ترجمه
۱- خوش آمدیای پیام آور؛ خبری آوردی که درد دل را شفا میبخشد.
بشار بن برد (وفات ۱۶۸هـ) هم در این رابطه می گوید :
۱- فَجَزی اللهُ عَنْ اخیکَ ابْنِ سِلمٍ |
|
حِینَ قلَّ الْمَعْروفُ خَیرَ الْجزاءِ (بشار بن برد؛ ۱۴۰۲: ۲/۲۲۷) |
ترجمه
۱-خداوند پاداش تو را از طرف برادرت ابن سلم بدهد زمانی که کار نیک بهترین پاداش را کم شمرد.
شاعر دعا میکند که خداوند به او (والی بصره) در قبال کار خیرش(هدایایی که به شاعر داده است) پاداش خیرش دهد و با ذکر شبه جمله (از برادرت) یک ارتباط محکم میان خود و ممدوح ایجاد میکند، و
شاعر نابیناست جبران پاداشهای ممدوح برایش امکان پذیر نیست جز از طریق شعر و دعا کردن برای او “همانند یک جایگزین کردن وجدانی به هنگام از دست رفتنیهای درون”
و این صیغهی دعایی (خداند جزای او را بدهد) از جمله معناهایی است که فراوان در نزد شاعران تکرار شده است و بحتری(وفات۲۸۴ هـ) آن را در مدح پدر نوح (عیسی بن ابراهیم) که نویسندهی فتح بن خاقان بود به کار برده است و میگوید:
۱- جَزیَ اللهُ ابا نُوحٍ ۲- وَ تَمَّت عندهُ النِعماءِ |
|
جَزاءَ المُحْسن المُجْمل فهو المُنعم الْمُفْضِل(بحتری؛ ۱۹۷۲: ۳/۱۷۱۴) |
ترجمه
۱- خداوند پدر نوح را جزای خیر و پاداش نیکو و زیبا دهد.
۲- و نعمتها را در نزد او کامل گرداند زیرا خداوند نعمت دهنده و بخشنده است.
بحتری صیغهی دعایی (خداوند او را پاداش خیر دهد) را به کار برده است که از جمله دعاهای دوست داشتنی است.
شاعر دریافته است که به ستایش و تشکراز ممدوحی میپردازد که به او هدایا بخشیده است و از خداوند میخواهد که او را جزای خیر دهد و در قبال کار خیرش پاداش دهد. دعا برای ممدوح یک زمینهی مشترک میان ممدوح و شاعر و مایه کسب درآمد است. زیرا که شاعر در دعا کردن مبالغه میکند تا به هدایای زیادی از طرف ممدوح برسد، همچنین، لفظ(شفاعت) در دعا به عنوان رحمت و بخشش و طلب نمایان میشود و دعبل خزاعی(وفات ۲۴۶ هـ) به اهل بیت(ع) متوسل میشود و میگوید:
۱- شَفیعیِ فیِ الْقیامهِ عِندَ رَبِی ۲- وَ سِبطَا احمدُ، وَ بَنو بنَْیهِ |
|
مُحَّمدُ وَالْوصَّیُ مِعَ الْبَتُول اُولئکِ سادَتی آلُ الرَّسولٍ(دعبل خزاعی؛ ۱۴۱۷: ۱۲۸) |
ترجمه
۱- شفیع من در روز قیامت نزد پروردگارم، محمد و علی و فاطمه.
۲- و دو نوه احمد و فرزندان فرزند او (فاطمه س) که خاندان رسول هستند بزرگان و سروران من هستند.
شفاعت یکی از معانی طلب یاری از خداوند در دعاست که شاعر برای طلب عفو و بخشش در قیامت به آن پناه میبرد، و آن به دلیل جایگاه اهل البیت (ع) به عنوان شفیعان در نزد خداوند است که هیچ پناهگاهی برای شاعر جز آن وجود ندارد.
و احیانا طلب عفو و بخشش و عطوفت می کند که از آن جمله قول حماد عجرد (وفات۱۶۱ هـ) است که از مهدی طلب عفو و مهربانی میکند.زمانی که او را در لانهی مرغها به دلیل مستی زندانی کرده بود:
موضوعات: بدون موضوع
[پنجشنبه 1400-07-29] [ 02:56:00 ب.ظ ]