همچنین با تاکید بر نقش موثر رسانه ها در زندگی اجتماعی است که متفکری چون مک لوهان تاریخ بشری را به سه دوره ی بسط فرهنگ شفاهی، دوران ارتباطات چاپی و دوران ارتباطات الکترونیک تقسیم می کند. همین تقسیم بندی به صراحت گویای این است که وسایل ارتباط جمعی یا رسانه ها صرفاً کاتالیزور نبوده و پدید آورنده ی اعصار نوین بوده اند. در این بخش به بررسی انواع رسانه از حیث توالی زمانی و قرار گرفتن آنها در بازه های زمانی مدرن و پست مدرن می پردازیم.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی

رسانه های چاپی (کتاب و روزنامه):
-کتاب
تکامل صنعت چاپ در اروپا پس از ایجاد خط و تهیه کاغذ، دومین تحول بزرگ در زمینه ارتباطات اجتماعی محسوب می شود. مطالعات تاریخی نشان می دهد که نخستین کوشش جوامع انسانی در راه تکثیر و حفظ نوشته ها با حکاکی کلمات بر روی گل و تهیه آجر صورت گرفته است. آثار این قبیل نوشته ها در شهرهای باستانی سومر و کلده و آشور و ایلام یافت شده اند و مربوط به حدود 30 قرن پیش می باشد. فنون چاپ نیز مانند تولید کاغذ نخست در چین ابداع شد. چاپ مسطح به تدریج از فرایند های مالش و مهر زدن پدیدار و احتمالا نخستین بار در حدود سال 700 میلادی به کار برده شد. شیوه های بهتر چاپ در طول حکومت سلسله سونگ (1280- 960) از جمله ساخت یک نمونه اولیه تایپ قابل انتقال پدیدار شد. اختراع ماشین تایپ قابل جا به جایی معمولا به «پی شنگ» نسبت داده می شود که در طول دوره 8- 1041 از خاک رس برای ساختن حروفی استفاده می کرد که در آتش سخت می شد. روش های چاپ به وسیله تایپ قابل انتقال از اوایل قرن سیزدهم به بعد در کشور کره با پیشرفت بیشتری همراه شد. کره ای ها نخستین ملتی بودند که شکلی از ماشین تحریر متحرک فلزی، احتمالا با بهره گرفتن از شیوه هایی که برای ضرب سکه به کار می رفت، ساختند. چاپ مسطح در بخش پایانی قرن چهاردهم در اروپا پدیدار شد و در سال 1409 کتاب های چاپ مسطح انتشار یافت. یوهان گوتنبرگ حدود سال 1440 آزمایش کار چاپ را شروع کرد. او راهی برای ساختن حروف فلزی پیدا کرد تا برای ساخت و چاپ متون طولانی و زیاد از آنها استفاده کند. (تامپسون، 1379: 78- 77)
اختراع صنعت چاپ توسط گوتنبرگ در اروپا موجب شد، انسان علاوه بر ارتباط مستقیم، به ارتباط نوشتاری دست یابد و به عصر کتابت وارد شود. به بیان مک لوهان، دنیای آدم مقیم کهکشان گوتنبرگ را دنیای خطوط مستقیم و پشت سر هم، دنیای اعتقادات به فرضیه های ثابت و معلوم، دنیای طبقه بندی ها، دنیایی که در آن هر چیز باید در طبقه مخصوص خود قرار گیرد و هر معلولی فقط از علت تعیین شده خود ریشه گیرد، تشکیل می دهد. انسان در حدود 380 سال در این کهکشان باقی ماند. در این عصر بیشتر از حس بینایی استفاده می شد و علاوه بر محتوا، به رسانه یا وسیله انتقال پیام توجه گردید. (محسنیان راد، 1385: 487)
تاریخ رسانه های مدرن با کتاب چاپی آغاز می شود که در نوع خود انقلابی محسوب می شود. از خرابه های شهرهای باستانی سومریان چنین بر می آید که سومریان در حدود 2700 سال پیش از میلاد کتابخانه های شخصی، مذهبی و دولتی بر پا کرده بودند، مشهور است که کتابخانه «تلو» مجموعه ای متجاوز از 30000 لوحه گلین داشته است، تمدن سومریان از 3500 سال پیش از میلاد پا گرفت و در عهد طلایی «اور» شکوفا شد. مورخان سومری ثبت تاریخ جاری و بازسازی داستان گذشته شان را آغاز کردند. برای نوشتن از قلم فلزی و تیزی (به شکل میخ) استفاده می کردند و بر مواردی چون گل نرم، عاج یا چوب می نوشتند. قطعات گل پخته به صورت لوحه، نخستین کتاب هایی است که تا کنون کشف کرده اند.(جهانتاب،// main. Parscloob. Com http: )
کتاب های چاپی اولیه، به زبان لاتین بود و نسبت زیادی از آنها را (حدود 45 درصد) کتاب های مذهبی از جمله نسخه های متعدد کتاب آسمانی و کتاب های مورد استفاده در مراسم کلیسا و دعا های خصوصی تشکیل می داد. با رشد صنعت چاپ، کلیسا و حکومت در صدد بودند از این صنعت نوپا برای مقاصد خود، یعنی برای چاپ کتب مذهبی استفاده کنند. کلیسا در اواخر قرن پانزدهم و اوایل قرن شانزدهم، تلاشهای فراوانی به عمل آورد تا مانع از انتشار بعضی کتابهای چاپی شود. اما سانسور باعث رونق شدید بازار کتابهای ممنوع می شد. (تامپسون، 1379: 82- 79)

مطبوعات
با وجود آنکه تاریخ ارتباطات عصر نوین از اختراع چاپ آغاز می شود اما برخی این تاریخ نگاری را به حدود 2500 سال پیش برده و برآنند صورت هرچند ابتدایی از نشر اخبار در چین عصر حکومت «کین یان» و روم «ژولیوس سزار» که با عنوان «آکتادیورنای قیصر» معروف بود، وجود داشته است. با این همه امکان نشر خبر زمانی فراهم شد که با بهره گرفتن از ماشین چاپ امکان این که تعداد زیادی از نسخه های یک کتاب بدون توسل به زحمت فراوان در دسترس قرار گیرد، فراهم آمد. در آغاز سده هفدهم و به دنبال کتاب بود که جزوه های معروف به «گازت ها» و سپس روزنامه ها پدیدی آمد. (قزل سفلی، 1388: 326)
به این معنا که برخی از کهن ترین روزنامه ها آگاهی هایی درباره بازرگانی، ‌کالاها، بارگیری کشتی ها و مانند آن می دانند که خود خدمتی بزرگ به نظام سرمایه داری اولیه (مرکانتلیسم) به شمار می آمد.
پیدایش گاهنامه های خبری و اطلاعاتی در نیمه دوم قرن 16 شروع شد، اما ریشه های روزنامه مدرن را باید معمولاً در دو دهه نخست قرن 17 جست و جو کرد که انتشار روزنامه های خبری به صورت هفتگی و تا حدی منظم شروع شد. در بیشتر این روزنامه ها، خبرهای خارجی یعنی رویداد هایی که در مناطق دور در حال وقوع بودند و بخشی از وقایع اجتماعی عصر چاپ می شد. تیراژ روزنامه های اولیه با معیارهای امروزی بسیار کم بود. پس از انگلستان در سال 1702، فرانسه نیز در 1777 و سالهای نزدیک به انقلاب 1789 صاحب روزنامه شد. بخش عمده ای از این مطبوعات خصوصی بودند. زیرا صاحب امتیاز روزنامه و نویسنده در بسیاری از روزنامه ها شخصی واحد بود. «روزنامه نگاران خواه با جلوه گر ساختن احتمالی دوران خود یا شرارت های زمامداران و یا حمله به خرافات و نیروی کشیشان، از رفاه و خوشبختی عمومی با شهامت دفاع می کردند. سرمقاله های تند آنها اولیای امور را می گزید و اینان نیز به توقیف، پیگرد و گاهی اوقات زندان،‌ آنان را پس می دادند.» (مک براید، 1375: 49)
به موازات این شرایط که در بسیاری از جوامع غربی شاهد پیشرفت چاپ و تحول در مطبوعات هستیم، اوضاع سایر کشورها تعریفی نداشت. برای مثال عثمانی ها اصولاً انتشار هر نوشته ای را به ترکی، عربی را تا 1727 ممنوع کرده بودند و این ممنوعیت تا 1784 که یک نوع روزنامه انتشار یافت، تداوم داشت. در ژاپن انتشار هر نشریه سیاسی ممنوع بود و اخبار نیز به شدت سانسور می شد. تحول بعدی روزنامه ها به ویژه در سال های پس از انقلاب فرانسه و آمریکا «نشریات حزبی» بود که می توانست ضمن توسعه و ایجاد افکار عمومی، افکار اطلاح طلبان را تقویت کند. با این همه حرکت به سمت روزنامه های دارای شمارگان انبوه از سوی جنبش چارتیست ها در سال 1816 شروع شد. از آغاز سده نوزدهم میلادی، روزنامه های ارزان قیمت و با تیراژ فراوان منتشر شد چنان که تحول اساسی و به عبارت بهتر جنبش مطبوعاتی ارزان قیمت مربوط به سال 1822 بود. (قزل سفلی، 1388: 328- 327)
رواج و رونق مطبوعات مسلکی در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم نشانه نقش خاص آن ها در مبارزات سیاسی این دوره است. به دنبال اندیشه های آزادی خواهی، زمینه مساعدی برای پیشرفت مطبوعات فراهم شد و به تدریج همراه با تحولات اقتصادی و اجتماعی نظیر صنعتی شدن جوامع، توسعه شهرنشینی، بالا رفتن سطح زندگی، پیشرفت آموزش و اشاعه فرهنگ، همه شرایط لازم برای انتشار روزنامه های پرتیراژ را فراهم کرد. روزنامه های خبری قرن نوزدهم را معمولا آغازگر عصر ارتباطات صنعتی می شناسند. توسعه ی «مطبوعات توده گیر» که از اواخر قرن نوزدهم سرعت گرفته بود، در سال های پیش از جنگ جهانی اول، شدت بیشتری پیدا کرد. (معتمد نژاد، 1386: 107- 65)
عکس مرتبط با اقتصاد
قرن بیستم را به عنوان اوج تاثیرگذاری مطبوعات یاد می کنند. در همین دوران بود که نوعی از مطبوعات قرن بیستم را به عنوان مک کراکینگ که از سوی مک کلر رایج شد، با همراه انتشار همین نوع از روزنامه نگاری در طول قرن بیستم به سمت «روزنامه نگاری جاز» و «روزنامه نگاری سوپر مارکتی» رفت. از آنجا که این نوع مطبوعات در بخش صندوق سوپر مارکت ها عرضه می شد و به این نام معروف شدند.
از نیمه دوم قرن بیستم، به همان نسبت که جوامع پیچیده تر می شدند، بخش عمده ای از مطبوعات حاصل منافع تجاری و سیاسی قدرت ها شدند. به همین دلیل مفهوم امپراتوری رسانه ها یا مطبوعات که ریشه در همان قدرت های مادی مطبوعات و بیان طبقه ی حاصل قدرت سیاسی و اقتصادی داشت رایج شد. امروزه دامنه توسعه مطبوعات با عنایت به تکنولوژی تسهیل کننده چاپ و فناوری اینترنت توسعه خیره کننده پیدا کرده است. به همین مناسبت گفته می شود «عصر دوم رسانه ها» آغاز شده است. در عصر سیاست های چند گانگی فرهنگی و پست مدرن نوع و جهت گیری مطبوعات دچار تغییراتی خاص شدند. (پاستر، 1377: 39)
هرچند متفکرانی چون بودریار در نقد فرهنگی به چنین توسعه ای برآنند که مطبوعات به همراه دیگر رسانه ها خصوصی ترین و جزیی ترین روند روزمره ی زندگی ما را به صورت منبع تغذیه ی خود در می آورند.
اولین روزنامه ایرانی در زمان محمد شاه قاجار، به همت میرزا صالح شیرازی با نام کاغذ اخبار پدید آمد. وی چاپخانه ای خرید و فنون ساخت و استفاده از مرکب را فرا گرفت. پس از او امیر کبیر و دیگران بیش از پنجاه روزنامه را در داخل و خارج کشور نشر دادند. روزنامه وقایع اتفاقیه به همت امیر کبیر تاسیس شد و به مدت ده سال به صورت هفتگی منتشر شد. پس از آن روزنامه ایران، روزنامه شرق، روزنامه فرهنگ، روزنامه مریخ و …. پا به عرصه گذاشتند که همگی در زمان ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه قاجار منتشر شدند. «کاغذ اخبار» به عنوان اولین روزنامه ایرانی ثبت شده و در پی آن وقایع اتفاقیه، عروه الوثقی و نشریات چاپ شده در استانبول و دهلی و روزنامه های زمان رضا شاه؛ هیچ کدام به صورت یومیه و رسمی ترتیب انتشار نداشتند و گاه به صورت ماهانه بودند و روزنامه اطلاق می شدند. اولین روزنامه های رسمی کشور که با استقبال مردم روبرو شده و توانستند در تمام طبقات و لایه های اجتماعی برای خود خواننده پیدا کنند، روزنامه اطلاعات و کیهان بودند که به طور روزانه چاپ و پخش می شدند. شماره اول روزنامه اطلاعات عصر یکشنبه 19 تیرماه سال 1305 خورشیدی منتشر شد و شماره نخست روزنامه کیهان نیز در تاریخ 6 خرداد 1321 وارد جامعه مطبوعات شد.
2-4-2 وسایل ارتباطی مدرن: تلفن، تلگراف، رادیو، تلویزیون و سینما
-تلفن و تلگراف
از دیگر سو، تلفن در مرکز انقلاب مخابراتی قرار گرفته است که در طول یک قرن و اندی زندگی اقتصادی و اجتماعی بشر را پیش از آنچه الکساندر گراهام بل در سال 1876 تصور می کرد تغییر داده است. تلفن باعث ایجاد همنشینی، اشتغال و دسترسی میلیون ها نفر به اطلاعات شده است به طوری که هم اکنون می توان از آن همچون دروازه ای به سوی جهان نوین نام برد. اختراع برق و سپس پیدایش تلگراف در سال 1832 توسط ساموئل مورس انگلیسی موجب شد، انسان بتواند برای نخستین بار اطلاعات را با سرعت بالا و از طریق رمز های ساده به مسافت های طولانی انتقال دهد. اما اختراع تلفن در سال 1876 توسط گراهام بل و توماس واتسون امریکایی تحول بزرگی بود، زیرا علاوه بر غلبه بر زمان و مکان، این امکان را فراهم آورده بود که انسان صدای شخص دیگری را که کیلومترها از او فاصله داشت، بشنود. هر چند تلفن در بالا رفتن سرعت ارتباطات تاثیر به سزایی داشت اما به دلیل استفاده از سیم، محدودیت در ارتباط همچنان وجود داشت و وسیله ای مورد نیاز بود، تا بدون سیم و با سرعت نور، اطلاعات را در فضا انتقال دهد و از موانع بگذرد و آن چیزی نبود جز رادیو. (کاستلز به نقل از مک لوهان، 1385: 102)

رادیو
در طول سال هایی که جهان دو جنگ جهانی را از سرمی گذراند، مردم می فهمیدند که اگر بخواهند جدیدترین اخبار را بشنوند باید پیچ رادیوی خود را باز نگه دارند اما همچنان برای خواندن تحلیل خبرها و رویدادهای جهانی باید روزنامه ها و مجله ها را مطالعه کنند. به باور برخی این دوران سرآغاز رقابت جدی رسانه ها با یکدیگر است.(Baekel, 2009 ) پیش از مارکونی (مخترع رادیو)، هاینرش هرتز در سال 1887 موفق شد از نوسانات الکتریکی برای انتقال امواج از محلی به محل دیگر بدون سیم استفاده کند و برای نخستین بار موفق شد امواج رادیویی را در آزمایشگاه تولید کند و امروزه نام هرتز به صورت واژه ای برای بیان فرکانس های رادیویی به کار می رود. (کاوه، 1379: 2)
فقط بیست سال پس از افتتاح نخستین فرستنده رادیویی در جهان، اولین فرستنده رادیویی در ایران درسال 1319 در جاده قدیم شمیران افتتاح گردید.(محسنیان راد، 1382: 501)

تلویزیون
منشا تلویزیون امروزی را می توان به زمان گذشته و کشف خاصیت نوری ماده سلیم توسط ویلوگبی اسمیت در سال 1873 و اختراع دیسک اسکن توسط پاول نیپکوف در سال 1884 نسبت داد. ولادیمیر زوریگین نیز ضمن ساختن تلویزیون الکترونیکی به چند ایده جدید که منجر به اختراع آیکونوسکوپ «لامپ تصویر» و دوربین اورتیکن در سال 1929 شدند، دست پیدا کرد. همین امر باعث گسترش تلویزیون یک رسانه جمعی شد و لقب پدر تلویزیون را برای زوریگین به ارمغان آورد. ( دنیس و همکاران، 1383: 279،276)
جامعه شناسان اعتقاد دارند که با ورود تلویزیون به جامعه، اکثر معادلات اجتماعی و معرفتی تغییرات عمده ای کرده است. برای نمونه دارندگان تلویزیون بیش از دیگران که از داشتن این فناوری محروم بودند، احساس توانایی می کردند. زیرا از راه تلویزیون به اطلاعاتی دست پیدا می کردند که قبلاً به آن دسترسی نداشتند. دانشمندان از این امر در جامعه به نام فرضیه شکاف آگاهی یاد می کنند. (سورین وتانکارد، 1382: 363)
با گسترش تلویزیون در سه دهه بعد از جنگ جهانی دوم و متنوع شدن برنامه های آن از یک طرف، به اثر بخشی بیشتری دست یافتند و از سوی دیگر، اندیشمندان به تکاپو در این زمینه افتاده و نظرات گوناگونی در مورد تلویزیون ارائه کردند. به طوری که تلویزیون را پرستش گاه و امواج آن را بشارت الکترونیکی نامیدند. (دادگران، 1385: 90)
مطالعات نشان می دهد که نقطه شروع فعالیت های جهان شمول در تلویزیون از همین زمان هدفمند و گسترده تر شده است و با رشد تلویزیون کابلی در دهه 1960 و سپس خدمات ماهواره ای و پخش مستقیم در سال 1985 کانال های جدید و بی شماری و همین طور انواع برنامه های متنوعی برای مردم در سراسر دنیا به اوج خود رسید که در نتیجه بحث درباره تأثیر تلویزیون بر کودکان، فرهنگ جهانی، سیاست و زندگی اجتماعی معمول و فراگیر شده از یک سو، منتقدان تلویزیون را جریانی مستمر از ایده های ساده شده و تصاویر احساسی برای بینندگان نا آگاه می دانستند و از سوی دیگر، مدافعان تلویزیون برنامه های فرهنگی و آموزشی با کیفیت بالا برای مردم را عالی دانسته و آن را منبع اصلی اخبار و اطلاعات محلی، ملی و بین المللی برای شهروندان توصیف می کردند.
توسعه فناوری های ماهواره ای تلویزیون با فرو ریختن مرزهای بین المللی و رخنه نمودن در فضاهای دیگر کشورها پنجره ای رو به جهانی شدن باز کرد که این امر ضمن اطلاع رسانی و آگاهی از وضعیت حقوقی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی دیگران از راه این رسانه، زمینه ساز فرایند جهانی شدن شده است.
بی تردید همان گونه که مک لوهان پیش بینی کرد، تلویزیون با پیشرفت در حوزه ی ارتباطات ماهواره ای اکنون این امکان را برای بینندگان فراهم آورده است که خود را چون مشارکت کنند گان در مسائل مهم جهانی مثل جنگ ها و درگیری هایی که در سایر نقاط جهان در حال وقوع هستند، ببینند و نسبت به آن واکنش نشان دهند. تلویزیون با فناوری های نوینی مثل اینترنت و دیجیتالی شدن عملاً پا در عرصه جهانی شدن گذاشته است. (دانسی، 1387: 238، 33)

سینما
گام بعدی در راستای تکامل رسانه ها، تولد سینما بود. این وسیله ارتباطی که هدفش سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت بود، کمتر جنبه خبری داشت و حتی از نظر انتشار نیز با دیگر وسایل ارتباطی تفاوت اساسی داشت، از جمله پیشرفت های چشمگیر علمی پس از جنگ جهانی دوم بود. سینما و تلویزیون اغلب به عنوان رسانه‌هایی تبادل‌پذیر در نظر گرفته می‌شوند که در رقابتی مستقیم با یکدیگرند و در عین اختلاف، مکمل‌ یکدیگر نیز هستند. آنها ازحیث جنس به عنوان یک کالا و از نظر زیبایی‌شناختی به راه هایی مشخص دست یافته‌اند. شکل‌ روایی و نمایش حوادث و آدمها در این دو رسانه کاملا متفاوت‌ است. این محصولات متفاوت، از بازاریابی متفاوتی برخوردارند و همچنین از مخاطبان خود می‌خواهند که به نحو متفاوتی با آنان‌ روبرو شوند. تلویزیون می‌تواند تنوع‌ وسیعی از سلایق به اصطلاح خاص را به خود جذب کند امّا سینما به تصوری از آنچه که یک فیلم را تشکیل می‌دهد، بسنده کرده‌ است. یک واحد خود بسنده، جهانشمول و قابل هضم که در زمانی به اندازه ی دو ساعت عرضه می‌شود.
3-4-2رسانه های ارتباطی پست مدرن: ماهواره، اینترنت و موبایل و بلوتوث و وب نوشت

ماهواره
امروزه ماهواره ها به لحاظ تحولاتی که در زمینه ارتباطات به ویژه ارتباطات بین المللی و جهانی پدید آورده اند از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند. با ورود ماهواره ها به عرصه ارتباطات آنچه که اصطلاحاً‌ انقلاب ارتباطات نامیده می شود آغاز گردید. تحولات ارتباطی در سایه ظهور ماهواره ها به گونه ای بوده که هر چند عمر آن از حدود 50 سال تجاوز نمی کند، مع هذا صنعت ارتباطات ماهواره ای به یک بخش مهم در زیر بنای ساختار ارتباطات تبدیل شده است. در قرن بیستم ماهواره ها توانسته اند در رفع بسیاری از مشکلات وسایل مربوطه به ارتباطات از قبیل هزینه و زمان دریافت صحیح اطلاعات ارسالی نقش خود را به خوبی ایفا کند و کارایی شبکه های تلویزیون و مدارهای تلفنی را تا حد قابل توجهی افزایش دهند.
در سال 1957 روس ها با بهره گرفتن از اندیشه پوپوف در بیرون از کره زمین، ارتباط را میسر ساختند و نخستین قمر مصنوعی با ماهواره ی اسپوتیک به مدار زمین فرستادند. اهمیت ماهواره ها و نقش آنها در زندگی باعث شده که از این پدیده ارتباطی در ابعاد مختلف برای ارتباطات استفاده شود. در عصر حاضر با فشار یک دکمه کل اطلاعات به سراسر جهان در عرض کمتر از یک ثانیه مخابره می شود و تبادل اطلاعات به راحتی از نیمکره شمالی به نیمکره جنوبی انجام می گیرد.

اینترنت
با ورود کامپیوتر(رایانه) به زندگی بشر و ایجاد شبکه اینترنت، تحول عظیمی در زندگی بشر رخ داد. گسترش استفاده از کامپیوتر در دهه های اخیر، مهمترین تغییر را در نظام دانایی، ‌از اختراع چاپ در قرن پانزدهم یا حتی از اختراع خط به این سو پدید آورده است. همراه با این تغییر خارق العاده، گسترش شبکه ها و رسانه ها جا بجا کردن دانایی و عناصر تشکیل دهنده آن، یعنی داده و اطلاعات است، به همان اندازه شگفت انگیز است که اگر هیچ چیز دیگر تغییر نمی کرد، باز پیشرفت این دو بر انقلاب دانایی گواهی می داد، اما تحولات به هم پیوسته، در جهان دارای تکنولوژی پیشرفته، به تدریج جهان را دگرگون می سازد. (تافلر، 1377: 649)
اینترنت سحرآمیز ترین واژه عصر ارتباطات در آستانه قرن بیست و یکم است. اینترنت این بزرگراه تاریک و شاهراه اطلاعاتی، دروازه ورود به عرصه ای است که آن را قلمرو « اتصال مغزها و کامپیوتر ها» می نامند. خاستگاه اینترنت در دوران جنگ سرد ریشه دارد. شاید بتوان گفت دو نکته در شکل گیری اینترنت حائز اهمیت است. نخست اینکه مسائل هسته ای در آن دوران به مسائل مهم در دنیا تبدیل شد و دومین دلیل، اقدام شوروی در اواخر دهه 1950 برای پرتاب اولین ماهواره خود، با نام اسپوتیک به فضا بود که بخش نظامی ایالات متحده را از وحشت تهاجمی هسته ای به وسیله ماهواره به وحشت و تکاپو انداخت. وحشت از حمله هسته ای موجب تکاپوی بخش نظامی ایالات متحده شد و موجب گردید که آنان دست به ابتکاری زنند که تحول عظیمی در جهان ایجاد کرد. ( اسلوین، 1380: 27)
در واقع اینترنت این بزرگراه مرعوب کننده، در پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) متولد شد. نام دوران کودکی اینترنت آرپانت[9] بود که در بدو تولد یعنی در سال 1969 بر آن نهاده شد. آرپانت به عنوان شالوده اصلی اینترنت بر آن بود تا خود را به شبکه های رادیویی و ماهواره ای وقت و همچنین به کامپیوتر های دیگر متصل کند و کار پژوهش های مربوط به وزارت دفاع آمریکا را با سرعت و کیفیت بهتر به انجام برساند. (کندات، 1994: 11-13)
این پژوهش ها و پروژه ها که در آرپانت دنبال می شد غالباً در خدمت میلتاریسم کاخ سفید بود و به این ترتیب آنچه امروز به اینترنت انجامیده، تونل محرمانه ای بوده است که محققان، کارشناسان و آکادمیسین های آمریکا از آن عبور می کردند. در حقیقت آرپانت یا همان اینترنت جوان، خط تماس الکترونیک و محرمانه دست اندرکاران وزارت دفاع آمریکا و پژوهشگران بوده است. آرپانت به این نیت متولد شد که به کارشناسان نظامی و کامپیوتر ها کمک کند تا طرح های نظامی را پیش برند. آنچه امروز به نام پست الکترونیک[10] مطرح شده و یکی از خدمات رایج اینترنت محسوب می گردد، محصول همان دوران تماس کارشناسان نظامی و کامپیوترها در آرپانت است.
اینترنت در سال 1983 کمتر از پانصد میزبان داشت و این کامپیوتر ها عمدتاً در آزمایشگاه های نظامی و بخش های کامپیوتری آمریکا قرار داشت، اما چهار سال بعد در سال 1978 اینترنت در صدها دانشگاه و آزمایشگاه پژوهشی، صاحب 28 هزار کامپیوتر میزبان شد. که در حال حاضر این رقم به بیش از 100 میلیون رسیده است و روز به روز بر تعداد آن افزوده می شود و تخمین زده می شود که روزانه 7000 استفاده کننده دیگر نیز به این جمع افزوده می شوند.
اما اتفاق دیگری که باعث شد که اینترنت پوسته نظامی و دانشگاهی خود را بشکافد بروز پدیده «مولتی مدیا» یا همان رسانه چند کاره بود. استفاده از نرم افزار های خاص به استفاده کنندگان از اینترنت امکان می داد به طور هم زمان از تصویر، صدا و نوشتار استفاده کنند. حال کاربران شبکه که از پروتکل (http) برای ارتباط استفاده می کنند در حال گسترش روزافزون می باشد. به بیان دیگر اکنون بزرگترین سرمایه گذاری ها در گسترش وب جهانی و ورود کارگزاران و کاربران اطلاعات و رسانه ها به این شبکه می باشد. این توسعه به حدی است که جنبه های دیگر اینترنت را تحت تأثیر قرار داده و اکنون وقتی صحبت از اینترنت می شود منظور همان وب جهانی (www) می باشد.
( قدیانی، http://www.knawclub.com)
در کنار این، امروزه نظریه­پردازان بسیاری، با امید بستن به تحقق دموکراسیِ از راه دور به پشتوانه­ی امکانات ارتباطیِ جدید (به­ویژه اینترنت)، آینده را حاوی وجه سوژه­گی پررنگ انسان می­بینند: سیستم ارتباطی نامتمرکز و کارآمدی که مهارش با مصرف ­کننده است و به شهروندان اجازه می­دهد که به تشکیل انواع تازه­ای از جماعت‌های رها از قید محدودیت‌های زمانی/ مکانی، به­خصوص از اشتباهات دولت، بپردازند.
کامپیوتر در سال 1341 وارد ایران شد. بدین ترتیب پیدایش کامپیوتر در ایران تقریباً 10 سال بعد از ظهور کامپیوتر در کشور های صنعتی بود. دوره توسعه کامپیوتر 1350 در ایران آغاز و تا سال 1360 ادامه یافت. با ظهور انقلاب اسلامی، در زمینه کامپیوتر تغییر و تحولاتی صورت گرفت و در نهایت تا سال 1359 یک سری بازنگری کلی انجام شد. پس از بازگشایی دانشگاه ها در سال 1362 بعدی رشد کامپیوتر آغاز شد. تا سال 1371 تعداد کمی از دانشگاه های ایران، از جمله دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه گیلان، توسط مرکز تحقیقات فیزیک نظری و از طریق پروتکل VVCP توانایی اتصال به اینترنت را داشتند. اما در سال 1372 هجری شمسی ایران نیز به شبکه اینترنت پیوست. نخستین رایانه ای که در ایران به اینترنت متصل شد مرکز تحقیقات فیزیک نظری در ایران بود. در حال حاضر نیز این مرکز یکی از مرکز های خدمات اینترنت در ایران است. مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات، به عنوان تنها نهاد ثبت اسامی قلمرو [ir] در ایران به رسمیت شناخته می شود. این قلمرو مشخصه تعیین شده برای هویت ایران در فضای اینترنت است.(خیر اندیش، http://www.brentineslamabad blogfa.com )

برای