شمعدانی‌های معمولی به نور مستقیم آفتاب نیاز دارند و در سایه، غنچه‌های گل در آنها تشکیل نمی‌شود (خلیقی، ۱۳۷۰). گرچه بیشتر شمعدانی­ها می­توانند در آفتاب کامل رشد یابند اما بعضی از گونه­ ها مانند P. odoratissimum, P. graveolens و tomentosum P.نیازمند کمی سایه نیز هستند (Amidon et al., 2005). مقدار سایه مورد نیاز بستگی به دما و میزان نسبی سایه در بعدازظهر دارد و اگر دما بالا باشد میزان سایه مورد نیاز نیز بیشتر است ( Becker & Brawner, 1996).

 

۳-۴-۱- آبیاری

 

به ‌طور کلی شمعدانی را باید در محلی به نسبت خشک پرورش داد و در فاصله بین دو آبیاری باید خاک گلدان خشک شود. برعکس، شمعدانی پیچ و شمعدانی عطری نیاز بیشتری به آبیاری دارند و خاک آن­ها باید همیشه مرطوب باشد (خلیقی، ۱۳۷۰).

۴-۴-۱- خاک
شمعدانی به خاک حاصلخیز نیاز دارد . خاک گلدان باید زهکشی کافی داشته و آمیخته‌ای از سه قسمت خاک لوم، یک قسمت کود دامی پوسیده و یک قسمت ماسه برای آن مناسب می­باشد. به این مخلوط بهتر است مقداری کود شیمیایی مانند سوپر فسفات اضافه شود (خلیقی، ۱۳۷۰). pH مورد نیاز خاک نیز می­بایستی اندکی اسیدی و در حدود ۰/۶ تا ۸/۶ باشد (Miller, 1996).

 

۵-۴-۱- تغذیه

 

بطور کلی محیط رشد شمعدانی­ها نیازمند مواد غذایی بیشتری از محیط رشد سایر گیاهان می­باشد. کودپاشی و آبیاری بیش از حد، موجب رشد رویشی زیاد و کاهش تعداد گل می‌شود (خلیقی، ۱۳۷۰). قلمه­های شمعدانی نیز می­توانند با یک تعادل کودیK 20 -P 20- N20، پس از ریشه دار شدن تغذیه شوند (Becker and Brawner, 1996).

۵-۱- گلدهی
شمعدانی­ها بسته به گونه، در فصل بهار، تابستان و مقداری از پاییز گل می­دهند. شمعدانی عطری در اواخر بهار به مدت کوتاهی گل دارد. از نظر طول روز، همه شمعدانی­ها روز بی­تفاوت هستند و سرعت نمو گل وابسته به انرژی نوری دریافت شده ( شدت و طول دوره روشنایی) در دمای مناسب است که مقدار سطح برگ بر آن اثرگذار است. دستکم ۱۵ گره پیش از گلدهی باید تشکیل شده باشد (Dole & Wilkins, 1999).

 

۶-۱- گیاه­افزایی

 

شمعدانی­ها می­توانند با روش­های قلمه ساقه، تقسیم ریشه، قلمه برگ و بذر گیاه­افزایی شوند. البته تنها رقم های خالص می­توانند با روش کشت بذر به طور موفقیت آمیز افزایش یابند .(Amidon et al., 2005) روش گیاه­افزایی با قلمه برای بسیاری از علاقه­­ ­مندان شمعدانی بیشتر ترجیح داده می­ شود. قلمه­ها باید دستکم دارای ۳ تا ۴ گره بوده و جوانه­های گل و برگ­های کوچک از آن حذف شوند اما ۱ تا ۲ برگ بزرگ روی آنها باقی بماند. سپس قلمه­ها باید طوری در خاک قرار گیرند که دستکم دو گره در زیر خاک قرار گیرد (Amidon et al., 2001).

 

۷-۱- بیماری‌ها

 

 

۱- بوته­میری شمعدانی: در محل‌هایی که تراکم بوته زیاد است خسارت بیشتری وارد می‌کند و با آبیاری بیش از حد نیز گسترش می‌یابد. این بیماری از بخش ریشه و پاهنگ گیاه شروع شده و موجب سیاهی پاهنگ گیاه می‌شود (خلیقی، ۱۳۸۵).
۲- پوسیدگی ریشه: می‌تواند در نتیجه برهمکنش عواملی مانند آب زیاد، اکسیژن کم، آبشویی بیش از حد و تجمع بیش از حد نمک‌های محلول در خاک ایجاد شود (Dole & Wilkins, 1999)..
۳- زردی برگ‌های شمعدانی: به دلایل مختلف مانند آبیاری کم یا بیش از حد، کمبود مواد غذایی، شرایط نامساعد جوی و خشکی بیش از حد و یا کمی نور ایجاد می‌شود (خلیقی، ۱۳۸۵).

 

۸-۱- ناهنجاری­های فیزیولوژیک

در شمعدانی پیچ، یک ناهنجاری که به آن ورم گفته می‌شود، مشاهده شده که در آن یاخته‌های روزنه در سطح زیرین برگ جدا شده و به ­طور غیرعادی چوب پنبه­ای می‌شوند. این ناهنجاری ناشی از زیادی فشار شادابی در زمان بسته بودن روزنه در شب است که در این موقع تبخیر و تعرق کم است ولی سیستم ریشه­ای فعال است و در دسترس بودن آب کافی و دمای بالای خاک، به ادامه انتقال آب به برگ‌ها کمک می‌کند (Dole & Wilkins, 1999)..
۹-۱- نانو کود­ها
ورود نسل اول فناوری­ها به عرصه­ کشاورزی، در چند دهه­ گذشته منجر به وقوع انقلاب سبز و گذر از کشاورزی سنتی به کشاورزی صنعتی گردید. در این دوره افزایش چشمگیری در کیفیت و کمیت محصول­های کشاورزی صورت گرفت که البته در کنار آن استفاده­ی بی­رویه از منابع، دشواری­هایی را نیز در پی داشت. اکنون با گذشت سال­ها از وقوع انقلاب سبز و کاهش مجدد نسبت رشد تولیدهای کشاورزی به جمعیت جهان، لزوم به کارگیری فناوری های جدید در صنعت کشاورزی پیش از هر زمان دیگری آشکار است (Derosa et al., 2010).

در این راستا، استفاده از نانوکودها به منظور کنترل دقیق آزادسازی عناصر غذایی می ­تواند گامی موثر در جهت دستیابی به کشاورزی پایدار و سازگار با محیط زیست باشد (Cui et al., 2006). با به­ کارگیری
عکس مرتبط با محیط زیست

۱- عناصر غذایی درون پوششی از نانو مواد‬ منفذدار قرار می­گیرند. ۲- به وسیله­ لایه­ پلیمری نازکی پوشیده‬ می­شوند. ۳- به صورت ذره یا امولسیونی در ابعاد نانو آزاد می­گردند.
در نانو کودها از علم فناوری نانو به عنوان ابزاری‬
از نقطه نظر مدیریتی، امروزه جهت افزایش
گیاهان به طور عمده عناصر غذایی را از طریق ریشه­ها یا برگ­های خود جذب می­ کنند و نانو کودها به دلیل آزادسازی آرام و کنترل شده­ موادغذایی، به منظور تامین عناصر مورد نیاز گیاه در هر دو روش جذب برگساره ای یا ریشه­ای نسبت به کودهای مرسوم برتری دارند. کودهای شیمیایی برگساره­ای، به طور کلی به منظور فراهم کردن سریع عناصر غذایی برای گیاه مورد استفاده قرار می­گیرند. این در حالیست که امکان دارد به کارگیری نانوکودها در این شرایط به دلیل برخورداری از بازده جذب عناصر بالاتر نسبت به کودهای مرسوم، مفیدتر باشد. افزون بر افزایش بازده مصرف عناصر غذایی، فناوری نانو ممکن است به طریق دیگری نیز موجب بهبود کارکرد کودهای شیمیایی گردد. برای مثال، به علت برخورداری نانو ذره­ های دی­اکسید تیتانیوم از قابلیت کاتالیز نوری، می­توان آن­ها را به عنوان یک عامل باکتری­کش به کودهای شیمیایی اضافه کرد. افزون بر این، مشخص شده است که نانو ذره­ های سیلیکای جذب شده به­ وسیله­ ریشه­ گیاه، لایه­ای را در دیواره­ های یاخته­ای تشکیل می­ دهند که می ­تواند موجب افزایش مقاومت گیاه نسبت به تنش­ها شده و در نتیجه عملکرد محصول را بهبود بخشد. (Wurth, 2007)
آزادسازی عناصر کودی با نیاز غذایی گیاه همراه است. در این راستا، با بهره­ گیری از فناوری نانو و به منظور کنترل محلول بودن کود­های شیمیایی در آب، نانوکودهایی تولید شده است که قادر به رهاسازی عناصر غذایی خود به صورت آهسته و متناسب با نیاز غذایی گیاه هستند. به دلیل این که با به کارگیری نانوکودها، زمان و سرعت رهاسازی عناصر با نیاز غذایی گیاه منطبق و هماهنگ می­ شود، بنابراین گیاه قادر به جذب بیشترین مقدار مواد غذایی بوده و در نتیجه ضمن کاهش آبشویی عناصر، عملکرد محصول نیز افزایش می­یابد. اعتقاد بر این است که استفاده از نانو کودها موثرترین و در عین حال ساده­ترین شیوه به منظور کاهش از بین رفتن عناصر غذایی و افزایش کارایی مصرف کودها است. آشکارا با بکارگیری فناوری نانو در بهینه کردن فرمولاسیون کودهای شیمیایی، می­توان به دستاوردهای شگرفی از جمله کاهش مصرف انرژی، صرفه­جویی در هزینه­ های تولید و جلوگیری از مشکل­های زیست­ محیطی، نائل آمد (Cui et al., 2006).
۱۰-۱- اهمیت و اهداف پژوهش

 

 

موضوعات: بدون موضوع
[چهارشنبه 1400-01-25] [ 07:24:00 ق.ظ ]