کشف نفت در شهرستان پلدختر و انجام مطالعه های لرزهنگاری در شهرستان کوهدشت و احتمال وجود ذخایر عظیم نفت و گاز در منطقه، تحول چشمگیری برای استان در پی خواهد داشت. در حال حاضر روزانه از ۴ حلقه چاه اکتشافی استان، ۱۲ هزار بشکه نفت استخراج میشود.
تالک از دیگر منابع غنی و فراوان در استان است. ۹۸ درصد تالک ایران با درجه خلوص بالا در لرستان قرار دارد.
براساس گزارش اداره معادن و فلزات استان لرستان، در استان حدود ۶۲ معدن فعال و غیرفعال سنگ چینی وجود دارد که غالباً نیز حوالی الیگودرز هستند. تعداد معادن مرمریت استان ۳۵ فقره است که ۲۳ مورد آن فعال و ۱۲ مورد غیرفعال است. معادن سنگ مرمریت در پهنه زاگرس چینخورده و غالباً غرب و شمال غرب خرمآباد واقع میباشند.
راه ارتباطی شمال به جنوب و راه‌آهن سراسری کشور که از استان لرستان میگذرد. نزدیکی و مجاورت معادن با شهرها، وجود چشمهها، سرابها و رودخانه های متعدد در جوار معادن، در دسترس بودن برق شبکه از جمله ویژگیهای منحصر به فرد معادن در استان لرستان است که سرمایهگذاری در این بخش را در اولویت قرار داده است.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.

 

۲-۶-۳-۴ بازرگانی خارجی

توانمندیهای استان در زمینه تولیدهای کشاورزی، دام‌پروری، کانیهای غیرفلزی (انواع سنگ‌های تزئینی)، واقع شدن در مسیر ترانزیت شمال- جنوب، دسترسی به نواحی صنعتی و جمعیتی کشور و دسترسی آسان به سواحل جنوبی کشور، زیرساختها و شرایط مناسبی برای تجارت فراهم کرده است.
مهم‌ترین صادرات استان به بازارهای داخلی و خارجی شامل حبوبات، انار، انجیر، سیب، گردو، گوسفند زنده، سالامبور گوسفندی، گوشت قرمز، تولیدهای دارویی (دامی و انسانی)، سیمان، فروسیلیسیم و میکروسیلیکا، پودر میکرونیزه، گچ ساختمانی، سنگ‌های تزئینی و ساختمانی و آب معدنی میباشد.
واردات استان در مجموع بیشتر شامل ماشینآلات صنعتی و دستگاه های لازم برای واحدهای صنعتی موجود در استان است. مانند ماشینآلات و دستگاه های پردازش سنگ، اکسید آهن، ماشینآلات بازیافت پلاستیک و ماشینآلات خط تولید.
صادرات گمرکهای لرستان طی برنامه سوم از لحاظ وزن و ارزش به ترتیب بالغ‌بر ۹۱/۱۳۶۶۰ تن و ۱۸۳۴۳۸۰۸۳ هزار ریال بوده است. این ارقام به ترتیب در برنامه چهارم برابر ۱۵۹/۲۴۱۳۸ تن و ۵۶۳۷۱۲۳۵۸ هزار ریال است. واردات گمرکهای استان نیز طی این برنامه سوم حدود ۱۳۶۱۸۲۱۰ هزار ریال و به وزن ۷۹/۶۴۷ تن بوده است و در برنامه چهارم این ارقام به ترتیب برابر ۹۶۱/۷۹۱۶ تن و ۲۴۳۸۳۸۶۸۹ هزار ریال بوده است.
از مهم‌ترین شاخصهای عملکرد بازرگانی خارجی، نسبت صادرات به واردات است. شاخص مذکور برای مجموع سالهای برنامه سوم از لحاظ وزن و ارزش به ترتیب برابر در کشور و در استان ۲۱ و ۱۳ می‎باشند. و در استان به ترتیب برابر ۳ و ۲ بوده‌ است (گزارش اقتصادی و اجتماعی لرستان، ۱۳۸۹).
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی

 

۲-۶-۳-۵ گردشگری
تصویر درباره گردشگری

استان لرستان به دلیل دارا بودن چشماندازهای زیبای طبیعی، جاذبههای تاریخی، فرهنگی و نقش ارتباطی، زمینه مناسبی برای توسعه این صنعت، دارد. جاذبههای سیمای طبیعی لرستان، از کوه‌های سر به فلک کشیده اشتران کوه و گرین و سفیدکوه گرفته تا دشت‌ها و دره‌های سرسبز و پر آب، آبشارها و رودهای زیبا، همه و همه دارای چشم اندازهای زیبایی هستند که هر بینندهای را به شگفتی و تحسین وامی‌دارد. در مجموع توانایی های طبیعی گردشگری استان لرستان در بخش‌های زیر مورد بررسی است:

 

 

گردشگری درمانی در این نوع گردشگری گیاهان دارویی و چشمههای آب معدنی اهمیت فراوانی دارند. استان لرستان با داشتن گیاهان دارویی متنوع و چشمه‌های آب معدنی، زمینه مناسبی برای توسعه توریسم درمانی دارد.

گردشگری ورزشی: استان لرستان با دارا بودن پهنههای وسیع کوهستانی، رودخانهها و دریاچهها توانایی فراوانی در جذب افراد علاقهمند به ورزش، کوهنوردی، ماهیگیری، شنا، قایقرانی و… دارد.

توریسم زمینشناسی (ژئوتوریسم): این نوع گردشگری باهدف مطالعه پدیده های زمینشناسی و جغرافیایی انجام می‌شود. استان لرستان با وجود پدیده‌های متنوع و زیبای زمین‌شناسی مانند غارها، آبشارها و اشکال فرسایشی محیط مناسبی را برای این گروه از گردشگران پدید آورده است.

ظرفیت بالای اکو توریسم استان با توجه به چشم اندازهای زیبای استان مانند کوههای سر به فلک کشیده، پوشش گیاهی متنوع، سرابها، دشت‌های وسیع، آبشارهای باشکوه و هرساله هزاران نفر برای گذران وقتها فراغت از مناطق مختلف کشور به استان لرستان مسافرت میکنند. و سابقه تاریخی و آثار بر جای مانده در این سرزمین، می‎تواند انگیزه خوبی برای توسعه صنعت گردشگری در این استان باشد. برخی از این جاذبهها عبارت‌ است از قلعه فلک الافلاک، پلهای تاریخی مانند پل کشکان و پلدختر مسجد جامع بروجرد و مسجد امام و غیره.
استان لرستان با اینکه دارای نقاط دیدنی طبیعی، تاریخی و فرهنگی بسیاری است. اما تعداد گردشگرانی که در طول سال از این نقاط دیدن میکنند، اندک است. علت آن، موانع و تنگناهایی است که در بخش گردشگری استان به چشم میخورد. و از مهم‌ترین ابن موانع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

 

نبود سرمایهگذاری بخش خصوصی برای ایجاد زیرساخت‌های لازم به منظور جذب گردشگران

عدم تبلیغات و اطلاعرسانی مناسب در بخش گردشگری مانند کمبود سایت‌های گردشگری برای معرفی جاذبه‌های گردشگری لرستان

کمبود نیروی انسانی کارآزموده و متخصص امور جهانگردی در دفاتر آژانسهای گردشگری

فرایندها و فعالیتهای مهم مخرب محیط زیست که منشأ انسانی دارند مانند: فعالیتهای صنعتی و حمل و نقل (مصرف انرژی انتشار آلایندهها)، فعالیتهای کشاورزی و دامداری، بهره برداری از جنگل و مرتع، سکونتگاه های انسانی، ساخت زیربناها (سد، جاده، بندر، فرودگاه و غیره) ( بازگیر، ۱۳۹۰)..
عکس مرتبط با محیط زیست

 

از شاخصهای گردشگری می‌توان به شاخص تعداد گردشگر داخلی به استان که آمارها حکایت از ورود ۲۶۳۶۹۳ نفر در کل برنامه سوم به استان دارد و این در حالی است که این تعداد در برنامه چهارم در مجموع به ۱۴۵۲۳۴۲ نفر رسید که تقریباً نسبت به برنامه سوم ۶ برابر شده است یعنی ما شاهد حدوداً ۶۰۰ درصد رشد کرده است. در شاخص ورود گردشگر خارجی می‌توان به تعداد گردشگران خارجی ورودی به لرستان اشاره کرد که در این تعداد در لرستان ناچیز است یعنی ما در کل برنامه سوم شاهد ورود ۱۷۶۳ تعداد گردشگری خارجی به لرستان هستیم و این تعداد در برنامه چهارم به ۳۲۲۹ نفر رسید. و نسبت به برنامه سوم با وجود ناچیز بودن این تعداد، در حدود دو برابر شدن این تعدادشده است.
در شاخص ظرفیت تأسیسات اقامتی تعداد تخت در کل برنامه سوم ۵۳۴۸ تخت و در کل برنامه چهارم ۶۰۰۶ تخت رسیده است و این نشان دهنده سرمایهگذاری ضعیف در استان لرستان در زمینه ظرفیت تأسیسات اقامتی هستیم و ضرورت توجه مسئولین امر به این زمینه را میطلبد.
با توجه به محرومیت لرستان و درصد بالای بیکاری جوانان این ناحیه لازم است با بهره گرفتن از تمامی امکانات و در جهت رفع محرومیت، ایجاد اشتغال و کسب درآمد از راه‌های مختلف اقدام شود. گسترش صنعت جهانگردی به عنوان صنعتی که با حوزه های مختلفی نظیر اقتصاد، کشاورزی، فرهنگ، محیط زیست و خدمات در تمایل است، دارای اهمیت فراوانی است و تجربه های سایر مناطق نشان داده که توسعه آن در هر منطقه باعث رشد و پیشرفت اقتصادی-اجتماعی آن ناحیه گردیده است، بنابراین میتواند به عنوان یکی از ابزارهای اصلی توسعه در استان لرستان مورد توجه قرار گیرد.
عکس مرتبط با اقتصاد

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول ۲-۳- عملکرد شاخصهای بخش گردشگری در دوره های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸
عنوان شاخص واحد شاخص برنامه سوم برنامه چهارم
تعداد گردشگران خارجی نفر ۱۷۶۳ ۳۲۲۹
تعداد گردشگران داخلی نفر ۲۶۳۶۹۳ ۱۴۵۲۳۴۲
ظرفیت تأسیسات اقامتی تخت ۵۳۴۸ ۶۰۰۶
مأخذ:مرکز آمار ایران

 

 

۲-۷ جمع‌بندی

در این فصل تلاش شده است تا با ارائه مفاهیمی در خصوص مبانی نظری پژوهش، برنامه ریزی منطقهای و آمایش سرزمین، ضرورت ایجاد رشد و توسعه پایدار در مناطق مختلف کشور به همراه دلایل شناسایی قابلیت‌ها و توانمندیهای بخش‌های مختلف اقتصادی را در سطح منطقهای برای تخصصی عمل نمودن مناطق در بلندمدت بیان شود.
با در نظر گرفتن ملاحظات فوق، استفاده بهینه از مزیت‌های نسبی کشور و اتخاذ تدابیر و راهبردهای مناسب رقابتی کردن این مزیت‌ها، با اولویت مزیت‌های منابع انسانی، موقعیت جغرافیایی ذخایر و امکانهای طبیعی محقق میشود. این امر مستلزم شناخت مزیت‌های نسبی منطقهای و جهت‌دهی فعالیتهای اقتصادی، سرمایه های فیزیکی و تأمین نیروی انسانی متناسب یا مناسب با آن هست. علاوه بر این، از آنجا که هدف این پایان‌نامه، شناسایی فعالیتهای مزیت دار در استان لرستان و مقایسه آن با جهت‌گیری‌های سند توسعه لرستان است. در قسمت دوم این فصل به بررسی وضعیت اقتصادی بخش‌های اقتصادی استان لرستان پرداخته شده است. نتایج حاصل نشان دهنده وضعیت کنونی است که در سالهای ۱۳۸۹- ۱۳۷۹، بیشترین نرخ رشد ارزش افزوده بخش‌های اقتصادی مربوط به زیر بخش ماهیگیری است که نرخ رشد ارزش افزوده آن بیشتر از کشور بوده است. نرخ رشد ارزش افزوده به ترتیب برای بخش‌های کشاورزی، صنعت و معدن و ساختمان، آب و برق و گاز به ترتیب ۵/۱، ۳/۱ و ۱٫۳۷ درصد هست.

 

هرقدر امورمتمرکزترشوداحتمال آن بیشتر است که:
۱ ۱- تصمیمات استراتژیک به وسیله تعداد انگشت شماری گرفته شود.این تصمیمات بیشتر جنبه پیشگیرانه دارد و افراد درصدد بهره جستن از ق موقعیتها و وفرصتها بر می آیند..
۲ ۲- مسیر تصمیمات در جهت تامین هدفهای(مثبت)است(سلطه آینده را تعیین میکند)و با وجود تغییرات عمده ای که در وسائل تامین هدف به وجود آم آمده، بازهم هدفهای بالا مورد تاکید قرار می گیرد.
۳ ۳- اقدامات استراتژیک در مسیر راه های آگاهانه وعقلانی(بخردانه) صورت میگیرد که معمولا از استراتژی کنونی فاصله دارد
۴ ۴- نوع شناخت مدیریت عالی سازمان بزرگترین عامل تهدید کننده فرایند استراتژیک فراگیر اسرت. تصمیمات نسبتا منسجم و یکپارچه است.

 

 

(اعرابی، ۱۳۸۵)
۲-۱-۷-۳ ارتباط محیط با متغییرهای ساختاری
شواهد نشان می دهد که محیط پویا (در مقایسه بام حیط ایستا) بیشتر بر ساختار سازمانی اثر می گذارد وسازمان را به مسیر ارگانیک سوق می دهد. وقتی سازمان از تکونولوژی تکراری و یکنواخت استفاده کند،
ساختار به صورت مکانیکی در خواهد آمد یک محیط ایستا نمی تواند بر اندازه وتکنولوژی سازمان اثر زیادی داشته باشد.به منظور تبیین بیشتر، به بررسی ارتباط محیط با هر یک از متغییرهای ساختاری پرداخته می شود:
ارتباط محیط با پیچیدگی:
نامطمئن بودن محیط وپیچیدگی سازمانها با یکدیگر رابطه مستقیم دارد، یعنی هر قدر عوامل محیطی نامطمئن تر شوند پیچیدگی سازمان بیشتر می شود،از این رو سازمانها برای نشان دادن واکنش در مقابل محیط پویا وپیچیده، سعی می کنند واحدهای خود را (از نظر ساختاری) بسیار متفاوت نمایند. چنانچه سازمان بامحیط در حال تغییر روبه رو شود باید به عوامل محیطی بیشتر توجه کند، یعنی ساختارواحدهای سازمانی را تغییر دهد تابتواند در برابر هرگونه عوامل محیطی واکنش مناسب نشان دهد، به همین ترتیب سازمانی که دریک محیط پیچیده قرارگیرد باید خود را با تعداد بیشتری از نیروها وواحدهای متخصص مجهز نماید.
ارتباط محیط با رسمیت:
محیط پایدار موجب می شود که امور سازمان به صورت بسیار رسمی درآید زیرا چنین محیطی نیاز به واکنش های مکرر ندارد و سازمان می تواند با استاندارد کردن فعالیتهایش در وقت وهزینه صرفه جویی کند. درباره پذیرفتن این واقعیت که محیط پویا باعث می شود کارها کمتر رسمی شوند، باید با احتیاط بیشتری صحبت کرد، زیرا اولویتهای سازمان در این است که هر چه بیشتر خود را در برابر عوامل نا مطمئن محیط مصون سازد. اگر محیط بسیار پویا باشد سازمان مجبور می شود فعالیتهای مربوط به عوامل بیرونی را کمتر و عوامل درونی را بیشتر رسمی کند.
ارتباط محیط با تمرکز:
هرچه محیط پیچیده تر باشد ساختار غیرمتمرکزتر می شود. اگر عواملی که در محیط وجود دارندمتفاوت باشند،سازمان باید از طریق غیر متمرکز کردن فعالیتها در صدد رویارویی با پدیده های عدم اطمینان برآید.مدیریت نمی تواندمحیط بسیار پیچیده را تحمل کندزیرا توان مدیریت در پردازش اطلاعات کم می شود،بنابراین اتخاذ تصمیمات به گروه های پایین تر وزیر مجموعه های سازمانی سپرده می شودو در این باره اختیارات به دیگران تفویض می گردد.
سازمان از طریق غیر متمرکز کردن امور می کوشد نسبت به عوامل ناپایدار محیط واکنش مناسب نشان دهد.هنگامی که سازمان ناگزیر باشد در برابر عوامل متفاوت محیطی، واکنش های متفاوت نشان دهد، درصدد بر می آید تاواحدهایی غیر متمرکز به وجود آوردکه هر یک بتوانند به بخشی از این عوامل پاسخ دهند.
۲-۱-۷-۴ ارتباط تکنولوژی با متغیرهای ساختاری
ارتباط تکنولوژی با پیچیدگی:
ساختار سازمان هایی که کار یکنواخت انجام می دهند،دارای پیچیدگی بسیار زیادی است. کارهای تکراری باعث می شود که سازمان در دوجهت افقی و عمودی دارای سطوح و واحدهای زیادی شود که همین امر موجب می گردد تا ارتفاع هرم ساختار بلندتر و ساختار مزبور دارای پیچیدگی بیشتری شود.
ارتباط تکنولوژی با رسمیت:
رسمی بودن امور و فعالیتهای سازمان با تکنولوژی رابطه بسیار مستحکمی دارد. نتیجه تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده نشان می دهد که یکنواخت بودن کارها موجب می شود تا بخشنامه،دستورالعمل ها، شرح وظایف و سایر اسناد رسمی صادر گردد. تکنولوژی های تکراری این امکان را به وجود می آورد که مدیریت بتواند قوانین و مقررات رسمی را تدوین و اعمال کند و تکنولوژی های غیرتکراری ایجاب می کند که یک سیستم کنترل با انعطاف پذیری لازم به وجود آید.
ارتباط تکنولوژی با تمرکز:
رابطه تکنولوژی و تمرکزچندان روشن نیست. به صورت ظاهر، چنین به نظر می رسد که اگر کارها یا فعالیتهای سازمانی یکنواخت باشد، از نظر ساختاری، سیستم تصمیم گیری آن متمرکز است، در حالی که سازمان هایی که از تکنولوژی غیریکنواخت استفاده می کنند، کارهایشان به شدت در گروتخصص و دانش افراد متخصص است، معمولا تفویض اختیارمی کنند وسیستم تصمیم گیری آنها غیر متمرکز است. این دیدگاهی است که مورد تایید قرار گرفته است، ولی نتیجه کلی تری که میتوان گرفت این است که رابطه بین تکنولوژی وتمرکزبه وسیله میزان یا درجه رسمی بودن امور تعدیل می شودمقررات رسمی وتصمیم گیریهای متمرکز،از ابزارهای کنترل هستندومدیریت سازمان می تواندآنها را جایگزین یکدیگرکند. اگر در سازمانی قوانین و مقررات در سطح پایین باشد، تکنولوژی یکنواخت وکنترل مرکزی به یکدیگر نزدیک می شوند،ولی اگر کارها وفعالیتها بسیار رسمی واستاندارد باشد، در آن صورت تکنولوژی یکنواخت و سیستم غیر متمرکز تصمیم گیری با هم قرین می شوند. بنابراین می توان پیش بینی کرد که تکنولوژی یکنواخت موجب تمرکز خواهد شد، ولی تنها در صورتی که کارها و فعالیتها چندان رسمی و استاندارد نباشد.(الوانی، دانایی فرد، ۱۳۹۰)
۲-۱-۷-۵ ارتباط اندازه و چرخه حیات سازمان با متغیرهای ساختاری:
ارتباط اندازه سازمان با پیچیدگی: بلو[۱] در تحقیقات خود به این نتیجه رسید که هرقدر اندازه یا بزرگی سازمان بیشتر شود پیچیدگی کمتر خواهد شد. به همان گونه که آرگریس[۲] یاد آور می شود، این نتیجه را می توان تنها در مورد سازمانها و نهادهای دولتی به کاربرد. مایر[۳] به مدارکی دست یافت مبنی بر این که اندازه یا بزرگی سازمان بر میزان پیچیدگی کارها اثر می گذارد و چنین نتیجه گیری می کند که اندازه یا بزرگی سازمان در سازمان های دولتی ، بر پیچیدگی موثر است (ولی روند مسیر نزولی طی می کند).
آیا این نتیجه در مورد شرکتها هم کاربرد داردیا خیر؟ این سوالی است که باید به آن پاسخ داد. در سازمان هایی که مدیران ازاختیارات و آزادی عمل بیشتری بر خوردارند، ساختار تعیین‌کننده اندازه یا بزرگی واحد سازمان است. اگر مدیران از آزادی عمل و اختیار برخوردار باشند، ترجیح می دهند که ساختار را پیچیده تر کنند(چیزی که با تئوری مدیریت سازگار است)، زیرا همواره فعالیتها وکارها افزایش می‌یابد.
هیچ یک از این دو دیدگاه را نمی‌توان رد کرد زیرا رابطه بین اندازه یا بزرگی سازمان و ساختار بر روی یک دایره قرار گرفته‌است. مدارک و شواهد موجود، موید این است که اندازه یا بزرگی سازمان موجب به وجود‌أمدن واحدهای متعدد با ساختارهای مختلف می‌شود، همچنین افزایش واحدها با ساختارهای گوناگون نیز موجب گسترده شدن و بزرگتر شدن سازمان می شود. و از نظر ساختار بسیار متفاوت هستند، نمی توان مدرکی مشخص ارائه کرد. در واقع نتیجه یک تحقیق نشان دادکه اندازه یا بزرگی سازمان تنها عاملی است که می تواند موجب پیدایش واحدها در روی محور عمودی سازمان شود، هرچند که در بیشتر موارد این واحدها از نظر ساختار بین ۵۰تا ۵۹درصدبا هم اختلاف داشتند. نتیجه تحقیق دیگری نشان داد که بین بزرگی یا اندازه سازمان و ساختارهای متفاوت و واحدهایی که در سطح افقی به وجود می‌آیند رابطه‌ای مستحکم وجود‌دارد، یعنی هر قدر سازمان بزرگتر باشد، بخش‌های کارگران در درون سازمان بزرگتر خواهد‌شد. در مورد واحدهای وظیفه ای نیز این وضع صدق می‌کند.

 

برای

تهمت: در غیاب یا حضور کسی چیز بدی به او نسبت دهند که در او نباشد (نقیب السادات، ۱۳۸۴).

۴ ـ بعد رفتاری: منظور تمایل به عمل و آمادگی برای پاسخ‌گویی به شیوه‏های خاص و رفتار می‏باشد که مواردی از این بعد در ذیل آورده شده است:

 

 

مراقبت از زبان: منظور نگهداشتن زبان از بازگویی آن‌چه که به ضرر دنیا و آخرت باشد.

پیگیری عیوب و لغزش‏های دیگران: منظور جستجو کردن عیب‏های دیگران و آزار دادن دیگران با این کار می‏باشد.

خیرخواهی برای مؤمنان: منظور از خیرخواهی این است که آن‌چه را که بر خود می‏پسندید بر دیگران نیز بخواهید.

ریا: منظور از ریا؛ نشان دادن عمل است به مردم به منظور جاه‏طلبی و خودنمایی و برای این که نزد آن‌ ها پرهیزکار و متّقی جلوه دهد.

تولی: منظور دوستداری دوستان خدا است.

تبری: منظور دشمنی با دشمنان خدا است (نقیب السادات، ۱۳۸۴).

۵ ـ بعد پیامدی: این بعد بر اجرای اصول و فرامین دینی در زندگی روزمره تأکید دارد که به عنوان مثال شامل عفو به جای قصاص، صداقت و درستکاری در داد و ستد و. . . می‏باشد که مواردی از این بعد در ذیل آورده شده است:

 

 

حسادت: منظور از حسادت این است که آن‌چه را که خدا به دیگری داده، برای او نخواهی و از آن رنج بری و آرزوی زوال آن‌را داشته باشی، چه آن که به خودت برسد یا نرسد.

صبر: منظور داشتن تحمل در برابر گرفتاری‏ها و سختی‏ها است. (که این شکیبایی خیر در پیش دارد).

تقلید از مجتهد: منظور پیروی از دستورات مجتهد واجد شرایط در زمینه‏ی احکام و مسائل دینی است (نقیب السادات، ۱۳۸۴).

اعمالی که ادیان مختلف توصیه می‏کنند، از انجام مناسک و فرایض مذهبی (مانند نماز، روزه، حج و. . .) تا التزام به یک زندگی اخلاقی (بعد پیامدی دین) متغیر است. در میان عرف مسلمانان نیز تقید دینی و ایمانی معمولاً با بعد پیامدی شناخته می‏شود؛ به عنوان مثال مردم فروشنده‏ای را مؤمن و متدیّن می‏دانند که جدا از تقید به انجام واجبات دین، فردی با انصاف، امانت‌دار، راستگو، با حیا و. . . باشد. بنابراین تدیّن و دین‌داری، آن‏طور که مردم می‏فهمند و تعبیر می‏شود، لاجرم دارای بعد پیامدی است و با این بعد مراتب آن فهمیده می‏شود (پترسون[۳۳] ، ۱۳۷۷).
می‏توان گفت که بعد پیامدی دین‌داری به تعبیر قرآن کریم، همان عمل صالح است که در جای‏جای این کتاب مقدس، بعد از ایمان و به عنوان مکمل آن یاد شده است. وقوع انقلاب اسلامی در ایران و رهبری آن توسط امام رحمهم‏الله جلوه‏ای جدید از مناسبات نسلی در تاریخ و تمدن این مرز و بوم کهن بود که اندیشمندان و محققان به لحاظ ماهیت و محتوا، آن را به عنوان یک نمونه‏ی عینی و واقعی ارزیابی می‏کنند. جوان‏گرایی و جوان محوری در عرصه‏ی تحولات انقلاب و نیز استراتژی تداوم انقلاب، این ایده را بارور کرد که نسل جوان، توانا، پیشرو و قابل اعتماد است (موسوی خمینی، ۱۳۷۸).
برای جمع بندی مبحث ابعاد دین به بحث سنجش دین‌داری می‏پردازیم؛ زیرا سنجش یک مفهوم در آغاز نیازمند تعیین ابعاد تشکیل دهنده‏ی آن است.
سنجش دین‌داری و مذهبی بودن
موضوع دین‌داری یا اصولاً پرداختن به بحث دیندار بودن یا نبودن افراد جامعه، بحثی است که از جهت سابقه به دهه‏ی ۱۹۶۰ مغرب زمین باز می‏گردد و درست با همان دغدغه‏هایی که امروز ما با این سؤال روبرو هستیم در آن‌جا هم متخصصان رشته‏ی جامعه‏شناسی، پژوهش‌گران اجتماعی و گاهی هم مدیران به این موضوع می‏پرداختند. در آنجا سؤال پیش آمده این بود که: مدرنیته با ایمان چه خواهد کرد؟ آن را تقویت می‏کند یا تضعیف؛ مردم دیندارتر شده‏اند یا برعکس؟ و عمدتاً جامعه‏شناسان دینی نیز که سابقه‏ی کار در کلیسا و دغدغه‏های مذهبی داشتند، به این موضوع پرداختند (سراج‏زاده، ۱۳۸۳).
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
این امر مقدمه‏ی بحث‏هایی شد که حدود دو دهه در میان صاحبنظران علوم اجتماعی و جامعه‏شناسان و تاحدی روان‏شناسان وجود داشت. البته این مطلب که سنجه‏های دین‌داری چیست؟ آیا می‏توان سنجه‏ای برای دین‌داری ساخت؟ چه سنجه‏ای باید ارائه شود که بر اساس آن بتوانیم در مورد دین‌داری افراد جامعه قضاوت کنیم؟ و. . . در دوره‏ای افول کرد، اما بار دیگر از دهه‏ی ۱۹۸۰ میلادی، به ویژه اواخر این دهه به بعد، موضوع دین‌داری و سنجش گرایش‏های دینی، هم در مغرب‏زمین و هم در جوامع دیگر، به‏طور جدی مطرح شد. یکی از جامعه‏شناسان امریکایی به نام برگر[۳۴] در دهه‏های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ در شمار نظریه‏پردازان برجسته‏ی سکولاریسم بود و استدلال می‏کرد که مدرنیته به سکولار شدن هرچه بیشتر جامعه منجر خواهد شد. اما از دهه‏ی ۱۹۸۰ به بعد آرام آرام این موضوع زیر سؤال رفت. در سال ۱۹۷۷ برگر مقاله‏ای در یک سمینار ارائه کرد که چندی بعد موضوع کتاب وی قرار گرفت. او در آنجا صریحاً به این حقیقت اذعان کرد که تصور پیشین ما درست نبوده و امروزه دنیا و جامعه ـ به‏جز برخی استثناهاـ همان قدر دینی است که در گذشته بوده‏است (سراج‏زاده، ۱۳۸۳).
در بسیاری از پژوهش‏های تجربی، مسئله‏ی «دین و دین‌داری» با درنظر گرفتن یک بعد، مثل فراوانی رفتن به کلیسا یا عضویت در آن، مورد سنجش قرار گرفته است. این نوع سنجش دین‌داری مورد انتقاد شدید دانشمندان علوم اجتماعی واقع گردیده و اظهار داشته‏اند که میزان رفتن به کلیسا و درجه‏ی نفوذ کلیسا در جامعه لزوماً به معنای بیان اعتقادات مذهبی نیست. بسیاری از افراد که دارای اعتقادات مذهبی هستند، به‏طور منظم در مراسم مذهبی شرکت نمی‏کنند. از سوی دیگر منظم بودن این‏گونه مشارکت و حضور دائمی به معنای داشتن عقاید نیرومند مذهبی نیست. افراد ممکن است بنابه عادت یا به علت آنکه در اجتماع چنین انتظاری از آن‌ ها می‏رود در این گونه مراسم حاضر شوند (گیدنز، ۱۹۹۳).
محقق دیگری نیز معرّف حضور در کلیسا را فقط یک شاخص تقریبی از اعتقادات مذهبی دانسته و معتقد است که مذهبی بودن را نباید معادل انجام رفتارها و مناسک مذهبی دانست، چون براساس آن تصویری نسبتاً گمراه‌کننده و خام از دین‌داری مردم به دست خواهیم آورد. اگر چه این آمارها به منزله‏ی شاخص تقریبی روندها در تغییر ایمان مذهبی بهتر از هیچ است، اما مسلماً جانشین سنجش‏های مستقیم این اعتقادات نیستند. به نظر وی اعتقاد به خدا و تعهد مذهبی، به معنای میزان اهمیت خداوند نزد افراد، شاخص بسیار حساس بعد دین‌داری در زندگی فرد است (اینگلهارت[۳۵]، ۱۳۷۳).
در میان مسلمانان نیز کلود سودکلیف در اندازه‏گیری تدیّن یک مسلمان، تنها «نماز» را اصل قرار داده است. البته وی اشاره دارد که هر شاخص رفتاری به تنهایی برای اندازه‏گیری تدیّن کافی نیست، چون رفتار دینی فقط یکی از ابعاد دین‌داری است (کمال المنوفی، ۱۳۷۵).
کارکردهای دین و مذهب
همچنین انسان‏شناسان به چهار کارکرد عمده‏ی نهاد اجتماعی دین اشاره کرده‏اند: ۱ـ انسجام عاطفی؛ ۲ـ با
زآفرینی فرهنگی؛ ۳ـ معناسازی (معنا بخشی)؛ ۴ـ انسجام اجتماعی. دین برای جامعه معنایی از اجتماع و اجماع را به‏وجود می‏آورد و آن را تحکیم می‏بخشد؛ رفتارهای ضد اجتماعی را منع کرده و راه‏هایی را برای انسجام دوباره‏ی متخلفین پیشنهاد می‏کند (تنهایی، ۱۳۷۵).
استارک[۳۶]، استاد جامعه‏شناسی در دانشگاه واشنگتن، نیز در کتاب خود تحت عنوان «دین، کجروی و کنترل اجتماعی» در باب قدرت بازدارندگی و کارکرد دین در برابر پدیده‏هایی چون جرم، بزهکاری جوانان، خودکشی، مصرف مواد مخدر، عضویت در فرقه‏ها و همچنین بیماری‏های روانی، اشاره کرده‏ است (سلیمی، ۱۳۷۹).
آن‌چه مسلم‏است، دین تأثیرات عمیق و گسترده‏ای در تبلور شخصیت افراد و اخلاق و رفتار فردی و اجتماعی دارد و این نوع کارکرد دین یا تأثیر دین‌داری، فقط مخصوص دین اسلام نیست؛ زیرا به گزارش دانشمندان علوم اجتماعی «دین به هرگونه که باشد هیچ جامعه‏ای را نمی‏توان پیدا کرد که دین در آن نقش مهمی نداشته باشد. دین نه تنها به جهان معنا می‏بخشد، بلکه الگویی برای جهان به گونه‏ای رمزی فراهم می‏سازد؛ یعنی طرحی از آن‌چه که جهان باید باشد به دست می‏دهد. برای همین است که دین می‏تواند راهنمایی برای رفتار بشر ـ از روابط خانوادگی گرفته تا ایدئولوژی‏های گروه‏های اجتماعی و حاکم ـ فراهم سازد و این کار را نیز غالباً انجام می‏دهد» (بیتس[۳۷] و پلاگ[۳۸]، ۱۹۹۵).
۲-۲-۲- تعارضات زناشویی

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

 

۴- فراهم ساختن امنیت اطلاعات و ارتباطات
وقتی صحبت از زیرساخت ارتباطی و اطلاعاتی سازمان به میان می‌آید، بی‌درنگ مهمترین موضوعی که به ذهن خطور می‌کند مساله چگونگی امنیت اطلاعات و ارتباطات سازمان است. یک ساختار ارتباطی هرچقدر هم که پیشرفته باشد، اگر امن نباشد، فلسفه اصلی به‌کارگیری فناوری اطلاعات در سازمان را زیر سوال می‌برد و همه کارکردهای مثبت آن را به خطر می‌اندازد. مدیر فناوری اطلاعات در سازمان باید متوجه باشد که اگر به موازات تسهیل روند گردش اطلاعات در سازمان فکری به حال افزایش امنیت بستر اطلاعاتی نکند، افزایش میزان تبادل اطلاعات عملا به معنی به خطرانداختنِ هرچه بیشتر دانش، تجربه، سرمایه معنوی و از همه مهمتر اسرار محرمانه سازمان است که گاه ارزش اقتصادی یا راهبردی فراوان دارد. (الوانی، ۱۳۸۲: ۴۵)
نتیجه تصویری درباره فناوری اطلاعات
۵- مدیریت دانش
از آنجا که امروزه اطلاعات، یکی از اَشکال اصلی و مهم سرمایه در سازمان‌های مترقی محسوب می‌شود، می‌توان پیش‌بینی کرد که آن‌دسته از سازمان‌ها که خود را نیازمند بهره‌گیری از توان یک مدیر ارشد اطلاعات در مجموعه کادر مدیریت سازمان می‌بینند، لابد به سطحی از پیشرفت در استفاده از فناوری اطلاعات رسیده‌اند که دانش و اطلاعات ذخیره‌شده در سازمان، به کالایی گرانبها در میان انواع سرمایه ها و داشته‌های سازمان تبدیل شده است. مدیریت دانش یا Knowledge Management در واقع یک مدیریت استراتژیک است. همان‌طور که کنترل سرمایه‌های مالی سازمان یکی از حساسترین و راهبردی‌ترین پایه‌های مدیریت آن است، برای سازمانی که از روش‌های دانش‌بر در کسب‌وکار خود استفاده می‌کند نیز کنترل سرمایه‌های اطلاعاتی سازمان بسیار مهم و کلیدی است. بدون شک این مورد یک از مهمترین مسئولیت‌های یک CIO است. (الوانی، ۱۳۸۲: ۴۶)
۶- مدیریت محتوا
یکی دیگر از وظایف مهم CIO که ارتباط تنگاتنگی با امور اطلاعاتی روزمره سازمان دارد، نحوه مدیریت محتوا یا Content Management است. در اینجا منظور از محتوا چیزی جز همان داده‌ها و اطلاعات با ارزشی که بر بستر ارتباطی سازمان جاری است نمی‌باشد. بهترین تعبیری که از مفهوم مدیریت محتوا در یک سازمان می‌توان ارائه کرد همان است که اصطلاحا Digital Workflow یا چرخه دیجیتالی امور اطلاعاتی سازمان نامیده می‌شود. این چرخه ممکن است فقط محدود به آن‌دسته از اطلاعات که در کالبد سیستم‌های کامپیوتری تولید و پردازش می‌شوند باشد، یا به تدریج تمام چرخه‌های غیر دیجیتالی بروکراسی سازمان را نیز دربرگیرد و آنها را هم شامل شود. (الوانی، ۱۳۸۲: ۴۶)
۷- بودجه ‌بندی
مدیریت اطلاعات و فناوری اطلاعات در یک سازمان کار بسیار حساس و ظریفی است.CIO باید همواره به خاطر داشته باشد که فناوری اطلاعات آمده است که تا چرخه امور در کسب‌وکار سازمان را تسهیل کند. اگر قرار باشد به‌کارگیری فناوری اطلاعات هزینه‌های سازمان را افزایش دهد و بهره‌وری اندکی ایجاد کند، با توجه به پیچیدگی‌های فنیIT و نیاز مبرم آن به نیروی متخصص ماهر، در مجموع کسب‌وکار سازمان به جای حرکت به سمت چابکی و کارآمدی، به سمت کاهش بازده و پیچیدگی بیشتر حرکت خواهد کرد. در چنین شرایطی ممکن است مدیریت سازمان از پیاده‌سازی فناوری اطلاعات در مقیاس عمده صرف‌نظر کند.
هنرCIO این‌است که یک برنامه زمانی قابل دفاع از نحوه هزینه شدن بودجه اختصاص یافته به توسعه کاربری فناوری اطلاعات در سازمان ارائه نماید. به گونه‌ای که دیگر مدیران سازمان به تدریج آثار مثبت به‌کارگیری فناوری اطلاعات را احساس کنند. (الوانی، ۱۳۸۲: ۴۷)
۸- مدیریت پروژه
گاهی اوقات انجام ماموریت‌های محوله به واحد IT سازمان مستلزم به انجام‌رساندن پروژه‌های ویژه کوچک و بزرگی است که فراتر از امور روزمره و عادی این واحد هستند. در چنین مواقعی کنترل روند آغاز و پایان پروژه بسیار حیاتی است. پروژه‌های مرتبط با فناوری اطلاعات، حتی پروژه‌های کوچک، نوعاً دارای سطحی از پیچیدگی و ظرافت هستند که اگر پیش‌بینی نشوند، انجام این پروژه‌ها نهایتا حاصلی جز صرف هزینه‌های زیاد و بازده اندک نخواهند داشت. زمان‌بندی انجام پروژه‌های مشابه نیز از یک سازمان به سازمان دیگر تفاوت دارد. (الوانی، ۱۳۸۲: ۴۷)
زیرا سیستم کسب‌وکار، زیرساخت اطلاعاتی و میزان تخصص و دانش نیروی انسانی در سازمان‌ها متفاوتند. مدیران باتجربه‌تر می‌توانند با توجه به وضعیت کنونی سازمان و نوع ماموریت و کسب‌وکار سازمان، پیش‌بینی کنند که یک پروژه مشخص چقدر زمان‌ می‌برد و به چه پیش‌نیازهایی وابسته است. در واقع هنگامی که پای اجرای یکی از این پروژه‌ها به میان می‌آید، هیچ‌کس بهتر از CIO ‌قادر به تصمیم‌گیری صحیح در این زمینه نیست و از همین رو مدیریت و کنترل پروژه هایIT بر عهده اوست. (الوانی، ۱۳۸۲: ۴۷)
۹- ارتباط با سایر مدیران
واحدIT سازمان یک واحد مجزا نیست. فعالیت روزانه آن با اوضاع و احوال و نیازها و مشکلات سایر بخش‌های سازمان گره خورده است. در چنین شرایطی کاملا بدیهی به نظر می‌رسد که تعامل با مدیران سایر بخش‌های سازمان را جزو وظایف روزمره CIO بدانیم. حتی گاهی اوقات این تعامل نقش استراتژیک و حساسی پیدا می‌کند. (الوانی، ۱۳۸۲: ۴۸)
مثلا در برخی سازمان‌های بسیار بزرگ (مانند شرکت‌های خودروسازی) مدیران دیگری نیز وجود دارند که بر حسن به‌کارگیری و مدیریت دیگر فناوری‌های مورد نیاز سازمان نظارت کنند. گاهی اوقات از اصطلاح CTO یا مدیر ارشد فناوری برای این منظور استفاده می‌شود. (الوانی، ۱۳۸۲: ۴۷)
در این گونه موارد، استفاده از فناوری پیشرفته فقط محدود به فناوری اطلاعات نیست بلکه فناوری‌های دیگری را نیز دربرمی‌گیرد. حتی در بعضی سازمان‌های ممکن است CIO تحت مدیریت CTO که به نوبه خود بر عملکرد تمام جنبه‌های فناورانه در سازمان نظارت می‌کند، عمل نماید. (الوانی، ۱۳۸۲: ۴۸)
به هرحال ساختار مدیریتی سازمان هرچه که باشد، مدیر ارشد اطلاعات معمولا یکی از آن‌دسته مدیرانی است که بنا به ماهیت کار و مسئولیتش نیاز فراوانی به تعامل با دیگر مسوولین سازمان دارد. این تعامل آنقدر مهم است که فراتر از یک نیاز بلکه جزو مسئولیت‌های اصلی او به شمار می‌رود. (الوانی، ۱۳۸۲: ۴۸)
۱۰- مدیریت استراتژیک
نهایتاً باید بر این نکته مهم تاکید کرد که مدیریت فناوری اطلاعات یا به تعبیر دیگر، مدیریت اطلاعات سازمان یک مدیریت استراتژیک است. معنای این حرف آن است که ممکن است موقعیت‌های حساس و سرنوشت‌سازی برای راهبری فناوری اطلاعات در سازمان پدید آید که نیازمند تصمیم‌‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌های به موقع و موثر باشد. (warkentin,2011;20)
این ویژگی ناشی از ماهیت پویا و سیال فناوری اطلاعات و صنعت کامپیوتر است. این صنعت خیلی سریع تغییر می‌کند و مدیریت مسائل مرتبط با آن، حتی در گستره کوچکی مثل یک سازمان (در مقایسه با گستره کلان جامعه) کندی و رخوت را برنمی‌تابد. تصمیمات باید سریع و موثر اتخاذ شوند. تصمیم‌های دیرهنگام و یا اشتباه ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری درپی‌داشته باشد. متاسفانه هیچ‌کس نمی‌تواند در چنین مواقعی به مدیر ارشد اطلاعات بگوید که کدام تصمیم درست خواهد بود. این وظیفه اوست که با شناختی که از واقعیت‌های صنعت فناوری اطلاعات و مختصات کسب‌ وکار سازمان مطبوعش دارد، تصمیم درست و به هنگام را اتخاذ کند و برانجام آن پافشاری نماید. (warkentin,2011;20)

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.

۲-۵- ویژگی مدیران فناوری اطلاعات

اکنون پس ازآشنایی بامسئولیتهای مدیران فناوری اطلاعات،لازمست قبل ازانتخاب مدیران ارشدفناوری، باویژگیهایی که یک مدیردر این زمینه بایست از آن برخوردارباشد بخوبی آشنا شویم:

 

 

ویژگی اول: توانایی استخدام، پرورش و نگهداری بهترین متخصصان IT.

ویژگی دوم: دانش و تجربه تخصصی ازحداقل یک صنعت خاص.

برای یکcio، افزون بر بینش کلی مدیریتی، داشتن تخصص در یک زمینه خاص کاری ، بسیار ضروری است. این گونه تخصص های عمومی و خصوصی باعث می شود که CIO بتواند در زمینه های جدید کاری با توجه به ایده های قبلی خود، به ایده های جدید دست یابد و بتواند وظایف جدید خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهد. (سعیدی، ۱۳۸۲: ۱۲)

 

 

ویژگی سوم: واقع بینی ومسئولیت پذیری

از دیدگاه مدیریت ارشد سازمان و دیگر همتایانش، بزرگترین نقص مدیران فناوری اطلاعات نداشتن درک صحیح از ماهیت اهداف استراتژیک سازمان خود ومسئولیت پذیری مربوطه است، CIOهایی که اهل روبرویی باچالشها و تلاش درجهت رفع آن نیستندویا توانایی گسترش دانش خود را در صنعتی که با آن درگیر هستند، ندارند و یا نمی توانند خط مشی های کسب وکار شرکت، مدل عملیاتی، اهداف کسب ارزش، چگونگی ارائه خدمات را به درستی درک کنند، از آنجا که در خلق” ارزش” برای سازمان خود ناتوان هستند. محکوم به شسکت می شوند. (سعیدی، ۱۳۸۲: ۱۲)
همچنین،آشنایی پایه ای با هنجارهاواصول مدیریت فرهنگی ، مدیریت مالی، مدیریت زنجیره ای عرضه (Supply Chain Management, SCM) بازاریابی، فروش و کانال های توزیع سنتی وآن لاین خدمات، از ملزومات موفقیت مدیران ارشد به شمار می رود.

 

 

ویژگی چهارم: مهارت های مدیریتی.

توانایی مدیریت کارکنان، پروژه ها، منابع، بودجه ها، فروشندگان وتفاهم بادیگر شرکای کاری یک ضرورت است. توانایی تعیین اولویت ها، در زمان تعیین شده و منطبق با منابع، از ویژگی های حیاتی یک CIO توانمند است. (سعیدی، ۱۳۸۲: ۱۳)

 

 

ویژگی پنجم: مهارت های ارتباطی درون سازمانی

دانش تعامل وروحیه تحمل باسایرمدیران درون سازمان،ازنکات غیرقابل اجتناب درموفقیت یک مدیرارشدفناوری اطلاعات درارائه سیستم مطلوب به سازمان مربوطه است. (سعیدی، ۱۳۸۲: ۱۴)

 

 

ویژگی ششم: توانایی ها و مهارت های عالی روابط عمومی.

توانایی تشریح جزء به جزء و توضیح دقیق یک خط مشی، ارائه یک تفکر یا حتی یک حس، آن هم به شفافترین حالت ممکن، “باید” از مجموعه ویژگی های CIO است.

 

 

ویژگی هفتم: توانایی تحول و مدیریت تغییرات.

در دنیای جدید کسب وکار، از آن هنگام که تغییرپذیر کردن مدیران به جای جابجایی آنها بهترین را ایجاد تغییرات شناخته شد، این راه حل نه تنها درباره CIO ها، که برای تک تک کارکنان، اصلی ثابت شده. توانایی ایجاد تغییرات در فرایند عملیاتی و کسب و کار سازمانها از یک سو و ایجاد تغییرات در کارایی و رقابت پذیری سازمان از سوی دیگر، از دیگر صفاتی است که CIO ها نیز باید از آن برخوردار باشند. (سعیدی، ۱۳۸۲: ۱۵)

 

 

ویژگی هشتم: تخصص در اولویت بندی فناوری هایی که برای سازمان مزیت ایجاد می کنند.

این قابلیت از توانمندی های تخصصی برای گزینش یک CIO به شمار می رود.
جنبه های بسیار تخصصی فناوری که یک CIO باید به طور نسبی بر آنها تسلط داشته باشد عبارت است از: ERP (Enterprise Resource Planing):، زیر ساختهای وب (Web Infrastructure)، تجارت الکترونیک (E.commerce)، CRM(Customer Relationship Mnagement) پایگاه داده ها (Data warehouse) و غیره. (سعیدی، ۱۳۸۲: ۱۵)

 

 

ویژگی نهم: تجربه های بین المللی و جهانی.

این ویژگی ، تا حدودبیست سال پیش چندان به حساب نمیامد. به موازات رشد تمایل شرکتها در گوشه و کنار جهان به حضور در عرصه های بین المللی و فرامرزی و ارتباطات فرا ملیتی و همکاری های گسترده شرکت ها در سطح جهانی، از CIOهای رده بالا، انتظار می رود با فرهنگهای مختلف آشنایی داشته باشند و با احترام به رسم و سنت های فرامرزی، درانجام کسب و کار و ارتباطات کاری بین المللی توانا باشند. در بیشتر مواقع، دانش و تجربه درباره یک بازار خاص، یک زبان خارجی و آشنایی تخصصی با یک کشور، یک محدوده جغرافیایی و فرهنگ، از ویژگی های مهم یک CIO به شمار می رود. (سعیدی، ۱۳۸۲: ۱۷)

 

 

ویژگی دهم: CIO رهبری

(Leadership)
تمام صفات یک رهبری شایسته باید در مدیر انفورماتیک متجلی باشد. وسعت دید در زمینه کاری، انعطاف پذیری، شور و انرژی، الهام پذیری، هوش و ذکاوت، اعتماد به نفس، مثبت اندیشی، خلاقیت، هدفمندی، حامی بودن، یاری گری، آرمان گرایی، قابلیت رشد و ترقی، خطر پذیری، اعتماد پذیری و اطمینان بخشی و مشوق بودن و سایرمحسنات، همه از صفاتی است که یک رهبر باید داشته باشد. (سعیدی، ۱۳۸۲: ۱۸)
نتیجه تصویری برای موضوع هوش

 

۲-۶-راهبری فناوری اطلاعات در سازمان

راهبری فناوری اطلاعات (ITG) مسئولیت هیئت مدیره اجرایی است. راهبری فناوری اطلاعات یک بخش جدایی‌ناپذیر مدیریت سازمان، شامل راهبری و سازماندهی ساختارها و فرایندها است؛ تا اطمینان حاصل شود که فناوری اطلاعات سازمان، هدفها و استراتژی سازمان را پشتیبانی می‌کند و توسعه می‌دهد یا نه؟ (titah,2013:14)
تجربه‌های منفی مدیران از به کارگیری این فناوری، شامل از بین رفتن اعتبار، تأخیر در ارائه خدمات، عدم کارایی فرایندهای اصلی فناوری اطلاعات سازمان و شکست اولیه آن، سازمان را برآن داشت که راهبری فناوری اطلاعات را به کار گیرند و بنا به این دلایل بود که راهبری فناوری اطلاعات اهمیت پیدا کرد و در سازمانها به کار گرفته شد.
راهبری فناوری اطلاعات برای اطمینان یافتن از دستیابی عملکرد فناوری اطلاعات به هدفهای زیر به کار گرفته می‌شود:

 

 

هماهنگی فناوری اطلاعات با سازمان و تحقق مزایای وعده داده شده.

به کارگیری فناوری اطلاعات برای توانمند کردن سازمان برای استفاده از فرصتها و حداکثر کردن مزایا. (سعیدی، ۱۳۸۲: ۲۰)

به کارگیری منابع مربوط به فناوری اطلاعات به گونه‌ای مؤثر.

مدیریت مناسب ریسکهای مرتبط با فناوری اطلاعات.

راهبری فناوری اطلاعات معمولا در لایه‌های مختلف، باگزارش‌دهی سرپرستان به مدیران و مدیران به مدیران اجرایی و آنها نیز به هیئت مدیره، انحراف از هدفها را مشخص می‌کنند و در جهت رفع آنها اقدامات و دستورکارهای لازم با تأیید مدیریت انجام می‌شود. (titah,2013:14)

۲-۷-اهمیت راهبری فناوری اطلاعات

علت اینکه راهبری فناوری اطلاعات بسیار اهمیت دارد این است که اغلب، انتظارات با آنچه که در واقعیت رخ می‌دهد، منطبق نیستند، در نتیجه مدیریت روی موارد زیر باید انجام شود:

 

از نظر هجا و فخر نیز نخستین بابی که شعر را بر روی بشار گشود هجا بود او شخصیت‌های بسیاری چون حماد عجرد و منصور و مهدی خلفای عباسی را هجو گفته است گرچه هجاهای بشار بر سه گونه است. گونه‌ای از جانب خود که صرفا برای ارضاء روح ماجراجویی اوست، گونه‌ای برای تکسب تا مردم را به وحشت‌اندازد تا آنان برای دفع شر او وجهی در دامنش بریزند و گاه نیز هجای او برای دفاع از خویش است تا فرد مورد خشم خود را هدف تیر تهمت‌ها سازد و از این طریق از خود رفع تهمت نماید. (الفاخوری؛ ۱۳۷۸: ۲۸۸-۲۸۶)

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

۳-۶-۰۲ ابو‌نواس

دوره عباسی دوره آزادی‌ها و لذت جوئیها و رواج بازار میکده و عشرتکده‌ها بود. در این دوره باده گساری یکی از آشکارترین مظاهر زندگی آمیخته به نوشخواری و ملاهی تمدن جدید عباسی بود و در این زمان در همه بلاد اسلامی شرابخواری رواج داشت. در بغداد و حومه آن و بر سر راه قوافل و مسافران و دور از چشم شرطه و عبادو متدینان هر جا میکده‌ای دایر بود مردان و زنانی خصوصاً از مجسوی و نصاری و یهودیان در آن به خوشگذرانی سرگرم نای و نوش بودند. دیرهای مسیحیان که در بلاد پراکنده بودند فروش شراب یکی از راه های معیشت راهبان آنها بود و افرادی که به قصد شکار و تفرج گاهی از شهر خارج‌ می‌شدند گاها برای استراحت به این دیرها وارد شده و مورد پذیرایی راهبان این دیرها از شرابهای تازه و کهن قرار‌ می‌گرفتند و این سنتی بود که از دوران اموی به جای مانده بود.
در چنین حال و هوایی ابونواس یکی از شاعران دوره عباسی با دار و دسته باده خوار و لذت جویی خود گاهی به آن میکده‌ها و گاه به آن دیرها سر‌ می‌زد، می‌نوشید و زبان به وصف شراب و مستی‌ می‌گشود و زیباترین نغمه‌های خویش را سر‌ می‌داد.
به هر حال دوره عباسی مردم غرق در باده‌گساری بودند گرچه گفتگو و جدال درباره حلیت یا حرمت آن بالا گرفته بود اما بعضی از شعرا از جمله ابونواس بی‌آنکه در این گفتگو‌ها وارد شوند برای خود فتوی به حلیت آن داده بودند و آشکارا از ولع خویش به شراب حکایت‌ می‌کردند و همراه با شراب و کنیزکان خود در هر کاخ و سرایی بانگ نوشانوش- باده خواران با آواز مغینان در هم آمیخته بود. البته عامل کشیده شدن ابونواس در دوران جوانی در بصره شاعر دیگری بنام والبه بن الحباب که در زمره عشرت‌جویان زمانه بود‌ می‌دانند زمانی که بصره هم مرکز علم بود و هم اصحاب لهو و لعب در آنجا حضور داشتند و محفل گرم آنان بود این شاعر که از هوشمندی و ذوق شاعرانه ابونواس در شگفت شده بود. او را به کوفه برد و به ‌تربیت و تعلیم او در شعر همت گذاشت و در کنار آن او را همدم و دمساز خود در بی بند و باری و هرزگی و لا‌ابالیگری در دار و دسته خراباتیان ساخت. گرچه نه غلطیدن به عوالم اوباش ابونواس را از علم آموزی مانع شد و نه علم آموزی مانع آن شد که خود را از جماعت اهل لهو و لعب کنار بکشد.
در این ایام که شاعر به سن سی سالگی رسیده بود و از دانش و ادب خود اطمینان یافته بود چشم به بغداد دوخته بود زیرا در بغداد بود که‌ می‌توانست مالی به چنگ آورد و از مصاحبت زیبا رخان تمتعی برگیرد و به اصطلاح به آنچه که آن را خوشبختی‌ می‌دانست دست یابد و لذا در این زمان که دوران خلافت‌هارون الرشید بود به بغداد آمد و به برمکیان پیوست ولی در آغاز جرئت آن را نداشت که به دربار خلیفه وارد شود زیرا نه شیوه‌ی زندگیش اجازه این کار را‌ می‌داد و نه سبک خاص شعرش. لکن در سال ۱۸۷ هـ پس از سرکوبی برمکیان که فضل بن ربیع بر کرسی وزارت استقرار یافت به پایمردی او به دربار خلافت نزدیک شد و‌هارون الرشید را پس از پیروزی وی بر نقفور(قیصر روم) در همان سال مدح گفت.
و از آن پس قصایدی در مدح خلیفه سرود و گویا تا‌اندازه‌ای توانسته بود نظر رشید را به خود جلب کند و خود را به او نزدیک سازد، اما پس از مدتی رفتار شاعر به مذاق خلیفه خوش نیامد و به جرم زندیق و بیان قصیده‌ای در بدی قبیله عدنان و قریش خلیفه او را به زندان‌انداخت و پس از مدتی با عذرخواهی او وی را آزاد ساخت سپس همین شاعر به دربار امین راه یافت و ندیم و مداح او گردید اما این وضعیت بیش از دو سال طول نکشید و پس از بالا گرفتن اختلاف میان امین و مامون به گوش خلیفه رسید که حسن بن سهل در خراسان گفته است چگونه کشتن امین جایز نیست در حالی که ابونواس شاعر و ندیمش‌ می‌گوید:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۱- لِاَ فاسقَنْی خَمْراً وَ قُلْ لی هِیَ الْخَمر
و َ لَا تَسْقِنی سِراً اِذَا امْکَنَ الْجَهر

ترجمه
۱- مرا شراب ده و بگو این شراب است و اکنون که به آشکار‌ می‌توان، در نهان شراب‌اند.
و خلیفه از این سخن بیمناک شد و برای کوتاه آمدن زبان طاعنان ابونواس را به زندقه متهم نمود و مدتی او را زندانی و سپس آزاد کرد و از باده نوشی منعش نمود.
با اینکه ابونواس قصاید طردیه و زهدیات داشته و غزل‌هایی متصنع و ساختگی دارد اما خمریات او مشهور است و در این باب از شعر همتایی نداشته و شراب از نظر ادبی واقعا عروس شعر اوست.
گرچه تفاوتهایی بین سبک شعری ابونواس و بشار بن برد که هر دو شاعر از پیشوایان نوآوری عصر عباسی هستند وجود دارد اما از ناحیه تقلید میان هر دو شاعر تشابهی هست. زیرا هر دو مجبور بودند برای ارضاء خاطر قدرتمندانی که مداحیشان را‌ می‌سرودند و جهت دست یابی به صلات و انعامات آنها که برای گذراندن زندگی به آن نیازمند بودند در مدایح خود سبک و شیوه قدما را مراعات کنند.(الفاخوری؛ ۱۳۷۸: ۳۰۴-۲۹۶)

 

۳-۶- ۰۳ ابو‌العتاهیه

یکی دیگر از شاعران این دوره ابو اسحاق اسماعیل بن القاسم بن کیسان معروف به ابو العتاهیه است، وی در زمان خلافت مهدی عباسی (۱۵۹-۱۶۹ هـ) به بغداد آمد و در زمره مقربان خلیفه درآمد، او در تمام طول حیات خود ملازم خلفاء و دیگر اعاظم زمان خود بود. و برای ارضاء آنها و گرفتن دیناری چند انواع حیل را به کار‌ می‌برد. وی قصاید زیادی در مدایح خلفاء عباسی سرود. ولی همه این مدایح بیش از آنکه جنبه صادقانه عاطفی داشته باشد جنبه تجاری داشتند و بهترین آنها همانهایی بودند که برای مهدی عباسی و‌هارون الرشید گفته است.
ابوالعتاهیه با آنکه مذهب شیعه داشت بنی عباس را مدح‌ می‌گفت. ولی بعدها کوشید که شعر خود را از کشمکش‌های سیاسی که میان عباسیان و علویان بود دور نگه دارد. اما این بی طرفی هرگز به خیانت نکشید و برای تمتع از عطایای بنی عباس به مذمت آل علی (ع) و اهل البیت آن حضرت زبان نگشود.
به عبارتی دیگر گرچه ابوالعتاهیه مرد طماعی بود ولی از روی سیاست و دانایی هم ممدوحان خود را خشنود می‌ساخت و هم خود را راضی نگه‌ می‌داشت و به کرامت انسانیتش خدشه وارد نمی‌ساخت. و به ساحت اهل البیت (ع) جفا نمی‌نمود.
او در مدایح خود شیوه قدیم را به کار‌ می‌برد بدین طریق که قصیده یا تغزلی و گاه چند بیتی در وصف موضوعی همچون شراب آغاز‌ می‌کرد ولی در این مقدمات اطاله کلام نمی‌داد و در معانی و مضامین مدایح خود نیز همان سبک کهن را رعایت مشی کرد و مقام خلافت را سخت تمجید‌ می‌نمود و از مقام و منزلت او در نزد خدا حکایت‌ می‌کرد و حتی آن را در حد اعجاز معرفی‌ می‌نمود.
در مجموع شعرهای ابوالعتاهیه شامل قصیده- غزل- مدح و رثا- هجا و عتاب و امثال آن است. هجاء او گاهگاهی برای دفاع از خود یا برای پاسخ به رقیب یا بیان نومیدی از عطایای ممدوح بود. و غزلیات او بیشتر وقف زنی بنام عتبه بود که شاعر در اولین روزهایی که به بغداد آمده بود دلباخته او گردیده بود و دیگر نمی‌بینیم که بنام زن دیگری غزل گفته باشد مگر غزلی که در کوفه برای کنیزکی موسوم به سعدی سروده بود زیرا سعدی شکایت او را به مولای خویش برده بود و او نیز دستور داده بود تا شاعر را صد تازیانه بزنند.
اما عشق شاعر به عتبه عشقی صادقانه بود همراه با رنج و نیاز عاشق و نفرت و ناز معشوق، غزل‌های شاعر برای معشوق غالبا بصورت تشبیب و تغزل در آغاز قصاید مدحیه او با سوز وگذار آمده و بر خلاف غزل‌های مرسوم زمان از هرزگی و بی عفتی و فجور و پرده دری عاری است، پس غزل او شرح یک عشق درد ناک حقیقی است.
اما شیوه سبک شعر ابو العتاهیه در نوآوری و نو جویی به همان مسیری افتاد که شعر و ادب زمانش افتاده بود که گفته شد پیشوایان این حرکت بشار بن برد و ابونواس بودند و مراد از آن این است که شعر تصویری از زمان بود به طوری که مردم آن را همان گونه که هست بفهمند. ابو العتاهیه در این راه با آن دو همقدم بود یعنی هم در معانی به نوع آوری پرداخت هم در لفظ. و در نوآوری مانند بشار و ابونواس گرایش فردی خود را میزان قرار داده ولی چون به مسائل جدی زندگی گرایش داشت به جنبه‌های جدی زندگی عصر خود پرداخت، حال آنکه بشار و ابونواس که خود زندگی را عیاشی و لا ابالیگری‌ می‌شناختند خواه نا خواه به بیان این جنبه‌ها از زندگی مردم زمان‌ می‌پرداختند.(ا لفاخوری؛ ۱۳۷۸: ۳۲۴ – ۳۱۶)

 

۳-۶-۰۴ ابو‌تمام

یکی دیگر از شاعران این دوره ابو تمام است که مدیحه‌سرایی قسمت اعظم زندگی و شعر او را پرکرده است تا آنجا که هیچ کس از روسای قوم و بزرگان و نخبگان ادب و… نبوده مگر آنکه به طمع مال و شهرت قصیده‌ای در مدح او سروده است. چنانکه شمار ممدوحان او به شصت تن رسیده است.
ابو تمام از نظر شخصیتی دارای جنبه‌های متناقض بود. در حالی که مردی ساده – با اخلاق و سجایای انسانی بود و در معاشرت خوش خوی و خوش روی بود، از طرفی دیگر به طرب، باده‌گساری و تمتع از عیش سخت دلبسته بود. گاه تا حد اهمال در دین و تنزل اخلاق هیوط‌ می‌کرد و به خاطر‌اندک سودی از عقاید خویش عدول‌ می‌نمود و برای یک لذت ناپایدار قدر نفس خویش را‌ می‌شکست و در کامجویی تا حد بی‌بند و باری پیش‌ می‌رفت.
در قصاید مدیحات او اسلوب واحدی به چشم‌ می‌خورد که بدان ممتاز بود، او گاه مدح را به حکم وصف آغاز‌ می‌کرد و گاه بی‌هیچ مقدمه‌ای آن را بیان‌ می‌کرد ولی عموما از سبک کهن پیروی‌ می‌کند.
ابو‌تمام ممدوح خود را به صفاتی که واقعا در او یافت نمی‌شد بلکه در مدایح خود غلو کرده و افراد را در حد افراط‌ می‌ستایید.
مثلا در مدح معتصم عباسی‌ می‌گوید:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۱- هُوَ الْبَحرُ مِنْ‌ اَیُّ النَواح اتَیـَـتُه
۲- تَعُودُ بَسْطُ الْکَف حتـــــیَ لواَنَّهُ
۳- وَ لَوْ لَمْ یَکُنْ فی کَفِهِ غَیْرِ رُوحَهُ
فَلجَنْهُ الْمَعرْوُفُ وَ الجُودُ ساحِلَهُ
ثَناها لَقَبـِــضَ لَمْ تَطَْعُهُ اَنا مـِـلَهُ
لِحادَ بَها، قَلیْتَقَ اللهُ ســــــــائِــلَهُ

ترجمه
۱- او دریاست از هر سو که به نزد او آیی، نیکوکاری لب آن و بخشندگی ساحل آن است.
۲- به گشاده دستی عادت کرده، چنانکه اگر بخواهد برای گرفتن دستش را هم آرد انگشتانش از او فرمان نمی‌برند.
۳- اگر در کف دستش جز جانش نباشد، آن را ببخشاید و سوال کننده‌اش‌ باید از خدا بترسد.
و یا در حق ممدوح خود‌ می‌گوید:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۱- سُوَرَ الْقرآنَ الغَرَّ فیکُم اَنْزَلَتْ
وَ لَکُمْ تُصاغُ مُحاسِنُ الْاشُعارِ

ترجمه
۱- سوره‌های قرآن کریم در حق شما نازل شده است و برای شما نیکو‌ترین اشعار ساخته‌ می‌آید.