مدیر مستقل: به مدیری گفته می شود که:

الف)منصوب سهامدار عمده یا نماینده او در مجمع نباشد.
تصویر درباره بازار سهام (بورس اوراق بهادار)
ب) منصوب گروهی از سهامداران نباشد که از طریق ائتلاف آنها در مجمع، اکثریت اعضای هیات مدیره تعیین میشود.
ج) بیش از سه دوره عضو هیات مدیره ی شرکت نبوده باشد.
ه) در استخدام شرکت اصلی یا شرکت فرعی و وابسته آن نباشد.

مدیر غیر موظف: عضو پاره وقت هیات مدیره است که فاقد مسئولیت اجرایی در شرکت میباشد.

سهامدار جزء: سهامداری است که مستقلاً نتواند یک عضو هیات مدیره را منصوب کند.

کنترل: عبارت است از توان هدایت سیاستهای مالی و عملیاتی واحد تجاری به منظور کسب منافع اقتصادی از آن.
عکس مرتبط با اقتصاد

مدیران اصلی: اشخاصی که اختیار و مسئولیت برنامه ریزی، رهبری و کنترل فعالیتهای واحد تجاری را بطور مستقیم یا غیر مستقیم برعهده دارند و شامل مدیران موظف و غیر موظف داحد تجاری میباشند.

۲-۵- هیات مدیره و وظایف آن

هیات مدیره از جمله سازو کارهای داخلی راهبری شرکتی است که تاثیر زیادی بر عملکرد شرکت و رعایت حقوق ذینفعان بنگاه اقتصادی دارد. نقش هیات مدیره شرکتها در نظارت بر نحوه اداره شرکت در جهت دستیابی به اهداف تعیین شده و هدایت مدیریت اجرایی بسیار تعیین کننده است. تا جایی که در مواردی، راهبری شرکتی مناسب به واسطه ترکیب و عملکرد هیات مدیره سنجیده میشود.
هیات مدیره علاوه بر هدایت استراتژیک شرکت، مسئولیت مهمی در نظارت بر عملکرد مدیریتی و دستیابی به بازده مناسب برای سهامداران، رعایت قوانین و مقررات و در عین حال جلوگیری از بروز تضاد منافع و ایجاد توازن بین انتظارات از شرکت بر عهده دارد.
اصل ششم راهبری شرکتی سازمان همکاری اقتصادی و توسعه تا جایی که در مواردی، راهبری شرکتی مناسب به واسطه ترکیب و عملکرد هیات مدیره سنجیده می شود.
هیات مدیره علاوه بر هدایت استراتژیک شرکت، مسئولیت مهمی در نظارت بر عملکرد مدیریتی و دستیابی به بازده مناسب برای سهامداران، رعایت قوانین و مقررات و در عین حال جلوگیری از بروز تضاد منافع و ایجاد توازن بین انتظارات از شرکت بر عهده دارد.
اصل ششم راهبری شرکتی سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (۲۰۰۴)، هیات مدیره را ملزم به ایفای وظیفه امانت داری[۳] میداند که شامل دو عنصر اصلی وظیفه مراقبت[۴] ووفاداری[۵] است .
وظیفه مراقبت حرفهای ایجاب میکند اعضای هیات مدیره بر اساس اظلاعات کامل، با حسن نیت و مراقبت و پشتکار کافی به ایفای تعهداتشان بپردازند.
وظیفه وفاداری نیز اهمیت ویژهای به سبب تاکید بر اجرای موثر دیگر اصول راهبری شرکتی این سازمان درمورد رفتار یکسان با سهامداران، نظارت بر معاملات با اشخاص وابسته و تدوین سیایت تعیین دستمزد مدیران اجرایی اصلی و اعضای هیات مدیره دارد (رهبری خرازی ۱۳۸۷، ۳۸ ).
شرکت باید دارای هیات مدیره ای کارامد، منطبق با ویژگیهای مطرح شده در موارد ذیل باشد و مسئولیت های هیات مدیره و مدیران اجرایی باید به گونه ای شفاف تفکیک و مشخص شود: (پیش نویس آیین نامه حاکمیت شرکتی ۱۳۸۶، ۴و۵).

رییس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت نباید شخص واحدی باشد . وظایف اختیارات و مسئولیت های رییس هیات مدیره و مدیرعامل باید بطور صریح و روشن مشخص شود و هیچگونه تداخلی با یکدیگر نداشته باشند.

تعداد و ترکیب اعضای هیات مدیره باید به گونه ای باشد که تحلیل و بررسی وجوه مختلف موضوع شرکت را برای تصمیم گیری منطقی امکان پذیر می سازد. در شرکت های بزرگ تعداد اعضای هیات مدیره باید حداقل ۷ نفر باشد.

اکثریت اعضای هیات مدیره باید از مدیران غیرموظف باشند. موظف شدن اعضای هیات مدیره با تصویب هیات مدیره می باشد و مدیر ذینفع در این مورد حق رای ندارد. در ترکیب هیات مدیره باید حداقل یک عضو مالی غیر موظف و مسلط به گزارشگری مالی عضویت داشته باشد.

در شرکتهای بزرگ حداقل ۲ نفر و در سایر شرکتها حداقل ۱ نفر از اعضای هیات مدیره باید اط مدیران مستقل باشند.

اعضای موظف هیات مدیره نمی توانند در شرکت دیگر، مدیرعامل یا عضو موظف هیات مدیره باشند، اما می توانند حداکثر در هیات مدیره ۳ شرکت ، عضو غیرموظف باشند. اعضای غیرموظف هیات مدیره می توانند حداکثر در هیات مدیره ۴ شرکت دیگر عضو غیرموظف باشند.

هیات مدیره باید دبیرخانه ای داشته باشد که مسئولیت اجرایی تشکیل جلسات هیات مدیره، جمع آوری اطلاعات، انجام امور کارشناسی مورد درخواست اعضای هیات مدیره و حصول اطمینان از انجام تکالیف قانونی هیات مدیره را بر عهده گیرد.

طبق تحقیقاتی، لفرت[۶] (۲۰۰۷) با بهره گرفتن از اطلاعات ۴ سال برای تعداد ۱۶۰ شرکت به این نتیجه رسید که افزایش در تعداد اعضای غیرموظف هیات مدیره باعث افزایش ارزش شرکت می شود. زمانی که نسبت اعضای غیرموظف و اعضای حرفه ای بطور جداگانه مورد بررسی قرار میگیرند فقط نسبت اعضای غیرموظف هیات مدیره است که ارزش شرکت را تحت تاثیر قرار میدهد (ایزدی نیا و رسائیان ۱۳۸۹، ۵۵).
دو راهکار برای ارتقای کارآیی هیات مدیره می توان بیان کرد:

رویکرد مدیر امین. اعضای هیات مدیره به نحوی انتخاب که استقلال آن ها توسط مدیران اجرایی تضعیف نشود. در ضمن اعضای کمیته حسابرسی نباید بر مبنای قیمت سهام و یا سود شرکت پاداش دریافت نمایند. در واقع باید وضعیتی پدید آورد که ایشان نسبت به میزان قیمت سهام و سود شرکت منافع شخصی نداشته باشند.

افزایش مسئولیتهای اعضای هیات مدیره. ایجاد مسئولیت اعضای هیات مدیره در صورتی که وظیفه شان (علی الخصوص در مورد عملکرد نظارتی شان) را زیر پا بگذارند. این امر از چند راه قابل انجام است:

توسعه دامنه مواردی که مدیر مشمول جریمه است.

محدود کردن مواردی که مدیر تبرئه می شود.

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.

مهیا نمودن پذیرش اجتماعی و رفع مسایل مجرم پس از ترخیص و کمک به تامین بهداشت روانی او در نهایت ایجاد دیدگاهی در او نسبت به خود و دنیا و داشتن درکی واقع بینانه به امور خود.[۵۲]
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی

روانشناس با انجام مصاحبه تشخیصی، آزمونهای شخصیتی، مشاوره فردی و گروهی، مشاوره خانوادگی و آموزش مهارت های زندگی سعی دارد که علّت­های ارتکاب جرم را در طفل بزهکار کشف نماید و با توجه به عواملی که در ارتکاب بزه موثر بوده راه های اصلاحی و درمانی مقتضی تجویز نماید تا فرد بزهکار هر چه سریعتر اصلاح شده و به زندگی عادی خود در اجتماع بازگردد.
هر یک از گروه­های پنجگانه در کانون اصلاح و تربیت یک نفر روانشناس متخصص دارند که هر روز از گروه خور بازدید به عمل می­آورد و کلاس­های مشاوره و آموزش مهارت های زندگی را به صورت گروهی و فردی برگزار می­ کند. هر یک از مددجویان که در هنگام تشکیل پرونده شخصیتی مشخص شده دارای اختلال روانی است به طور مرتب توسط روانشناس گروه مورد مشاوره قرار می­گیرد و نسبت به بقیه مددجویان در اولویت درمانی بالاتری قرار دارد. روانشناس برای چنین افرادی، برای تغییر در وضعیت روانی و بهبود وضعیت او برنامه اصلاحی خاصّی را تهیه و پیشنهاد و اعمال می­ کند. روانشناسان هر روز بعد از ظهر در سالن ملاقات حاضر می­شوند و با خانواده مددجویان نیز مشاوره می­ کنند و اگر اطلاع یابند که علّت بزهکاری اطفال به اختلالات روانی والدین برمی­گردد، اقدام به ارائه راهکارهای درمانی برای آنها نیز می­ کنند تا با رفع مشکلات روانی خانواده مددجو، آنها مجدداً بتوانند در کنار هم به زندگی ادامه بدهند.

۲-مراقبت های پزشکی و بهداشتی

مطابق مادع ۱۱۱ آیین نامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور« بهداری موسسه یا زندان موظف است از محکوم تازه وارد معاینه های کامل پزشکی به عمل آورده، در صورت لزوم با انجام آزمایش های تشخیص طبی برنامه ریزی و حسب مورد نسبت به درمان یا معرفی وی به مراکز مربوط اقدام نماید. کلیه اقدام های پزشکی باید در پرونده محکوم درج گردد.» در کانون اصلاح و تربیت واحد بهداشت و درمان وجود دارد و مددجویان پس از ورود به کانون توسط پزشک مورد معاینه قرار می­گیرند و چنانچه به بیماری خاص مبتلا باشند یا از دارویی به طور دائم استفاده می­ کنند بلافاصله بایستی پزشک کانون را مطّلع نماید. در طول مدت نگهداری چنانچه مددجویی بیمار شود حق مراجعه به بهداری را در تمام ساعات شبانه روزی با هماهنگی مراقبین خواهد داشت. اگر بیماری مددجو قابل درمان در بهداری محل نگهداری باشد پزشک کانون اقدام به مداوا خواهد نمود. ولی اگر بیماری و یا شکستگی خارج از توان بهداری محل نگهداری باشد و یا اینکه بیمار نیاز به عمل جراحی اورژانسی داشته باشد بعد از انجام هماهنگی­های لازم بیمار به بیمارستان خارج از کانون توسط مراقبین انتظامی اعزام خواهد شد. به منظور تسریع در امر پذیرش اداره کل زندانهای استان تهران با برخی از بیمارستانهای خارج از زندانها و کانون های اصلاح و تربیت قرارداد همکاری امضا می­نماید.
پزشک بهداری کانون در هر روز سه وعده از وضعیت خوابگاه ها و گروه ها بازدید به عمل می­آورد و در طول روز ۲ تا ۳ ساعت به معاینه و مداوای مددجویان در محل خوابگاه آنها می ­پردازد. سه روز در طول هر هفته مددجویان توسط ارتوپد، چشم پزشک و دندان پزشک مورد معاینه قرار می­گیرند.
از جمله برنامه هایی که برای پیشگیری توسط بهداری کانون انجام می­گیرد عبارتند از:

برنامه ­های آموزشی فردی و گروهی در غالب کلاس­های آموزشی بهداشتی که همه روزه در ساعت معین برگزار می­ شود؛

تشکیل کلینیک مثلّثی برای آموزش در مورد بیماری­های ایدز، بیماری­های مراقبتی، اعتیاد، هپاتیت و…؛

تشکیل کلاس­هایی در مورد آثار زیان بار مواد مخدر و کلاس NA برای کسانی که اعتیاد سنگین به مواد مخدر دارند؛

آموزش در خصوص حفظ بهداشت عمومی خوابگاه­ها و تعویض و شستشوی به موقع پتوها؛

آموزش در خصوص بیماری های واگیردار و مشکلات بهداشتی که در مراکز پر تجمع زیاد اتفاق می­افتد؛

بهداری کانون در صورت شیوع بیماری های واگیردار اقدام به واکسیناسیون مددجویان می­ کند و برای پیشگیری اقدام به گندزدایی، جرم­زدایی و سم­پاشی خوابگاه­های مددجویان می­نماید.
در خصوص مراقبت های بهداشتی به هنگام ورود به کانون بسته­ای بهداشتی شامل مسواک، خمیردندان، حوله، صابون، شامپو، و لباس زیر در اختیار مددجویان قرار می دهند. هنگامی که مددجو را از واحد پذیرش و تشخیص به خوابگاه انتقال می­ دهند یک بسته لوازم شامل روبالشتی، به تعداد کافی ملحفه در اختیار آنها می­گذارند.

۱-۲-برنامه ­های روزانه و تغذیه

در دستورالعمل اجرایی قسمت اصلاح و تربیت برای مددجویان برنامه روزانه تهیه و برطبق آن برنامه فعالیتهای روزانه را انجام می­دهند. برنامه روزانه کانون اصلاح و تربیت به شرح ذیل است:
هر روز ۶ صبح بیدار باش و از ساعت ۶ الی ۲۵/۶ مددجویان نماز صبح می­خوانند و تا ساعت ۴۰/۶ دقیقه باید نظافت شخصی را با نظارت مربیان انجام بدهند. ساعت ۴۰/۶ الی ۳۰/۷ زمان صرف صبحانه و به مدت پانزده دقیقه ورزش صبحگاهی اجباری برای مددجویان در نظر گرفته شده است. از ساعت ۸ تا ساعت ۱۲ مراقبین مددجویان را به گروه های مختلف تقسیم و به کارگاه ها، مدارس و کلاس های درس می­برند، بعد از اتمام کلاس ها مددجویان نماز ظهر را به صورت جماعت می­خوانند و ساعت ۳۰/۱۲ دقیقه زمان صرف نهار می باشد. بعد از ظهر مددجویان برطبق برنامه تنظیمی می­توانند از سالن ورزشی، مطالعه آزاد و هواخوری، ملاقات و … استفاده کنند. بعد از ادای نماز جماعت مغرب و عشا با توجه به نیمه اول یا نیمه دوم فصل ساعت ۳۰/۱۹ یا ۱۹ به صرف شام می­روند.ساعت ۲۲ زمان خاموشی است. در ضمن نیم ساعت قبل از خاموشی باید نظافت خوابگاه هر شب انجام بگیرد.
طرز تنظیم برنامه غذایی اطفال و نوجوانان که در حال رشد جسمی هستند، یکی از مسایل مهم و قابل توجه است. غذا بایستی متناسب با فصول سال و با توجه به موقعیت جغرافیایی محل نگهداری تهیه و برای تقویت جسمی اطفال و نوجوانان متضمن کالری مورد نیاز بدن آنها باشد. یک شخص عادی در موقع استراحت حداقل به ۲۰۰۰ کالری و در موقع کار و فعالیت به ۲۷۰۰۰ کالری نیاز دارد. غذای روزانه طبق آیین­نامه هر زندان باید سه وعده (­صبحانه، نهار، شام) توزیع گردد.[۵۳]
حداقل برنامه غذایی عبارت است از: نان، پنیر و چای برای صبحانه و نهار و شام، سبزیجات تازه یا خشک، برنج، سیب زمینی، پیاز، حبوبات، انواع لبنیات، تخم مرغ و میوه فصل می باشد و در هر هفته حداقل سه بار به محکومان نهار و شام با گوشت داده می شود. نوع غذا برای کلیه محکومان طبق برنامه تنظیمی در اوایل هر سال به مدت یک سال طبخ و توزیع ­می­گردد.
داخل هر موسسه یا محل نگهداری فروشگاه هایی وجود دارد که مددجویان می­توانند مایحتاج خود را از آنجا خرید نماید. با توجه به اینکه مددجویان حق نگهداری پول در کانون را ندارند به همین خاطر برای آنها ثمین کارت صادر و پول به حسابشان واریز می­گردد و از طریق آن می توانند از فروشگاه خرید نمایند. نظافت آشپزخانه، سالن غذاخوری، شستشو و خشک کردن ظروف و لوازم آنها بدون تبعیض و براساس برنامه تنظیمی توسط مسئولین به عهده کلیه محکومان می­باشد.[۵۴]

۲-۲-نحوه اطلاع­رسانی به پرسنل و مددجویان

برای سهولت کار و هماهنگی میان بخشهای مختلف کانون اصلاح و تربیت، بخشی به عنوان بخش روابط عمومی و اطلاع­رسانی به پرسنل و مددجویان ایجاد گردیده است. از جمله وظایفی که روابط عمومی برعهده دارد عبارتند از:

اطلاع رسانی در خصوص شیوع و پیشگیری از بیماری­های پر خطر نظیر ایدز، هپاتیت و بیماری­های واگیردار از طریق نوشتن و الحاق در تابلو اعلانات هر قسمت؛

اطلاع رسانی به پرسنل رسمی و پرسنل وظیفه در خصوص برگزاری کلاس­های آموزش دوره­ای با تعیین زمان دقیق آن؛

اطلاع­رسانی در خصوص اعیاد و جشن ها و عزاداری با تهیه و نوشتن پلاکارد و نصب آن در جلوی درب­های ورودی؛

اطلا­رسانی در خصوص بازدید دانشجویان و مقامات قضایی و یا سازمان های بین المللی از کانون اصلاح و تربیت؛

اطلاع­رسانی از طریق سایت کامپیوتری؛

اطلاع­رسانی به مددجویان آزاد شده در خصوص زمان برگزاری آزمون های نهایی؛

اطلاع­رسانی در خصوص شرایط ملاقات کننده و ملاقات شونده و مدت زمان ملاقات؛

همه چیز از کف من رفته به در
دل فولادم با من نیست . (همان: ۵۰۹)
مجال دمی ایستادن [= استادن ] نیست کنایه است از نبودن فرصت برای ماندن و اقامت کوتاه (تلویح)
– آسمان یکریز می بارد / روی بندرگاه
روی دنده های آویزان یک بام سفالین در کنار راه (مجموعۀ اشعار نیما: ۵۰۹)
“یکریز” کنایه است از یکنواخت “یک” در این ترکیب به معنی مشابه و همانند است. می توان بجهت دقّت در معنای “یک” این کنایه از نوع “ایماء” محسوب کرد.
– وین زمان فکرم این است که در خون برادرهایم
ناروا در خون پیچان / بی گنه غلتان در خون
دل فولادم را رنگ کند (مجموعۀ اشعار نیما : ۵۰۸)
در خون پیمان [بودن] و غلتان در خون [بودن] کنایه است از کشته شدن.
– آن وقت کاو رسید / چار اسبه از رهش
دل قلعه کس ندید / زین رو به گوشه ای
رفت و بیارمید. (حقوقی: ۲۴۶)
“چار اسبه ” از راه رسیدن کنایه از باشتاب و سرعت آمدن است، چه حتماً نباید مسافر با چار اسب (سه اسب جنیبه یا کُتل) بیاید. کنایه از نوع تلویح و به لحاظی نزدیک به ایماء‌است.
– پای آبله زراه وتنش کوفته شده
گویی خیال زندگی اش از ره دماغ
باناامیدی نه بجا، روفته شده
امّا اکنون که خسته تن از جنگ تن به تن / او را صدا بزن! (حقوقی: ۲۴۶)
“پای آبله داشتن از راه” کنایه از رنج و کمال آزردگی است و ممکن است مسافر پایش آبله نداشته باشد امّا سراپا آزردگی و رنج باشد و ممکن است، آبله هم بر پای داشته باشد.

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

۴-۱۲ پیوند صورخیال با نوآوریهای شعر معاصر:

صورتهای خیال همواره از بنیادی ترین عناصر شعر به شمار آمده اند. با آنکه امروزه، در بخشی از شعر معاصر عناصری دیگر همچون هنجارشکنی های زبانی، نقش برجسته ای در ایجاد رستاخیز کلام در عرصۀ صور خیال، یافته اند. امّا صور گوناگون خیال چه در همان محدودۀ تعاریف گذشته و چه در دیدگاهی گسترده تر هنوز هم یکی از عوامل مهم شاعرانه بودن شعر است.
صورتهای خیال علاوه بر آن که زبان شعر را به سهم خود از زبان نثر متمایز می کند، مثل موسیقی شعر، ظرفیّت زبان را برای برانگیختن عاطفه افزایش می دهد. انواع مجازها و تصویرهای شاعرانه هم در پنهان و مکتوم کردن معنی و هم در گسترش دادن معنی در ذهن و خیال، به شرط آنکه بجا و مناسب بکار روند، نقش اساسی دارند.
صورخیال سبب می شود که جهانی که شاعر در شعر عرصه می کند، با جهان واقعی که ما به آن عادت کرده ایم، تفاوت پیدا کند وهمین تازگی و غرابت شعر که بی تردید عنصر خیال در پدید آوردن آن نقش بسزایی دارد، سبب می شود که توجه ما به متن بیشتر جلب شود. تخیل هم زبان را تازه و با طراوت می کند که این نکته خود با موضوع آشنایی زدایی از زبان و خلاف عادت نمودن آن به چشم خواننده ارتباط دارد و هم وسیلۀ معرفت و درک حقیقی است که جز از طریق زبان شعر قابل درک و بیان نیست.
صور خیال (تشبیه، استعاره، تمثیل، کنایه و صور پیچیده تر آن رمز و کهن الگو) یکی از عناصر مهم شعر است که بعدی ماورائی در شعر ایجاد می کند. خیال شاعرانه، با یاری گرفتن از عنصر تصور بسیاری از امور ذهنی را، دیداری و قابل رؤیت می کند و تصّورات خود را از این راه به تماشا می گذارد. این تصویرهای خیالی در چارچوب تشبیه و استعاره محدود نمی مانند. و به حوزۀ کهن الگو و رمزها و سمبل ها، راه می گشایند.
امور ذهنی در کارگاه خیال سخنوران توانا، تبدیل به تصویرهای هنری و دیداری می شوند. بگونه ای که خوانندۀ شعر، نیز با دریافت این تصویرهای شاعرانه، در لذت بردن هنری آن شریک می شود و ازا ین راه عاطفه ی زیبایی شناسی او نیز برانگیخته می شود. تصویر اساس تخیّل شاعرانه است و نیروی جهان بینی شاعر در یک تصویر منتهای فشردگی خود را نشان می دهد. مثل نورافکنی است که از ژرفای تاریکی ذهن بر می خیزد و طبیعت را آذین می بندد.باتوجه به اهمیّت شگرف تصویر و نقش آن در شعر، آیا می توان گمان کرد که شعر بدون عنصر تصویر، ناقص می ماند؟
شاعر می تواند از صنایع بدیعی و شگردهای بلاغی بنحوی شایسته بهره جوید. سرودن شعرهایی با عناصر بلاغی و تصویرسازی های ذهنی، جایگزین و در حقیقت جلوۀ زیبایی جهان واقعی است.
در حقیقت تصویرهای شعر معاصر از جهان دو اصل عمده یا دو محور دارد: جهان و واژگان توسعه یافته و تبلوریافته با صور بلاغی. این دو پدیده مانند دو سیم برق مثبت و منفی عمل می کنند و نور ایماژ یا تصویرسازی را پدید می آورند. در حقیقت یک حالت تقابل و تعامل در شعر ایجاد می شود که باعث تصویرسازی است.
صورتهای خیالی در شعر گذشتۀ فارسی بیشتر در محور افقی قرار و شکل می گیرد و در همان جاهم تمام می شود امّا در جهان معاصر و در ایران امروز هرکدام از صور خیال در جهان تازه ای شکل می گیرد و پدید می آید. دورپردازی ها و بلندپرازیهای عالم تخیّل و اندیشۀ شاعرانه بگونه ای است که نمی توان آنها را محدود کرد. شاعر معاصر می تواند احساس و تخیّلی را که به گذشتۀ او مربوط است بطرز ماهرانه ای به جوهره و درنتیجه به اصل و شکل یک اثر هنری به نام شعر معاصر تبدیل کند.
شاعران نواندیش با پدید آوردن پدیده های مخیّل و نو و شگفت در شعر، ذهنیّت خوانندگان و علاقه مندان به شعر نو و معاصر را کم کم و بتدریح عوض می کنند و آنها را با صورخیال نو آشنا و مأنوس می سازند.
ـــ زمان گذشت / زمان گذشت و شب روی شاخه های لخت اقاقی افتاد / شب پشت شیشه های پنجره سُر می خورد / و با زبان / ته مانده های روز رفته را به درون می کشید. (فرّخزاد، ۱۳۷۲: ۳۶)
در تصویر بالا، شب همچون موجودی جان دار، پشت پنجره سُر می خورد و با زبان سروش باقی مانده های روز را فرو می بلعد و در تصویر زیر، تاریکی شب چشمه های گرگ بیابان را به حفره های ایمان و اعتقاد تبدیل می کند و در چنین شبی، درختان بید دشمنان خود (تبرها) را مهربان می پندارند و به آنها اعتماد می کنند:
سلام ای شب معصوم / سلام ای چشمی که چشمهای گرگ های بیابان را / به حفره های استخوانی ایمان و اعتقاد بدل می کنی / و در کنار جویبارهای نو، ارواح بیدها / ارواح مهربان تبرها را می بویند. (همان: ۳۰)
و در تصویر زیر، شب، زیبایی مادی و دیداری یافته است:
دلم گرفته است / به ایوان می روم و انگشتانم را / بر پوست کشیدۀ شب می کشم. (فرخزداد: ۹۹)
شب در تصّور شعرای معاصر، بویژه نیما و شاملو، نیز حضوری مؤثر و همیشگی دارد.
تصورهای نیما از پدیده ها، در قالب تصّور و تخیّلی مأنوس با طبیعت شمال و نیمه عریان و کمی خوی کوهستان و بچّه های کوهستان را دارد. اصولاً صور خیال نیما از این مقولۀ ذکر شده، مستثناء و جدا نیستند.
نیما در حوزۀ تخیّل شعری، دید عینی را جایگزین نگرش ذهنی می کند. یعنی برخلاف شعرای قدیم، به تجربیات حسّی خود بر محیط پیرامون تکیه می کند نه الگوهای ذهنی و قراردادی. این شیوه باعث شده است تا در اشعار او، هم رنگ اقلیمش یعنی شمال را ببینیم و هم فضاسازی های شاعرانۀ مبتنی بر گره خوردگی صورخیال با اشیاء و پدیده ها را.

۴-۱۲-۱ جغرافیا در صور خیال شاعران معاصر:

یکی از عوامل مؤثر در چگونگی پیدایش صورخیال و چگونگی و رنگارنگی آنها در شعر شاعران معاصر، اقلیم و سرزمین زیست و مادرزادی آنهاست.
چنانکه گفتیم شعر نیما، بوی طبیعت آزاد شمال را می دهد همانگونه که از شعرهای شاملو، بیشتر بوی پدیده های زندگی شهری بر می خیزد و در شعر سپهری بوی طبیعت نیمه کویری کاشان و در شعر آتشی می توان بوی آفتاب سوختۀ جنوب و هوای شرجی دریا را احساس کرد:
ـــ در فلس سرخ – ماهی مفقودی که تف شده از کام کوسه ای/ در صدفی نبسته، اوفتاده پیش پای خرسنگی تاریک/ که قوز کرده/ روبروی دریا/ در انتظار قایقی که نخواهد آمد. (آتشی: ۱۰۴)
و یا: قصر بزرگ خوشید / در ملتقای آب و افق / آتش گرفته است. (همان: ۹۷)
اخوان ثالث، رؤیایی، احمدی، مشیری، سیمین بهبهانی، نادرپور ودهها شاعر دیگر، ذهنیّتهاشان مایه گرفته از زادگاه و سرزمینی است که دوران کودکی و نوجوانی را در آنجا گذرانده اند.
نادرنادر پور، تصویرگراترین شاعر معاصر لقب یافته است و شعر “فالگیر” او که تصویرهای تازه از روز و شب را با زبانی ساده امّا رنگین و زیبا ارائه داده است، در میان اشعار شاعران معاصر معروف و مشهور است.
شعر: ” کندوی آفتاب به پهلو فتاده بود” /…. او پیش از این در بحث از صور خیال و تخیّل آورده شد و نیازی به تکرار نیست.

۴-۱۲-۲ تصویر مفاهیم انتزاعی در صور خیال:

در کارگاه پیچیدۀ خیالِ شاعران خلاق معاصر، هرگونه تصویری ساخته می شود و عناصر تصویر چنانچه انتزاعی باشند و از مفاهیم ذهنی برآمده باشند، نشان از پیچیدگی تخیّل آفرینندۀ خود دارند. در صورتهای خیالی شعرمعاصر، نمونه هایی از این تصویرها دیده می شود، چنانچه در تصویر زیر “اندوه” همچون همراه ناگوار و ناگزیری با آدمی به خانه اش آمده است:
ـــ اندوه را ببینی / با سایۀ درازش / که پاهمپای غروب / لغزان / لغزان/ به خانه در آید و کنار تو / در پس پنجره بنشیند. (شاملو: ۹۸)
یا در تصویر زیر، که یقین در هیأت ماهی ظهور یافته است:
ـــ آه ای یقین گمشده، ای ماهی گریز / در برکه های آینه لغزیده تو به تو! / من آبگیر صافی ام، اینک! به سحر عشق/ از برکه های آینه راهی به من بجو… (همان: ۳۸)

۴-۱۲-۳ صورخیالِ مایه گرفته از تمدّن امروزی:

اجزای بخشی از تصویرهای تازۀ شعر امروز، از عناصر و ابزارهای مربوط به جامعۀ معاصر گرفته شده است. همچون: سیمان، آهن، سقف بی کفتر اتوبوس در شعر زیر:
ـــ رویش هندسی سیمان، آهن، سنگ/ سقف بی کفتر صدها اتوبوس. (سپهری: ۲۰۸)
ـــ و دوربین تلویزیون چهرۀ دختر جوانی را / که قاه قاه می خندید / به دام انداخت. (صفارزاده: ۵۰)
ـــ تهران چه دارد / جز قبرهای عمودی / جز دود/. (همان: ۲۰)
ـــ اخوان ثالث، در تصّور و تخیّل خود، هواپیما را مرغ دورپروازی می بیند که با فضلۀ موهوم (بُمب) خود، ارکان جهان را آشفته می کند:
ـــ قرن خون آشام / قرن وحشتناک تر پیغام / کاندر آن با فضلۀ موهوم مرغ دور پروازی/ چار کن هفت اقلیم خدا را / در زمانی بر می آشوبد. (اخوان ثالث: ۸۱)

۴-۱۲-۴ صورخیال مایه گرفته از مقاطع زندگی شخصی شاعران معاصر:

شاعران همچون فروغ فرخّزاد و سهراب سپهری و فریدون مشیری؛تصاویری از زندگی شخصی خود، مخصوصاً دوران کودکی ارائه می دهند. این تصاویر حجم قابل ملاحظه ای از صور خیال شعر آنان را در بر می گیرد:
ـــ من از دیار عروسکها می آیم…/ از سالهای رشد حروف پریده رنگ الفبا./ (فرخزاد: ۲۸۹)
ـــ جیب های ما / صدای جیک جیک صبحهای کودکی می داد. (سپهری: ۳۶۷)
ـــ طفل پاورچین پاورچین / دور شد از کوچۀ سنجاقکها. (سپهری: ۲۱۲)
که مراد از “کوچۀ سنجاقکها” دوران کودکی است.
حتی پدیده ها در ذهن و خیال شاعر معاصر بگونه ای تصّور می شوند که در شعر کهن سابقه نداشته است. سپهری شقایق را به صورت اجاقی می بیند که می توان دستها را روی آن گرم کرد.
ـــ و جوانی همچون گلهای پونه های وحشی بود / در جویبار کوهساران / ووزوز ملایم و آهنگین زنبورهای عسل / و خنکای برفاب کوه./ (صفّارزاده: ۹۶)
ـــ جشن عروسی مهتاب / و بوی عطر دلاویز ادکلن رهگذرها / و لباسهای روشن و سپید بچّه ها / و شمعهای دوسوی آینه شمعدان / در صفحۀ ذهن من / برای همیشه حک شده است. (ماهوتیان: ۸۸)
ـــ و چشمهایت / مثل دو شعلۀ کبریت / در تاریکی می درخشید. (موسوی گرمارودی: ۳۳)
ـــ صبح دم کردۀ تابستان / خسته از خواب زیاد شبانگاهی
خمیازه ای میان دو بازویم / ویراژ می رود. (رحمانی: ۲۸۳)

فصل پنجم

مبانی نظری

روان درمانی حمایتی گروهی

روان درمانی چیست؟
روان درمانی به شیوه هایی گفته می شود که در آن مشکلات روانی و عاطفی از طریق بیان مشکلات به یک درمانگر و گفتگو با او درمان می گردد. روان درمانگر به شناخت شما از خود و بهتر شدن توانایی مقابله تان کمک می کند (پروچاسکا[۱۳] و جان نورکراس[۱۴]، ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۳).
سابقه فرهنگی – تاریخی روان درمانی
بقراط[۱۵] روان درمانی علمی- تجربی را از پیش خبر داده بود. این روش از اواسط قرن هیجده بطور مستمر در دنیای غرب مورد استفاده قرار داشته است. آنتوان مسمر[۱۶] نخستین کسی بود که روش درمانی خود را استفاده علمی از خواب مصنوعی حیوان نامید. با آن که نظریه‌های او بی‌اعتبار قلمداد شدند، روان درمانی علمی- تجربی به شکل هیپنوتیزم ادامه یافت و بعد به لطف نبوغ فروید[۱۷] از شهرتی همگانی برخوردار گردید. در دهه‌ های اخیر روان درمانی علمی- تجربی با بهره گرفتن از نظریه‌های پاولف[۱۸] و اسکنیر[۱۹] و نظریه‌های شناختی بیش از پیش گسترش یافته است (پروچاسکا و جان نورکراس، ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۳).
انواع روان درمانی
روان درمانی انواع خاص بسیاری دارد و تقسیم بندیهای مختلفی بر مبناهای مختلف برای آن صورت گرفته است. از یک تقسیم بندی که طول زمانی روان درمانی مورد توجه بوده روان درمانی را به دو نوع بلند مدت و کوتاه مدت تقسیم بندی کرده‌اند. در تقسیم بندی دیگری بر حسب تعداد افراد شرکت کننده در روان درمانی دو نوع روان درمانی فردی و روان درمانی گروهی را معرفی کرده‌اند. مهمترین تقسیم بندی بر حسب نوع رویکرد مورد استفاده در طول درمان انجام گرفته است. در این دسته روان درمانی مبتنی بر رویکرد روانکاوی، رفتار درمانی، شناخت درمانی و روان درمانی های مبتنی بر روند انسان گرایانه قرار می‌گیرند (پروچاسکا و جان نورکراس، ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۳).
اهداف روان درمانی عبارتنداز:

تغییر الگوهای آسیب زای رفتاری

بهبود احساس ارزشمندی

حل و فصل تعارض ها

روان درمانی به یاد گرفتن مسائلی در مورد خودتان کمک می کند. در بعضی از موارد، شما یاد می گیرید که چگونه گذشته را درک کرده و آن را با زمان حال تطبیق دهید. در موارد دیگر شما از آن دسته از پاسخ هایتان که مشکلاتی را در زندگی شما ایجاد می کنند آگاه شده و شیوه های تغییر آنها را یاد می گیرید (پروچاسکا و جان نورکراس، ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۳).
روان درمانی حمایتی
پورافکاری (۱۳۸۹) رواندرمانی حمایتی را اینگونه تعریف می کند: ” نوعی رواندرمانی که به منظور کمک به بیماران در جریان بحران های ناشی از مسایل اجتماعی یا بیمـاری جسمی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین به منظور رفـع ناراحتی های ناشی از بیماری روانی و جسمی طولانی یا نقص های فیزیکی بکار برده می شود .” به نظر محققین، رواندرمانی گروهی حمایتی در عمل، ملاقات گروهی از افراد همدرد است، در جلسات منظم که طی آن شرکت کنندگان درباره شرایط خاص و دشواری های که در آن قرار دارند، مشکلات و مسایلی که با آنها روبرو هستند و تجربه های شخصی خود در خصوص شیوه های روبرو شدن و حل این مسایل و مشکلات با یکدیگر گفتـگو و تبادل نظر می پردازند، اطلاق می شود. با عنایت به مسائل بالا، رواندرمانی حمایتی را می توان به عنوان شیوه ای از درمان تعریف نمود که درمانگر آن را به کار می گیرد تا به هنگامی که بیمار ستقلاً نمی تواند زندگی خود را اداره نماید، او را محافظت نماید (اسلامی نسب، ۱۳۷۴).
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
اهداف رواندرمانی حمایتی چیست؟
هدف های درمانی به بسیاری از ویژگی های بیمار مانند سن، تشخیص و پیش آگهی بستگی دارد. اما اهداف مشترک درمان عبارتند از:
الف) تقویت کارکرد بهینه روانشناختی و اجتماعی بیمار از طریق بازپروری و تقویت توانایی های او برای اداره زندگیش.
ب) تقویت هر چه بیشتر احترام به خویش و عزت نفس در بیمار.
ج) آگاه نمودن بیمار نسبت به واقعیت محدودیت ها و آن چه دست یافتنی یا دست نیافتنی (مثل محدودیت های شخصی خودش و محدودیت های درمان).
د) پیشگیری از بازگشت مجدد بیماری و تلاش برای جلوگیری از پسرفت یا بستری شدن دوباره بیمار.
ه) توانا ساختن بیمار تا آن میزان از درمان حرفه ای را طلب کند که به سازگار هر چه بهتر او بیانجامد و بدین گونه از وابستگی بی مورد او ممانعت به عمل آید.
و) جابه جایی منبع حمایت (نه لزوماً تمامی آن) از کارشناس بهداشتی به خانواده یا دوستان به شرط آن که خانواده و دوستان قابل دسترس باشند و بتوانند نقش حامی را ایفا نمایند (بلوخ[۲۰]، ترجمه صاحبی، ۱۳۷۷).
موارد کاربرد
رواندرمان حمایتی در خصوص آن گروه از بیماران روانی به کار می رود که هم به لحاظ عاطفی و هم به لحاظ روابط انسانی دچار مشکل جدی هستند و امید نمی رود که بهبودی اساسی یابند. این گروه صرفاً به دلیل ناتوانی های خود بدون دریافت کمک بیرونی قادر نیستند به راحتی زندگی را ادامه دهند. تحمل استرس های زندگی را ندارند و گاهی حتی برای چیزهای بسیار ساده و پیش پا افتاده توقع کمک دارند. دوستان و بستگانی که بتوانند منبع حمایت باشند یا در دسترس نیستند و یا نمی توانند از عهده نیازهای فراوان بیمار برآیند. وخامت اوضاع آن ها و آسیب پذیری شخصیتشان، اشکال دیگر رواندرمانی را که عنصر اصلی درمان در آن ها بصیرت دادن به بیمار است، غیر ممکن می کند. از منظر تشخیص سنتی، این بیماران روان پریش های مزمن، افسردگی های بازگشت کننده و مزمن، بویژه آن هایی که اضطراب فراگیر و یا ویژگی های خود بیمارانگاری دارند و نمونه های اختلالات شخصیتی شدید را شامل می شوند. گروه آخر شامل افرادی چون پارانوییدها، هیستریک ها، منفعل وابسته بی کفایت و یا آن هایی که واجد خصوصیات اسکیزوییدی هستند، اما عموماً عملکردشان در روابط اجتماعی نابسامان بوده، در رویارویی با مسائل مختلف زندگی ناتوان هستند. برخی افراد با ضریب هوشی پایین یا با مشکلات دائمی دیگر مانند بیماری مزمن جسمی یا ناتوانی در برخورد عقلانی با مسائل روزمره زندگی ممکن است نیازمند درمان حمایتی باشند (بلوخ، ترجمه صاحبی، ۱۳۷۷).
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی
رابطه درمانگر- بیمار
بیماری که رواندرمانی حمایتی در موردش اعمال می شود معمولاً در حفظ و نگهداری روابط صمیمانه با دیگران با مشکل روبروست. یک رابطه شخصی خوب و جدی که در بر گیرنده نزدیکی، اعتماد و احتمالاً جدایی است، ممکن است برای بیمار یک تهدید بزرگ بشمار آید و در بررسی ماهیت رابطه درمانگر- بیمار، در این روش باید این نکته را به خاطر داشت (بالینت[۲۱] همکاران، ۱۹۷۰؛ به نقل از بلوخ، ترجمه صاحبی، ۱۳۷۷). بدین گونه، رابطه بیمار و درمانگر در درمان حمایتی دارای ویژگی های خاصی است:

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.