۵-۵موقعیت و وضعیت کشورهای شمال و جنوب:
در این بخش قصد داریم تا با بهره گرفتن از برخی پارامترها، تفاوت کشورهای شمال و جنوب را در میزان دسترسی به اطلاعات و در نهایت بروز پدیده ی شکاف اطلاعاتی را بیان کنیم. این پارامترها عبارتند از: امکانات و میزان استفاده از نوآوری های جدید (مشتمل بر دسترسی به رایانه و اینترنت و میزان استفاده زنان از فناوری اطلاعات) وعدم توازن بین کشورهای شمال و جنوب از نظر امکانات اقتصادی و فرهنگی. اما از دیگر سو، موانعی در دسترسی کشورهای جنوب به فناوری های نوین ارتباطی نیز وجود دارند. این موانع عبارتند از: آموزش،‌ منابع مالی، زبان،‌ هزینه دسترسی،‌ مکان، ‌فرهنگ و مهارت ها.
عکس مرتبط با اقتصاد
۱-۵-۵– امکانات و میزان استفاده از نوآوری های جدید:
استفاده از اینترنت یک شاخص استاندارد برای بررسی زیر ساخت ها و میزان استفاده از فناوری های ارتباطات و اطلاعات است. بر این مبنا و طبق پیمایشی انجام شده در زمینه های بازاریابی و تحقیقات موردی میزان کاربردی اینترنت توسط شهروندان ایالات متحده آمریکا در مقایسه با کشورهای منتخب در حال توسعه حاکی از شکاف دیجیتال عمیق بین این دو گروه از کشورهای شمال و جنوب است. بر اساس این تحقیقات از دویست و هشتاد و سه میلیون هزار جمعیت آمریکا در سال ۲۰۰۰ میلادی تعداد یکصد و هفتاد میلیون و سیصد و هشتاد هزار نفر در مجموع کاربر اینترنت بوده اند. اوگاندا با بیست و دو میلیون و پانصد و هشتاد و یک هزار کاربر اینترنتی داشته است.
طبق آمار مندرج در شماره ماه اکتبر ۲۰۰۳ فصلنامه پیام نور یونسکو برای سال ۲۰۰۳، عده کاربران اینترنت در سراسر جهان ۶۵۵ میلیون نفر و تعداد رایانه های دنیا ۶۵۰ میلیون دستگاه برآورد شده است. در حالی که در کشورهای کمتر توسعه یافته برای ۶۸۴ میلیون نفر جمعیت آنها، مطابق آمار مربوط به سال ۲۰۰۱ عده کاربران ۱۸۰۰۰۰۰ نفر و تعداد رایانه ها ۳۱۰۰۰۰۰ دستگاه بوده است.
۲-۵-۵- دسترسی به رایانه و اینترنت:
در کشورهای در حال توسعه به استثنای حریم سکونتی افراد ثروتمند، دسترسی منازل به رایانه و اینترنت یک پدیده قابل توجه نیست. به طور معمول دسترسی یک زن به اینترنت یا رایانه محدود به دسترسی او در محل کار و به کارگیری این فناوری برای انجام کار روزانه می شود. برای مثال، همه رسانه های الکترونیکی در هندوستان از تلویزیون ماهواره ای گرفته تا اینترنت و پست الکترونیکی تنها برای طبقات ممتاز قابل دسترسی است و اغلب اطلاعات، نیازها و خواسته های تفریحی مردان می سازد.
در بنگلادش هزینه وصل شدن به شبکه اینترنت می تواند یک خانواده را برای یک سال تغذیه کند. در فیلیپین اتصال به شبکه اینترنت حدود ۲۰۰ دلار آمریکا هزینه دارد که پرداخت آن از توان اقتصادی حتی یک خانواده متعلق به متوسط خارج است. برای بسیاری از خانواده ها اینترنت یک کالای تجملاتی است و دسترسی آنها به این فناوری محدود به محل کار می شود. اکثریت زنان آفریقایی تنها در محل کار به فناوری اطلاعات دسترسی دارند.
نتیجه تصویری درباره فناوری اطلاعات
۳-۵-۵- استفاده زنان از فناوری اطلاعات:
در بحث شکاف دیجیتالی بین کشورهای شمال و جنوب؛ وقتی موضوع چگونگی و میزان دسترسی و استفاده زنان کشورهای غنی و فقیر مطرح می شود، قابل توجه است که میزان این شکاف عمیق تر خود را به نمایش می گذارد.
فقدان همبستگی میزان استفاده از زنان از اینترنت و شاخص های مورد نظر، این فرضیه را تقویت می کند که تقریباً در همه کشورهای در حال توسعه، زنان استفاده کننده از اینترنت به طور کلی نماینده زنان آن کشورها نیستند؛ بلکه آن گروه یا بخش کوچکی از زنان برگزیده و تحصیل کرده شهری می باشد. احتمال دسترسی زنان روستایی یا فقیر ساکن در نقاط شهری به فناوری های جدید در کشورهایی که کمتر از ۱۰ درصد جمعیت به اینترنت دسترسی دارند بسیار کم است. مطالعات ارتباطات توسعه نشان می دهد که سازمان های زنان در کشورهای در حال توسعه به غیر از رادیو دسترسی ناچیزی به سایر رسانه های ارتباطی دارند.
۶- ۵ – عدم توازن بین کشورهای شمال و جنوب از نظر امکانات اقتصادی و فرهنگی:
در کشورهای در حال توسعه به علت فقدان زیر ساخت های ملی مخابرات و فقدان رونق اقتصادی، توسعه اینترنت بسیار گران تر و پر هزینه تر از کشورهای توسعه یافته است. به عنوان مثال در آمریکا هر کاربر برای یک ماه اتصال به اینترنت باید ۲ دلار بپردازد در حالی که اوگاندا باید ۸۲ دلار بابت اتصال ماهانه به اینترنت بپردازد. ضمن این که این کشورها با مشکلات اساسی تر همچون تغذیه، ارتباطات جاده ای، اشتغال، برق، جنگ و نظام های سیاسی بی ثبات نیز مواجه هستند و بودجه کافی برای هزینه سنگین تجهیزات کامپیوتری وجود ندارد و این گونه امکانات به لحاظ اقتصادی صرفاً در اختیار طبقات بالا و مستقل قرار می گیرد. در این کشورها، این فناوری در انحصار مراکز دولتی است و دولت متصدی خطوط ارتباطی داده ها نیز هست. از این رو عدم امکان رقابت ناشی از این جنبه،‌ سبب افت شدید کیفیت خدمات اینترنتی می شود. زیرا مهم ترین دل مشغولی دولت،‌ انطباق یا عدم تطابق محتوای ارائه شده توسط اینترنت با ارزش های اخلاقی،‌ دینی و فرهنگی کشور است.
از آنجا که اکثر اطلاعات در شبکه اینترنت به زبان انگلیسی ارائه می شود، ‌عدم آگاهی از این زبان به منزله عدم امکان دسترسی به اطلاعات تلقی می شود. نوعی عدم توازن اقتصادی،‌ فرهنگی بین کشورهای غنی و فقیر در استفاده از دستاوردهای جامعه اطلاعاتی در کشورهای شمال و جنوب،‌ خود سبب تشدید نابرابری ها در سطح کشورهای جهان می گردد.
۷- ۵ – موانع دسترسی کشورهای جنوب به فناوری های نوین ارتباطی:
دسترسی کشورهای جنوب یا ندارهای اطلاعاتی (جهان سوم) به فناوری های اطلاعاتی تنها در یک سوال ساده مبنی بر اینکه آنها به یک رایانه ای متصل به شبکه اینترنت دسترسی دارند و از آن استفاده می کنند خلاصه نمی شود، بلکه بسیار زیادی برای تعیین و بررسی میزان دسترسی به این فناوری ها وجود دارند. این عوامل شامل؛ آموزش،‌ منابع مالی، زبان،‌ هزینه دسترسی،‌ مکان، ‌فرهنگ و مهارت ها می شوند.
۱-۷-۵- مهارت و آموزش:
افراد نیاز به سواد خواندن و حساب کردن دارند تا بتوانند پیام های ساده را خوانده و ترکیب کنند، به جستجو و رهیاب در اینترنت بپردازند و دستورات لازم را در نرم افزارهای مختلف اجرا کنند. با توجه به پایین بودن مهارت و آموزش در کشورهای جهان سوم، امکان دسترسی به اینترنت و استفاده از آن، در این گروه از کشورها مشکل تر می شود و از آن جایی که زنان تقریباً دو سوم از بی سوادان جهان را تشکیل می دهند و از هر دو نفر زن در کشورهای در حال توسعه یک نفر بی سواد است، احتمالاً‌ بیش از مردان از فقدان مهارت های خواندن و نوشتن و اطلاعات رایانه ای که منجر به توانایی برخورداری از مزایای فرصت های ارتباطات جهانی نوین می شود، رنج می برند.
به اعتقاد پروفسور ریچارد هیکس از دستگاه منچستر انگلستان علاوه بر سواد خواندن و نوشتن و حساب کردن که امری ضروری برای دسترسی به اطلاعات از طریق فناوری های مربوط است، ‌کاربران فناوری های اطلاعات در کشورهای در حال توسعه اغلب از سایر عوامل برای تعامل با سایر منابع اطلاعاتی خارج از جامعه خود برخوردار نیستند. این عوامل شامل « مجاورت منبع[۳۹]» یا درک زمینه ای که در آن اطلاعات از طریق اینترنت مبادله می شود و «اعتماد» دانش اطمینان و امنیت می باشند. دانش در این زمینه نقش بنیادی ایفا می کند. زیرا به این کاربران فناوری های نوین اطلاعات کمک می کند تا اطلاعات مورد نظر را ارزیابی و تعیین کنند که آیا این اطلاعات حقیقت دارند و با ارزش هستند یا دروغ و بی ارزش می باشند. این دانش است که به ما کمک می کند تا اطلاعات را از طریق سازگار نمودن آنها با نیازها و شرایط خاص خودمان به کار ببریم.
۲-۷-۵- زبان:

دانلود