نمودار ۴-۸- میانگین ضریب آلومتری چندمتغیره ویژگی‌های مختلف ماهی کلمه از لحظه تفریخ تا روز هشتاد پس از آن
بر طبق نتایج آلومتری چند متغیره (نمودار ۴-۸) طول پوزه، طول دم و ارتفاع بدن رشد آلومتری مثبت، طول سر رشد ایزومتری و قطر چشم، طول کل و طول تنه رشد آلومتری منفی دارند. که در این میان ارتفاع بدن و طول پوزه بیشترین ضریب رشد را داشتند که ممکن است با تغییر شکل ماهی کلمه در طی رشد از حالت دوکی شکل اوایل دوره‌ی رشد که متناسب با محیط زندگی آن در این مرحله یعنی رودخانه‌ی دارای جریان است به شکل پهن که برای زیستگاه نهایی این ماهی که دریا می‌باشد مناسب‌تر است و تغییر نوع تغذیه از تغذیه پلاژیک به کف‌زی‌خواری و متعاقب آن نیمه تحتانی شدن دهان مرتبط باشد (جدول ۴-۴).

جدول ۴-۴- ضرایب رشد (شیب خط رگرسیونی b) الگوی آلومتری چند متغیره به همراه درصد واریانس PC1 در سطح ۰۱/۰

ضرایب رشد آلومتری چند متغیره
واریانسPC1

طول پوزه
۲۳/۱

طول سر
۰۱/۱

طول تنه
۶۹/۰

طول دم
۰۶/۱
۱۳/۹۸%

طول کل
۹۰/۰

قطر چشم
۹۲/۰

ارتفاع بدن
۱۶/۱

۴-۳- آزمون کلاستر یا پراکندگی
بر اساس آزمون پراکندگی اقلیدسی واردز^[۵۸]چهار مرحله اصلی بر پایه تغییرات شکلی در دوران زندگی ماهی کلمه از روز صفر تا روز هشتاد پس از تفریخ بدست آمد. مرحله اول از روز اول تا روز هفتم پس از تفریخ، مرحله دوم از روز هشتم تا روز سی‌ام پس از تفریخ و مرحله سوم از روز سی و سوم تا روز چهل و پنجم و مرحله چهارم از روز پنجاه و پنجم تا روز هشتاد پس از تفریخ را در بر می‌گیرد (نمودار ۴-۹). در دو مرحله نخست این نمودار می‌توان تقسیم بندی بالون ۱۹۷۵ را یافت. که از روز اول تا روز سوم مطابق با فاز Eleutheroembryoو از روز سوم تا روز هفتم مطابق با فاز Protopterygio تقسیم‌بندی بالون است که در مرحله اول تقسیم‌بندی آزمون کلاستر جای گرفته‌اند. در مرحله دوم تقسیم بندی آزمون کلاستر می‌توان دو فاز بعدی تقسیم‌بندی بالون را یافت که از روز ششم تا روز بیست و ششم پس از تفریخ فاز Pterygio larvaو پس از روز بیست و ششم وارد فاز نوجوان می‌شود. در روز سوم شاهد جذب ظاهری کیسه زرده هستیم که باعث تغییر شکل بدن لارو به علت کاهش ارتفاع ناحیه قدامی بدن در اثر جذب ظاهری کیسه زرده می‌شود. در این زمان به علت جذب شدن قسمت اعظم کیسه زرده و باز شدن دهان جهت تغذیه مختلط شکل کشیده‌تر بوجود آمده بعد از جذب ظاهری ظاهری کیسه زرده برای تحرک و شنای بهتر جهت جست‌و‌جوی غذا مناسب‌تر به نظر می‌رسد. در روز چهارم نوتوکرد هنوز صاف بوده و فاقد انحنا است اما در روز پنجم ما شاهد شروع انحنای نوتوکرد به سمت بالا هستیم. در روز ششم چین‌ باله‌های پشتی، دمی و مخرجی متمایز می‌شوند. در روز هفتم ما شاهد ظهور شعاع‌های باله دمی هستیم. در روز نهم باله دمی فرورفتگی پیدا کرده و از حالت گرد خارج می‌شود و نوتوکرد نیز کامل می‌گردد. در روز دهم آثاری از شعاع باله پشتی و مخرجی را می‌توان دید. در روز یازدهم باله دمی کاملا دو شاخه شده و در روز دوازدهم آثاری از شعاع باله پشتی و مخرجی را می‌توان دید. در روز شانزدهم باله دمی، پشتی و شکمی کامل می‌شوند. در روز هجدهم شعاع‌های باله شکمی شروع به تشکیل می‌کنند و مهره‌های نوتوکرد مشخصص می‌شوند. در روز بیست و دوم کمان ‌آبششی تکامل می‌یابد. در روز بیستو ششم شعاع‌های باله شکمی کامل می‌شود. در روز سی و سوم نوتوکرد کامل و آثاری از فلس می‌توان دید. در روز سی و هفتم فلس‌ها مشخص و در روز چهل و یکم فلس‌ها نیز کامل می‌شوند.
نمودار ۴-۹- درختی پراکندگی بدست آمده از تغییرات شکلی پیکره نه لندمارکی
۴-۴-ریخت‌سنجی هندسی
در این مطالعه روش ریخت سنجی هندسی برای توصیف خط سیر رشد و مصور‌سازی شکل بدن بر اساس تغییر انداز یا به عبارتی دیگر آلومتری رشد مورد استفاده قرار‌گرفت. این روش می‌تواند به درک تغییر شکل یا به عبارت دیگر رشد کمک نماید و به بیانی دیگر نشان می‌دهد که چگونه و چه زمانی یک شکل ویژه در ماهسی حاصل می گردد. نتایج این تحقیق همچنین می‌تواند نشان دهد شکل موجود در هر مرحله رشد یا فردزایی چگونه بوده و چه روند تغییراتی را دنبال می کند. از این رو این مطالعه با هدف بررسی رابطه‌ی شکل بین تغییر شکل بدن و اندازه با بهره گرفتن از روش ریخت‌سنجی هندسی به اجرا درآمد. اساسا نتایج این تحقیق می‌تواند با ارائه الگوهای رشد آلومتری به درک بهتری از جابجایی‌ها و نیاز‌های اکولویک ماهی کلمه در هنگام رشد کمک نماید. چرا که شکل بدن یک موجود بیان‌گر جایگاه اکولوژیکی آن می‌تواند باشد. تغییرات ریختی و شکلی در طی اونتوژنی ماهی کلمه در مراحل اولیه‌ی زندگی بسیار شدید می‌باشد. بر طبق نتایج RW، تغییرات عمده‌ای در مناطق تعیین شده یعنی سر و تنه و دم رخ داده است. از آنجایی که نقطه‌ی عطف تغییرات RW1 در روز ۴۱ بعد از تفریخ رخ می‌دهد (طول کل ۲۲/۲±۷۶/۲۰ میلمتر)، عمده‌ی تغییرات شکلی در طی ۶ هفته اول بعد از تفریخ رخ می‌دهد. همبستگی تغییرات RW1 نسبت به طول کل به طور معنی‌داری بالا بود (p<0.01). بر این اساس عمده‌ی تغییرات شامل تغییراتی بود که در ناحیه‌ی تنه و افزایش ارتفاع تنه و نیز تغییرات در ناحیه‌ی دهان و پوزه می‌باشد. تغییراتی که در ناحیه‌ی سر رخ می‌دهد، ناشی از افزایش طول سر می‌باشد. نتایج مربوط به داده‌های RW2 حاکی از تغییرات ناحیه‌ی دمی می‌باشد. همبستگی بین داده‌های RW2 و طول کل در سطح یک درصد معنی‌دار بود (p<0.01) و نقطه‌ی عطف داده‌های RW2 در روز ۳۰ بعد از تفریخ تعیین شد. بر این اساس مجموع نتایج حاصل از RW1 و RW2 در حدود ۹۳ درصد تغییرات شکلی را شامل می‌شود. بر این اساس می‌توان گفت ۹۳ درصد تغییرات شکلی در مراحل اولیه‌ی زندگی لاروی ماهی کلمه شامل تغییراتی است که در لندمارک‌های تعیین شده رخ داده است و ۷ درصد باقیمانده مربوط به دیگر فاکتور‌ها است که در نهایت ماهی کلمه که در ابتدا دارای شکل کارانژی‌فرم است تبدیل به یک ماهی پهن می‌شود که از دیدگاه اکولوژیک شکل مناسب و کارآمدی برای این گونه به حساب می‌آید به دلایلی همچون کف‌زی‌خواری که این شکل پهن می‌تواند قدرت مانور بیشتری را به ماهی کلمه در بستر بدهد. از طرفی زندگی در محیطی آرام و بدون جریان و نیز داشتن سرعت شنای کم نیز با این شکل مطابقت دارد همچنین بدن پهن می‌تواند در مقابله با پدیده شکارشدن موثر باشد. روند تغییرات RW1 و RW2 نسبت به طول کل به ترتیب در نمودارهای (۴-۱۰) و (۴-۱۱) و نسبت RW1 به RW2در نمودار (۴-۱۳) آورده شده است.