تصویر ۱۱-۴- تنگ شیشه ، قرن ۱۴ میلادی ، ونیز …………………………………………………………………… ۷۹
تصویر ۱۲-۴- شیشه یخی ترک دار ……………………………………………………………………………………………. ۸۰
تصویر ۱۳-۴- شیشه دو رنگ ، دوران معاصر ، مورانو ………………………………………………………………… ۸۰
تصویر ۱۴-۴- جام با تکنیک آونتورینا ،مورانو ……………………………………………………………………………. ۸۱
تصویر ۱۵-۴- گردنبند با تکنیک هزار گل ، مورانو …………………………………………………………………… ۸۱
تصویر ۱۶-۴- ظرف شیشه ای که بر روی آن نقاشی شده است ، قرن ۱۸ میلادی ، مورانو ……. ۸۲
تصویر ۱۷-۴- جام کریستال ، مورانو …………………………………………………………………………………………. ۸۶
تصویر ۱۸-۴- مجسمه شیشه ای ، دوران معاصر ، مورانو …………………………………………………………. ۸۷
تصویر ۱۹-۴- تنگ دهن گشاد ترک دار ، قرن ۱۷ میلادی ، مورانو ……………………………………….. ۸۷
تصویر ۲۰-۴- نمونه ای از تکنیک فلیگرنا ، مورانو …………………………………………………………………… ۸۸
تصویر ۲۱-۴- ظرف شیشه ای دو رنگ ، مورانو ……………………………………………………………………….. ۸۹
تصویر ۲۲-۴- ظروف شیری رنگ ، دوران معاصر ، مورانو ……………………………………………………….. ۹۰
تصویر ۲۳-۴- میله های هزار گل ، مورانو ………………………………………………………………………………… ۹۰
تصویر ۲۴-۴- کاسه هزار گل ساخته شده ، مورانو ………………………………………………………………….. ۹۰
تصویر ۲۵-۴- گلابی شیشه ای با تکنیک غوطه وری ، مورانو ………………………………………………… ۹۱
مقدمه :
شناخت بشر از شیشه به بیش از ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد بر می گردد، هنر شیشه گری یکی از قدیمی ترین صنایعی است که انسان به آن اشتغال داشته است. در ایران نیز شیشه گری دارای سابقه طولانی می باشد و در طی قرن ها آثار قابل توجهی از این هنر به جای مانده است. ویژگی های حایز اهمیت این عنصر و همچنین جذابیت های خاص آن باعث گردید همواره به عنوان یکی از کاربردی ترین محصولات هنری مورد توجه هنرمندان و صنعتگران قرار گیرد. این هنر کهن تا به امروز موقعیت خود را به عنوان یکی از رشته های ارزشمند صنایع دستی در کشور حفظ کرده اما متاسفانه در چند سال گذشته دچار رکود شده و مشکلاتی در روند تولید محصولات شیشه ای بوجود آمده است.
رساله حاضر برای پاسخگویی به سؤالات، و اثبات یا رد فرضیات، در پنج فصل به نگارش در خواهد آمد : پس از فصل اول که ” کلیات پژوهش ” نام دارد، فصل دوم با نام ” تعاریف و مبانی نظری پژوهش ” به موضوعاتی از قبیل تاثیر گذار بودن صنایع دستی در اقتصاد کشور، اهمیت بسته بندی در رونق صنایع دستی و همچنین هویت و اصالت آثار تولید شده اشاره خواهد کرد. فصل سوم از رساله ” آسب شناسی وضعیت تولید شیشه های هنری در کارگاه های تهران معاصر ” با نگاهی به موفق ترین نمونه های مشابه در اروپا، نام دارد. در این بخش با تحقیق در کارگاه های شیشه گری فعال تهران به عنوان مهمترین نمونه جامعه آماری، وضعیت تولید و مشکلات بوجود آمده برای تولید کنندگان مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و برای هرکدام از مشکلات امکان پذیر ترین راهکارها ارائه می شود. فصل چهارم از این رساله ” نگاهی به شیشه گری چند کشور موفق و مطرح اروپا با تمرکز بر شیشه گری مورانوی ایتالیا” نام دارد.
عکس مرتبط با اقتصاد
هدف از ایجاد فصل چهارم و معرفی روند شیشه گری مورانوی ایتالیا ، دستیابی به ویژگیهای هنری و ساختاری و قوانین موثر در اعتلای این هنر می باشد که می تواند در نتیجه گیری رساله و ارائه راهکارهای ممکن به عنوان الگوی پیشرفته در بهبود وضعیت شیشه گری کشورمان موثر و مفید واقع شود. و در نهایت فصل پنجم ” تحلیل یافته ها و استنتاج نهایی ” نام دارد. در این فصل با کمک یافته ها و نتایج بدست آمده به سوالات تحقیق پاسخ داده می شود بنابراین تایید شدن و یا رد شدن فرضیات این رساله مشخص خواهد شد.
فصل اول:
کلیات پژوهش

دانلود متن کامل پایان نامه در سایت fumi.ir

بیان مسئله

منطق اجرایی ، روش تحقیق و جامعه آماری

ابزار تحقیق

اهداف تحقیق

سوالات تحقیق

فرضیات تحقیق

محدودیتهای تحقیق

پیشینه تحقیق

۱-۱- بیان مساله
هنرهای سنتی و صنایع دستی مجموعه هنرهای اصیل، بومی و مردمی هر کشوری است که ریشه های عمیق و استوار در اعتقادات، باورها، آداب، عادات، رسوم و سنن و در مجموع فرهنگ معنوی هر جامعه دارد. کشور ایران با توجه به تاریخ و تمدن کهنی که دارد به نوبه خود یکی از متنوع ترین صنایع دستی را در دنیا داراست و امروزه در جایگاه خود شهرتی جهانی کسب کرده است.
هنر – صنعت شیشه گری دستی در طول تاریخ کهن ایران ریشه ای عمیق دارد و همچون اکثر هنرهای دیگر ادواری موفق را پشت سر گذاشته است. هنرمندان ایرانی از دوران باستان تا دوران اسلامی با ساخت محصولاتی چون ظروف، ابریق، عطردان و غیره که همگی با شیوه شیشه گری فوتی انجام شده اند، معرف این هنر اصیل به جوامع دیگر بوده است. همچنین در عصر حاضر هنر شیشه گری با تکیه بر پشتوانه ای قوی روند کاری خود را ادامه داده است. اما در چند سال گذشته وضعیت تولید صنایع شیشه دچار رکود شده و دوران افول را طی می کند. در گذشته کارگاه های شیشه گری فوتی محصولات متنوعی را به کشور های اروپایی صادر می کردند و همچنین بازار داخلی مناسبی داشتند. اما اکنون بسیاری از کارگاه ها تعطیل شده اند و مشکلات تولیداتشان روز به روز بیشتر شده است. با توجه به تحقیقات و فعالیتهای نگارنده در زمینه هنر شیشه در محیط دانشگاهی و کارگاهی به عنوان عضوی نو پا در این عرصه و همچنین بی مهری و بی توجهی متولیان امر نسبت به هنر شیشه گری به عنوان دغدغه ی ذهنی چند ساله و با توجه به حساسیت موضوع هنر شیشه گری به عنوان یکی از رشته های مهم صنایع دستی کشورمان، سعی بر آن شد که محوریت این تحقیق بر روی آسیب شناسی وضعیت تولید شیشه های هنری قرار بگیرد.
یکی دیگر از شیوه های تولید شیشه، همجوشی شیشه است که در دو دهه گذشته در ایران رایج شده و بیشتر در دانشگاه ها به عنوان واحد درسی در قالب کارگاه های تخصصی ارائه می شود. به دلیل اینکه تعداد کارگاه های همجوشی شیشه روز به روز در کشور زیاد می شود و اکثر هنرمندان آن از فارغ التحصیلان رشته ی صنایع دستی هستند، پرداختن به وضعیت تولید این شیوه، جامه ضرورت به خود پوشاند. بنابراین با تحقیق بر دو تکنیک دمی (فوتی) و همجوشی شیشه (فیوزینگ) در کارگاه های در حال فعالیت، وضعیت تولید و عوامل رکود آنها را مورد بررسی قرار می دهیم.
از آنجا که آگاهی از روند تولید شیشه های هنری در کشورهای مطرح می تواند برای دستیابی به یک نتیجه گیری مطلوب و مفید موثر واقع شود، در بخشی از این رساله به معرفی موفق ترین نمونه های مشابه در اروپا می پردازیم.
۲-۱- منطق اجرایی ، روش تحقیق و جامعه آماری
نوع تحقیق در این پایان نامه، به لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت تحلیلی – توصیفی و از نظر شیوه اجرا به صورت میدانی و کتابخانه ای بوده است. لازم به ذکر است در مورد هنر شیشه گری منابع تالیفی و ترجمه شده بسیار محدود بوده و بخشهایی از مطالب این رساله از سایت های معتبر و کتاب های لاتین استفاده شده است.
به دلیل اینکه موضوع تحقیق، وضعیت تولید شیشه های هنری در کارگاه های شیشه گری تهران معاصر است بهترین نمونه جامعه آماری کارگاه های در حال فعالیت می باشند و در بین آنها ۶ واحد فعال آقای علی بختیاری، آقای سعید گلکار، خانم فرزانه خانلرخانی، آقای وفایی، رضا اسماعیلی و وحید زارع پور که از لحاظ کیفیت و سابقه کاری مطرح تر هستند مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته اند.

۳-۱- ابزار تحقیق
برای انجام تحقیق و گردآوری اطلاعات این رساله که به صورت کتابخانه ای و بخش عمده آن میدانی بوده است، ابزار های مورد استفاده به شرح زیر می باشد :
۱- کتابهای دسته اول فارسی و لاتین. لازم به ذکر است کتابهای تالیفی و ترجمه شده در زمینه شیشه گری دستی بسیار محدود می باشد. بنابراین بخشی از اطلاعات با بهره گرفتن از کتابها و سایتهای معتبر لاتین و ترجمه آنها، به دست آمده است.
۲- مصاحبه های تخصصی و موضوعی. برای بررسی وضعیت تولید شیشه های هنری با تولیید کنندگان و استاد کارها در قالب مصاحبه باز انجام شده و همچنین از برگه های فیش نویسی برای برخی از توضیحات استفاده شده است.
۳- دوربین عکاسی، برای مستند نگاری از مراحل مختلف تحقیق استفاده شده است.
۴- دستگاه ضبط صدا برا ضبط صدای مصاحبه شونده ها مورد استفاده قرار گرفته است.
۵- رایانه، اسکنر و چاپگر ابزار نهایی مورد استفاده در این تحقیق می باشد.
۴-۱- اهداف تحقیق
هدف از انجام این تحقیق بررسی وضعیت تولید شیشه های هنری در کارگاه های در حال فعالیت تهران است. به همین منظور با محور قرار دادن دو تکنیک شیشه گری فوتی به عنوان اصلی ترین شیوه ی تولید شیشه ی دست ساز در ایران و همجوشی شیشه به عنوان یک تکنیک دانشگاهی جدید، مشکلات به وجود آمده دراین زمینه را مورد نقد و بررسی قرار داده و برای هر کدام از آسیب های وارد شده راهکار مناسب ارائه می شود. همچنین نگاهی به کشور های مطرح در زمینه شیشه گری به عنوان نمونه های موفق و مشابه و معرفی ویژگیهای هنری و ساختاری آنها جهت دستیابی به راهکارهای مفید و مناسب جهت بهبود و رونق مجدد این هنر از نتایج و اهداف تحقیق حاضر خواهد بود.
۵-۱- سوالات تحقیق
سوالات مطرح در این رساله به شرح زیر می باشد :

آیا تولیدات کارگاه های شیشه گری از لحاظ طراحی محصول و نو آوری وضعیت مناسبی دارد؟

آیا تهیه مواد اولیه برای کارگاه های شیشه گری دستی به سهولت انجام می گیرد؟

آیا حمایت دولت در امر صادرات می تواند در معرفی هنر ملی و رقابت با کشور های دیگر تاثیر گذار باشد؟

۶-۱- فرضیات تحقیق
فرضیات مطرح شده در رساله به این شرح است :

با توجه به محدود بودن نیروهای فارغ التحصیل با گرایش مرتبط در فضاهای کارگاهی به عنوان نیروهای خلاق، تنوع محصولات از لحاظ طرح و نوآوری نیز کاهش می یابد.

وارداتی بودن پودر های رنگی از یک طرف و نداشتن کیفیت مناسب برخی از مواد اولیه تولید داخلی از طرف دیگر می تواند بر روی روند و کیفیت محصولات شیشه ای تاثیر گذار باشد.

دولت می تواند با اطلاع رسانی و برنامه ریزی امکان شرکت هنرمندان صنعتگر در نمایشگاه های بین المللی و خارجی را فراهم کند تا آنها بتوانند با حداقل هزینه محصولات خود را به طور مستقیم به مخاطبانی در کشورهای دیگر ارائه بدهند.

۷-۱- محدودیت های تحقیق
موضوع شیشه گری دستی در ایران به لحاظ علمی و پژوهشی بسیار کم کار شده است. همچنین منابع فارسی دسته اول محدود می باشد. به همین دلیل این تحقیق در راستای جمع آوری اطلاعات با مشکل مواجه شد. مورد دیگری که قابل ذکر می باشد محل استقرار کارگاه های شیشه گری است. بسیاری از کارگاه ها موقعیت مکانی آنها به شکلی بود که دسترسی به آنها مشکل بود. در حین تحقیق و بازدید از کارگاه ها برخی از استاد کارها به سوالات یا جواب نمی دادند اگر هم جوابی می دادند نا مشخص و بی ربط می بود.
۸-۱- پیشینه تحقیق
کتاب: در زمینه آسیب شناسی وضعیت تولید شیشه های هنری در ایران کتابی چاپ نشده است.