۰٫۰۰۱
۰٫۰۰۸

۰٫۰۳۶
۰٫۰۲

-۰٫۱۹**
-۰٫۱۵**

پرخاشگری فیزیکی مادر
پرخاشگری فیزیکی فرزند

با توجه به جدول (۹-۴) بین پرخاشگری فیزیکی مادر و رضایت از زندگی رابطه معنادار (p<0.01) وجود دارد. همچنین بین پرخاشگری فیزیکی فرزند و رضایت از زندگی رابطه معنادار (p<0.01) وجود دارد؛بنابراین فرضیه پژوهشی تأیید و فرضیه صفر رد می‌شود.. برطبق جدول بالا همبستگی بین پرخاشگری فیزیکی مادر و رضایت از زندگی، ۱۹/۰ است. بنابراین ۰۳۶% واریانس و پراکندگی رضایت از زندگی را می‌توان بر اساس پرخاشگری فیزیکی مادر، پیش بینی کرد. همچنین همبستگی بین پرخاشگری فیزیکی فرزند و رضایت از زندگی، ۱۵/۰ است. بنابراین ۲% واریانس و پراکندگی رضایت از زندگی را می‌توان بر اساس پرخاشگری فیزیکی فرزند، پیش بینی کرد.

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

بحث و نتیجه‌گیری

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه تعارض والد – فرزند و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان با رضایت از زندگی آن‌ ها است.
نتایج تحقیق نشان داد که:
فرضیه اول: بین خودپنداره تحصیلی با رضایت از زندگی دانش‌آموزان رابطه وجود دارد که با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر معنادار است. این یافته با مطالعه لونگ و زانگ (۲۰۰۰) هماهنگ است؛ که نشان داد ادراک ذهنی نوجوانان از رضایت از زندگی، با ابعاد مختلف خودپنداره، رابطه مثبت دارد. همچنین بامطالعه مارکوویتز (۲۰۰۱) هماهنگ است که نشان داد خودپنداره و رضایت از زندگی، رابطه متقابلی با یکدیگر دارد. همین‌طور بامطالعه چانگ، برید چانگ، استوارد و او (۲۰۰۳) همسو می‌باشد؛ که نشان داد خودپنداره اجتماعی پیش بینی کننده قوی رضایت از زندگی، در میان نوجوانان است.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
در تبیین این نتیجه باید گفت که خودپنداره‌ی تحصیلی مثبت فرد نه‌تنها می‌تواند در تحصیل وی تأثیر بگذارد، بلکه این تصور عاملی مثبت در جهت رسیدن به کمال مطلوب نیز هست و برعکس دانش آموزانی که احساس خوبی راجع به توانایی‌های خود ندارند، به‌ندرت در فعالیت‌های تحصیلی خود موفق هستند (پرکی، ۱۹۷۰؛ ترجمه میرکمالی، ۱۳۷۸). داشتن خودپنداره تحصیلی مثبت سبب کارکرد بهتر در فعالیت‌های آموزشی شده و درنتیجه احساس کرامت و ارزشمندی در پی دارد و همین منجر به دوری دانش‌آموز از بسیاری لغزش‌ها و اشتباهات می‌شود. چراکه کسی که احساس ارزش درونی و کرامت می‌کند، می‌کوشد تا همواره عزت‌نفس خود را حفظ کرده و خودپنداره مثبت خود را تثبیت نماید. مفهوم عزت‌نفس بسیار نزدیک به مفهوم خودپنداره است. نتایج مطالعات آرسلان، هموتا و آسلو (۲۰۱۰) نشان داد که بین عزت‌نفس و رضایت از زندگی همبستگی مثبتی وجود دارد.
خودپنداره مثبت تحصیلی همچنین، می‌تواند به احساس خودکارآمدی تصوری[۲۱۹] بالا منجر گردد (میکائیلی و همکاران ، ۱۳۹۱). لذا با توجه به مبانی نظری می‌توان گفت: خودکارآمدی، خوش‌بینی را در فرد شکل می‌دهد، خوش‌بینی به‌طور مؤثری جنبه‌های مختلف سلامت روانی را پیش بینی کرده و درنهایت به رضایت از زندگی منجر می‌شود (کارادماس[۲۲۰]، ۲۰۰۶). همچنین طبق نظر ریف ارزیابی مثبت فرد از خودش و گذشته‌اش یکی از ابعاد بهزیستی است(علیزاده، ۱۳۹۲). بر همین اساس خودپنداره‌ی مثبت، به لحاظ نظری نیز تضمینی برای بهزیستی محسوب می‌شود.
نتیجه تصویری درباره سلامت روانی
فرضیه دوم: بین تعارض والد – فرزند با رضایت از زندگی دانش‌آموزان رابطه وجود دارد که با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر معنادار است. این یافته با مطالعه والش، هارل فیش و فوگل گرنولد[۲۲۱] (۲۰۱۰) همسو است که نشان داد رابطه با والدین می‌تواند بهزیستی روانی نوجوانان را پیش بینی نماید. همین‌طور بامطالعه لیزا و شین (۲۰۰۶) هماهنگ است که دریافتند جوانان، خانواده خود را به‌عنوان مهم‌ترین کمک به رضایت از زندگی خود می‌دانند. همچنین بامطالعه پیکو و هاموای[۲۲۲] (۲۰۱۰) هماهنگ است که نشان داد پدر و مادر عامل مرتبط مهمی با بهزیستی نوجوانان، هستند.
در تبیین این یافته می‌توان گفت که به لحاظ نظری روابط مثبت با دیگران و کیفیت این رابطه یکی از ابعاد بهزیستی از دیدگاه ریف، محسوب می‌شود(دینر و سو، ۲۰۰۰؛ ترجمه‌ی غضنفری و هاشمی آذر، ۱۳۸۹). ارتباطات مؤثر باعث شکوفایی هویت، و کمال انسان و مبنای اولیه‌ی پیوند وی با دیگران است؛ درحالی‌که ارتباطات غیر مؤثر مانع شکوفای انسان شده و روابط را تخریب می‌کند. اساس زندگی و خوشبختی انسان را همین ارتباطات میان فردی تشکیل می‌دهد (دیباجی فروشانی، امامی پور و محمودی، ۱۳۸۸) همچنین ارتباطات به عنوان یک منبع اصلی خود‌ارزشمندی و رضایت از زندگی به شمار می‌آید (حاجی حسنی، اعتمادی و آرین، ۱۳۹۱). همان‌طور که روابط بین فردی مثبت می‌تواند رضایت از زندگی را پیش بینی نماید، وجود تعارض در روابط هم می‌تواند کاهش رضایت از زندگی را در پی داشته باشد. ازآنجاکه والدین مهم‌ترین نقش را در زندگی فرزندان خود دارند؛ درنتیجه وجود تعارض و کشمکش بین والدین و فرزندان می‌تواند جوانب مختلف زندگی فرزند را تحت تأثیر قرار دهد. علاوه بر این، در دوره‌ی نوجوانی به دلیل ظهور نیازهای جدید در نوجوانان و تفاوت در نیازهای نوجوانان و والدینشان و تلاش هر یک از طرفین بر کنترل دیگری، مخالفت‌ها و تعارض‌ها بیشتر می‌شود. تا جایی‌که این تعارض‌ها سبب از بین رفتن فضای محبت و صمیمیت بین والدین و فرزند شده، فاصله‌ی عاطفی بین آن‌ ها به وجود می‌آورد و آرامش روانی نوجوان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. درنهایت سبب کاهش کیفیت زندگی نوجوان شده و رضایت از زندگی او را کاهش می‌دهد.
فرضیه‌ سوم: بین تعارض والد – فرزند و خودپنداره‌ی تحصیلی دانش‌آموزان با رضایت از زندگی آن‌ ها رابطه وجود دارد. که با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر معنادار است. نتایج نشان‌داد متغیر خودپنداره تحصیلی و مؤلفه‌ی پرخاشگری کلامی مادران قادر به پیش بینی متغیر رضایت از زندگی دانش آموزان خواهند بود و سایر متغیرهای پیش بین قادر به پیش بینی متغیر رضایت از زندگی نخواهند بود. به پژوهش‌های مرتبط در بررسی فرضیه‌های اول و پنجم، اشاره شده است.
میتوان تبیین کرد که خودپنداره‌ی تحصیلی بالاتر، سبب بروز استعدادهای بالقوه دانش‌آموز شده و موفقیت تحصیلی او را به دنبال خواهد داشت. خودپنداره‌ی مثبت باعث کاهش انفعال فرد شده و او را به چالش با مسائل بر‌می‌انگیزد. در‌واقع دانش‌آموزی که خودانگاره‌ی مثبتی نسبت به توانایی‌های تحصیلی خود دارد، بهتر می‌تواند از عهده‌ی مشکلات و تکالیف درسی خود برآید. با توجه به این‌که برای بیشتر نوجوان‌ها امور مربوط به تحصیل و مدرسه در اولویت اول قرار داشته و کل زندگی او را تحت تأثیر قرار می‌دهند، در‌نتیجه می‌تواند در میزان رضایت از زندگی او تعیین کننده باشد.
درمورد تبیین این‌که از بین مؤلفه‌های تعارض والد – فرزند، فقط مؤلفه‌ی پرخاشگری کلامی مادران، پیش‌بینی‌کننده‌ی رضایت از زندگی دانش‌آموزان است؛ می‌توان گفت که: فراوانی بروز پرخاشگری کلامی، بیشتر از پرخاشگری فیزیکی است. با توجه به نقش مهم مادر در زندگی فرزند، پرخاشگری مادر می‌تواند زندگی فرزندش را تحت‌تأثیر قرار دهد. پرخاشگری کلامی که معمولا با تحقیر، ناسزاگویی و فریاد همراه است؛ می‌تواند اثرات مخربی بر نوجوان بگذارد و در صورت تداوم، می‌تواند رضایت از زندگی او را کاهش دهد.
فرضیه چهارم: بین مقیاس «استدلال» با رضایت از زندگی دانش‌آموزان رابطه وجود دارد که نتایج نشان داد بین استدلال مادر (قضاوتی که فرزند درمورد استدلال مادر دارد) و رضایت از زندگی دانش‌آموز رابطه معنادار وجود ندارد؛ اما بین استدلال فرزند و رضایت از زندگی او، رابطه معنادار وجود دارد. بر اساس بررسی‌های پژوهشگر، مطالعه‌ای در مورد این مقیاس یافت نشد؛ اما در تبیین این یافته می‌توان گفت که: شاید قضاوت فرزند درمورد بالا بودن یا پایین بودن استدلال مادر، تأثیر چندانی بر فرزند ندارد. در حقیقت در این زمینه، قضاوت نوجوان درمورد خودش مهم‌تر است.
در استدلال، عمل استنتاج صورت می‌گیرد. یعنی به دست آوردن یک نتیجه از مجموعه‌ای از جملات (مقدمه‌ها). شیوه‌ی استدلال درست در زندگی انسان اهمیت فزاینده‌ای دارد. استدلال نادرست افراد، اغلب مشکلات و نتیجه‌گیری‌های نادرستی را برای آن‌ ها به وجود می‌آورد که سبب خدشه‌دار شدن روابط، باورهای ذهنی غلط و حتی مشکلات روانی منجر می‌شود. امروزه روانشناسان بر این باور هستند که برخی از بیماری‌های روانی انسان ریشه در باورها و استدلال‌ها و شناخت‌های نادرست افراد دارد (زارع و مصطفائی، ۱۳۹۳).
تفکر در رأس فعالیت‌های شناختی، قرار دارد که مشتمل بر استدلال، تصمیم‌گیری و ارزشیابی، حل مسئله و غیره است (هالی آک و ماریسون[۲۲۳]، ۲۰۰۵). از طرفی دوره نوجوانی سن ظهور عملیات صوری است؛ عملیاتی که به فرد امکان می‌دهد خودش را از زمان حال جدا کند. در این دوره، موقعیت ادراکی وابسته به عینیت که کودک را محدود می کند از بین می‌رود و نوجوان می‌تواند به‌سوی احتمالات و آنچه در حال حاضر وجود ندارد، حرکت کند. همچنین یکی از ویژگی‌های نوجوانان، توانایی آنان در گیرانداختن بزرگ‌سالانی است که استدلال غیرمنطقی دارند. زمانی که استدلال در نوجوانان تحول می‌یابد، آن‌ ها نیز از همان ظرفیت استدلالی بهره می‌برند که در بزرگ‌سالان وجود دارد. هرچند تعداد طرحواره‌های آنان نسبت به بزرگ‌سالان محدودتر است (پیاژه[۲۲۴]، ۱۹۶۳؛ به نقل از وادزورث[۲۲۵]، ترجمه امین یزدی و صالحی فدردی، ۱۳۸۷). درواقع می‌توان گفت که رشد این توانایی در نوجوان او را قادر می‌سازد تا مسائل مختلف را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار داده؛ مهارت‌های ارتباطی او را افزایش داده و به او کمک کند تا در بحث و گفتگو بر موضع خود تأکید نماید؛ و همین برای نوجوان احساس خوشایندی در پی دارد. از طرفی با توجه به این‌که نوجوانی سنی است که استقلال‌خواهی یکی از ویژگی‌ها و نیز یکی از نیازهای اساسی نوجوان است؛ درنتیجه، توانایی استدلال که به او اجازه می‌دهد تا بر موضع خود تأکید نماید، تأثیر زیادی بر ارضای حس استقلال‌خواهی او دارد و ارضای این نیاز نیز به سبب مهم بودن آن برای نوجوان، باعث بالا رفتن رضایت از زندگی او می‌شود.
باید توجه داشت که به لحاظ نظری نیز استقلال یکی از ابعاد بهزیستی از دیدگاه ریف به شمار می‌رود (علیزاده، ۱۳۹۲).
فرضیه پنجم: بین مقیاس «پرخاشگری کلامی» با رضایت از زندگی دانش‌آموزان رابطه وجود دارد؛ که با توجه به یافته‌ها هم برای مادر (قضاوتی که فرزند درمورد پرخاشگری کلامی مادر دارد) و هم برای فرزند معنی‌دار است. این یافته با پژوهش کوکیانن، سالمیوالی، جورکویست، اوسترمن، لاتینن، کوستامو و لاجراسپتس[۲۲۶] (۲۰۰۵) همسو است که نشان داد همه انواع پرخاشگری با جوانب مختلف بهزیستی، همبستگی مثبت و معنادار دارد.
وقتی افراد، رفتارها و واکنش‌های مثبت هنگام گفتگو نشان می‌دهند، این مسئله موجب سرزندگی، شادابی و رضایت در روابط می‌شود. راهبردهای کلامی سازگارانه و مستقیم به افراد کمک می‌کند تا موضع‌گیری مثبتی داشته باشند، احساسات خود را نشان دهند، د ر جست‌وجوی موافقت طرف مقابل باشند، باهم بر روی مسائل به توافق برسند و به یکدیگر اعتماد کنند(کاناری و کاپچ[۲۲۷]، ۱۹۸۸؛ به نقل از دیباجی فروشانی و همکاران ، ۱۳۸۸) و درنتیجه افراد قادر خواهند بود احساس موفقیت حاکی از تسلط بر مشکلات را به یاری هم و درحالی‌که در یک گروه قرار گرفته‌اند، تجربه کنند (دیباجی فروشانی و همکاران ، ۱۳۸۸). هنگامی‌که بین فرزندان و والدین جو بحث و گفتگو وجود داشته باشد، و اعضای خانواده باهم در مورد مسائل گوناگون صحبت کنند، فرزندان در زمان بروز تعارض با والدین از شیوه‌هایی استفاده می‌کنند که هم شامل قاطعیت و هم مشارکت باشد (سپهری و پاکدامن، ۱۳۸۹). اما درصورتی‌که رابطه میان والدین و فرزندان، به‌جای گفتگوی مؤثر، همراه با تحقیر و فریاد و بی‌اعتنایی به یکدیگر بوده و فضایی آکنده از پرخاشگری وجود داشته باشد، فرزندان احساس می‌کنند که والدین، آنان را درک نمی‌کنند و برایشان اهمیت قائل نیستند. درنتیجه عزت نفس آن‌ ها رشد نمی‌کند، احساس حقارت می‌کنند، به عواطف و احساسات دیگران توجه نمی‌کنند و این وضعیت نابسامان می‌تواند سبب کاهش کیفیت زندگی نوجوان و رضایت از زندگی او باشد. همچنین قرار گرفتن در معرض پرخاشگری کلامی والدین می‌تواند افسردگی، خشم، خصومت و علائم تشنج را در پی داشته باشد و از این طریق نیز به‌صورت غیرمستقیم بر رضایت از زندگی فرزندان تأثیر گزار باشد (تیچر، سامسون، پولکاری و مک قرینری[۲۲۸]، ۲۰۰۶؛ به نقل از گان لوگسون، کریس جانسون، ایرناس دوتیر و سیگ فوس دوتیر[۲۲۹]، ۲۰۱۱).
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی
فرضیه‌ی ششم: بین مقیاس «پرخاشگری فیزیکی» با رضایت از زندگی دانش‌آموزان رابطه وجود دارد؛ که با توجه به یافته‌ها برای مادر و فرزند معنی‌دار است. این یافته بامطالعه مک‌دونالد، پیکوئرو، والیوس و زولینگ[۲۳۰]، ۲۰۰۵) هماهنگ است که نشان داد سطوح بالاتر رضایت از زندگی با خشونت کمتر مرتبط است. در تبیین این یافته می‌توان گفت نوجوانانی که دست به پرخاشگری می‌زنند، والدینی دارند که فاقد مهارت‌های کنار آمدن مؤثر با فرزندانشان هستند. به همین دلیل چرخه‌ای از تعاملات رفتاری خشونت‌آمیز به جریان می‌افتد، به این صورت که استفاده‌ی والدین از تنبیه بدنی، احتمال رفتار پرخاشگرانه را در فرزند افزایش داده و این خود باعث تعارض بیشتر شده (برجعلی، ۱۳۹۲)؛ شکاف عاطفی بین والدین و فرزند به وجود می‌آید و این مسئله باعث نارضایتی نوجوان از زندگی خواهد شد. علاوه بر این نوجوان که به دنبال استقلال است، وقتی با پرخاشگری فیزیکی از سوی والدین مواجه می‌شود، مثل این است که والدین آنان را مانند کودکی تصور می‌کنند که همچنان از تنبیه بدنی و شیوه‌های مشابه استفاده می‌کنند؛ و این سبب تحقیر فرزند می‌شود. اگر این پرخاشگری در حضور دیگران انجام گیرد، به‌مراتب تأثیر بدتری خواهد داشت.
همچنین پرخاشگری فیزیکی نسبت به والدین وقتی از سوی فرزند اتفاق بیفتد (مخصوصاً در سنین ۱۵-۱۴ سال)، به دلیل قباحتی که ازلحاظ فرهنگی دارد، می‌تواند اثر بسیار بدی در رابطه میان والد و فرزند بگذارد و درصورتی‌که با پشیمانی فرزند همراه باشد، می‌تواند تا مدت‌ها ذهن او را مشغول کرده و باعث عذاب وجدان او شود تا جایی که حتی فرزند نتواند خود را ببخشد و همین باعث برهم خوردن شرایط روحی نوجوان شده که یکی از پیامدهای آن می‌تواند کاهش رضایت از زندگی او باشد. در صورتی هم که با پشیمانی فرزند همراه نباشد، و بازهم تکرار شود، می‌توان گفت حاکی از روابط بسیار آشفته میان والد و نوجوان است، و با توجه به فرضیه دوم با کاهش رضایت از زندگی همراه خواهد بود.

محدودیت‌هاوپیشنهاد‌ها

محدودیت‌ها

این پژوهش فقط بر روی دانش آموزان سال سوم متوسطه دوره اول شهرستان نمین (راهنمایی) انجام‌گرفته، لذا برای تعمیم نتایج به سایر مقاطع تحصیلی و دانش آموزان سایر مناطق، باید جانب احتیاط را رعایت کرد.

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.