۱-۱- مقدمه
بهای تمام شده (هزینه) از اقلام با اهمیت حسابداری است که بر پایه آن، تصمیمات برنامه ریزی و تصمیمات کنترل اتخاذ میگردد. دستیابی به بهای تمام شده قابل اتکا و مربوط در تصمیمگیری مستلزم انجام فرایند درست و منطقی مرتبط با محاسبه آن است که تحت عنوان هزینهابی اتلاق میشود. مدیریت هزینه، رویکردی است که تصمیمات برنامه ریزی و کنترلی را عینیت میبخشد؛ به همین دلیل مدیریت هزینه به عنوان یکی از مهمترین عوامل موثر بر عملکرد شرکتها و برای جهتگیری آنها در بازارهای سرمایه مطرح شده است. بیشتر شرکتها وجوه مورد نیاز خود را از روش های گوناگونی تامین میکنند؛ اما عواملی مانند رفتار مدیریت، اندازه شرکت و دسترسی به بازارهای تامین مالی و نیز محیط های اقتصادی و سیاسی، آنها را نسبت به در پیش گرفتن تصمیمات بهینه در این زمینه محتاط کرده است در این میان، استفاده از منابعی که از ایجاد بدهی به دست آمده است ضمن ایجاد مقدار قابل توجهی هزینه ثابت، موجب افزایش اهرم و در نتیجه ریسک بیشتر خواهد شد. به همین دلیل تاثیر استراتژی مدیریت هزینه بر عملکرد مالی بلند مدت شرکتها از اهمیت زیادی برخوردار میباشد.
عکس مرتبط با اقتصاد
تمرکز اصلی استراتژی مالی بر ابعاد مالی تصمیمات استراتژیک است؛ در نتیجه به صورت اجتناب ناپذیری، این موضوع نشان دهنده ارتباط نزدیک با منافع سهامداران و در نتیجه با بازار سرمایه است. با این حال یک استراتژی مالی مناسب همانند یک استراتژی سطح شرکت و استراتژی رقابتی بسیار عالی، تمامی ذینفعان داخلی و خارج از شرکت را مد نظر قرار میدهد. همچنین، تئوری بازار سرمایه و تحقیقات موجود در این زمینه به صورت اساسی بر سطح اقتصاد کلان تمرکز میکنند، در حالی که استراتژیهای مالی خاص بوده و بر اساس نیازهای شرکتهای خاص و حتی در بعضی از موارد برای واحدهای فرعی در داخل سازمان تدوین میشوند.
تصویر درباره بازار سهام (بورس اوراق بهادار)
۱-۲- تشریح و بیان مساله پژوهش
پیشرفت سریع فناوری همراه با افزایش روزافزون رقابت در بازارهای جهان، مدیران واحدهای اقتصادی را به تولید محصولاتی با کیفیت بالا، ارائه خدمات مطلوب به مشتریان و در نهایت کاستن از بهای تمام شده کالا و خدمات ترغیب نموده است. از اینرو، جهت تحقق این انتظارات، تامین اطلاعات مورد نیاز به صورت جامع برای سیستم حسابداری یک ضرورت است و از آنجاییکه حسابداری مدیریت دیگر جوابگوی نیازهای موجود نیست (کاپلان[۱]،۲۰۰۴). لذا بسیاری از دستاندر کاران امور اقتصادی به تدریج از دیدگاه های سنتی مبنی بر حسابداری بهای تمام شده فاصله گرفته و به ایجاد سیستم مدیریت هزینه گرایش پیدا میکنند. بطور کلی، می توان چنین نتیجه گرفت که تاکید سیستم مدیریت هزینه بر روند فعالیتهای بنگاه اقتصادی است. باید اذعان نمود، رهبران تغییر، کسانی هستند که میدانند کجا هستند، به کجا میروند، چگونه حرکت می کنند و چگونگی نیل به مقصد را می‌شناسند، اعتماد به نفس برای ایجاد تغییر در خودشان را دارند و هم چنین، برای کمک یا هدایت دیگران در ایجاد تغییر صبر و بردباری به خرج می‌دهند. نمی‌توان تغییرات را کنترل کرد اما می‌توان خود را برای آن آماده نمود.
حسابداری
با توجه به اینکه صنعت نفت و گاز بهعنوان محور توسعه اقتصادی کشور شناخته شده و صنعتی پایه در این راستا محسوب میگردد، دارای منابع هنگفتی از سرمایه های انسانی فیزیکی بوده که بهره برداری و استفاده بهینه از این منابع یکی از اهداف اصلی و رسالت مدیران این صنعت عظیم تلقی میگردد. تمایز محصولات، یکی از راه های موفقیت وتضمین آینده سازمان درعرصه های رقابت میباشد و از آنجاییکه وظیفه اصلی شرکت انتقال گاز صرفاً تحویل گاز از پالایشگاه های گاز و تحویل آن به مشتریان (داخلی و خارجی) میباشد و بدلایل سیاسی و … نمیتواند در مورد تحویل گاز به مشتریان سلیقهای عمل نماید لذا، مدیریت هزینه میتواند راهگشای مسایل رقابتی باشد (پورتر[۲]،۱۹۸۰). لازماست، مدیران سازمان با دید اقتصادی به این پروژه ها نگریسته و در راستای جهاد اقتصادی که یکی از تاکیدات مقام معظم رهبری میباشد با کنترل سیستمی بر روی هزینه ها وکنترل آنها نقش موثری در جهت جلوگیری از اتلاف انرژیها برداشته تا بتواند در صحنههای حساس بین الملل با حفظ و افزایش سهم بازار با داشتن توان رقابت، در داخل کشور نیز از حیف و میل منابع خدادادی جلوگیری بعمل آید. مدیریت هزینه را از چهار بعد به مدیریت عملکرد نسبت دادند، مالی، مشتری، فرایندهای داخلی و رشد(کاپلان ونورتون[۳]،۱۹۹۶).
مدیریت هزینه پائین آوردن کیفیت نیست، مدیریت هزینه کمتر هزینه کردن نیست، مدیریت هزینه گرانتر فروختن نیست، بلکه فرایند به کارگیری بهینه منابع برای دستیابی به اهداف هزینه در انواع فعالیتهای جاری شرکت، کلیدی( ضروری) و عادی میباشد(بولاچر[۴]،۲۰۰۶).
بدون شک در نظر گرفتن این اولویت‌ها برای دستیابی به هدف تولید محصولات و خدمات با کیفیت بالا، با حداقل بهای تمام شده، بسیار حائز اهمیت است. در این سیستم، هزینه فعالیتهای عمده بنگاه اقتصادی به کالاها و خدمات مربوط به تولید با توجه به نحوه استفاده از فعالیتها در تولید این کالاها و خدمات تخصیص می‌یابد. در این راستا هدفهای سازمانی مدیران بسیار متنوع است برخی از این اهداف که مکرراً مورد تاکید قرار میگیرد عبارتند از: توجه به سودآوری و رشد، رسیدن به خودکفایی مالی، به حداقل رساندن بهای تمام شده کالا، ارتقاء کیفیت محصولات مطابق با استانداردهای بین المللی ، رعایت الزامات زیستی محیطی، انجام وظایف مربوط به خدمات اجتماعی. بطورکلی وظیفه مدیریت دستیابی به هدفهای فوق الذکر به صورت جامع است. به منظور دستیابی به این هدفها، مدیران معمولاً فعالیت اصلی خود را بر چهار موضوع متمرکز میسازند که عبارتند از: تصمیمگیری، برنامه ریزی، رهبری فعالیتهای عملیاتی، کنترل و پیگیری کارهای انجام شده.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
در این پژوهش سعی میشود تا به این سوال پاسخ داده شود که اعمال استراتژیهای مدیریت هزینه بر عملکرد مالی شرکت انتقال گاز چه تاثیری دارد؟
۱-۳- مروری بر چارچوب نظری پژوهش
چارچوب نظری از مراحل اساسی علم روش پژوهش است، که بر مبنای نظریهی خاص پدیده را بررسی مینماید. در واقع پژوهشگر بعد ازتعیین موضوع پژوهش و مطالعات اکتشافی با نگاهی فراگیر به اطلاعات جمعآوری شده از منابع اسنادی و غیر اسنادی باید به مهارکردن ایده های نظری مرتبط با پدیده مورد بررسی بپردازد؛ و محورهای اصلی نظری پژوهش خود را مشخص کند و طرح نظری مناسب با مسئله پژوهش را ارائه دهد.
بر خلاف تصور عمومی، نظریه و پژوهش به عرصه هایی مجزا تعلق ندارند، بلکه مکمل یکدیگرند. نظریه القاءکننده فرضیه ها و در خلال حل یک مساله نظری میتواند موجد افکار بیشتری شود (نائینی، ۱۳۷۶، ۱۹). در این بخش از برخی نظریه هایی که مرتبط با موضوع پژوهش است، برای ارائه چارچوب نظری استفاده شده است. با توجه به عنوان و موضوع پژوهش ابتدا به تعریف “مدیریت هزینه “پرداخته و سپس به ذکر نظریات و دیدگاه های مربوط به موضوع پژوهش میپردازیم. مدیریت هزینه «مجموعهای از تکنیکها و شیوه ها برای کنترل و توسعه فعالیتها و فرایندها، تولیدات و خدمات آن» می باشد (برینکه، ۱۹۹۸).
مدیریت راهبردی اثربخش، نقش مهمی در موفقیت شرکت یا سازمان دارد. افزایش سطح رقابت در عرصه بین المللی، فناوریهای جدید و تغییر در فرایند کسب و کار موجب شده تا مدیریت هزینه پویایی و اهمیت بیشتری نسبت به قبل پیدا کند. مدیران باید همیشه نگرش رقابتی داشته باشند و برای این منظور وجود استراتژی رقابتی در شرکت ضروری است.
اطلاعات مدیریت هزینه در قیمتگذاری محصولات، تصمیمگیری در خصوص ایجاد تغییر در محصول به منظور دستیابی به سودآوری بیشتر، بروز رسانی تجهیزات تولیدی با توجه به شرایط موجود و تعیین روش های جدید بازاریابی یا کانالهای توزیع محصولات شرکت استفاده میشود (نیکبخت و دیانتی، ۱۳۹۰، ۲۸). بنابراین هدف نظام مدیریت هزینه، کمک به حداکثر رساندن سود و ارزش شرکت در حال و آینده است (رهنمای رودپشتی، ۱۳۸۷، ۵۶).
بطور کلی شرکتها چه کوچک و چه بزرگ از اطلاعات مدیریت هزینه استفاده میکنند. اما میزان اتکای آنها به این اطلاعات بستگی به ماهیت استراتژی رقابتی شرکت دارد. بسیاری از شرکتها رقابت خود را برمبنای ارائه کالا و خدمات با کمترین بهای تمام شده انجام میدهند. در این گونه شرکتها مدیریت هزینه امری حیاتی محسوب میشود. برخی شرکتها رقابت خود را بر مبنای پیشرو بودن در امر تولید و ارائه محصولات برتر و متمایز قرار میدهند. از این رو در این شرکتها موضوع مهم، حفظ رهبری بازار از طریق توسعه محصولات و بازاریابی بهتر است. نقش مدیریت هزینه، پشتیبانی از استراتژی شرکت از طریق فراهم کردن اطلاعاتی است که بواسطه این اطلاعات بتوان در توسعه محصولات و بازاریابی آنها موفق بود (نیکبخت و دیانتی، ۱۳۹۰، ۲۸). بنابراین استراتژی مدیریت هزینه میتواند بر روی عملکرد بلندمدت شرکت بیتاثیر نباشد که در پژوهش حاضر در جستجوی این اثرگذاری خواهیم بود تا نقش استراتژی مدیریت هزینه بیشتر ملموس شود.
۱-۴- اهمیت و ضرورت پژوهش
در شرایط رقابتی حاکم بر بازار، بنگاه های اقتصادی ملزم به مدیریت اجزاء بقاء محصول (قیمت/ بهای تمام شده، کیفیت و کارکرد) هستند، زیرا در اقتصاد امروز حفظ یک مزیت رقابتی به مدت طولانی غیر ممکن است. مدیریت بهای تمام شده سنتی در این محیط رقابتی نمی تواند مؤثر باشد، بنابراین مدیریت هزینه مجموعه یکپارچه ای از تکنیک ها و سیستم هایی است که جهت مدیریت اجزاء هزینه به کار برده میشود( عالیور، ۱۳۸۳).
همچنین عملکرد مالی از جمله اطلاعات بااهمیت در تصمیمات اقتصادی به شمار می رود. مطالعات و پژوهش های زیادی درباره ی عملکرد مالی انجام شده است. عملکرد مالی به عنوان راهنمای پرداخت سود تقسیمی، ابزار سنجش اثر بخشی مدیریت و وسیله ی پیش بینی و ارزیابی تصمیم گیری ها، همواره مورد استفادهی سرمایه گذاران، مدیران و تحلیلگران مالی بوده است. بر همین اساس، پژوهشگران بسیاری سعی کردند عوامل موثر بر عملکرد مالی شرکتها را شناسایی کنند. لذا در این پژوهش ما به بررسی تاثیر استراتژی مدیریت هزینه بر عملکرد مالی بلند مدت شرکت انتقال گاز ایران میپردازیم که این پژوهش از این بعد دارای اهمیت خاص بوده، بنابراین، با توجه به مطالب فوق میتوان به ضرورت و اهمیت موضوع پژوهش حاضر پی برد.
۱-۵- اهداف پژوهش
هر پژوهش با مسئلهای شروع میشود و با تشریح مسئله یا مشکل، اهداف پژوهش در جهت حل آن مسائل پایهگذاری میشود بنابراین، پژوهش حاضر در جهت برآوردن اهداف زیر میباشد.
۱-۵-۱- اهداف علمی پژوهش

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

کمک به بهبود تصمیم گیری استفاده کنندگان صورت های مالی

بهبود روش های مدیریت هزینه جهت افزایش بازدهی شرکت انتقال گاز ایران

تعیین تاثیر مدیریت هزینه بر عملکرد مالی شرکت انتقال گاز ایران

تعیین تاثیر مدیریت هزینه بر بازده بلند مدت دارایی ها

۱-۵-۲- اهداف کاربردی پژوهش

با در نظر گرفتن تئوری ذینفعان، نتایج این پژوهش میتواند جهت کلیه ذینفعان اصلی شرکت انتقال گاز شامل ذینفعان درونی و برونی شرکت مفید واقع شود و میتواند به ایشان در امر تصمیمگیری، پاسخ گویی و پاسخ خواهی یاری رساند.

دانشگاه ها و مراکز پژوهشی

سهامداران و سرمایه گذاران

مدیران و اعضای هیئت مدیره و مجامع عمومی شرکت

۱-۶- پرسشهای پژوهش
پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که استراتژی مدیریت هزینه بر عملکرد مالی بلند مدت شرکت انتقال گاز ایران چه تاثیری دارد؟ که در راستای این پرسش، پرسشهای فرعی زیر طراحی شده است:
-نسبت فروش خالص به مخارج سرمایهای بربازده سالانه داراییهای شرکت انتقال گاز چه تاثیری دارد؟
-نسبت فروش خالص به خالص ارزش دفتری داراییها بر بازده سالانه داراییهای شرکت انتقال گاز چه تاثیری دارد؟
-نسبت تعداد کارکنان به داراییها بر بازده سالانه داراییهای شرکت انتقال گاز چه تاثیری دارد؟
-نسبت فروش خالص به مخارج سرمایهای بر بازده بلند مدت داراییهای شرکت انتقال گاز چه تاثیری دارد؟
-نسبت فروش خالص به خالص ارزش دفتری داراییها بر بازده بلند مدت داراییهای شرکت انتقال گاز چه تاثیری دارد؟
-نسبت تعداد کارکنان به داراییها بر بازده بلند مدت داراییهای شرکت انتقال گاز چه تاثیری دارد؟
۱-۷- تبیین فرضیه های پژوهش
فرضیه اصلی اول: اعمال استراتژی مدیریت هزینه بر عملکرد مالی شرکت انتقال گاز ایران تاثیر دارد.
فرضیه های فرعی منبعث از فرضیه اصلی اول:
۱٫ نسبت فروش خالص به مخارج سرمایه ای بربازده سالانه دارایی های شرکت انتقال گاز تاثیر دارد.
۲٫ نسبت فروش خالص به خالص ارزش دفتری دارایی ها بر بازده سالانه دارایی های شرکت انتقال گاز تاثیر دارد.
۳٫ نسبت تعداد کارکنان به دارایی ها بر بازده سالانه دارایی های شرکت انتقال گاز تاثیر دارد.
فرضیه اصلی دوم: اعمال استراتژی مدیریت هزینه بر بازده بلند مدت داراییها تاثیر دارد.
فرضیه های فرعی منبعث از فرضیه اصلی دوم:
۱٫ نسبت فروش خالص به مخارج سرمایه ای بر بازده بلند مدت دارایی های شرکت انتقال گاز تاثیر دارد.
۲٫ نسبت فروش خالص به خالص ارزش دفتری دارایی ها بر بازده بلند مدت دارایی های شرکت انتقال گاز تاثیر دارد.
۳٫ نسبت تعداد کارکنان به دارایی ها بر بازده بلند مدت دارایی های شرکت انتقال گاز تاثیر دارد.
۱-۸- نوآوری پژوهش
موضوع پژوهش حاضر از جمله معدود موضوعاتی میباشد که در زمینه استراتژی مدیریت هزینه انجام شده است و با توجه به اینکه در شرکت انتقال گاز ایران انجام گردیده است از جمله پژوهشهای موردی بوده که میتواند به تصمیم گیری مدیران و استفاده کنندگان یاری نماید موارد فوقالذکر بیانکننده این مطلب میباشد که با توجه به موضوع پژوهش و همچنین جامعه، پژوهش حاضر برای اولین بار است که در زمینه فوق انجام گردیده است.
۱-۹- روش پژوهش
پژوهش علمی را میتوان چنین تعریف کرد، “فرایندی که به کمک آن میتوان روابط پنهان در پس یک پدیده را که مغشوش بهنظر میرسند، کشف نمود”. در روش علمی ابتدا مدلها یا نظریه هایی که به نظر میرسد ماهیت پدیده را تبیین میکنند، قبول میشود. سپس نتیجه های منطقی از مدل پذیرفته شده استخراج و آنها را با توجه به نتایج یافته های واقعی میسنجند، مدل تعریف میشود و جستجو به منظور یافتن تبیین بهتر برای پدیده ادامه مییابد. ویژگیهای فرایند کسب آگاهی به اندازه انواع زمینه های پژوهش متفاوتند (آذر و مؤمنی، ۱۳۸۱، ۹).
این پژوهش با توجه به اینکه مورد استفاده طیف وسیعی از استفادهکنندگان قرار میگیرد از نوع کاربردی بوده و با توجه به اینکه به بررسی علت و معلولی متغیرهای مستقل و وابسته میپردازد از نوع علی پس از وقوع تلقی میشود.
۱-۱۰- قلمرو پژوهش
قلمرو موضوعی پژوهش تاثیر استراتژی مدیریت هزینه بر عملکرد مالی بلند مدت شرکت انتقال گاز ایران میباشد؛ قلمرو زمانی پژوهش داده های لازم در طی سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ میباشد و همچنین قلمرو مکانی پژوهش شامل شرکت انتقال گاز ایران میباشد.
۱-۱۱- جامعه آماری پژوهش
یک جامعه آماری عبارت است از مجموعه‌ای از افراد یا واحد‌ها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. معمولاً در هر پژوهش، جامعه مورد بررسی یک جامعه آماری است که پژوهش‌گر مایل است درباره صفت یا صفت‌های متغیر واحد‌‌های آن به مطالعه بپردازد. تعریف جامعه آماری باید جامع و مانع باشد. به عبارت دیگر، این تعریف باید چنان بیان شود که از نقطهنظر زمانی و مکانی، هم واحد‌های مورد مطالعه را در برگیرد و در عینحال، از شمول واحد‌هایی که نباید به مطالعۀ آن‌ ها پرداخته شود، جلوگیری بهعمل آید (سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۸۴، ۱۷۷).
جامعه آماری پژوهش حاضر شامل شرکت انتقال گاز ایران میباشد.
۱-۱۲- روش و ابزار گردآوری داده ها و اطلاعات
انجام این پژوهش در چارچوب استدلالات قیاسی- استقرایی انجام میپذیرد. بدین معنی که مبانی نظری و پیشینه پژوهش در چارچوب قیاسی و از راه مطالعات کتابخانهای، مقالات و استفاده از سایتها تدوین یافته و جمعآوری اطلاعات برای رد یا قبول فرضیه ها با استدلال استقرائی انجام میگیرد. همچنین در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانهای استفاده میشود. مبانی نظری و تحقیقهای انجام شده بهعنوان مبنای کتابخانهای مورد استفاده قرار میگیرد و همچنین مطالعات کتابخانهای به منظور کشف متغیرها، عوامل مؤثر و ارائه فرضیه ها انجام میپذیرد.
بطور کلی در این پژوهش برای تدوین ادبیات و پیشینه پژوهش از روش کتابخانهای استفاده شده است و برای آزمون فرضیه های پژوهش از اطلاعات مندرج در صورتهای مالی شرکت و از سایتهای مرتبط متعلق به شرکت انتقال گاز بهره گرفته شده است.
۱-۱۳- روش تحلیل داده ها
پس از آنکه پژوهشگر داده ها را گردآوری و طبقهبندی کرد، باید مرحله بعدی فرایند پژوهش که به مرحله تحلیل داده ها معروف است را آغاز کند. این مرحله در پژوهش اهمیت زیادی دارد، زیرا نشان دهنده تلاشها و زحمات فراوان گذشته است. در این مرحله پژوهشگر اطلاعات و داده ها را در جهت آزمون فرضیه و ارزیابی آن مورد بررسی قرار میدهد. در مرحله تحلیل آن چه مهم است، این است که پژوهشگر باید اطلاعات و داده ها را در مسیر هدف پژوهش، پاسخگویی به سوالات پژوهش و نیز ارزیابی فرضیه های پژوهش خود مورد تحلیل قرار دهد.
در این پژوهش جهت طبقهبندی داده ها از نرم افزار Excel استفاده شده است همچنین پس از طبقهبندی داده های پژوهش برای پردازش اطلاعات و آزمون فرضیات پژوهش از نرم افزار Spss استفاده شده است.
۱-۱۴- تعریف مفاهیم، واژهها اختصاصی و متغیرهای پژوهش