بحث و تفسیر ۴۳
نتیجه گیری کلی ۴۵
پیشنهادات ۴۶
منابع ۴۷
چکیده انگلیسی ۵۱
فهرست جداول
عنوان جداول صفحه
جدول ۴-۱- جدول علائم اختصاری تیمارها ۲۶
جدول ۴-۲- جداول تجزیه واریانس ۳۲
جدول ۴-۳- همبستگی بین صفات مورد ارزیابی ۳۲
فهرست نمودارها
عنوان نمودارها صفحه
نمودار ۴-۱- اثر تیمارهای مختلف بر ماندگاری گل های رز و مریم ۳۶
نمودار ۴-۲- اثر تیمارهای مختلف بر وزن تر نسبی گل های رز و مریم ۳۷
نمودار ۴-۳- اثر تیمارهای مختلف بر محتوی آب نسبی گل های رز و مریم ۳۸
نمودار ۴-۴- اثر تیمارهای مختلف بر محتوای مواد جامد محلول ساقه گل های رز و مریم ۳۹
نمودار ۴-۵- اثر تیمارهای مختلف بر جذب محلول گل های رز و مریم ۴۰
نمودار ۴-۶- اثر تیمارهای مختلف بر شاخص ثبات غشاء سلول گل های رز و مریم ۴۱
نمودار ۴-۷- اثر تیمارهای مختلف بر فعالیت آنزیم کاتالاز گل های رز و مریم ۴۲
نمودار ۴-۸- اثر تیمارهای مختلف بر فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز گل های رز و مریم ۴۳
چکیده
گل های رز و مریم از مهم ترین گل های شاخه بریده دنیا می باشند. مهم ترین فاکتور در ارزیابی گل های شاخه بریده رز و مریم در بازارهای داخلی و خارجی، حفظ کیفیت و مدت ماندگاری آن می باشد. بنابراین هدف از این تحقیق بررسی اثرات کاربرد پس از برداشت اتانول و ساکارز روی خصوصیات کیفی و عمر گلجای گل های شاخه بریده رز و مریم می باشد. این آزمایش در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با ۱۲ تیمار و ۳ تکرار انجام شد. گل ها شاخه بریده رز و مریم پس از برداشت درون محلول های نگهدارنده حاوی ساکارز ۴ درصد ، اتانول ۵/۲ درصد و اتانول به همراه ساکارز ۴ درصد قرار داده شدند. نتایج نشان داد که استفاده از اتانول به همراه ساکارز باعث افزایش ماندگاری گل های بریده رز و مریم می شود. تیمار ترکیب اتانول به همراه ساکارز خصوصیات کیفی و عمر گلجای را نسبت به تیمار شاهد به طور معنی داری در سطح احتمال ۱ درصد افزایش داد و کاربرد پس از برداشت ترکیب اتانول به همراه ساکارز بر روی عملکرد صفات اندازه گیری شده موثرتر از کاربرد اتانول و ساکارز به تنهایی بود. در نهایت نتایج این آزمایش نشان داد که خصوصیات کیفی و عمر گلجایی گل های شاخه بریده رز و مریم با بهره گرفتن از تیمارهای اتانول و ساکارز بهبود می یابد.

کلمات کلیدی: اتانول، رز، ساکارز، عمر گلجای، مریم
فصل اول
کلیات پژوهش
۱-۱- مقدمه
در دهه های اخیر پیشرفت های زیادی در زمینه مدیریت پس از برداشت محصولات باغبانی به ویژه گل های بریده حاصل شده است. ضرورت بازار رسانی مناسب و عرضه محصولات تولیدی در بازارهای جهانی از عواملی است که سهم عمده ای در شکل گیری روش های جدید و مناسب بسته بندی، انبار گل ها داشته است (Reid and Jiang, 2001 ).
گل های شاخه بریده عمر انباری محدودی دارند. بر این اساس، از دهه ۱۹۷۰ به بعد محققین متعددی بر روی فیزیولوژی پس از برداشت گل های بریده جهت طولانی تر کردن عمر آن ها، تحقیق را آغاز کردند. امروزه تفاوت های قابل ملاحظه ای در کشورها بین روش های نگهداری گل های بریده وجود دارد. در بین کشورهای اروپایی، هلند پیشرفته ترین تکنولوژی برای تیمارهای پس از برداشت را دارا می باشد. استفاده از انبارهای خنک و محلول های محافظ باعث شده تا هلندی ها بتوانند به روش هایی دست پیدا کنند که به طور موثری در نگهداری گل بریده موثر می باشد (Silva, 2003).
پیری یک عامل مهم در کاهش کیفیت و عمر پس از برداشت گیاهان زینتی است و گیاهان زینتی بر این اساس به دو گروه تقسیم میشوند: برخی دارای عمر پس از برداشت کوتاه و برخی دارای عمر پس از برداشت طولانی هستند. افزایش عمر پس از برداشت گیاهان زینتی بسته به میزان فراهم آوردن آب برای گیاه است. پژمردگی سریع گلبرگها و برگها در اثر انسداد آوندی و عدم حضور آب در گیاهان زینتی اتفاق میافتد. حفظ شادابی گیاهان زینتی نیاز به درک فاکتورهایی دارد که در گیاه مورد نظر موجب از بین رفتن این شادابی میگردد. از طرفی یک سری از عوامل قبل از برداشت بر عمر پس از برداشت گلها تاثیر میگذارند، مثلا آبیاری و تغذیه مناسب و همچنین مبارزه به موقع با بیماریهاو علفهای هرز باعث میشود که گیاه تولیدی سالم باشد و به همین دلیل عمر پس از برداشت محصول افزایش یابد (Reid and Jiang, 2001).
مدیریت در زمان کشت و برداشت باعث حفظ کیفیت محصول و بالا رفتن عمر پس از برداشت آن میشود. به عنوان مثال برداشت در زمان مناسب یکی از عوامل حفظ کیفیت محسوب میشود. برداشت گلهای بریده در اوایل صبح یعنی زمانی که دما پایین تر است و محتوای آب گیاه بالاتر است انجام میشود و در زمان برداشت در نظر گرفتن فاصله بازار نیز در مدیریت زمان برداشت مهم است. برداشت برای بازارهای دور زمانی که گلها جوانه و در حال رنگ گرفتن هستند انجام می شود و برای بازارهای محلی زمانی صورت میگیرد که بخشی از گلها باز شده باشند (Coy, 2000).
عمر گل های بریده از یک سو مرتبط با شرایط درونی گیاه (مثل رقم آن) و از یک سو مرتبط با شرایط بیرونی، مثل زمان برداشت گل است. به طور کلی پیری در گل ها با افزایش نفوذ پذیری غشاهای سلولی در اثر حمله گونه های فعال اکسیژن تسریع می یابد که معمولاً با کاهش پروتئین و اسیدهای نوکلئیک در اثر فعالیت پروتئازها و نوکلئازها مختلف همراه می باشد.
از طرف دیگر، عواملی مثل گرده افشانی، خشکی و تنش های دمایی با تغییر سطح هورمونی و تولید گونه های فعال اکسیژن، پیری گل ها را تسریع می کند. پیری نیز یک فرایند اکسیداتیو می باشد و در آن گونه های فعال اکسیژن و سیستم آنتی اکسیدانی دخالت دارد. کاهش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و افزایش پراکسیده شدن لیپیدهای غشای سلولی به عنوان دلیلی بر پیری در گونه های مختلف گیاهی ذکر شده است (Barbara, 2011).
ناهنجاریهای موجود در گلهای شاخه بریده به دو دسته تقسیم میشوند:
ناهنجاریهای عفونی که در اثر پاتوژنها، قارچها و باکتریها ایجاد میشوند.
ناهنجاریهایی که در اثر عوامل تغذیه ای و محیطی به وجود میآیند.
مدیریت این عوامل منجر به افزایش عمر گلجایی و حفظ کیفیت گیاهان زینتی میگردد (Whipker, 2000). مطالعات نشان میدهد که عمر گلجای با تنفس رابطه عکس دارد و با مدیریت مناسب مثل تیمار خنک کردن اولیه، استفاده از ترکیبات نگهدارنده مناسب میتوان عمر گلجایی را بهبود بخشید (Reid and Jiang, 2012). مدیریت پس از برداشت یک مساله مهم در مورد گیاهان زینتی است و در این زمینه نسبت به سایر محصولات باغبانی توجه کمتری شده است. مصرف کنندگان نیاز دارند که گیاهان زینتی دارای عمر گلجایی طولانی باشند که بخشی از آن از طریق ایجاد واریتههای جدید و بخشی از طریق اعمال مدیریت پس از برداشت افزایش در عمر گلجای تامین میشود (Silva, 2003). در مدیریت پس از برداشت برخی ترکیبات شیمیایی به منظور حفظ کیفیت گل و افزایش عمر گلجایی آن به کار میرود.
با توجه به موضوعات یاد شده به حداقل رساندن ضایعات پس از برداشت گل های بریده و افزایش عمر آنها، با در نظر گرفتن هزینه های بالای تولید امری بسیار ضروری است. بررسی نسبت های مواد شمیایی مورد استفاده در محلول های نگهدارنده جهت شناسایی مؤثرترین محلول، برای هر نوع از گل ها ی شاخه بریده و همچنین برای هر رقم به طور اختصاصی و از طرف دیگر بررسی اثر متقابل گل های شاخه بریده از تیره های مختلف بر روی یکدیگر، از هدف ها و ضرورت هایی است که جهت حفظ و توسعه این صنعت الزامی می باشد. با عنایت به این که امروزه تولید گل های شاخه بریده یکی از جنبه های مهم اقتصادی کشورهای پیشرفته می باشد، تولید این گروه از محصولات کشاورزی از اهمیت اقتصادی ویژه ای برخوردار است. مشکل مهم در تولید گل و گیاهان زینتی نگهداری و جابجایی صحیح آن ها در جهت حفظ کیفیت و بازارپسندی تا زمان رسیدن آن ها به دست مصرف کنندگان می باشد. تا کنون تحقیق جامع و کاملی در خصوص نگهداری توام گل های شاخه بریده رز و مریم و نیز اثرات متقابل آن ها بر یکدیگر انجام نشده است. برای این منظور تحقیق پیشرو در نظر داشته قدمی را در جهت شناسایی بهترین و اقتصادی ترین روش و محلول نگهدارنده برای گل ها و ارقام مورد نظر آن ها بردارد. امید است که نتایج حاصل از این تحقیق بتواند تا حدی، هر چند کوچک، این مشکلات را مرتفع ساخته و نتایج حاصل از آن بتواند برای تولید کنندگان و فروشندگان گل های شاخه بریده، دانشگاه ها و مراکز علمی، وزارت جهاد کشاورزی و … مفید و سودمند واقع شود.
۱-۲- اهداف
ارزیابی تغییرات برخی از خصوصیات کمی و کیفی گل شاخه بریده رز در پس از برداشت
ارزیابی تغییرات برخی از خصوصیات کمی و کیفی گل شاخه بریده مریم در پس از برداشت
بررسی تیمار ساکارز، اتانول و اتانول به همراه ساکارز بر خصوصیات کمی و کیفی گل های شاخه بریده رز و مریم در نگهداری همزمان گل های شاخه بریده
بررسی تیمار ساکارز، اتانول و اتانول به همراه ساکارز بر خصوصیات کمی و کیفی گل های شاخه بریده رز و مریم در نگهداری جداگانه گل های شاخه بریده
بررسی ترکیب ساکارز و اتانول بر خصوصیات کیفی و ماندگاری گل های شاخه بریده رز و مریم
۱-۳- گل رز
گل رز (Rosa spp.) به عنوان ملکه گل ها از زمان عهد باستان مورد توجه بشر بوده است. در آن موقع استفاده از خواص دارویی آن بیشتر مورد توجه بوده، ولی به تدریج کشت و کار آن در باغ ها گسترش یافت. علاقه و اشتیاق انسان به داشتن این گل در تمام فصول سال باعث گردید تا تولید آن در گلخانه انجام گیرد. در حال حاضر گل رز یکی از محبوب ترین گل های جهان است و از لحاظ میزان تولید در صدر قرار دارد.
صفات مورد پسند گل رز در بازار های جهانی عبارت است از:
شاخه بلند و محکم که توانایی نگهداری استوار گل را داشته باشد
اندازه و رنگ مناسب گل که مختص رقم مورد نظر است
یکنواختی در مرحله برداشت گل ها
عاری بودن گل ها از انواع رنگ پریدگی، سوختگی، آفات و بیماری ها
یکنواختی در اندازه شاخه ها