تعریف عملیاتی : زندگی نامه مولفه های زندگی تحصیلی، روابط با دوستان، فقدانها، علائق، بیماری ها و تجارب آسیب و غفلت دوران کودکی را شامل می گردد که از طریق مجموعه پاسخ های استخراج شده آزمودنی ها به سوالات پرسشنامه باز پاسخ و مصاحبه نیمه ساختار یافته بدست می آید.

 

 

چرخه رشد

تعریف نظری :تقسیم تجربه افراد در فراخنای عمر به دوره ها و مراحل مخلتف،با توصیف تغییرات رخ داده و چالش ها،مشکلات،تکالیف و رضایتمندی فرا روی فرد(فروغان،۱۳۸۷).
تعریف عملیاتی :در این پژوهش تجربیات گزارش شده آزمودنی ها در سنین ۲ تا ۱۴سال دوران (کودکی) و۱۴ تا۱۸( نوجوانی) ۱۸ تا ۴۰ ( جوانی ) محسوب می گردد.

 

 

ارتباط با والدین

تعریف نظری :مجموعه کنش و واکنشی که میان اعضای خانواده وجود دارد.
تعریف عملیاتی : در این پژوهش مجموعه پاسخهای استخراج شده که آزمودنیها درباره ارتباط خود با والدین در پرسشنامه باز پاسخ و مصاحبه نیم ساختار یافته جهت دار مطرح نموده ­اند.
فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه
اعتیاد در طول تاریخ از جهات بسیار مختلفی از نظر دلایل و عواقب مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است، که این خود نشان از اهمیت این موضوع دارد. در این فصل پژوهش ابتدا تعریف اعتیادو اختلال ناشی از مصرف مواد، عوامل خطر ساز و محافظت کننده در برابر اعتیاد، زندگی نامه و ابعاد آن، عوامل خانوادگی در بروز اعتیاد،عوامل زمینه ساز در گرایش به اعتیاد،دوران کودکی و چرخه رشد،اعتیاد و ساختار خانواده در دوران نوجوانی ،نظریه­ها، پیشینه و ادبیات تحقیق ارائه خواهد شد.
تعریف اعتیاد
اعتیاد یک اصطلاح عامیانه و غیر علمی به معنی وابستگی بیمار گونه به­مصرف یک یا چند نوع ماده مخدر است که سبب بروز رفتارهای مواد جویانه شده و در صورت عدم مصرف مواد مورد نظر ، علائم محرومیت در فرد معتاد بروز می­ کند . منظور از مواد ، یک ماده شیمیایی – نه خوراکی است که پس از مصرف، وابستگی و نیاز شدید در فرد به مصرف دوباره آن ایجاد می­ شود.بطور متعارف، اعتیاد برای شناسایی رفتارهای خود مخربی بکار می­رود که شامل مولفه­های دارویی است. این واژه مختص کسانی است که گرفتار وابستگی جسمی به یک وبیش از یک داروی غیر قانونی هستند. دراین تعریف شامل هوس کردن شدید مواد، و نیاز به مواد بیشتر برای کسب همان اثر قبلی است.(بهاری ۱۳۸۸).
اختلال­های ناشی از مصرف مواد
راهنمای تشخیص و آمار اختلالات روانی­(DSM-IV-IR) اعتیاد را به عنوان اختلال مربوط به مصرف مواد به حساب نمی­آورد. اما سه دسته مجزا مربوط به مصرف مواد به شرح زیر:
۱-بدون اختلال مصرف مواد ۲-سوء مصرف مواد ۳-وابستگی به مواد ارائه می­دهد (لیویِن تال[۴]، ۲۰۰۸).
وابستگی :
منظور از وابستگی مجموعه ­ای از علائم و مشکلات رفتاری، شناختی، و فیزیولوژیک است که به دنبال مصرف طولانی مدت مواد ایجاد می­شوند. در این حالت فرد علی­رغم وجود مشکلات قابل توجه در رابطه با مصرف به صورت اجباری به مصرف مواد پرداخته و ناتوان از قطع مصرف مواد است، یا وابستگی اشاره به اختلال یا ناراحتی ناشی از الگوی مصرف مواد است .
(DSM – IV – TR، ۲۰۰۰). به عبارتی دیگر تعریف اعتیاد عبارت است از: نداشتن کنترل بر تکانه­های رفتاری ، به ویژه تکانه برای مصرف مواد و داروها می­باشد.
راهنمای تشخیص و آمار اختلالات روانی­(DSM-IV-IR) انجمن روان­پزشکی آمریکا[APA] (2000، ص۱۹۷) یک فرد را وابسته به مواد روانگردان معرفی می­ کند، در صورتی که فرد سه تا از معیار­های زیر را به مدت دوازه ماه مستمر نشان دهد:
۱- تحمل ۲- علائم محرومیت ۳- مقدار ماده مصرفی یا مدت زمان مصرف، بیشتر از حدی شود که فرد در ابتدا در نظر داشت. ۴- کوشش­های فرد برای تنظیم یا قطع مصرف مواد، با عدم موافقیت روبه رو شود. ۵- وقت و زمان زیادی صرف تهیه مواد، مصرف، و از بین رفتن اثرات مواد می­ شود. ۶- فرد از فعالیت­های خانوادگی و سرگرمی­های خودکناره می­گیرد تا در تنهایی یا همراه دوستان به مصرف مواد بپردازد. ۷- فرد علی­رغم آنکه می­داند مواد باعث مشکلات جسمانی یا روانی می­ شود (مانند علائم افسردگی یا آسیب­های بدنی شدید) همچنان به مصرف مواد ادامه می­دهد ] APA، ۲۰۰۰، ص۱۹۸[. تشخیص وابستگی می ­تواند بدون تحمل و علائم محرومیت صورت گیرد ولی این علائم می ­تواند ما را در توصیف بهتر فرد وابسته بر طبق APAیاری دهد.
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی
نشانه­ های وابستگی در انواع طبقات مشابه یکدیگر است ولی برای طبقات خاص بعضی از نشانه­ها برجستگی کمتری دارند. و در موارد معدود هیچکدام از نشانه ها وجود ندارد (به عنوان مثال، در وابستگی به مواد توهم زا نشانه­ های ترک اعتیاد دیده نشده است). بیشتر کسانی که به مواد وابستگی دارند احتمالاً “اشتیاق مصرف” یا سائق روانی شدید برای مصرف مواد را تجربه می­ کنند، اگر چه این دخالت به گونه اخص به عنوان یک ملاک تشخیص فهرست نشده است (جعفری، ۱۳۸۹).
سوء مصرف
در سوء مصرف مواد، پدیده­های تحمل، محرومیت و مصرف اجباری مواد وجود ندارد. بلکه فرد به دنبال مصرف مواد با مشکلاتی روبه رو می­ شود. به این ترتیب سوء مصرف مواد، نوعی از مصرف مواد است که باعث ایجاد عواقب و پیامدهای نامطلوب می­گردد. زمانی که شخص همواره کار یا فعالیت خود را به دلیل مستی یا خواب بعد از مستی از دست می­دهد رفتار وی ممکن است با تعریف سوء مصرف مطابق باشد. یک حادثه منفرد یا زیاده­روی در مصرف یک مصرف یک ماده در یک موقعیت خاص در این تعریف نمی­گنجد. مصرف منظم مقادیر کم تا متوسط مواد به عنوان سوء مصرف منظور نمی­گردد، مگر آنکه به آسیب در عملکرد فرد منجر شود. نه مقدار و نه نوع داروی مصرف شده، نه مجاز بودن و نه غیر مجاز بودن آن طبق DSM کلید تعریف سوء مصرف مواد محسوب نمی­ شود. بلکه این موضوع مطرح می­ شود که اگر فرد به رغم اینکه می­داند مصرف مکرر ماده مانع از عملکرد او در سایر زمینه ­های زندگی می­ شود به مصرف آن ادامه می­دهد، سوء مصرف محسوب می شود (آزاد، ۱۳۹۰).
بر طبق راهنمای تشخیص و آمار اختلالات روانیDSM-IV-IR) ، ۲۰۰۰) برای آن که مشخص شود فردی به مرحله سوء مصرف مواد رسیده یا نه، لازم است که حداقل یکی از موارد زیر را به مدت دوازده ماه مستمر داشته باشد:
۱- مصرف مکرر مواد به نوعی که مانع انجام نقش­ها و تعهدات شغلی، تحصیلی و خانوادگی فرد شود. مثلاً دانش ­آموزی که به علت مصرف مواد از کلاس غیبت می­ کند. ۲- مصرف مکرر مواد در مواردی که امکان خطر جانی وجود دارد. مثلاً رانندگی تحت مصرف مواد. ۳- ایجاد مشکلات مکرر قانونی به دنبال مصرف مواد مانند: دستگیری و زندان. ۴- با ادامه یافتن مصرف مرتب مشکلات اجتماعی و ارتباطی تشدید می­ شود. مانند فردی که به دنبال مصرف مواد دائماً با دیگران درگیر می­ شود.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
عوامل خطر ساز و محافظت کننده در برابر مواد:
عواملی وجود دارند که احتمال یا امکان سوء مصرف مواد و اعتیاد را افزایش می­ دهند که به آنهاعوامل خطرسازمی گویند.این عوامل ضامن اعتیاد در آینده نیستند، بلکه بیشتر پیش بینی کننده یا شاخص اعتیاد بالقوه هستند.(ای جی گیندا[۵]،۲۰۰۷).
همچنین عواملی وجود دارندکه احتمال مصرف و وابستگی راکاهش می­دهد،که به آنها عوامل محافظت کننده گفته می­ شود.در این بخش برخی از گزارشات مرتبط با عوامل خطرساز و محافظت کننده که تاحدی نیز هم هوشی دارند ، آورده می­شوند.
عوامل خطرساز:
الف- عوامل خطرساز از نظر روانپزشکی مثل: اضطراب ، اختلالات شخصیتی سطح تحمل پایین ، تصویر منفی از خود، فقدان شایستگی ، انزوا و افسردگی ب- عوامل خطرساز از نظر رفتاری مثل: اجتماع ستیزی اولیه و رفتار بزه­کارانه (اختلال کرداری)، عملکرد تحصیلی ضعیف ، فقدان تعهد آموزشی ، گرفتاری اجتماعی با سایر همسالان و رفتار غیر قابل قبول اجتماعی برای دستیابی به قوه ارزش و رضایت خاطر .ج- عوامل خطرساز جمعیت شناختی مثل: گرایش مردان به مواد در مقایسه با زنان ، گروهای نژادی و فرهنگی خاص ، زندگی شهری و موانع شغلی ، آموزشی و اقتصادی همراه آن.د- عوامل خطرساز خانوادگی مثل: انضباط متناقض والدین ، فقدان صمیمیت خانوادگی ، فقدان مهارت های کافی نزد والدین و سوء مصرف مواد بوسیله والدین.و- عوامل خطرساز اجتماعی مثل: مصرف مواد بوسیله همسالان و دسترس پذیری مواد.س- عوامل خطرساز و وراثتی مثل: پسران و دختران افراد الکلیک ۳یا۴ برابر بیشتر احتمال دارد که نسبت به افرادی که تاریخچه خانوادگی الکلیسم ندارند ، بعنوان یک الکلی رشد کنند و یا ارتباط برخی انتقال دهننده گان عصبی مثل دوپامین و سروتونین با مصرف مواد .(ای جی گیندا،۲۰۰۷).
عکس مرتبط با اقتصاد
گزارش موسسه ملی سوء مصرف مواد ایالات متحده از عوامل خطرساز و محافظت کننده در کودکان و نوجوانان (۲۰۰۳).

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عوامل