جدول۴-۴ آزمون تحلیل واریانس با اندازه های تکراری در مورد فرضیه اول

 

۷۲

 

جدول۴-۵آزمون تعقیبی بونفرونی فرضیه اول

 

 

۷۲

 

جدول۴-۶ آزمون تحلیل واریانس با اندازه های تکراری در مورد فرضیه دوم

 

 

۷۳

 

جدول۴-۷آزمون تعقیبی بونفرونی فرضیه دوم

 

 

۷۳

 

جدول۴-۸ آزمون تحلیل واریانس با اندازه های تکراری در پیش آزمون مورد فرضیه سوم

 

 

۷۴

 

جدول۴-۹آزمون تحلیل واریانس تکراری بلافاصله بعد از تمرین در مورد فرضیه سوم

 

 

۷۴

 

جدول۴-۱۰ تفاوت معنادار بین دو گروه ورزشکار و غیروررشکاردر ۲۰ دقیقه بعد از تمرین

 

 

۷۵

 

جدول۴-۱۱آزمون تعقیبی بونفرونی فرضیه سوم

 

 

۷۵

 

جدول۴-۱۲ آزمون تحلیل واریانس با اندازه های تکراری در مورد فرضیه سوم

 

فهرست نمودارها:

 

 

 

 

 

 

 

۷۰ نمودار ۴-۱ تغییرات غلظت هورمون رشد پیش از تمرین، بلافاصله بعد از تمرین،۲۰، ۴۰ و ۶۰ دقیقه بعد از تمرین

فصل اول

 

کلیات

 

۱-۱مقدمه

هورمون رشد [۱](سوماتوتروپین) بوسیله سوماتوتروفها ترشح می شود که قسمت عمده ای از ساختمان هیپوفیز قدامی را شامل میگردد. هورمون رشد در انسان از یک زنجیره پلی پپتیدی با ۱۹۱ آمینواسید به همراه دو پیوند دی سولفید درون زنجیره ای است. نیمه عمر هورمون GH در پلاسما ۲۰ الی ۳۰ دقیقه است. این هورمون بصورت فورانی یا ضربانی و ۴ الی ۸ فوران در بدن ترشح میگردد. زمان ترشح این هورمون پس از تغذیه و در هنگام ورزش و خواب میباشد. هورمون GH در زمان رشد و بلوغ به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته و در دوران بزرگسالی نیز این افزایش ترشح ادامه می یابد. کمبود GH در بدن باعث کوتاهی قد میشود و افزایش آن نیز باعث غول آسایی می گردد. نکته مهم این است که GH بطور مستقیم بر رشد اثر نمی گذارد بلکه با تحریک تشکیل سایر هورمونها عمل می نماید. هورمونهای اصلی متاثر از GH فاکتورهای رشد شبه انسولین ( IGF[2]) نام دارند و IGF-1 مهمترین سوماتومدین در دوران رشد پس از نوزادی است. نیمه عمر IGF-1 در بدن به واسطه وجود پروتئینهای اتصالی بین ۳ الی ۱۸ ساعت میباشد. ساختمان IGF-1 شبیه به پروانسولین است و از این جهت شبه انسولین نامیده می شود. ترشح IGF-1 با سوء تغذیه در بدن کاهش می یابد. برخی از آمینواسیدها مانند آرژینین محرکهای قوی ترشح GH در بدن میباشند و در مقابل افزایش قند خون باعث مهار ترشح GH میگردد. عموماً کمبود GH باعث چاقی در کودکان می گردد و چربی را در افراد بزرگسال افزایش میدهد. نحوه آزاد شدن هورمون رشد در بررسی فیزیولوژیکی، بسیار پیچیده و گمراه کننده است. برای مثال افزایش IGF-1 ترشح GH را مهار میکند، افزایش قند نیز همین اثر را دارد. ۱- آنچه مسلم است محرکهای آزادی GH در بدن شامل، گالانین و هیپوگلیسمی انسولینی میباشند که از طریق بتا بلوکرهای آدرنرژیک عمل میکنند و اثر تحریکی بر تقویت GH دارند. ۲- جالب است بدانید که بعضی بلوکرهای آلفا۲- آدرنرژیک مانند یوهیمبین باعث کاهش ترشح طبیعی GH میگردند. ۳- بعضی از مهارگرهای استیل کولین استراز نیز آزادی GH را تسهیل میکند که ناشی از مهار آزادی سوماتوستاتین است.
۴- خواب، ورزش، آرژینین و گلوکاگن ترشح GH را افزایش می دهد، اما آتروپین یکی از موثرترین بلوکرهای GH است. ۵- مواد آندروژنیک در پسران نا بالغ باعث آزادی GH می گردد. استروژن نیز غلظت GH را افزایش میدهد، اما با وقفه در تولید IGF-1 اثر بیولوژیک هورمون را کاهش میدهد. ۶- کمبود ACTH و TSH نیز باعث کمبود GH میگردد( ۱).
هورمون رشد جدای از تاثیرات مهمی که در رشد استخوان های دراز دارد، تنظیم کننده اصلی و نهایی قد می باشد. رشد بافت های خالص از قبیل عضلات و تاندون ها را نیز کنترل می کند و متابولیسم مواد سه گانه (قندها، چربی ها و پروتئین ها) را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. بدین ترتیب ترکیب بدن را در جهت افزایش وزن خالص (LBM)[3] سوق میدهد. مهمترین فعالیت متابولیکی GH تحریک روند پروتئین سازی است (۱،۴و۷). این هورمون با تاثیر بر مراحل ریبوزومی پروتئین سازی و نیز از راه تولید RNA (در دراز مدت) میزان تولید پروتئین ها را در سلول های هدف افزایش میدهد. هر چند آزمایشی که مستقیما استروئیدهای آنابولیک و هورمون رشد را مقایسه کرده باشد انجام نشده، ولی اندازه اثر هورمون رشد بر پروتئین سازی چند برابر اثر استروئیدهای آنابولیک است (۴و۱۲).

 

دانلود متن کامل پایان نامه در سایت fumi.ir

۱-۲بیان مساله

خواب و ورزش را از جمله اصلی ترین محرک های فیزیولوژیکی ترشح GH ذکر کرده اند. اولین پژوهش هایی که پاسخ های هورمون رشد به ورزش را مورد بررسی قرار دادند در سال ۱۹۶۳ توسط ” روث”[۴] انجام شد (۱۲). بررسی های گسترده بعدی به ویژه در بررسی ” شفارد و سیدنی” [۵]در اواسط دهه هشتاد نشان داد که ورزش و فعالیت بدنی محرکی قوی برای ترشح هورمون رشد است. آنها بدنبال بررسی خود اعلام کردند که سطوح هورمون رشد سرم در جریان ورزش افزایش می یابد و این افزایش با فعالیت های شدیدتر زودتر شروع می شود. نظر به عمل قوی GH در برداشت اسیدهای آمینه توسط سلول های عضلانی چنین نتیجه گیری شد که هورمون رشد از راه افزایش اندازه و کارایی عضله می تواند اجرای ورزشی را بهبود بخشد. کسانی که قادر به تولید هورمون رشد نیستند توده عضلانی آنها کاهش می یابد و قادر به ورزش کردن با کارایی طبیعی و دستیابی به عملکردهای عادی ورزشی نیستند. زمانی که GH حتی در مقادیر کم به این افراد داده میشود هم توده عضله آنها به حد طبیعی بر میگردد و هم کارایی عضله آنهاهنگام ورزش به وضع اول بر میگردد. GH این عمل را بوسیله تحریک مستقیمی که بر رشد عضلات دارد انجام می دهد(۴،۸،۱۰و ۱۲).انتظار میرود مصرف اضافی GH و یک برنامه تمرینی فعال اجرای ورزش را بیش از اندازه ای که یک تمرین ورزشی به تنهایی به ارمغان می آورد افزایش دهد. در این میان تمرینات مقاومتی تاثیر بسزایی بر پاسخ GH دارد و تغییرات ناشی از اینگونه تمرینات بستگی به عوامل زیر دارد

 

 

مقدار بار تمرینی

حجم تمرین یا کل کار انجام گرفته

تعداد ست های تمرینی

مدت زمان استراحت بین ست ها

توده عضلات بکار گرفته

سطح آمادگی بدنی

آستانه تحریک برای ترشح GH بستگی به ترکیب خاصی از این عوامل ذکر شده بالا ست. از سوی دیگر تحقیقات نشان میدهند که ترشح هورمون رشد با افزایش سن و همچنین افزایش توده چربی کاهش می یابد. بدین ترتیب به نظر میرسد برای حفظ ترکیب بدنی و کارایی بدنی مناسب یافتن تمریناتی که بتواند دستیابی به این فاکتورهای سلامتی و تندرستی را به دنبال داشته باشد حائز اهمیت است. علیرغم نتایج پژوهش های پیشین مبنی بر اینکه افراد تمرین کرده در مقایسه با تمرین نکرده ها ترشح GH بیشتری خواهند داشت مع هذا پاسخ هورمون رشد به تمرین های ورزشی قطعیت پیدا نکرده است (۷،۸،۱۳،۱۵). پژوهش های محدودی نیز نشان میدهد که سطوح استراحتی GH توسط تمرین و فعالیت بدنی تحت تاثیر قرار نمی گیرد و برخی شواهد وجود دارد که افراد تمرین نکرده هنگام ورزش از سطوح GH کمتری در خون برخوردارند. به همین دلیل اکثر پژوهشگران پیشنهاد میدهند تا تحقیقات در این زمینه تا رسیدن به پاسخ ابهامات ادامه یابد. بدین منظور در این پژوهش تلاش بر این بود تا تاثیر تمرینات مقاومتی بر پاسخ GH در مردان ۲۵ تا ۳۵ ساله که در آنها فرایند بلوغ به اتمام رسیده مورد بررسی قرار گیرد.

 

۱-۳ضرورت و اهمیت تحقیق

غلظت هورمون رشد در بافت هیپوفیزی ۱۵ – ۵ میلیگرم بر گرم یعنی بیشتر از غلظت سایر هورمونهای هیپوفیزی است. وزن مولکولی این هورمون ۲۲هزار دالتون است. همانند بیشتر هورمونهای هیپوفیزی ترشح هورمون رشد، حالت یک جریان دائمی و یکنواخت را ندارد، بلکه به صورت جریانات ضربانی[۶]انجاممی‌پذیرد. میزان ترشح این هورمون تحت تاثیر تحریکات عصبی و خواب و بیداری می‌باشد. بطوریکه غلظت پلاسمایی این هورمون، ممکن است در ظرف چند دقیقه ۱۰ برابر شود. بیشترین افزایش هورمون در پلاسما مدت کوتاهی پس از به خواب رفتن رخمی‌دهد.
عوامل موثر در ترشح هورمون رشد عبارتند از
شوک وتنشهای عصبی، درد،سرما، عمل جراحی، گرسنگی، هیپوگلسیمی، ورزش، خوردن غذاهای پروتئینی و بالاخره اسیدآمینه آرژینین. شوکهای عصبی از طریق تاثیر کوتاکولامینها بر روی هیپوتالاموس موجبزیاد شدن ترشح هورمون می‌گردند. اثرات کلیه عوامل نامبرده شده با توجه به خاصیت فیزیولوژیک بسیار مهم هورمون رشد که همواره از مصرف گلوکز در بدن جلوگیری می‌کند،توجیه پذیر است.
زیرا به هنگام وقوع شوک عصبی، هیپوگلیسمی، گرسنگی و خواب،هورمون رشد از یک سو با بکار انداختن واکنشهای لیپولیز مقدار بیشتری اسیدهای چرب آزاد را به سلول می‌رساند و از سوی دیگر ورود اسیدهای آمینه به داخل سلول را زیادمی‌کند (واکنشهای نوسازی گلوکز)، تا به این ترتیب از مصرف گلوکز جلوگیری نموده و آنرا برای نیازهای سلولهای مغزی حفظ کند(۹).
اغلب چنین تصور می شود که با پایان یافتن رشد طولی استخوان ها نقش هورمون رشد نیز خاتمه می یابد و ادامه ترشح ان برای افراد بزرگسال لزومی ندارد ولی اکنون روشن شده است که هورمون رشد در افراد بزرگسال نیز اعمال بسیار مهمی انجام میدهد که از میان آنها سه نقش که به ورزش نیز مربوط میشود عبارتند از (۴و۱۲)

 

 

حفظ ترکیب بدنی

تحریک سنتز پروتئین و متابولیزم

حفظ کیفیت بالای زندگی

تمرینات با وزنه نیرومند ترین شکل تمرین در ایجاد اثرات آنابولیکی در عضلات و بافت های همبند می باشد. هورمون رشد انسانی چندین اثر جداگانه در فرایندهای متابولیکی و رشدی دارد. فعالیت های بدنی و ورزش از طریق تحریک ترشح هورمون رشد نه تنها رشد قد، افزایش توده عضلانی و کاهش چربی های بدن را امکان پذیر میسازد بلکه برای کسانی که دچار اختلال ترشح طبیعی هورمون رشد هستند با تقویت سنتز پروتئین ها و بازگرداندن توده عضلات به حد طبیعی نقش درمانی بسزایی را انجام میدهد (۹و ۱۲). لذا با توجه به نقش گسترده این هورمون در تامین رشد طبیعی و حفظ ترکیب بدنی مناسب و همچنین وجود نتایج ضد و نقیض و ابهامات در مورد تاثیر انواع مختلف تمرین و ورزشکار یا غیر ورزشکار بودن افراد بر ترشح این هورمون انجام پنین تحقیقی ضروری می نماید.

 

۱-۴اهداف تحقیق

هدف کلی بررسی تاثیر یک جلسه فعالیت وامانده ساز مقاومتی بر پاسخ GH در مردان ورزشکار و غیر ورزشکار.