دکر و کالو در سال ۲۰۱۲ صورت پذیرفت مغایرت دارد . آنها در تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که علایق کارآفرینی ارتباط منفی با نیاز برای حمایت عاطفی از جانب دیگران دارد .
فرضیه فرعی چهارم : بین توجه و علاقه به کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه وجود دارد .
یافته های پژوهش نشان می دهد دهد که بین توجه و علاقه به کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه وجود دارد و از آنجا که سطح معناداری آزمون (۰۰۰ (Sig=از مقدار الفای آزمون یعنی مقدار ۰۵/۰ کوچکتر می باشد فرضیه فرعی چهارم مورد قبول واقع می گردد . همچنین با توجه به اینکه مقدار ضریب همبستگی بین این دو متغیر ۳۸۳/۰ می باشد ، می توان نتیجه گرفت این ارتباط معنی دار مثبت می باشد . همچنین نتایج پژوهش حاضر در مورد این فرضیه هم با نتایج تحقیق دکر و کالو مغایرت دارد آنها یافتند که بین علاقه به کارآفرینی و توجه از طرف دیگران رابطه مثبتی وجود ندارد .
۵-۳- پیشنهادات پژوهش
یافته های این پژوهش نشان می دهند که بین انگیزه وابستگی و علاقه به کارآفرینی در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت رابطه معناداری وجود دارد . بر این اساس پیشنهاداتی بر اساس نتایج فرضیه های تحقیق ارائه می گردد .

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

 

 

با توجه به فرضیه اصلی که رابطه بین انگیزه وابستگی و علاقه به کارآفرینی را بیان می کند پیشنهاد می شود ، کارآفرینی میان دانشجویان از طریق برگزاری مسابقات ایده ها و طرح های نوآور و کارآفرینانه و برپایی جشنواره ها ، همایش ها و نمایشگاه دستاوردهای خوداشتغالی و کارآفرینی در سطح دانشگاه استانی و کشوری ترویج گردد .

همچنین با توجه به فرضیه اصلی پیشنهاد می شود که محیطی در دانشگاه ها فراهم شود تا در آن ویژگی های شخصیتی و انگیزه های دانش آموختگان شناسایی گردد تا افراد متناسب با انگیزه‌ها و توانایی هایشان در جامعه نقش خوبی داشته داشته و به عنوان یک کل، افزایش بهره‌وری را تسهیل کنند.

با توجه به فرضیه اول فرعی که رابطه بین محرک مثبت و علاقه به کارآفرینی را مطرح می کند پیشنهاد می شود دانشگاه ها به عنوان یک محیط آموزشی و موثر برای دانشجویان دوره هایی را برگزار کند و توانایی افراد را در تعامل با افراد ، توانایی تشکیل دوستی صحیح ، نزدیک بودن با یکدیگر و ایجاد دوستی ای گرم و صمیمی افزایش دهد .

با توجه به فرضیه فرعی دوم که رابطه بین مقایسه اجتماعی و علاقه به کارآفرینی را مورد بررسی قرار داده است ، پیشنهاد می گردد که به قابلیت های فنی و مهارتی دانش آموختگان توجه ویژه ای گردد ، در حقیقت تحصیل کردگان جوان با توجه به خصایص آموزشی و توقعات اجتماعی شان باید مورد حمایت ویژه قرار گیرند .

با توجه به فرضیه سوم پیشنهاد می گردد به منظور تقویت روحیه کارآفرینی در بین دانشجویان ، علاوه بر تغییر محتوای دروس ، در نحوه ارائه آنها و همچنین نظام آموزشی کارآفرینانه ، تغییرات بنیادی صورت پذیرد ، به نحوی که پس از پایان دوره تحصیل ، دانش آموختگانی کارآفرین تر و خلاق تر به جامعه عرضه گردند .

۵-۴- محدودیت های پژوهش

 

 

یکی از محدودیت های اساسی این تحقیق این است که متغیر هایی نظیر سن و جنسیت و … به عنوان متغیر تعدیل گر در نظر گرفته نشده اند .

همچنین یکی دیگر از محدودیت ها این تحقیق این است که برای تمایز انواع فعالیتهای کارآفرینی و خوداشتغالی شواهدی وجود نداشت . بنابراین نیاز است تا ما دیدمان از کارآفرینی را بسط دهیم تا جاییکه گرایش خوداشتغالی وجود ندارد .

محدودیت دیگر شامل استفاده از نمونه دانشجویان بازرگانی می شود که عمومیت یافته‌ها را محدود میکند .

۵-۵- پیشنهادات برای تحقیقات آتی

 

 

پیشنهاد می گردد در تحقیقات آتی این تحقیق بر روی افراد کارآفرین صورت پذیرد تا تأثیر انگیزه وابستگی میان افراد کارآفرین و غیر کارآفرین مشخص گردد .

این مطالعه فقط در یک دانشگاه و در یک شهر صورت پذیرفته است که پیشنهاد می گردد در تحقیقات آتی به مقایسه چندین دانشگاه و یا به مقایسه افراد در شهرهای مختلف پرداخته شود .

همچنین تحقیقات آتی باید میان افرادی که انواع مختلف فرصت های کارآفرینی و خوداشتغالی را دنبال می کنند ، اختلاف قائل شوند و به همان اندازه که در این تحقیق دانشجویان بازرگانی مورد مقایسه قرار گرفتند دانشجویان رشته های دیگر و افراد شاغل هم مورد بررسی قرار گیرند .

ضمیمه ها
ضمیمه الف : پرسشنامه
بسمه تعالی
پاسخگوی محترم :
با سلام ، احتراماً به استحضار می رساند ، پرسشنامه حاضر به منظور جمع آوری اطلاعات برای پژوهشی تحت عنوان « نقش انگیزه وابستگی در علاقه به حرفه های کارآفرینی دانشجویان ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت » می باشد. از آنجا که دستیابی به نتایج صحیح و علمی ، بستگی به اظهارنظرهای ارزشمند شما دارد ، لذا خواهشمندم با پاسخگویی صحیح و دقیق خود انجام مطلوب این پژوهش را میسر گردانید .
قبلاً از اینکه وقت ارزشمندتان را در اختیار اینجانب قرار دادید ، نهایت تشکر و قدردانی را دارم .
رویا علی محمدی
دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی
پاییز ۱۳۹۲
ویژگی های فرد پاسخگو :

 

 

جنسیت : زن ۰ مرد ۰ وضعیت تاهل : مجرد ۰ متاهل ۰

سن : کمتر از ۲۵ ۰ ۲۵ تا ۵۰۰ ۵۰ تا ۷۰ ۰ ۷۰ به بالا ۰

رشته تحصیلی : گرایش :

شهر محل اقامت :

 

 

اگر بپذیریم که اندیشه روشنفکران ایرانی وامدار شرایط و دوره­ زمانی خویش است، بنابراین درکنار عوامل ذکر شده در سطور گذشته نباید اثر انگیزاننده فردید را نیز بر شایگان و به طور کلی بر جریان­روشنفکری هویت­اندیش فراموش کرد. او به عنوان یکی از پرنفوذترین فیلسوفان معاصر ایرانی است و به قول محمد منصور هاشمی، فردید نخستین کسی است که تاریخ جدید ایران، تاریخ بعد از تجدد را، درک می­ کند و می­کوشد آن را تبیین کند و از این جهت نخستین فیلسوف دوره­ جدید ایران و متفکر دوره و زمانه خود است.(هاشمی،۱۳۸۴: ۱۲۱)
این فیلسوف شفاهی ایران بر بسیاری از متفکران جریان بومی­گرا یا هویت اندیش ایرانی دست­کم در دوره­هایی و در بعضی آثارشان تأثیر بسزایی داشته است و شاگردان زیادی پرورد ومفاهیم و تعبیرات ویژه­ای ساخته است که اهمیت شناخت و ایشان را دوچندان می­ کند.
سید احمد میهنی که بعدها نام خانوادگی فردید را برای خود برگزید(افشار،بی­تا: ۱۲۷)، در یزد متولد شد. اوتعلیمات سنتی­اش را در همانجا گذراند و با علوم متدوال در حوزه های علمیه یعنی زبان و ادبیات عرب و مقدمات معقول و منقول آشنا شد. اوتوانست ضمن تسلط بر عربی و فرانسه، زبان آلمانی را بیاموزد. فردید با ورود به دانشگاه تهران در رشته فلسفه، رو به سوی تجددخواهی آورد. اما به تدریج ترک غربزدگی برایش مطرح شد. در این دوره ایشان بسیاری از تحصیل­کردگان و فرنگ دیدگان و روشنفکران آشنایی پیدا کرده و به محافل و مجالس آنان راه یافت(ثانی،۱۳۸۸: ۱۳۶) ایشان سه مقاله­ به نام­های “از کانت تا هایدگر”، “درآمد به فلسفه­ی معنوی کانت” و در نهایت “نگاهی به نمودشناسی معاصر” را از خویش به جای گذاشتند که به بیان محمد منصور هاشمی، معرف جریان فاسفه­ی اروپایی و اسباب نخستین آشنایی ایرانیان با هوسرل و هایدگرند. (هاشمی،۱۳۸۴: ۶۰)
تأثرگذاری فردید بر متفکران دهه ۴۰ و ۵۰ از طریق جلسات سخنرانی و بحث و گفت­و­گویی است که در منزل بسیاری از دوستانش برگزار می­ شود، من جمله جلسات باغ سید عبدالله انوار، شرکت در جلسات منزل مظفر بقایی، جلسات منزل ابوالحسن جلیلی و مهمتر از همه جلسات معروف به فردیدیه در منزل رامین جهانبگلو. اندک اندک حلقه­ای از برجسته­ترین روشنفکران و فیلسوفان ایرانی بر گرد ایشان تشکیل می­ شود که میتوان به داریوش شایگان، رضا داوری، داریوش آشوری، جلال آل­احمد، شاهرخ مسکوب، رامین­جهانبگلو و چند نفر دیگر اشاره کرد که عمده بحثشان دغدغه­های فلسفی پیرامون شرق و غرب بود.
منظومه فکری فردید دارای مبادی سه­گانه­ای است که هرکه بدانها نزدیک شود به تفکر وی تقرب جسته است. این مبادی سه­گانه بدین قرار است:۱- حکمت انسی اسلامی. ۲- تفکر مارتین هایدگر و ۳- مبادی اسم­شناسی.(ثانی،۱۳۸۸: ۱۳۹-۱۴۰) بنابراین فردید با عرفان اسلامی، با اتکا به آرای هایدگر و با کمک اتیمولوژی سعی می­کرد شرایط ایرانی را در برابر غرب و تجدد برای متفکران و روشنفکران اطرافش تشریح کند. بروجردی در این باره­میگوید:
«به اعتقاد من آقای فردید با الهام از تفکر فلسفی آلمان و به خصوص‌هایدگر تلاش خوبی می‌کند تا نشان بدهد که ما در کجای تاریخ ایستاده‌ایم و سعی می‌کند به حفظ هویت فرهنگی ایرانیان کمک کند. او در زبانی که برای بیان این مساله می‌سازد از موضوعاتی مانند توالات تاریخی سخن می‌گوید. بدین شکل که معتقد است صدر تاریخ ما ذیل تاریخ غرب است، فردید از منظری معنوی به تاریخ می‌نگرد و برای او غربزدگی برابر با یونانی زدگی است. فردید بدین شکل دون کیشوت‌وار تلاش می‌کند راه جنگ با تجدد را پیش بگیرد.»(بروجردی،۱۳۸۸: ۸۷)
با وجود اینکه فردید آثار کتبی از خویش بر جای نگذاشته ولی اندیشه­ های ایشان با تآثیری که بر دیگران گذاشت با واسطه ماندگار و پابرجا ماند، یکی از این افراد که وامدار اندیشه فردید است شایگان می­باشد. ایشان از طریق جلسه­های شب­نشینی که در خانه­ی رامین جهانبگلو برگزار می­شد با فردید و اندیشه­ های ایشان بیشتر آشنا شد، و تأثیر پذیرفت او خود می­گوید:
« او به من آموخت تا از درهم آمیختن زمینه­ها اجتناب کنم. شکاف­ها­ی تاریخی را در نظر آورم و از کیمیا­گری­های فلسفی که در آن متافیزیک و عرفان و زبان­شناسی به هم می­ریزد، باهم گلاویز می­شوند و همدیگر را آلوده می­ کنند، تا معلوم نیست چه آش در هم جوشی پدید آورند، فاصله بگیرم. او تصویری از آنچه نباید بکنم به من ارائه داد.» (شایگان،۱۳۷۴: ۷۸)
نویسنده کتاب آسیا در برابر غرب می­گوید:
«شخصیت عجیبی که بر تمامی نسلی از روشنفکران ایران تأثیر گذاشت. فردید متفکری هایدگری بود و فیلسوف آلمانی را چنان می­ستود که به بت­پرستی می­مانست و از آنجا که در ضمن در عرفان نظری دستی داشت، ملغمه­ای شگفت به وجود آورده بود که ذهن ما را به حیرت وا می­داشت. بدین­ترتیب و برای مثال، استتار وجود هاهدگری یا به قول فردید حوالت وجودی از راه کشف اسماء الهی در عرفان اسلامی تعبیر می­شد. یا عصر انتظار فرار خدایان، در معنای هایدگری هنگامی به پایان خود می­رسید که پس فردای هستی به طرح اولیه­ی پریروز خود یعنی مبداء، متصل شود. خلاصه آن که زنجیره­ای از شبیه و بدل­سازی­ها بود که عقاید و مفاهیمی را که از زمینه ­های به کلی متفاوت بر می­آمدند، در یک کفه­ی ترازو می­نهاد. آنچه از میانه غایب بود و موجب شگفتی برون از وصف من می­شد، ناآگاهی کلی نسبت به شکاف­ها و بریدگی­های میان تمدن­ها بود. گویی که فردید با نگاه شعبده­بازانه، از فرار قرون آسمان را به ریسمان گره می­زد.(شایگان،۱۳۷۴: ۷۶)
شایگان در دوران اولیه­ی فکری خویش مجذوب فردید شده و شاید ناخودآگاه از او تأثیر می­پذیرد. برخلاف بسیاری از متفکرانی که در آن زمان به طور مستقیم تحت تأثیر فردید قرار داشتن، شایگان با درکی که از غرب و اندیشه­غربی داشت و به مدد زبان­های خارجه توانست خود را به اعتقاد جهانبگلو در کتاب زیر آسمان­های جهان، از شاگردی فراگیرنده یا مخاطبی که به دلیل کم دانشی و نابردباری و عدم درک زبان به اشتباه بیفتد (آل­احمد) به صورت مخاطبی فعال در­آورد.( شایگان،۱۳۷۴: ۱۰) در واقع شایگان در کتاب آسیا در برابر غرب آنچه را که فردید نتوانست به نگارش در آورد توانست بیان کند. اما تصور شایگان از غرب و شرق برخلاف فردید که بیشتر مبنایی تاریخی داشت، هم حامل نوعی معنای جغرافیایی بود و هم تاریخی و فرهنگی.
بخش دوم:
مبانی فکری زرین­کوب
۱-علقه­ی زرین­کوب به فرهنگ ایران باستان
زرین­کوب متفکر­ی است که به مسئله هویت از نگاهی فرهنگی می­نگرد، فرهنگی که ریشه در گذشته دارد و بدون اتکا به گذشته و درک درست و انتقادی از سنت نمی­توان معنای زندگی امروز و جایگاه خود را شناخت. به زعم ایشان ایرانیت دارای ویژگی­هایی است که همچون گنجینه­ای گران­بها و معنوی از قبل از اسلام در روح ایران به ودیعت نهاده شد و در مسیر تکاملی عدالت خواهی، صلح­دوستی، تفاهم و تساهل شرکت کرد و در مجموع، میراث تاریخی مهمی از خود بر جای نهاده است. که نمود بارز آن را چنانکه در فصول گذشته ذکر شد، در ادبیات عرفانی می­توان مشاهده کرد. این ساحت معنوی، که از دل تاریخ پدید آمده رشته حیات ایرانی شد.
ایشان دوره­ کامل تاریخ ایران را از نخستین دوران ورود آریایی ها به این سرزمین تا ورود اسلام به ایران را بررسی می­ کند و سعی دارد تا ویژگی­هایی که عامل استمرار روح ایرانی بوده را بازشناسد. اگر چه، ایشان در آثار اولیه خویش بدلیل این علاقه به فرهنگ ایران قبل از اسلام به افراط­گرایی و تعصب متهم شدند (بخصوص در کتاب دو قرن سکوت) ولی بعدها این تعصب جایش را به واقع­گرایی می­دهد و ایشان سعی می­ کنند تا فرهنگ اسلامی را همسو با ایرانیت ببینند.
ایشان معتقدند که علاقه به ایران باستانی چنان رسوخی در افکار ما دارد که حتی قسمت عمده­ای از ادبیات عامه و آنچه طبقات روستاییان، کارگران، و عشایر ما در هنگام فراغت می­خوانند از نوع رستم­نامه، اسکندرنامه، برزونامه، و امثال آنهاست. این علاقه­ نه فقط از وجود شهنامه­خوانان مشهور عهد تیموری و صفوی پیداست، از قول سعدی هم که صحبت از وجود شهنامه­ها می­ کند و در سیرت پادشاهان راجع­به یک پادشاه می­گوید که “به مجلس او در کتاب شاهنامه می­خواندند” بخوبی برمی ­آید … همچنین آزمایش ناتمام دقیقی و اقدام بلعمی در ترجمه­ی تاریخ طبری و سعی ابومنصور عبدالرزاق در تدوین یک شاهنامه­ی منثور نیز پاسخ­هایی بوده است به این احتیاج فکری ایرانیان در آغاز تجدید استقلال ملی خویش. حتی این شوق به احوال گذشته ایران در دوره­ قبل از عهد سامانیان و طاهریان از ایرانیان به اعراب هم سرایت یافت.(زرین­کوب،۱۳۷۸: ۲-۳)
ایشان در قسمت اعظمی از آثار خویش از تاریخ انتظار عبرت­آموزی دارند و به همین ترتیب معنقدند که از گذشته باستانی ایران باید عبرت آموخت او می­گوید: آنچه نفوس مهذب، از خود فردوسی گرفته تا نظامی و سعدی و حافظ از این گذشته­ها آموختند عبارت بوده است از عبرت.(زرین­کوب،۱۳۷۸: ۳)
اینکه در شهنامه­ها آورده­اند/ رویینه تن اسفندیار
تا بدانند این خداوندان ملک/ کز بسی خلق است دنیا یادگار
اما ورای عبرت اخلاقی، می­توان به نکات آموزنده ای دست یافت که به کار سیاست­مدار و مورخ امروز آید. یشان میگویند: از تاریخ باستانی ایران نیز مثل داستان­های قدیم مورخ می ­تواند نکته­های بسیار بیاموزد و این نکته­ها برای متفکر مایه­ی تأمل خواهد بود. در واقع با تأسیس سلطنت ماد که اقوام ایرانی به صحنه­ی تاریخ قدم نهادند، در شرق نزدیک عامل نوینی به وجود آورد که معنی تازه به تاریخ و فرهنگ دنیای باستانی داد. غلبه­ پارسیها بربابل که تفوق عنصر سامی را تا ظهور اسلام که باز یکچند تجدید شد، خاتمه داد، ایده­آل تازه­ای برای مردم شرق نزدیک به ارمغان آورد که عبارت بود از گرایش به مدارا و اجتناب از خشونت.(زرین­کوب،۱۳۷۸: ۷)
امپراطوری کوروش و داریوش یک امپراطوری نمونه است که مورخ می ­تواند از تأمل در آن دریابد که مملکت تنها با قدرت نظامی و حتی با نظارت چشم و گوش حکومت، برپا نمی­ماند احتیاج به تفاهم و تسامح نیز هست و این تسامح کوروشی که بی­شک اسباب سرفرازی تاریخ ایران است وقتی در دوران خشایارشاه و بعضی اعقاب او گهگاه فراموش می­شد امپراطوری پارس با همان دشواری­هایی مواجه می­گشت که پیش از آن امپراطوری­های آشور و بابل را از پا در آورده بود… و این نکته­ای است که از تأمل در آن، تاریخ باستانی ایران را می­توان مایه­ی الهام­های تازه یافت برای مورخ و سیاستمدار امروز. (زرین­کوب،۱۳۷۸: ۸)
دنیایی که با بیانیه­ی کوروش بزرگ آغاز و تولد یافت در عین آنکه البته نمی­توانست با آن همواره هماهنگ بماند و ناچار گه­گاه به اقتضای احوال از آن انحراف می­جست به کلی با دنیای بی­رحم، خشن و تنگ حوصله­ی امپراطوری­های قدیم شرق تفاوت داشت. برخلاف آشور و بابل که شهرهای دشمن را با تمام مردم و معابدشان عرضه­ی هلاک و فنا می­کردند، فرمانروایی هخامنشی حتی در سخت­ترین انقلاب­ها اقوام و ملت­ها را طعمه­ی خشم بی­لگام خویش نساخت. در تمام این دوره نه تمدنی به دست هخامنشیان ایران از بین رفت نه قوم و ملتی نابود شد. تسامح کوروشی که در تمام دوران هخامنشیان ـ به جز در ادوار کوتاه ضعف و فترت یا در ادواری که نوعی حالت فوق­العاده، عدول از آن را تجویز می­کرده است ـ بیش و کم برقرار بود و وحدت امپراطوری هخامنشی را تضمین می­کرد، و در عین حال قلمرو شاهنشاهان را به منزله­ی پلی می­کرد که بین شرق و غرب، و بین کهنه و نو، بین دنیای مادی و دنیای معنوی کشیده شده بود، و از این ­همه یک فرهنگ ترکیبی می­ساخت که تمام اقوام نا متجانس حوزه شاهنشاهی را تا حد ممکن در آن شریک و بدان علاقه­مند میساخت.(زرین­کوب،۱۳۵۰: ۴۵۰) عشق ایشان به دنیای باستان از این سطور نمایان است. البته دیدگاه زرین­کوب در حوزه ایرانیت با باستان­گرایی که محمدرضا شاه از آن حمایت می­کرد سنخیت نداشت ایشان به ایرانیت از بعدی فرهنگی مینگریستند و هیچگاه ایرانیت را عامل تفاخر ندانستند، بلکه ویژگی­هایی که ایشان از این دوران بلد می­ کنند و یا چیزی که از آن به میراث ایرانی یاد می­ کنند در دوران اسلامی نیز ادامه می­یابد و حتی در دوران مدرن نیز با وجود تأکیدشان بر نوگرایی قابل بازیابی است.
ایشان ویژگی­های ایرانیت را دارای چنان قدرتی می­داند که در بن­مایه­ی فکری ایرانی رسوخ دارد و همیشه زنده و پویاست، این استمرار حتی در دوران اسلامی نیز ادامه یافته و در ادبیات عرفانی ایران وجه بارز دارد. به زعم ایشان فرهنگ ایرانی دارای ویژگی­هایی است که از عهد کوروش تا امروز در فرهنگ ایرانی جلوه دارد و غالباً معرف روحیه­­ی خاص ایرانی است. ایشان در این خصوص می­گویند:
« ویژگی­های فکری فرهنگ ایرانی ـ تسامح، آزادی اراده، و اغتنام فرصت ـ در ادبیات به اوج اعتلایی که به قامت انسانیت است می­رسد. تسامح نه فقط اختلاف در مذاهب و عقاید را نادیده می­گیرد، اختلاف در طبقات و نژادها را نیز اعتباری می­یابد و به جایی می­رسد که در گیر و دار کشتار و ویرانی عهد صلیبی و مغول ندا در می­دهد که: بنی­آدم اعضای یکدیگرند، و حتی در مسأله­ آزادی اراده به رغم جبر خشنی که لازمه­ی بینش عرفانی اهل وحدت است اضافه­ی شر را به وجود ناروا می­داند و ناچار شر را به عدم اضافه می­ کند که نمود انسان است و بدین گونه از تنزیه وحدت نوعی ثنویت را استنباط می­ کند و در عین حال برای گریز از مبالغه­ی در این ثنویت وجود شر را به عنوان جزء مکمل خیر اکمل توجیه می­ کند و به حاصل تفکر حکماء خوش­بین می­رسد که گویی همان روح امید و عمل سنتی ایرانی است را در طرز فکر عرفا جلوه می­دهد. چنانکه در قضیه­ی اغتنام فرصت نیز تا جایی پیش می­رود که مصلحت وقت و پاس انفاس را حاصل عمده سلوک صوفی می­خواند و خاطر نشان می­ کند که: صوفی ابن­الوقت باشد ای رفیق.»(زرین­کوب،۱۳۷۸: ۳۷-۳۸)
علاقه­ ایشان به ایران باستان و بررسی انتقادی آن سبب می­ شود تا به بازآوری ویژگی­هایی بپردازد که همسو با دوران جدید است و پاسخی است به دغدغه­های هویتی خویش، به اینکه ما کیستیم؟ ویژگی­های فکری ما کدام است؟ (و بعدها نسبت این ویژگی­ها را با اندیشه نوگرایی تشریح کند) و در صدد بود تا با رویکرد گزینشی ویژگی­هایی از اصالت ایرانی را به نمایش گذارد که همسو با انسانیت و اخلاقیات است و هیچ­گاه از بین نمی­رود. ایرانیت دارای ویژگی­های استواری بود که انگیزه لازم را برای شناخت آن و بازگشت به خویشتن خویش در دهه­های ۴۰ و۵۰ برای ایشان فراهم می­کرد.
۲-تأثیرپذیری از فلسفه­ی نظری تاریخ و تاریخ مؤثر
تاریخ نقش بنیادینی در تفکر بشر دارد. این مفهوم با مفاهیمی چون عمل انسانی، تغییر، تاثیر شرایط مادی در امور انسانی و واقعه تاریخی در ارتباط است و امکان “کسب تجربه از تاریخ” را پیش روی ما قرار می دهد. تاریخ همچنین از طریق درک نیروها، انتخاب­ها و شرایطی که ما را به لحظه حال رسانده اند باعث می شود اکنون خود را بهتر بشناسیم. بنابرین جای شگفتی نیست که فیلسوفان هر از چند گاهی به بررسی تاریخ و طبیعت دانش تاریخی متوجه گردند. تمام این مسائلی که مطرح کردیم می توانند در بدنه واحدی به نام “فلسفه تاریخ” جمع شوند. فلسفه تاریخ امری چند وجهی است و از تحلیلات و استدلالات ایدئالیست ها، پوزیتیویست ها، اهل منطق، متکلمان و دیگران تشکیل شده است. از طرف دیگر فلسفه تاریخ بین اروپائیان و انگلیسی-آمریکایی­ها و بین هرمنوتیک و پوزیتیویسم در حال کش و قوس است.
ارائه یک تصویر واضح از تمامی نظرات درباره “فلسفه تاریخ” همانقدر ناممکن است که تعریف رشته ای علمی و شامل همه این رویکردها. (لیتل،۱۳۸۹: ۶۶)
فلسفه‏ی نظری یا جوهری تاریخ کوششی است تا معنا و مفهوم روند کلی پدیده‏های تاریخی را کشف نماید و به ماهیّت عمومی فرایند تاریخی دست یابد و فراتر از عقلانیتی است که پژوهش‏های متداول تاریخی انجام می‏دهند. و نیز، ناظر بر پژوهش در باب سیر گذشته‏ پدیده‏های تاریخی و قانونمندی آنهاست. فیلسوف تاریخ در فلسفه‏ نظری تاریخ درصدد فهم معنا و هدف تاریخ، محرک و مکانیسم حرکت تاریخ، و آغاز و انجام تاریخ است.(درای،۱۹۹۳: ۱۴۸)به طور کلی فلسفه تاریخ به سه سؤال پاسخ می­دهد: ا- هدف نهایی تاریخ چسیت ؟ ۲-نیروی محرک درتاریخ چیست ؟ ۳- میسرحرکت تاریخ به کجاست؟
به زعم نگارنده استاد زرین­کوب نیز در تحلیلات و نگرش خویش به تاریخ در پی چنین هدفی بوده ­اند. عشق و انس به تاریخ از دوران کودکی و نوجوانی در زرین­کوب دمیده شد و تا پایان عمر از او جدا نشد، چنانکه سبب شد تا از زاویه تاریخ به مسائل بنگرد و از تاریخ به قضاوت بنشیند: خودش میگفت عشق و انس به شاهنامه فردوسی از دیرباز، کمند جاذبه یی بود که مرا به وادی تاریخ کشاند… باید اقرار کنم در هیچ زمینه به اندازه تاریخ صرف وقت نکردم و در هیچ زمینه هم به قدر تاریخ با دشواری های یاس انگیز مواجه نشدم. شوق به تاریخ از سالهای دبیرستان در خاطرم شکفت و در تمام عمر از وجود من جدایی ناپذیر ماند. حتی در اشتغال به حکمت و عرفان و در مطالعات راجع به کلام و ادیان همه چیز را از پشت عینک تاریخ نگاه کردم. تاریخ برای من تبلور تمام اندیشه ها و تجربه های انسانی شد-در حکمت، در عرفان ، در هنر و ادبیات. مواردی بود که به جد و تامل جوهر و حقیقت نکته­ی مورد نظر را در تاریخ می­یافتم. از همان ایام با تاریخ بزرگ شدم، با تاریخ خوگر شدم و هر جا برایم مشکلی پیش آمد جوابش را از تاریخ گرفتم.» (زرین کوب،۷۲۵:۱۳۷۹-۷۲۴ )
تاریخ ایران از دوران نخستین آن تا به امروز، شکل دهنده نگرش و گاه شخصیت ایرانی بوده و بنیان مهمی برای شناخت ایرانیان از خود و شناساندن خود به دیگران و به عبارت دیگر هویت آنان به شمار می رود. زرین کوب نیز از بذل توجه به تاریخ ایران سعی می کرد به دغدغه های عصرش پاسخ گفته و به عبارتی می توان گفت ایشان تاریخ را به عنوان تجلی گاه هوش و استعداد و درایت انسانی دانست و سعی می کرد از لابه لای تجاربی که در طی سالیان بر هم اندوخته شده است، نقاط قوت و ضعف آن را باز شناخته و در پرتو ان به ارزیابی وضع موجود بپردازد.
نتیجه تصویری برای موضوع هوش
تاریخنگری زرین کوب و نگاه ایشان به سنت تاریخی راهی است برای دریافت ذهنیت ایرانی و پاسخی است برای نیازمندی های امروز:
«ذهنیات ایرانی که نگرش از درون و دریافت شهودی رویدادهای تاریخ ایران بدون توجه به آن ممکن نیست در واقع حاصل تجربه های تاریخی و دریافت های ناشی از واقعیت هاست و تاریخ ایران اگر آن را منعکس نکند هرگز به تفسیر رویدادها ومدارک معنی و جهت آنها دست نخواهد یافت. فقط با این طرز نگاه شهودی –اما مستند به اسناد موثق عینی است- که این توالی رویدادها به صورت یک وحدت متصل با لذات ، یک ضرورت اجتناب ناپذیر و یک تسلسل علت و معلولی جلوه می نماید و معنی و جهت پیدا می کند… نگاه به گذشته های دور واپس نگری نیست ، استوار کردن قدم در موضعی است که آنچه را در پیش روی است و آینده نام دارد از آنجا روشن تر و بهتر می توان دید. اگر پژوهنده یی که با هوشیاری و کنجکاوی دراین طرز دید می نگرد همواره چیزی از تجربه عصری را هم در آن منعکس می یابد، از آن روست که ذهنیات ایرانی درسیر استکمالی خود در تمام این رویدادها حضور دارد و به تفسیر رویدادها شکل می بخشد و آن را همچون یک واقعیت تجربی نشان می دهد.» (زرین کوب،۹:۱۳۸۴ )
آشنایی با تاریخ انسان را از بسیاری ضریبهای حقارت آمیز ، از بسیاری دلخوشی های بی حاصل نگه می دارد ، و نگاه انسان را، آن مایه قدرت تعمق می بخشد که در ورای حوادث ، آنجا که چشم عادی چیزی نمی بیند ، نفوذ کند و زندگی محدود و کوتاه خویش را- از طریق تاریخ –بازندگی گذشتگان ، با زندگی دراز گذشته انسانیت پیوند دهد و آن را عمیقتر و پر معنی تر کند. بدینگونه ،با یادآوری اشتباهات بزرگ گذشته ، با تذکار جنایتها و بدبختیهای گذشتگان ، تاریخ می تواند انسانیت را از تکرار آنها ولااقل از اینکه با عمد و اختیار خویش به نظایر آنها دچار آید باز دارد.(زرین کوب،۱۸:۱۳۷۰)
ایشان در نگاه به تاریخ از بعد اخلاقی آن نیز قافل نیستند : می فرمایند تاریخ را نه به خاطر آنکه بقول فون رانکه (۱۸۸۶-۱۷۹۵) انسان را با قهرمان گذشته رویارویی می کند ، روح وی را تصفیه می کند ،و به وی کمک می کند تا در هر چیز ، زندگی را یک بار دیگر احساس و تجربه نماید بلکه از آن روی که بقول لرد آکتن (۱۹۰۲-۱۸۳۴) وجدان انسان را توسعه می دهد ، کمال می بخشد و مجهز می کند و حتی اگر تاریخ چیزی هم جز یک رشته سفاهت و جنایت نباشد به انسان یاد می دهد که نسبت به این ضعفها و پستی های انسان همدردی و تسامحی که در خور انسانیت است داشته باشد.(زرین کوب،۲۶:۱۳۷۰-۲۵)
به زعم ایشان مجردترین وخاصترین لذتی که از تاریخ حاصل می شود یک نوع تجربه­ی عرفانی است: وجدان وحدت و استمرار .تاریخ انسانیت شاید به حقیقت چیزی جز همین وحدت و استمرار نیست در واقع تاریخ به ما می آموزد که زندگی ما به زندگی تمام افراد جامعه و قوم و جوامع انسانی با رشته یی نامرئی به همدیگر وابسته است.این است آن وجدان وحدت که شعور به آن انسان را از تالم و دغدغه های تنهایی و انزوا و خلاء مطلق نیست و حتی حیات انسانیت نیز با هستی تمام کائنات اتصال دارد و یکپارچه است. آنچه شور و شوق عامه امروز از تاریخ حیات طلب می کند، تنها شناخت گذشته نیست ، معنی و هدف گذشته و آینده نیز هست: تاریخ نگری (زرین کوب ، ۲۶:۱۳۷۰ ).
بنابراین تاریخ فرهنگی آینه ای است که در آن می توان به درک دیگری رسید و در چارچوب آن بتوانید به زندگی­مان هویت بخشیم بنابراین زرین کوب همه­ی آنچه را که مربوط به شناخت خود، غرب، شرق و تحول و توسعه می­باشد را از چشم انداز تاریخ فرهنگی یا هویت فرهنگی تعریف می­ کند.
بر این اساس می­توان گفت که در اندیشه زرین کوب ،دغدغه ها و ضعف ها و مشکلات حال نتیجه منطقی زمان گذشته است و برای فهم درست احوال عصر حاضر از روی گذشته ها باید از جزئیات رویدادهای گذشته آنچه را در پیدایش زمان حال نقش قاطعی نداشته است بتوان کنار نهاد و رابطه گذشته و حال را در توالی علت و معلولی حوادث و رویکردی انتقادی ردیابی کرد. تاریخ نگری ایشان یعنی فهم معنای گذشته حال و آینده . بعلاوه باید افزود رویکرد تاریخ نگری ایشان شناختی شهودی و حضوری و مبتنی بر رویکرد درونی و نگاه از درون است تا بتوان از توالی رویدادهای تاریخی از عصر باستان تا زمان حاضر، وحدت و استمرار را دریافت تا کثرت و فاصله. ایشان پیرامون این مسئله می فرمایند:
«در توالی رویدادهای تاریخ ایران، دوران قبل از اسلام دوران کشمکش برای تثبیت هویت، دوران قبل از صفویه دوران تلاش برای حفظ هویت ، و دوران صفویه و بعد، دوران استغراق در هویت ایرانی است-هرچند درهر یک از این ادوار هم این هرسه ویژگی گه گاه به هم در می پیوندد…معهذا تاثیری که شعور به این توالی در ذهن مورخ بوجود می آورد بیشتر تصور وحدت و استمرار است تا تصور کثرت و فاصله . اما این برداشت برای آنکس که از بیرون به عرصه ی این گذرگاه حوادث می نگرد همواره قابل ادراک نیست چیزی که آن را قابل می سازد شعور تجربی است که فقط هر کسی که از درون به این توالی رویدادها می نگرد آن را دست یافتنی می بیند.» (زرین کوب ،۸:۱۳۸۴)
بعلاوه اهمیت تاکید ایشان بر مسئله ای چون “عبرت” و تمیز سره از نا سره که تحت عنوان میراث فرهنگی از آن یاد می­ کند مبتنی است بر اینکه تاریخ فرهنگی یک کشور منبع مهم و مؤلفه ی اساسی هویت فرهنگی به شمار می رود که دیالکتیک تکرار و نوآوری در آن، پویایی هویت فرهنگی را که لازمه­ی حیاتی آن است، به دنبال دارد. به نظر می­رسد زرین کوب نیز با بلدکردن مواردی همچون عبرت آموزی چنین نظری داشتند.
به زعم ایشان مورخ واقعی باید با نگاهی انتقادی و ژرفنگر به تاریخ بنگرد و برای رسیدن به شناخت درست و داوری بی­شایبه باید با اجتناب از داوری های پیش پرداخته و اندیشه های از پیش پذیرفته،­ دنیای گذشته را از روی اسناد موجود بازسازی کند و ترتب معلول و علت، و ارتباط حال و گذشته را در توالی زنجیره­ی رویدادها دنبال و توجیه نماید. پیداست که اینگونه تاریخ به فلسفه بسیار نزدیک می­ شود. ایشان خود نیز معترف اند:
« تاریخ مثل فلسفه و هم مثل نقد مجاهده­یی بی­طرفانه است، برای نیل به شناخت، و در حد طاقت بشری. تاریخ و فلسفه با نقدادبی در ذهن من به یکدیگر می پیوندند و از یکدیگر انفکاک ناپذیرندو شاید پیوند این سه معقوله در آنچه من گه گاه دراین زمینه ها پرداخته ام خود از انعکاس همین برداشت و سابقه یی که در گذشته حیات فکریم دارد ناشی باشد» (زرین کوب ۶۹۲:۱۳۷۹).
در اندیشه زرین­کوب مسئله دوام و سر بقای ایران وپرسش­هایی از این دست، از جمله اموری است که تاریخ به تنهایی توانایی پاسخگویی به آن را ندارد باید آن را در قلمرو ماورا تاریخ که تعلق به فلسفه تاریخ دارد جستجو کرد. این بقا و دوام معجزه آسا و اعجاب انگیز که حاکی از یک بنیه قوی و مقاوم به نظر می­رسد. هر کس را با تاریخ ایران سروکار دارد دچار حیرت می­ کند اما تاریخ در عین اینکه این دوام و ثبات را به عنوان یک واقعیت مسلم ، غیر قابل انکار می­یابد در تفسیر و توجیه آن حیران می­ماند و در حل این معما نمی ­تواند کمک ارزنده­ای به مورخ عرضه دارد (زرین­کوب،۱۳۷۲ :۴۳۲). و این کاری است که از فلسفه تاریخ برمی­آید. ایشان نیز با اتکا به فلسفه نظری تاریخ در صدد بود تا از تاریخ معنی و هدف گذشته و حال و آینده را دریابد.
۳-مقابله با ستیزه­جویان رادیکال و چپ­گرا
اگر جریان­روشنفکری چپ­گرا در ایران را یک گفتمان فرض کنیم دال مرکزی این گفتمان برای حل مشکله­ی ایران در دهه­های قبل انقلاب اسلامی پیرامون ضدیت با دولت و حذف استبداد حاکم مبتنی است. که به توضیح آن خواهیم پرداخت.
در میان احزاب و تشکل هاى سیاسى دهه ۱۳۲۰, بى­شک حزب توده نیرومندترین و سازمان یافته ترین نیروى حزبى ایران بود که مدتى بدون رقیب در عرصه سیاست کشور پیش رفت و توانست از آغاز دهه بیست تا سال هاى پس از انقلاب اسلامى در طول بیش از چهل سال با فراز و نشیب هاى زیاد در داخل و خارج از کشور فعالیت کند.
حزب توده با در پیش گرفتن سیاست ترور و خشونت عملا تمایلات مارکسیستى ـ لنینیستى خود را نشان داد, ولى تا قبل از کنگره دوم سعى کرد تمایلات مارکسیستى خود را ظاهر نسازد; البته در داخل حزب از همان آغاز, اصول مارکسیسم ـ لنینیسم براى کادرها تدریس مى شد، اما حزب از اعلان مواضع و اهداف مارکسیستى خود با توجه به شرایط اجتماعى و فرهنگى ایران و بافت مذهبى آن اجتناب مى کرد. از این رو رهبرى حزب در معرفى مبانى عقیدتى و اهداف خود در نامه مردم نوشت: حزب توده ایران نه تنها مخالف مذهب نیست بلکه به مذهب به طور کلى و مذهب اسلام خصوصا احترام مى گذارد و روش حزبى خود را با تعلیمات عالیه مذهب محمدى منافى نمى­داند، بلکه معتقد است که در راه هدف هاى مذهب اسلام مى کوشد … حزب توده ایران حامى جدى تعالیم مقدس اسلام خواهد بود (کولایی، ۱۳۷۶: ۶۵) رهبران حزب توده به لایحه­هاى مختلف اجتماعى کشور در حوزه فرهنگ ملى, مذهبى, آداب و سنن و حتى تاریخ واقعى ایران وقعى نمى نهادند، چون اساس حزب بر افکارى نهاده شده بود که با این مقولات بیگانه بود، آنچه در برنامه آموزش رهبرى حزب قرار داشت، مارکسیسم ـ استالینیسم یعنى فرهنگ فراملى بود که مسکو براى همه کشورها تجویز مى­کرد. به عنوان مثال احسان طبری به عنوان تئوریسین حزب توده می­گفت:
«انقلاب ما به پرورش دولتمردان طراز نوین که صرف­نظر از هر بینش با تمام نیرو هوادار رهایی کار مولد مادی و معنوی از چنگ بهره­کشی باشند، نیازمند است… به خاطر اینکه چنین دولت­مردانی پرورش یابند و خیانت­ها و جنایت­های دو سده­ی اخیر تکرار نشود، بررسی تحلیلی زندگی سیاسی دولتمردانی که استعمار و نواستعمار انگلیسی و آمریکایی در دوران قاجار و پهلوی، به عنوان افزارهای عمل خود، تربیت کرده ­اند، کار سودمندی است. این دولتمردان در سراسر پهنه­ی جهان­سوم، از میان وابستگان به طبقات مالک و بورژوا برگزیده می­شدند. یا نگاه جاسوسانی گمنام، به مقامات عالیه­ی دولتی رسانده می­شدند تا بی­چون و چرا تابع مجری دستورهای ارباب باشند (طبری،۱۳۶۱: ۱۰).
بنابراین در دیدگاه این حزب هیچ اثری از توجه به ساختارهایی که به یک نظام سیاسی شکل می­دهند، در جملات فوق وجود نداشت، به زعم آنها اگر کارگزاران سیاسی در صوری­ترین شکل خود تغییر کنند دیگر خیانت­ها و جنایت­ها تکرار نخواهد شد. اگر استبداد و نظام سلطنتی نبود ایران می­توانست به سوی پیشرفت حرکت کند: اگر سد استبداد سلطنتی و رژیم ترور و اختناق نبود، اینک جامعه­ ما می­توانست آن رویایی را که هفتاد سال است دنبال می­ شود، با تجلی و اصالت به طور نسبی بیشتری، تحقق بخشد (طبری، ۱۳۵۶: ۲۲).
بعلاوه باید گفت که، در دهه ۱۳۴۰ فرهنگ سیاسی ایران دچار تغییری اساسی شد. جوانان و کادرهای ساده­ی رادیکال شکست­خورده­ی جبهه­ی ملی و حزب توده نمی­توانستند خود را با روزهای افتخارآمیز گذشته تسلی دهند. آنان یک خوشبینی اراده­گرای جوانانه را جانشین بدبینی فکری رهبری قدیمی ساختند. برای این آرمان­گرایان رمانتیک، واقعبینی محافظه ­کارانه راه­حلی به شمار نمی­آمد. آنان که نمی­خواستند از سر مشق رهبران جبهه ملی، که فعالیت سیاسی را ترک گفته بودند، یا انتقادهای ملایمی که رهبران حزب توده در تبعید بیان می­کردند، پیروی کنند، به عمل سیاسی رادیکال روی آوردند. این رادیکالیسم به طور عمده خود را در مبارزه مسلحانه سازمان­های مخفی چریکی نشان داد که از میان آنها دو گروه برجسته بودند: سازمان چریک­های فدایی خلق ایران و سازمان­های مجاهدین خلق ایران ( بروجردی،۱۳۷۷: ۶۱).
سازمان فدائیان در سال ۱۳۴۹ تشکیل شد. پیشینه و خاستگاه فعالیت‌های چریکی به سال ۱۳۴۲ باز می‌گردد. عواملی مانند توانایی نیروهای مسلح در سرکوب قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، کارایی ساواک در ریشه‌کن ساختن احزاب مخفی و زیرزمینی و بی‌اعتنایی سازمان‌های مهم مخالف (به ویژه حزب توده و جبهه‌ی ملی)، به کنار گذاشتن روش‌های مقاومت مسالمت‌آمیز، دست به دست هم دادند تا مخالفان جوان را به جستجوی شیوه‌های جدید مبارزه ترغیب کنند. (ابراهامیان،۱۳۷۷: ۵۹۵)
سازمان چریک‌های فدائی خلق از ادغام دو گروه مارکسیست – لنینیست در فروردین۱۳۵۰ تشکیل شد. گروه اول در سال ۱۳۴۲توسط پنج دانشجوی دانشگاه تهران به نام‌های بیژن جزنی، عباس سورکی، علی‌اکبر صفائی‌فراهانی، محمد آشتیانی و حمید اشرف به‌وجود آمد که معروف به گروه جزنی، ظریفی‌نیا یا سیاهکل بودند. (مدنی،۱۳۶۱: ۱۱۲)
گروه دوم تشکیل‌دهنده‌ی سازمان را دو دانشجوی مشهدی مقیم تهران با نام‌های مسعود احمدزاده و امیرپرویز پویان، رهبری می­کردند. گروه احمدزاده پویان در اواخر سال ۱۳۴۶ توسط تعدادی از فعالان جبهه‌ی ملی از جمله عباس مفتاحی تأسیس شد. گروه اول تیم روستایی و گروه دوم تیم شهری این سازمان جدید را تشکیل دادند (آبراهامیان، ۱۳۷۷: ۵۹۹).
گروه احمدزاده با نگرش اصلاح‌طلبانه‌ی حزب توده و جبهه‌ی ملی مخالف بودند و استدلال می‌کردند که فقط از طریق نبرد مسلحانه می‌توان دولت پهلوی را سرنگون ساخت؛ ولی گروه جزنی استدلال می‌کرد که نقش چریک‌ها، آماده‌سازی شرایط برای برپایی چیرگی و هژمونی طبقه‌ی کارگر است (امجد،۱۳۸۰: ۱۷۶).
حمله به سیاهکل در تاریخ ۱۹بهمن ۱۳۴۹ اولین عملیات چریکی از سوی چریک‌ها در ایران بود؛ به‌طوری که گفته می‌شود پس از حمله به سیاهکل گروه‌ها در هم ادغام شدند و سازمان چریک‌های فدائی خلق را ایجاد کردند. علل این حادثه از این قرار است که در سال ۴۹ جو موجود، جستجو برای یافتن محل مناسب برای عملیات چریکی بود و بحث جنگ چریکی روستایی و جنگ چریکی شهری به میان آمد. دسته­جات مختلف در پوشش گردش و سفر علمی به دهات و جنگل‌ها و شهرستان‌ها به‌دنبال این موضوع بودند تا این‌که گروهی از کمونیست‌ها که بعدا به نام چریک‌های فدائی خلق مشهور شدند اولین گروه خود را به جنگل‌های شمال فرستادند که ضمن تحقیقات بیشتر و ساختن استحکامات تمرین کنند تا بتوانند آغازگر جنگ چریکی روستایی باشند. اما این گروه خیلی زود به دلایلی از قبیل ناآشنایی با منطقه، ناتوانی و فقدان آگاهی‌های سیاسی مردم منطقه، سرمای هوا و… بدام افتاد. با لو رفتن و دستگیر شدن رابط بین گروه و ده، چریک‌ها برای نجات او به پاسگاه سیاهکل حمله بردند. ولی مأمورین، رابط را قبلا به شهر فرستاده بودند، آنها پاسگاه را خلع سلاح کردند و بالاجبار به داخل جنگل گریختند. رژیم نیز با شدت عمل هرچه تمام‌تر جنگل را محاصره کرد و با بمب‌های آتش‌زا نقاط مشکوک را از درختان خلوت کرد و از راه زمین و هوا نیروهای ورزیده خود را اعزام داشت که ضمن چند برخورد مختصر کلیه‌ی افراد گروه دستگیر و اعدام و یا محکوم به زندان‌های مختلف گشتند و در بازجوئی‌ها شبکه شهری نیز شناسایی شد و مخصوصا رهبران و افراد مؤثر گروه لو رفتند و رژیم به دنبال آنها افتاد. سازمان با حادثه‌ی سیاهکل مورد استقبال بسیاری از جوانان، به ویژه دانش‌آموزان و دانشجویان دانشگاه قرار گرفت و علی‌رغم کشتار بیشتر اعضای اصلی سازمان، فدائیان شهرت و هواداران بسیاری پیدا کردند و اعضای باقیمانده دو نشریه‌ی مخفی “نبرد خلق” و ” ۱۹ بهمن” را منتشر کردند.
جایی که قهرمانی فداییان بیشترین تأثیر را برجای گذاشتند، به طور کلی منطقه­های شهری و بویژه محیط­های دانشگاهی بود. دانشگاه­ها مرکز اصلی عضوگیری سازمان فداییان بود. هواداران فداییان باشگاه­های کوهنوری و حتی باشگاه­های ادبی را مخفیانه تشویق می­کردند تا در آنها به عضوگیری بپردازند. این شیوه کار به هیچ روی به فداییان محدود نبود. مجاهدین خلق و گروه ها و محفل­های مارکسیستی مانند گروه­فلسطین، گروه گلسرخی، گروه مصطفی شعاعیان، سازمان توفان، و گروه جاوید آرمان خلق، همه همین شیوه را به کار بسته بودند. (بروجردی،۱۳۷۷: ۶۵-۶۶)
بسیاری از اعتراض­ها و اعتصابات علیه دولت در وجه غالب خود توسط نیروهای چپرو، که بیشتر فعالیت خود را در حوزه­ فرهنگی – آموزشی متمرکز می­ساختند، انجام می­گرفت که پیدایش سازمان های چریکی مخفی این روند را تقویت کرد. هدف غالب این جریان­های چپ مخالفت با دولت حاکم و در نهایت نابودی آن به حساب می­آمد. بنابراین چنان­که کذشت، عدم توجه به رویکرد تاریخی و ساختار فرهنگی ایران، و ساده­نگری در علت­یابی پدیده­های اجتماعی و سیاسی ایران، سبب مقصر دانستن دولت در اغلب مشکلات اساسی اجتماعی، اقتصادی و سیاسی منتهی می­شد. و نیز عدم رسیدن به هدف­هایشان سبب شد که به خوشونت و ترور روی آورند که نمود بارز آن را در دهه ۴۰ مشاهده می­کنیم.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
برخلاف این جریان، روشنفکرانی همچون زرین­کوب سعی می­کردند که معایب جامعه، اخلاقیات تباه، سیاست ظالمانه، موازین عقب­مانده­ی زندگی روزانه را از راه اشاعه­ی اندیشه­هایی درباره نیکی، عدالت، انسانیت، تمدن، نظم، قانون و… با شناخت راستین فرهنگ اصیل ایرانی اصلاح نمایند نه با راه­ حل­های شتاب­زده و منافی سنت اصیل ایرانی و بدون توجه به ساختار و فرهنگ جامعه ایرانی.
زرین­کوب در این دوران استاد دانشگاه تهران بود و برخلاف جریان­های چپگرا تلاش علمی خویش را صرف این­گونه اعتراضات و اعتصابات نکرد بلکه به دیگر بود ایرانی یعنی غرب توجه می­کرد و در صدد بود تا در مقابل این دیگر بود ضمن توجه به عناصر مثبت نوگرایی، فرهنگ اصیل ایران را بازآوری کند. ایشان برای فرار از راه و روشی که چپی­ها ارائه می­کردند سعی داشتند تا هویت و ریشه ­های اصیل ایرانی را با اتکاء به رویکردی آموزگارانه به جامعه و جوانان بشناساند.
خلاصه­ی فصل:
ناگفته پیداست هر جریان فکری و نظری برای شکل­گیری، از شرایط محیطی داخلی و خارجی خود شکل می­گیرد. برای کسانی­که در دهه­ ۴۰ و ۵۰ شمسی در ایران جامه­ی روشنفکری به تن کرده بودند دو مسئله بیشترین اهمیت را داشت: گسترش روح ضدمدرنیته و ضد استعمارگری در خارج و در داخل حرکت به سوی هویت خواهی و بازگشت به ریشه­ها.
چنان­که در این فصل نشان دادیم، ما فرضیاتی را حول شکل­ گیری ایده­ هویت در آراء شایگان و زرین­کوب بیان کردیم.

برای

تحقیقات تجربی کمی صورت گرفته است
تحقیقات تجربی کمی صورت گرفته است
تحقیقات تجربی نسبتاً خوبی انجام شده است
تحقیقات تجربی نسبتاً خوبی انجام شده است
مطالعات
تفسیرها
۲-۶٫ مفهوم مدیریت سود
محاسبه سود خالص در یک واحد تجاری متأثر از روش ها و برآوردهای حسابداری می باشد و این امر فرصتی را برای مدیران فرآهم می آورد تا با بهره گرفتن از شیوه های گوناگون، سود حسابداری گزارش شده را مدیریت کنند. فلسفه مدیریت سود، بهره گیری از انعطاف پذیری روش ها ی استاندارد و اصول پذیرفته شده حسابداری می باشد. البته تفسیرهای گوناگونی که می‏توان ازروش ها ی اجرایی یک استاندارد حسابداری برداشت کرد، ازدیگر دلایل وجود مدیریت سود می باشد. این انعطاف پذیری دلیل اصلی تنوع موجود در روش های حسابداری است. درزمانی که تفسیر یک استاندارد بسیار انعطاف پذیراست، یکپارچگی داده ها ارائه شده درصورتهای مالی کمترمی شود. اصول تطابق و محافظه کاری نیز می تواند باعث مدیریت سود شود .به اعتقاد شیپر[۱۶] (۱۹۸۹)مدیریت سود عبارت است از گزارشگری جانبدارانه و همراه با سوگیری، که براساس آن مدیران از روی تعمد و با تصمیم قبلی، در فرایند تصمیم گیری مالی مداخله می کنند تا برخی از منافع خاص را عاید خود کنند. از نظر مولفورد و کامیسکی[۱۷] (۱۹۹۶) مدیریت سود یک دستکاری آگاهانه و فعال در نتایج حسابداری به منظور ایجاد تغییر در نشان دادن وضعیت تجاری واحد اقتصادی می باشد. در کتاب تئوری های حسابداری اسکات (۱۹۹۷) مدیریت سود به عنوان اختیار شرکت در انتخاب سیاست های حسابداری برای دستیابی به برخی اهداف خاص مدیرتعریف شده است. به بیان دیگر، مدیریت سود عبارت است از نوعی مداخله هدفمند مدیر در فرایند گزارشگری مالی برون سازمانی واحد تجاری، به منظور تحصیل منافع شخصی که از طریق دستکاری اطلاعات در دوره مالی جاری صورت می گیرد.
حسابداری
طبق اظهارات هلی و والن[۱۸] (۱۹۹۹)مدیریت سود زمانی اتفاق می‏افتد که مدیران از قضاوت های شخصی خود در گزارشگری مالی استفاده کنند و درنتیجه در ساختارمعاملاتجهت تغییر گزارشگری مالی دستکاری نمایند. این تغییرات در گزارشگری مالی موجب گمراهی افراد ذینفع، درباره عملکرد بنگاه اقتصادی می شود و یا روی پیامدهای ناشی از قراردادهای واحد تجاری که به ارقام حسابداری گزارش شده وابسته است، اثر می گذارد. در پاسخ به این سوال که چرا شرکت‏ها به تغییرات حسابداری آرایشی متوسل می شوند، واتز و زیمبرمن[۱۹] (۱۹۸۶) نظریه اثباتی[۲۰] خود را مطرح کردند. این نظریه انگیزه هایی غیر از انگیزه های مرتبط با بازار سرمایه را برای مدیریت سود توسط شرکت ها طرح نمود. فرضیه های اصلی مطرح شده توسط آن ها عبارت است از فرضیه طرح پاداش، فرضیه قرارداد بدهی و فرضیه هزینه های سیاسی.
عکس مرتبط با اقتصاد
به اعتقاد گیروکس[۲۱] (۲۰۰۴)، مدیریت سود شامل طیف وسیعی است که از حسابداری محافظه کارانه[۲۲]شروع می شود و با حسابداری معتدل یا غیرجانبدارانه[۲۳] و سپس حسابداری از نوع تخطی و انحراف از اصول، قواعد و میثاق ها، یا حسابداری متهورانه[۲۴] ادامه می یابد و درنهایت به حسابداری فریب آمیز یا حسابداری متقلبانه[۲۵] منتهی می شود. لذا حوزه و محدوده بسیار وسیعی برای قضاوت شخصی در حسابداری به وجود می آید. که این مسئله موجب اغوای مدیران شده و در آنان ایجاد انگیزه می کند تا به دستکاری سود مبادرت ورزند.
مدیریت بنگاه های اقتصادی، بر مبنای دیدگاه خویش، استفاده مناسب را از قواعد و میثاق های حسابداری به عمل می آورند. دیدگاه مدیران می تواند، محافظه کارانه یا محتاطانه باشد که در این حالت، دورزدن استانداردهای حسابداری و همچنین وجود اقلام غیرمترقبه کمتر مشاهده می شود و طبعاً افشاء کامل صورت می گیرد. نتیجه تحقق این امر، نشان دادن اعداد و ارقام نزدیک به واقع در گزارشهای مالی و ارائه سود با کیفیت بالا و مطلوب خواهد بود. حالت عکس وضعیت بالا دیدگاه افراطی مدیران در تجاوز به دستوالعمل ها و قواعد و تخطی از اصول و موازین پذیرفته شده حسابداری می باشد که باعث تنظیم و ارائه گزارشهای مالی فریب آمیز و گمراه کننده می‏شود(بهارمقدم، ۱۳۸۵).
۲-۷٫ الگوها و تئوری های مرتبط با مدیریت سود
برای مدیریت سود الگوهای مختلفی وجود دارد. اولین الگوی مطرح شده در این ارتباط الگوی کسب آرامش می باشد. این الگو که مخرب ترین نوع مدیریت سود است. زمانی کاربرد دارد که بر اثر فشار سهامداران به مدیریت، احتمال برکناری وی وجود داشته باشد. در این حالت مدیریت سعی می کند که به طرق مختلف همانند فروش دارایی های مستهلک شده، کاهش ذخیره مطالبات مشکوک الوصول و … سود سال جاری را بالا برده و عملکرد شرکت را مطلوب جلوه دهد. مخرب بودن این الگو زمانی است که عملکرد شرکت، قیمت بازارسهام را توجیه نکند. در چنین شرایطی تصنعی بودن سود ارائه شده توسط شرکت آشکار می شود که این امر نه تنها ارزش سهام شرکت را کاهش می دهد بلکه بر اعتبار شرکت نیز لطمه وارد می کند (احمدپور و یحیی زاده فر، ۱۳۸۳). الگوی دیگر، حداکثر سازی سود می باشد که در مورد طرح های پاداش مدیریت کاربرد داشته و مدیریت تلاش می کند در راستای دست یابی به پاداش بیشتر سود را افزایش دهد.در نقطه مقابل این الگو، الگوی حداقل سازی سود قرار دارد. این الگو در مورد مدیران محافظه کار در شرکت هایی مصداق دارد که دارای یک رویه بلندمدت سوددهی باشند.اما رایج ترین الگو در مدیریت سود، الگوی هموارسازی سود می باشد. این الگو سعی در کاهش نوسان های موقتی سود گزارش شده به دلیل مغایرت با سود اقتصادی دارد(احمدپور و کریمی، ۱۳۸۵).
تصویر درباره بازار سهام (بورس اوراق بهادار)
در ارتباط با مدیریت سود تئوری های مختلفی ارائه شده است. یکی از این تئوری ها که در مقام تبیین مدیریت سود برآمده است، تئوری اثباتی می باشد. این تئوری توسط واتز و زیمبرمن (۱۹۸۶)بسط داده شده وبه دلیل تاکید بر جنبه های هنجاری و توصیفی، مطرح شده است. مسئله مهمی که در این تئوری در بیان فرضیه های مدیریت سود وجود دارد، این است که قیمت سهام به جریانات وجه نقد وابسته است نه سود حسابداری. بر این اساس با وجود فرضیه بازار کارا دو شرکت که جریانات نقدی همانند دارند، ارزش یکسان دارند. هرچند رویه های حسابداری متفاوتی داشته باشند. باتوجه به مطالب بیان شده مسئله ی اصلی تئوری اثباتی تعیین شیوه ای است که رویه های حسابداری بر جریانات نقدی شرکت و به تبع آن منافع مدیریت مؤثر واقع شده و موجب تغییر در قیمت بازار سهام و ارزش شرکت می شوند.
تئوری دیگر، تئوری نمایندگی می باشد که مبانی آن توسط جنسن و مکلینگ[۲۶] (۱۹۷۶) مطرح شده است. تأکید این تئوری بر قراردادهای آزادی است که بین گروه های مختلف سازمانی به عنوان راه حلی کارآمد برای از بین بردن تضاد منافع به عمل آید. سیر تکاملی این تئوری به این دیدگاه منجر شده است که سازمان حلقه قراردادهاست که از طریق حکم های تفویض اختیار با وظایف مشخص شده از طرف مقامات بالاتر صورت می گیرد. مدیر به عنوان منافع سهامداران به دنبال حداکثرکردن منافع خویش است، لیکن منافع خود را در گرو منافع سهامداران که در قرارداد مشخص شده است می داند. براین اساس عملکرد شرکت و اطلاعات مالی ارائه شده به شرکت، حاصل تعادل در منافع این دو گروه است و مدیریت سود اعمال شده توسط مدیریت (هموارسازی سود) نه تنها تأمین کننده منافع مدیریت است بلکه منافع سهامداران را هم تأمین می کند(احمدپور و کریمی، ۱۳۸۵). از دیگر تئوری های مطرح شده در ارتباط با مدیریت سود تئوری هموارسازی سود می باشد که اولین بار توسط گوردن (۱۹۶۴)ارائهشده است. بر اساس این تئوری: ۱)شاخص مدیریت برای انتخاب از بین اصول حسابداری، بالابردن منافع خویش است. ۲) با افزایش امنیت شغلی منافع مدیریت، نرخ رشد درآمد و نرخ رشد شرکت افزایش می یابد. ۳) دستیابی به اهداف قیدشده در بند دوم به رضایت سهامداران بستگی دارد. یعنی هر اندازه سهامداران خشنودتر باشند، امنیت شغلی مدیریت، حقوق و مزایای وی و …. بیشتر خواهد شد. ۴) متوسط نرخ رشد سود شرکت و ثبات درآن رضایت سهامداران را افزایش می دهد.
۲-۸٫ دیدگاه های موافقان و مخالفان مدیریت سود
پژوهشگران حوزه مدیریت سود، این پدیده را از دیدگاه های متفاوت و مناظر گوناگون مورد بررسی قرار داده اند. بعضی از پژوهشگران، محدوده هایی از مدیریت سود را مجاز و موجه تشخیص داده و آن را برای سرمایه گذاران و سایر افراد ذینفع، سودمند دانسته اند. به بیان دیگر، موافقین هموارسازی سود را سهولت در اهداف گزارشگری مالی می دانند . این گروه دلایل خود مبنی بر موافق بودن با اعمال هموارسازی و مدیریت سود را ایجاد سهولت در پیش بینی سود دوره‏های آتی و پیش بینی ارزش بازار و همچنین وجود معیاری برای ارزیابی کنترلهای داخلی، عنوان کرده اند. ایشان عقیده دارند درصورتیکه هموارسازی سود تحقق یابد، بااستفاده از عملکرد گذشته، برنامه ریزی، بودجه بندی و تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری ها، تسهیل می یابد.بااستفاده از تئوری قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، هنگامیکه سودهای گزارش شده هموار باشند، محاسبه ارزش فعلی جریانات نقدی آتی و همچنین تعیین ارزش متعارف دارایی ها، راحت‏تر خواهد بود. پژوهش انجام شده توسط میچلسون و دیگران[۲۷](۱۹۹۵)، نشان می دهد که شرکتهایی که سود هموارتری دارند، بطور قابل توجهی متوسط بازده سالانه بالاتری نسبت به شرکتهایی که عمل هموارسازی سود را انجام نداده اند دارند. بارنی و دیگران[۲۸] (۱۹۷۶) در پژوهش خود اظهار داشتند که مدیریت سود عبارت است از کاستن آگاهانه از نوسانات سود که به نظر می رسد برای بنگاه اقتصادی، عادی جلوه می کند. مدیران برای کاهش نوسانات سود گزارش شده و افزایش میزان پیش بینی صحیح جریان وجوه نقد آتی توسط سرمایه گذاران، اقدام به آرایش سود می نمایند و انتظار می رود که این اقدام، تأثیر مثبتی بر ارزش سهام و عملکرد مدیریت داشته باشد.
به عقیده موافقان، سودهای با نوسان زیاد، کل برنامه ریزی و بودجه بندی را با مشکل مواجه می‏کند. به نظر بیدلمن[۲۹](۱۹۷۳) مدیران بنگاه های اقتصادی به دو دلیل تلاش می کنند تا سودهای خالص مورد گزارش را مدیریت نمایند: ۱) یک جریان ثابت سود می تواند سطح بالاتری از سود قابل تقسیم را به ارمغان آورد که این امر به نوبه خود، اثر مطلوبی بر ارزش سهام شرکت می‏گذارد زیرا میزان ریسک شرکت را کاهش می دهد. ۲) مدیران بنگاه های اقتصادی تلاش می کنند تا ماهیت پرنوسان سودهای خالص مورد گزارش را خنثی کرده و بدین وسیله میزان همبستگی بازده مورد انتظار بنگاه اقتصادی را نسبت به بازده مجموع دارایی های موجود در بازار، کاهش دهد.ترومن و همکارانش[۳۰] (۱۹۸۸) در تشریح فرایند هموارسازی سود برای شرکتها می‏گویند:هموارسازی، واریانس سودهای مشاهده شده را می کاهد و بدین ترتیب هزینه استقراض شرکت را کاهش می‏دهد و بر روابط میان شرکت و مشتریان، فروشندگان و کارکنان اثر مساعد دارد.
از سوی دیگر مخالفان پدیده هموارسازی و مدیریت سود، هموارسازی را نوعی تحریف در اهداف گزارشگری مالی می دانند. ایمهاف[۳۱] (۱۹۸۱) معتقد است وقتی متغیرها برای کسب سودهای هموار دستکاری می شوند، به نظر می رسد که افشاء به اندازه کافی صورت نمی گیرد.بیدلمن(۱۹۷۳) اعتقاد دارد که هموارسازی سود، تجزیه و تحلیل صورتهای مالی را با مشکل مواجه می سازد.
۲-۹٫ انواع مدیریت سود
انوان مدیریت سود را می توان در پنج گروه تقسیم بندی کرد:
۲-۹-۱٫ مدیریت سود از طریق زمان بندی رویدادها
با فرض وقوع رویداد و شناخت و ثبت آن، مدیریت برای تعیین دوره هایی که تحت تأثیر مقادیر کمی این رویدادها قرار می گیرند، از اختیارات زیادی برخوردار است و می تواند آن ها را کنترل کند. مانند تخصیص هزینه ها به دوره های آتی، سرمایه ای تلقی کردن برخی هزینه ها و … . مدیریت این اختیار را دارد که چگونه و چه موقع رویدادها را شناسایی کند. زمان بندی خرید و فروش دارایی ها نیز می تواند بر سود حسابداری تأثیر بگذارد. مدیریت می تواند زمان و مقدار سرمایه گذاری در هزینه های تحقیق و توسعه، تبلیغات و نگهداری را انتخاب نماید. مدیریت همچنین قادر است در مورد زمان بندی فروش اموال، ماشین آلات و تجهیزات برای تسریع بخشیدن یا به تأخیر انداختن شناخت سود و زیان تصمیم گیری نماید (ناظمی اردکانی، ۱۳۸۹). اولین تحقیق درباره مدیریت سود از طریق زمانبندی فروش دارایی ها توسط بارتو[۳۲] (۱۹۹۳) صورت گرفت. نتایج مطالعات وی حامی از این است که مدیران با بهره گرفتن از زمان بندی فروش دارایی ها تغییرات موقتی سود را هموار ساخته و اقدام به مدیریت سود می نمایند.
۲-۹-۲٫ مدیریت سود از طریق انتخاب و تغییر رویه های حسابداری
انتخاب رویه های حسابداری بر زمان بندی شناخت درآمدها و هزینه ها در محاسبه سود تأثیر می‏گذارد. به عنوان مثال، رویه هایی که شناخت درآمدها را به جلو و تشخیص هزینه ها را به تأخیر می‏اندازند، سود گزارش شده را افزایش خواهند داد. حتی بعد از این که مدیریت شرکت رویه‏های حسابداری را انتخاب کرد، هنوز این اختیار وجود دارد که چگونه اصول مربوط را بکار گیرد. به طور مثال در مورد برآورد عمر خدمات، ارزش اسقاط، عمر دارایی های نامشهود، نرخ سوخت حساب های دریافتنی و …. مدیریت از اختیار برخورد دارد می باشد (ناظمی اردکانی، ۱۳۸۹).
۲-۹-۳٫ مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی
حسابداری تعهدی، حق انتخاب قابل توجهی به مدیران در تعیین سود در دوره های زمانی متفاوت اعطاء نموده است. در واقع تحت این نوع از سیستم حسابداری، مدیران کنترل چشمگیری بر زمان تشخیص برخی از اقلام هزینه از جمله هزینه های تبلیغات و مخارج تحقیق و توسعه ای دارند. از سوی دیگر مدیران در سیستم حسابداری تعهدی، با گزینه های متفاوتی در مورد زمان تشخیص درآمدها نیز روبرو می باشند، از جمله تشخیص سریعتر درآمد از طریق انجام فروش های نسیه(مشایخی و همکاران، ۱۳۸۴).
۲-۹-۴٫ مدیریت سود از طریق دستکاری فعالیت‏های واقعی (مدیریت واقعی سود)
شیپر (۱۹۸۹) در تحقیق خود عنوان کرد که مدیریت سود می تواند فعالیت های واقعی را نیز شامل گردد. این نوع مدیریت سود از طریق تغییر در فعالیت های عملیاتی با هدف گمراه کردن ذینفعان انجام می شود. دستکاری فعالیت های واقعی بر جریان های نقدی و درپاره ای از موارد بر اقلام تعهدی تأثیر می گذارند (ولی زاده لاریجانی، ۱۳۸۷).
رویچودهری[۳۳](۲۰۰۶)اینگونه بیان می کندکه اگرچه اینگونه انحرافات درعملیات شرکت دررسیدن به اهداف گزارشگری مالی به مدیرکمک می کند، لیکن ارزش شرکت را افزایش نمی دهد. روش های دستکاری فعالیت های واقعی مانندکاهش قیمت فروش محصولات به منظورافزایش فروش و یاکاهش مخارج اختیاری دربحرانهای اقتصادی، ازجمله روش های بهینه ای هستندکه به مدیران کمک می کند. ولی اگرمدیران به صورت گسترده وغیرعادی به استفاده از روش های مذکورعلاقه نشان دهند، درواقع آنها به مدیریت واقعی سود تمایل دارند و وجودسرمایه‏گذاران خبره وآگاه دستکاری فعالیتهای واقعی را محدود می کند. بنابراین اگرچه مدیران با انجام چنین فعالیتهایی می توانند به سودهای موردنظرشان درکوتاه مدت دست یابند لیکن آنهادربلندمدت نخواهندتوانست ارزش شرکت را افزایش دهند.
۲-۹-۵٫ مدیریت سود از طریق تغییر طبقه بندی
مدیریت می تواند با انتخاب اقلام میانی صورت سود وزیان، ترکیب مکانی قرار گرفتن آن ها را تحت کنترل قرار دهد. هنگامی که آمار و ارقام موجود در مورد سود و زیان، به غیر از سود خالص موضوع مدیریت و آرایش سود باشد، مدیران می توانند اقلام مربوط به اجزای سود را طبقه بندی نموده و بدین وسیله تغییرات مربوط به سود عملیاتی دوره مربوطه را کاهش دهند. برای نمونه، نشان دادن برخی از درآمدهای غیرعملیاتی در قالب درآمدهای عملیاتی و یا انتقال برخی از هزینه‏ های عملیاتی به هزینه های عمومی و اداری همگی می تواند منجر به افزایش سود عملیاتی واحد تجاری گردد(مک وی، ۲۰۰۶).
۲-۱۰٫ انگیزه های مدیریت سود
انگیزه‏هایی همچون امنیت شغلی، پاداش، قانون‏گریزی، اجتناب ازگزارش زیان وکاهش سود،قراردادهای بدهی، افزایش ثروت، دستیابی به انتظارات سهامداران و برنامه های پیش‏بینی شده، این انگیزه رادرمدیریت بوجود می‏آوردکه با اعمال روش‏های مختلف درجهت منافع خود ودرجهت تضاد با منافع سایرگروه‏ها، سود را دستکاری نماید(بهارمقدم، ۱۳۸۵).
انگیزه‏های مالیاتی آشکارترین انگیزه برای مدیریت سود می‏باشد. در کشورهایی مانند ایران که گزارشگری مالی و مالیاتی متفاوت نمی‏باشند، مالیات نقش مهمی را در مدیریت کاهنده سود ایفا می‏نماید.
قراردادهای بدهی نیز می‏توانند به عنوان یکی از انگیزه‏های مدیریت سود مدنظر قرار گیرند. مدیریت سود برای اهداف قراردادهای بدهی به وسیله فرضیه بدهی تئوری حسابداری اثباتی تبیین شده است. چهار موقعیت قراردادی اصلی ممکن است موجب مدیریت سود شود: ۱) الزامات قراردادهای بدهی، ۲) قراردادهای جبران خدمات مدیریت، ۳) امنیت شغلی و ۴) مذاکرات با اتحادیه‏ها. باتوجه به این که تخطی از الزامات قراردادهای بدهی (مانند رعایت نسبت سرمایه در گردش) هزینه های سنگینی بر شرکت تحمیل می نماید، انتظار می رود که مدیران با اعمال مدیریت سود از آن جلوگیری نمایند. همچنین مدیران می توانند از طریق مدیریت سود بر حقوق و مزایای فعلی و آینده خود تأثیر بگذارند. مدیران همچنین ممکن است به خاطر امنیت شغلی، در هموارسازی سود بکوشند (رحمانی، ۱۳۸۹). انگیزه‏های مدیریت سود می‏تواند ناشی از قراردادهای ضمنی (بی قید و شرط) نیز باشد. این قراردادها از ارتباط مداوم شرکت با ذینفعان (سهامداران، کارکنان، عرضه کنندگان مواد، مشتریان و ….) به وجود می‏آید. مدیران می توانند با مدیریت سود و گزارش بالای سود اعتماد ذینفعان را در ایفای تعهدات قراردادی خود را جلب نمایند (باون و همکارانش[۳۴]، ۱۹۹۵).
انگیزه‏های سیاسی نیز یکی دیگر از محرک های مدیریت سود به شمار می‏آید. برخی شرکتها از نظر سیاسی تحت نظر می باشند. چنین شرکتهایی سعی در مدیریت سود برای کاهش هزینه های سیاسی خود دارند، که منجر به انتخاب رویه های حسابداری برای کاهش سود گزارش شده در دوره موفقیت می گردد. این انگیزه‏ها زیربنای فرضیه هزینه های سیاسی در تئوری حسابداری اثباتی می‏باشد(پورحیدری و همتی، ۱۳۸۳).
از دیگر انگیزه‏های مدیریت سود می‏توان به محرک های بازار اشاره داشت. محرک‏های بازار برای مدیریت سود زمانی پدید می‏آید که مدیران شرکت به ارتباط بین سود گزارش شده و ارزش بازار شرکت پی ببرند. در این حالت مدیران می‏توانند از صلاحیت حسابداری خود برای حمایت از سود در دوره‏های عرضه عمومی اولیه و عرضه سهام ناشی از افزایش سرمایه استفاده کنند تا در یک تلاش آشکار، تصورات سرمایه‏گذاران را تغییر دهند. در کنار محرک های یاد شده فوق، انگیزه های مقرراتی نیز می توانند در مدیریت سود نقش داشته باشند. این انگیزه ها زمانی بوجود می آیند که تصور شود سود گزارش شده بر اقدامات مقررات گذاران و مسئولان دولتی اثر می‏گذارد(رحمانی، ۱۳۸۹).
۲-۱۱٫ روشها و ابزارهای مدیریت سود
هندریکسون و ون بردا (۱۳۸۵)درخصوص بیان ابزارهای مدیریت سود از عنوان راهکارهای حسابداری بهره می جوید و این راهکارها را به صورت ذیل برمی شمرد:

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

 

ارزیابی موجودی کالا (FIFO در برابر LIFO)

استهلاک و تهی شدن منابع طبیعی

تخصیص مالیات بر درآمد

بازنشستگی

هزینه های تحقیق و توسعه

سرقفلی

زمان تحقق درآمد

مفهوم سود و زیان جامع در برابر مفهوم عملیاتی از صورت سود و زیان

سرمایه گذاری های مشترک

اجاره های بلندمدت

اصول و مبانی مربوط به تلفیق

ترکیب موسسات تجاری

اندازه گیری سود در شرکتهای سرمایه گذاری

مخارج نامشهود در صنایع نفت و گاز

تغییر طبقه بندی

به عقیدهبرتون و استولوی (۲۰۰۰) ابزارهای مدیریت سود باید دارای ویژگی های زیر باشند:

 

 

ابزار مدیریت سود باید یک بار استفاده شود و طوری باشد که شرکت مجبور نشود برای آن عمل خاص، در آینده واکنشی را انجام دهد.

ابزارهای مدیریت سود باید بر مبنای قضاوت حرفه ای و در زمینه اصول پذیرفته شده حسابداری بوده و نباید مدیریت را وادار به افشای واقعیت دستکاری و به دنبال آن موجب بند گزارش حسابرسی شود.

ابزار مدیریت سود باید منجر به انتقال اصولی تفاوت سود از سالی به سال دیگر شود.

ابزار مدیریت سود نباید مستلزم انجام معاملات واقعی باشد، بلکه باید مستلزم طبقه بندی داخلی حساب ها باشد.

ابزار مدیریت سود باید به تنهایی و یا با سایر اعمال و در طول دوره های متوالی استفاده شود(یعقوبی، ۱۳۸۶).

۲-۱۲ مدیریت سود و تغییرطبقه بندی

 

جدول۴-۴ آزمون تحلیل واریانس با اندازه های تکراری در مورد فرضیه اول

 

۷۲

 

جدول۴-۵آزمون تعقیبی بونفرونی فرضیه اول

 

 

۷۲

 

جدول۴-۶ آزمون تحلیل واریانس با اندازه های تکراری در مورد فرضیه دوم

 

 

۷۳

 

جدول۴-۷آزمون تعقیبی بونفرونی فرضیه دوم

 

 

۷۳

 

جدول۴-۸ آزمون تحلیل واریانس با اندازه های تکراری در پیش آزمون مورد فرضیه سوم

 

 

۷۴

 

جدول۴-۹آزمون تحلیل واریانس تکراری بلافاصله بعد از تمرین در مورد فرضیه سوم

 

 

۷۴

 

جدول۴-۱۰ تفاوت معنادار بین دو گروه ورزشکار و غیروررشکاردر ۲۰ دقیقه بعد از تمرین

 

 

۷۵

 

جدول۴-۱۱آزمون تعقیبی بونفرونی فرضیه سوم

 

 

۷۵

 

جدول۴-۱۲ آزمون تحلیل واریانس با اندازه های تکراری در مورد فرضیه سوم

 

فهرست نمودارها:

 

 

 

 

 

 

 

۷۰ نمودار ۴-۱ تغییرات غلظت هورمون رشد پیش از تمرین، بلافاصله بعد از تمرین،۲۰، ۴۰ و ۶۰ دقیقه بعد از تمرین

فصل اول

 

کلیات

 

۱-۱مقدمه

هورمون رشد [۱](سوماتوتروپین) بوسیله سوماتوتروفها ترشح می شود که قسمت عمده ای از ساختمان هیپوفیز قدامی را شامل میگردد. هورمون رشد در انسان از یک زنجیره پلی پپتیدی با ۱۹۱ آمینواسید به همراه دو پیوند دی سولفید درون زنجیره ای است. نیمه عمر هورمون GH در پلاسما ۲۰ الی ۳۰ دقیقه است. این هورمون بصورت فورانی یا ضربانی و ۴ الی ۸ فوران در بدن ترشح میگردد. زمان ترشح این هورمون پس از تغذیه و در هنگام ورزش و خواب میباشد. هورمون GH در زمان رشد و بلوغ به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته و در دوران بزرگسالی نیز این افزایش ترشح ادامه می یابد. کمبود GH در بدن باعث کوتاهی قد میشود و افزایش آن نیز باعث غول آسایی می گردد. نکته مهم این است که GH بطور مستقیم بر رشد اثر نمی گذارد بلکه با تحریک تشکیل سایر هورمونها عمل می نماید. هورمونهای اصلی متاثر از GH فاکتورهای رشد شبه انسولین ( IGF[2]) نام دارند و IGF-1 مهمترین سوماتومدین در دوران رشد پس از نوزادی است. نیمه عمر IGF-1 در بدن به واسطه وجود پروتئینهای اتصالی بین ۳ الی ۱۸ ساعت میباشد. ساختمان IGF-1 شبیه به پروانسولین است و از این جهت شبه انسولین نامیده می شود. ترشح IGF-1 با سوء تغذیه در بدن کاهش می یابد. برخی از آمینواسیدها مانند آرژینین محرکهای قوی ترشح GH در بدن میباشند و در مقابل افزایش قند خون باعث مهار ترشح GH میگردد. عموماً کمبود GH باعث چاقی در کودکان می گردد و چربی را در افراد بزرگسال افزایش میدهد. نحوه آزاد شدن هورمون رشد در بررسی فیزیولوژیکی، بسیار پیچیده و گمراه کننده است. برای مثال افزایش IGF-1 ترشح GH را مهار میکند، افزایش قند نیز همین اثر را دارد. ۱- آنچه مسلم است محرکهای آزادی GH در بدن شامل، گالانین و هیپوگلیسمی انسولینی میباشند که از طریق بتا بلوکرهای آدرنرژیک عمل میکنند و اثر تحریکی بر تقویت GH دارند. ۲- جالب است بدانید که بعضی بلوکرهای آلفا۲- آدرنرژیک مانند یوهیمبین باعث کاهش ترشح طبیعی GH میگردند. ۳- بعضی از مهارگرهای استیل کولین استراز نیز آزادی GH را تسهیل میکند که ناشی از مهار آزادی سوماتوستاتین است.
۴- خواب، ورزش، آرژینین و گلوکاگن ترشح GH را افزایش می دهد، اما آتروپین یکی از موثرترین بلوکرهای GH است. ۵- مواد آندروژنیک در پسران نا بالغ باعث آزادی GH می گردد. استروژن نیز غلظت GH را افزایش میدهد، اما با وقفه در تولید IGF-1 اثر بیولوژیک هورمون را کاهش میدهد. ۶- کمبود ACTH و TSH نیز باعث کمبود GH میگردد( ۱).
هورمون رشد جدای از تاثیرات مهمی که در رشد استخوان های دراز دارد، تنظیم کننده اصلی و نهایی قد می باشد. رشد بافت های خالص از قبیل عضلات و تاندون ها را نیز کنترل می کند و متابولیسم مواد سه گانه (قندها، چربی ها و پروتئین ها) را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. بدین ترتیب ترکیب بدن را در جهت افزایش وزن خالص (LBM)[3] سوق میدهد. مهمترین فعالیت متابولیکی GH تحریک روند پروتئین سازی است (۱،۴و۷). این هورمون با تاثیر بر مراحل ریبوزومی پروتئین سازی و نیز از راه تولید RNA (در دراز مدت) میزان تولید پروتئین ها را در سلول های هدف افزایش میدهد. هر چند آزمایشی که مستقیما استروئیدهای آنابولیک و هورمون رشد را مقایسه کرده باشد انجام نشده، ولی اندازه اثر هورمون رشد بر پروتئین سازی چند برابر اثر استروئیدهای آنابولیک است (۴و۱۲).

 

دانلود متن کامل پایان نامه در سایت fumi.ir

۱-۲بیان مساله

خواب و ورزش را از جمله اصلی ترین محرک های فیزیولوژیکی ترشح GH ذکر کرده اند. اولین پژوهش هایی که پاسخ های هورمون رشد به ورزش را مورد بررسی قرار دادند در سال ۱۹۶۳ توسط ” روث”[۴] انجام شد (۱۲). بررسی های گسترده بعدی به ویژه در بررسی ” شفارد و سیدنی” [۵]در اواسط دهه هشتاد نشان داد که ورزش و فعالیت بدنی محرکی قوی برای ترشح هورمون رشد است. آنها بدنبال بررسی خود اعلام کردند که سطوح هورمون رشد سرم در جریان ورزش افزایش می یابد و این افزایش با فعالیت های شدیدتر زودتر شروع می شود. نظر به عمل قوی GH در برداشت اسیدهای آمینه توسط سلول های عضلانی چنین نتیجه گیری شد که هورمون رشد از راه افزایش اندازه و کارایی عضله می تواند اجرای ورزشی را بهبود بخشد. کسانی که قادر به تولید هورمون رشد نیستند توده عضلانی آنها کاهش می یابد و قادر به ورزش کردن با کارایی طبیعی و دستیابی به عملکردهای عادی ورزشی نیستند. زمانی که GH حتی در مقادیر کم به این افراد داده میشود هم توده عضله آنها به حد طبیعی بر میگردد و هم کارایی عضله آنهاهنگام ورزش به وضع اول بر میگردد. GH این عمل را بوسیله تحریک مستقیمی که بر رشد عضلات دارد انجام می دهد(۴،۸،۱۰و ۱۲).انتظار میرود مصرف اضافی GH و یک برنامه تمرینی فعال اجرای ورزش را بیش از اندازه ای که یک تمرین ورزشی به تنهایی به ارمغان می آورد افزایش دهد. در این میان تمرینات مقاومتی تاثیر بسزایی بر پاسخ GH دارد و تغییرات ناشی از اینگونه تمرینات بستگی به عوامل زیر دارد

 

 

مقدار بار تمرینی

حجم تمرین یا کل کار انجام گرفته

تعداد ست های تمرینی

مدت زمان استراحت بین ست ها

توده عضلات بکار گرفته

سطح آمادگی بدنی

آستانه تحریک برای ترشح GH بستگی به ترکیب خاصی از این عوامل ذکر شده بالا ست. از سوی دیگر تحقیقات نشان میدهند که ترشح هورمون رشد با افزایش سن و همچنین افزایش توده چربی کاهش می یابد. بدین ترتیب به نظر میرسد برای حفظ ترکیب بدنی و کارایی بدنی مناسب یافتن تمریناتی که بتواند دستیابی به این فاکتورهای سلامتی و تندرستی را به دنبال داشته باشد حائز اهمیت است. علیرغم نتایج پژوهش های پیشین مبنی بر اینکه افراد تمرین کرده در مقایسه با تمرین نکرده ها ترشح GH بیشتری خواهند داشت مع هذا پاسخ هورمون رشد به تمرین های ورزشی قطعیت پیدا نکرده است (۷،۸،۱۳،۱۵). پژوهش های محدودی نیز نشان میدهد که سطوح استراحتی GH توسط تمرین و فعالیت بدنی تحت تاثیر قرار نمی گیرد و برخی شواهد وجود دارد که افراد تمرین نکرده هنگام ورزش از سطوح GH کمتری در خون برخوردارند. به همین دلیل اکثر پژوهشگران پیشنهاد میدهند تا تحقیقات در این زمینه تا رسیدن به پاسخ ابهامات ادامه یابد. بدین منظور در این پژوهش تلاش بر این بود تا تاثیر تمرینات مقاومتی بر پاسخ GH در مردان ۲۵ تا ۳۵ ساله که در آنها فرایند بلوغ به اتمام رسیده مورد بررسی قرار گیرد.

 

۱-۳ضرورت و اهمیت تحقیق

غلظت هورمون رشد در بافت هیپوفیزی ۱۵ – ۵ میلیگرم بر گرم یعنی بیشتر از غلظت سایر هورمونهای هیپوفیزی است. وزن مولکولی این هورمون ۲۲هزار دالتون است. همانند بیشتر هورمونهای هیپوفیزی ترشح هورمون رشد، حالت یک جریان دائمی و یکنواخت را ندارد، بلکه به صورت جریانات ضربانی[۶]انجاممی‌پذیرد. میزان ترشح این هورمون تحت تاثیر تحریکات عصبی و خواب و بیداری می‌باشد. بطوریکه غلظت پلاسمایی این هورمون، ممکن است در ظرف چند دقیقه ۱۰ برابر شود. بیشترین افزایش هورمون در پلاسما مدت کوتاهی پس از به خواب رفتن رخمی‌دهد.
عوامل موثر در ترشح هورمون رشد عبارتند از
شوک وتنشهای عصبی، درد،سرما، عمل جراحی، گرسنگی، هیپوگلسیمی، ورزش، خوردن غذاهای پروتئینی و بالاخره اسیدآمینه آرژینین. شوکهای عصبی از طریق تاثیر کوتاکولامینها بر روی هیپوتالاموس موجبزیاد شدن ترشح هورمون می‌گردند. اثرات کلیه عوامل نامبرده شده با توجه به خاصیت فیزیولوژیک بسیار مهم هورمون رشد که همواره از مصرف گلوکز در بدن جلوگیری می‌کند،توجیه پذیر است.
زیرا به هنگام وقوع شوک عصبی، هیپوگلیسمی، گرسنگی و خواب،هورمون رشد از یک سو با بکار انداختن واکنشهای لیپولیز مقدار بیشتری اسیدهای چرب آزاد را به سلول می‌رساند و از سوی دیگر ورود اسیدهای آمینه به داخل سلول را زیادمی‌کند (واکنشهای نوسازی گلوکز)، تا به این ترتیب از مصرف گلوکز جلوگیری نموده و آنرا برای نیازهای سلولهای مغزی حفظ کند(۹).
اغلب چنین تصور می شود که با پایان یافتن رشد طولی استخوان ها نقش هورمون رشد نیز خاتمه می یابد و ادامه ترشح ان برای افراد بزرگسال لزومی ندارد ولی اکنون روشن شده است که هورمون رشد در افراد بزرگسال نیز اعمال بسیار مهمی انجام میدهد که از میان آنها سه نقش که به ورزش نیز مربوط میشود عبارتند از (۴و۱۲)

 

 

حفظ ترکیب بدنی

تحریک سنتز پروتئین و متابولیزم

حفظ کیفیت بالای زندگی

تمرینات با وزنه نیرومند ترین شکل تمرین در ایجاد اثرات آنابولیکی در عضلات و بافت های همبند می باشد. هورمون رشد انسانی چندین اثر جداگانه در فرایندهای متابولیکی و رشدی دارد. فعالیت های بدنی و ورزش از طریق تحریک ترشح هورمون رشد نه تنها رشد قد، افزایش توده عضلانی و کاهش چربی های بدن را امکان پذیر میسازد بلکه برای کسانی که دچار اختلال ترشح طبیعی هورمون رشد هستند با تقویت سنتز پروتئین ها و بازگرداندن توده عضلات به حد طبیعی نقش درمانی بسزایی را انجام میدهد (۹و ۱۲). لذا با توجه به نقش گسترده این هورمون در تامین رشد طبیعی و حفظ ترکیب بدنی مناسب و همچنین وجود نتایج ضد و نقیض و ابهامات در مورد تاثیر انواع مختلف تمرین و ورزشکار یا غیر ورزشکار بودن افراد بر ترشح این هورمون انجام پنین تحقیقی ضروری می نماید.

 

۱-۴اهداف تحقیق

هدف کلی بررسی تاثیر یک جلسه فعالیت وامانده ساز مقاومتی بر پاسخ GH در مردان ورزشکار و غیر ورزشکار.