۱٫۱۳

۷٫۱۸

۰٫۷۷

مخلوط خاک گلدانی + خاک زراعی

۱٫۰۷

۱٫۲۲

۱٫۰۳

۶٫۵۲

۱٫۳

خاک شاهد (خاک زراعی)

۰٫۵۸

۰٫۲۷

۰٫۲

۷٫۲

۱٫۰۲

۳- ۳-۲- تهیه بستر کاشت
پس از انجام شخم به عمق ۳۰-۲۵ سانتی متری با بیل دستی در نیمه دوم فروردین ۱۳۹۲، نقشه طرح در زمینی به مساحت ۶۴ متر پیاده شده به این طریق کرتهای آزمایش با بهره گرفتن از طناب و متر به گونیا کردن به روش ۳:۴:۵ زمین دقیقاً به ۸ بلوک تقسیم شده که ۴ بلوک مربوط به تاریخ کاشت اول و ۴ بلوک مربوط به تاریخ کاشت دوم با ۴ تکرار بود تعداد کرت های آزمایشی ۳۲ و هر کرت شامل ۵ ردیف بود و اندازه هر کرت بدون در نظر گرفتن فاصله بین کرت ها (۷۵/۰× ۵/۲ متر مربع) مشخص گردید. همزمان با آماده سازی بستر کشت کود ورمی کمپوست، پرلیت + کوکوپیت و مخلوط خاک گلدانی به مقدار ۷ تن در هکتار، قبل از کشت به کرت های مربوطه اضافه شد و تا عمق ۱۵ سانتی متری با خاک مخلوط شد. بذور ریحان بدون این که از هیچ ماده شیمیایی استفاده گردد قبل از کشت با کمی ماسه به منظور کاشت بهتر بذور به دلیل ریز بودن به صورت ردیفی در عمق ۱ تا ۲ سانتی متری کشت شدند.
۳- ۳-۳- زمان سبز شدن
در تاریخ کاشت اول سبز شدن اولیه بذور در بستر های ورمی کمپوست و (پرلیت+ کوکوپیت) بسیار سریع بود و در حدود ۴ الی ۵ روز گیاهچه ها از خاک سر در آوردند و تا ۱۴ روز پس از کاشت بیش از ۸۰ % بوته های هر بستر سبز شدند، در صورتی که در تاریخ کاشت دوم علاوه بر کاهش زمان سبز شدن بذور در بستر های ورمی کمپوست و (پرلیت+ کوکوپیت) نسبت به بستر های دیگر زمان سبز شدن بذور در بستر های دیگر نیز کاهش یافت و زودتر شد به گونه ای که پس از ۷ الی ۱۰ روز بیشتر بذور در بستر ها سبز شدند.
۳- ۳-۴- عملیات آبیاری
بلافاصله پس از کاشت نسبت به آبیاری زمین اقدام شد و برای جلوگیری از جابجایی بذور آبیاری به آرامی و با دقت بسیار انجام شد. به دلیل حساسیت بالای گیاه ریحان به تنش خشکی و وزش بادهای گرم آبیاری در طول دوره رشد طبق نیاز گیاه با فشار بسیار آرام آب به دلیل اینکه ریشه ها بسیار سطحی بودند انجام گرفت.
۳- ۳-۵- عملیات تنک کردن
پس از سبز شدن بذور در دوره داشت عمل تنک کردن ریحان های کاشته شده در تاریخ کاشت اول (۲۷ فروردین) در نیمه دوم اردیبهشت و ریحان های کاشته شده در تاریخ کاشت دوم (۱۸اردیبهشت) در نیمه دوم خرداد ماه در دو مرحله یکی در مرحله دو تا سه برگی و دیگری در مرحله چهار تا شش برگی انجام شد. به منظور جلوگیری از صدمه به گیاهان عملیات تنک با بهره گرفتن از قیچی از سطح خاک انجام گرفت و تراکم بوته در هر کرت حدود ۶۰ بوته بود.
۳- ۳-۶- روش مبارزه با علف های هرز، آفات و بیماری ها
زمین مورد نظر محل اجرای پروژه دارای علف های هرز به ویژه اوریارسلام، خرفه، بی تی راخ ، تاج خروس و آفتاب پرست به وفور بود که مبارزه با آنها به ویژه اوریارسلام بدلیل تکثیر این گیاه از طریق ریزوم بسیار مشکل و طاقت فرسا بود. در این تحقیق برای مبارزه با علف های هرز از هیچ گونه علف کشی استفاده نشد و از آغاز مرحله جوانه زنی تا مراحل قبل از گلدهی به صورت مستمر وجین دستی انجام پذیرفت. در زمان آماده سازی زمین و در طول دوره رشد هیچ گونه ماده شیمیایی نظیر علف کش، آفت کش و قارچ کش استفاده نشد خوشبختانه به دلیل وجود بوی تند ریحان هیچ موردی از خسارت در طول زمان اجرای طرح مشاهده نگردید و لزومی برای سم پاشی علیه آفات تشخیص داده نشد.
۳-۴- اندازه گیری صفات رشدی و اجزاء عملکرد بذر گیاه ریحان سبز
اندازه گیری صفات رشدی و عملکرد و اجزای عملکرد بذر در گیاه ریحان طی دو مرحله ۸۰ درصد گلدهی و زمان برداشت صورت گرفت. مرحله اول (اواسط مرداد ماه): تعداد ۵ بوته از هر تیمار برداشت شد، تعداد کل بوته های برداشتی از دو تاریخ کاشت به ۱۶۰ بوته رسید، نهایتاً میانگین صفات اندازه گیری شده به صورت ذیل انجام گرفت:

جهت دانلود متن کامل پایان نامه به سایت azarim.ir مراجعه نمایید.

اندازه گیری ارتفاع بوته

شمارش تعداد شاخه های فرعی و تعداد شاخه های فرعی فرعی گلدار

شمارش تعداد گره، تعداد میان گره و اندازه گیری طول میان گره ها

اندازه گیری طول، وزن تر و وزن خشک ریشه

اندازه گیری وزن تر و خشک کل برگ در بوته

اندازه گیری سطح برگ و شاخص سطح برگ

مرحله دوم (اواخر شهریور ماه): تعداد ۱۰ بوته از هر تیمار برداشت شد، تعداد کل بوته های برداشتی از دو تاریخ کاشت به ۳۲۰ بوته رسید، نهایتاً میانگین صفات اندازه گیری شده به صورت ذیل انجام گرفت:

تعداد گل آذین در بوته

طول گل آذین

تعداد چرخه در گل آذین

وزن بذر در گل آذین

تعداد بذر در گل آذین

تعداد کل چرخه در بوته

تعداد بذر در هر چرخه گل

وزن بذر در بوته

تعداد بذر در بوته

وزن ۱۰۰۰ بذر در بوته

وزن تر اندام های هوایی

وزن خشک اندام های هوایی

عملکرد بیولوژیک

شاخص برداشت

عملکرد بذر در هکتار

۳-۴- ۱- روش اندازه گیری ارتفاع بوته در مرحله ۸۰ درصد گلدهی
ارتفاع گیاه از محل طوقه تا بالاترین بخش گیاه که انتهای گل آذین انتهایی در ساقه اصلی بود با بهره گرفتن از متر با دقت ۱/۰ سانتی متر اندازه گیری شد.

۳-۴- ۲- روش اندازه گیری تعداد شاخه اصلی، تعداد شاخه فرعی گل دار و تعداد شاخه فرعی فرعی گل دار در هر بوته در مرحله ۸۰ درصد گلدهی
تعداد شاخه اصلی محور اصلی ساقه گیاه، تعداد شاخه فرعی گل دار تعداد شاخه های گل دار روی محور اصلی ساقه و تعداد شاخه فرعی فرعی گل دار تعداد شاخه هایی که بر روی محور شاخه های فرعی قرار دارند در نظر گرفته شد و شمارش گردید.
۳-۴- ۳- روش اندازه گیری تعداد گره، میان گره و فواصل بین میان گره ها در مرحله ۸۰ درصد گلدهی