واژه «تحقیق» از زبان عربی گرفته شده است در لغت به معنای درست کردن، رسیدن، رسیدگی، بررسی، مطالعه، حقیقت و واقعیت است (فرهنگ معین).
تحقیق از نظر روش­شناسی عبارت است از کاربرد روش­های علمی در حل یک مسأله یا پاسخ­گویی به یک سؤال (خورشیدی و همکارانش، ۱۳۷۸، ص ۵۲).
فعالیت­های تحقیق از لحاظ ماهیت و هدف، به تحقیق بنیادی، کاربردی و توسعه­ای تقسیم می­ شود. تحقیق کاربردی هر نوع کاوش اصیلی می­باشد که به منظور کسب دانش علمی و فنی جدید که برای آن کاربرد ویژه­ای در نظر گرفته شود (خورشیدی و همکارانش، ۱۳۷۸، ص ۷۴).
مقاله - پروژه
هدف تحقیقات کاربردی توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. به عبارت دیگر، تحقیقات کاربردی به سمت کاربرد عملی دانش هدایت می­ شود. تحقیق کاربردی در جستجوی یک هدف علمی است و تأکید آن بر تأمین سعادت و رفاه توده مردم (دلاور، ۱۳۷۶، ص ۲۷) و بهبود محصول یا فرایند آزمون مفاهیم نظری در موقعیت­های مسائل واقعی است (بست، ۱۳۷۱، ص ۴۰).
و از آنجایی که در این تحقیق در یک سازمان واقعی، عینی و زنده (پویا) صورت گرفته است و از نتایج آن می­توان به طور عملی استفاده کرد، یک تحقیق کاربردی می­باشد.
روش تحقیق از لحاظ نحوه گردآوری داده ­ها نیز به انواع ذیل طبقه ­بندی می­شوند:

 

    1. تحقیقات توصیفی که شامل؛ تحقیقات پیمایشی، همبستگی و موردی و … می‌باشد.

 

    1. تحقیقات آزمایشی

 

دراغلب تحقیقات علوم انسانی از روش توصیفی استفاده می­ شود. تحقیقات توصیفی شامل مجموعه ­ای از روش­هایی است که هدف آنها توصیف کردن مورد بررسی است. با اجرای این تحقیقات می­توان شرایط موجود را بیشتر شناخت و از آن در فرایند تصمیم ­گیری استفاده نمود.
مطالعه توصیفی برای تعیین و توصیف ویژگی­های متغیرهای یک موقعیت صورت می­گیرد. از این­رو هدف هر مطالعه توصیفی عبارت است از تشریح جنبه­هایی از پدیده مورد نظر پژوهشگر و با دیدگاهی فردی، سازمانی، صنعتی و نظایر آن (سکاران، ۱۳۸۰، صص ۲۴-۱۲۳).
در تحقیق توصیفی می­توان جامعه مورد مطالعه را از طریق پیمایش تحت بررسی و آزمون قرار داد. پیمایش عبارت است از جمع­آوری اطلاعات است که با طرح و نقشه به عنوان راهنمای عملی توصیف و پیش ­بینی و یا به منظور تجزیه و تحلیل روابط برخی متغیرها، صورت می­گیرد. پیمایش توصیفی، به توصیف پدیده­ای خاص در محیطی معین می ­پردازد، برای آزمون نظریه ­ها و یا پاسخ­گویی به پرسش­های پژوهشی به کار می­رود و شامل توصیف و نتیجه ­گیری است (کومار، ۱۳۷۴، صص۴۷-۱۹).
بنابراین با توجه به مطالب مذکور، می­توان گفت که تحقیق حاضر، یک تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی می­باشد.
در تحقیقات مدیریتی با دو روش به سوالات تحقیق پاسخ می­گویند که عبارتند از: ۱- استفاده از فنون آماری ۲- استفاده از فنون غیرآماری مانند تکنیک­های تصمیم ­گیری چند معیاره. در گروه اول از فنون آماری استنباطی استفاده خواهد شد. ولی در گروه دوم با بهره گرفتن از طریق بهینه سازی مساله به سوال­ها پاسخ داده می­ شود (آذر، ۱۳۷۳). بر اساس این تقسیم بندی، در تحقیق حاضر از فنون آماری و تکنیک­های تصمیم ­گیری چند معیاره برای دست­یابی به پاسخ سوالات تحقیق استفاده شده است.
۳-۳- جامعه آماری
جامعه آماری به کل گروه افراد، وقایع یا چیزهایی اشاره دارد که محقق می­خواهد به تحقیق درباره آنها بپردازد (سکاران، ۱۳۸۰، ص ۲۹۴). به بیان ساده جامعه آماری عبارت است از مجموعه ­ای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. معمولا در هر پژوهش، جامعه مورد بررسی، یک جامعه آماری است که پژوهشگر مایل است درباره صفت یا صفات متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد. در تعریف جامعه باید به جامع و مانع بودن آن توجه نمود. جامع یعنی در بر گیرنده تمام اجزاء مورد نظر باشد و مانع یعنی واحدهایی را که شامل نمی­ شود در بر نگیرد.
جامعه آماری این پژوهش را کارآفرینان برتر استان هرمزگان را تشکیل می­ دهند. این جامعه متشکل از ۴۰ نفر بود.
۳-۴- نمونه آماری
نمونه عبارت است از مجموعه ­ای از نشانه­ها که یک قسمت، یک گروه یا جامعه­ای بزرگتر انتخاب می­شوند. به گونه ­ای که این مجموعه معرف کیفیات و ویژگی­های آن قسمت، گروه یا جامعه بزرگتر باشد (نادری و نراقی، ۱۳۷۸، ص ۱۵۹).
از آنجا که پژوهش پیرامون تمامی اعضاء جامعه زمان­بر بوده و از نظر هزینه مقرون به صرفه نیست، پژوهشگر ناچار است اقدام به نمونه گیری نماید. برای نمونه گیری باید فهرست کامل افراد جامعه در دسترس باشد. این فهرست چارچوب نمونه گیری نامیده می­ شود. یکی از جنبه­ های مورد نظر در گزینش روش نمونه گیری آن است که چارچوب نمونه گیری در دسترس باشد. به طور کلی در پژوهش­های علوم رفتاری، متداول­ترین روش­های نمونه گیری شامل نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه گیری نظام­یافته، نمونه گیری طبقه­ای، خوشه­ای و نمونه گیری چند مرحله­ ای است.
در این پژوهش با توجه به محدود بودن حجم جامعه به جای نمونه گیری از سرشماری کامل استفاده شده است و تعداد جامعه و نمونه آماری با هم برابر است. نتایج قابل تعمیم نیست و فقط به افراد مورد مطالعه تعمیم داده می­ شود. پس از توزیع پرسشنامه در میان کلیه اعضای جامعه آماری، تعداد۳۳ عدد پرسشنامه تکمیل شده، بازگشت داده شد که نرخ بازگشتی برابر با ۸۲ درصد را نشان می­دهد.
۳-۵- روش گردآوری داده ­ها
اطلاعات را می­توان به روش­های گوناگون در مکان­های مختلف و از انواع مختلف منابع گردآوری کرد. روش­های گردآوری اطلاعات مشتمل است بر مصاحبه حضوری، مصاحبه تلفنی، مصاحبه رایانه­ای؛ پرسشنا­مه­های حضوری، پستی، الکترونیکی؛ مشاهده افراد یا رویدادها با ضبط (یا بدون ضبط) صوتی یا تصویری، و انواع سایر فنون انگیزشی همچون آزمون­های برون افکنی (سکاران، ۱۳۸۰، ص ۲۴۳).
همچنین ابزارهای متنوع برای گردآوری داده ­ها وجود دارند که به وسیله آنها می­توان داده ­های مورد نیاز را جمع­آوری و ثبت نمود؛ در این بین می­توان به مواردی نظیر پرسشنامه، مشاهده و بررسی اسناد و مدارک (مطالعات کتابخانه­ای) اشاره کرد محقق برای به دست آوردن داده ­های مورد نیاز در تحقیق باید از ابزار متناسب با آن استفاده کند و پس از آن با تحلیل، پردازش و تبدیل آنها به اطلاعات، به آزمون فرضیه ­ها بپردازد (کیوی و کامپنهود، ۱۳۷۷، ص ۱۵۷).
ابزارهای عمده در تحقیق حاضر برای جمع­آوری داده ­ها؛ مطالعات کتابخانه­ای، پرسشنامه ساختاریافته و مصاحبه ساختارمند می­باشد.
مطالعات کتابخانه­ای: یکی از مهمترین مراحل مربوط به جمع­آوری اطلاعات، برای انجام دادن هر گون تحقیق علمی، استفاده از کتابخانه است. فواید عمده استفاده از کتابخانه به شرح زیر است:
الف) کسب اطلاعات اولیه راجع به موضوع مورد بحث
ب) اخذ تصمیم راجع به این مورد که چه محلی و چه اشخاصی و چه کتبی باید مورد مطالعه قرار گیرد و درباره موضوع تحقیق چه سوابقی در دست است.
ج) گرفتن تجربه از آنچه که قبلاً تهیه شده و پرهیز از تکرار مکررات.
د) استفاده از حقایق، آمارها، کتب، مآخذ و اسناد موجود (خورشیدی و همکارانش، ۱۳۷۸، ص ۳۲۲).
در تحقیق حاضر نیز برای گردآوری و تدوین ادبیات مربوط به موضوع تحقیق و بررسی سوابق تحقیق از روش کتابخانه­ای استفاده شده است. بدین منظور از کتب و مقالات موجود در کتابخانه ­ها و مقالات موجود در اینترنت و همچنین پایان نامه­ های فارسی و لاتین استفاده شده است.
مصاحبه: یکی از روش­های گردآوری اطلاعات اجرای مصاحبه با افراد به منظور دستیابی به اطلاعات مورد نظر پژوهشگر است. مصاحبه را می­توان به صورت هدایت شده یا غیر هدایت شده (آزاد) و نیز به شکل حضوری و تلفنی اجرا کرد (سکاران، ۱۳۸۰، ص ۲۴۶).
مصاحبه در کارهای تحقیقاتی، در کنار پرسشنامه و تکمیل­کننده آن می­باشد؛ در مصاحبه ارزیابی، به­خصوص در درک نگرش، علائق و ادراکات آزمونی­ها، عمیق­تر از پرسشنامه است. مصاحبه بر دو قسم است:

 

    1. مصاحبه ساختارمند: که از قبل تمام سؤالات و دامنه پاسخ آن مشخص است.

 

    1. مصاحبه غیر ساختارمند (آزاد): یک سؤال اولیه به طور کلی انتخاب کرده و از مصاحبه شونده خواسته می­ شود پاسخ سوالات را ارائه نماید.

 

در این تحقیق با تعدادی از اساتید، متخصصین و صاحب­نظران خبره در زمینه موضوع تحقیق، مصاحبه ­هایی انجام گرفت.
۳-۶- ساختار پرسشنامه تحقیق
پرسشنامه: پرسشنامه حاوی مجموعه ­ای از سؤالات است که پاسخ­گو به گونه ­ای کتبی به آنها پاسخ می­دهد. در پرسشنامه معمولاً، پرسشنامه­هائی درباره نظریه، رفتار و طرز تفکر اشخاص مطرح می­ شود. سؤالات پرسشنامه به شکل باز و بسته طرح می­ شود. در سؤالات بسته، محقق پاسخ­های احتمالی را از قبل مشخص کرده است و پاسخ­گو باید یکی از موارد از قبل انتخاب شده را برگزیند و علامت بزند. سؤالات باز پرسش­هایی است که پاسخی از قبل تهیه شده را ندارد و پاسخ­گو جواب را که مناسب تشخیص می­دهد با کلمات و عبارات خود عرضه می­دارد (طاهری، ۱۳۷۶، ص ۹۳).
در این تحقیق بخش عمده­ای از داده ­ها از طریق پرسشنامه به دست آمد.
۳-۷- روایی و پایایی ابزار گردآوری داده ­ها
۳-۷-۱- روایی پرسشنامه
مهمترین سؤالی که باید در مورد هر نوع روش سنجش پرسیده می­ شود، این است که آن روش تا چه حد رواست؟ وقتی این پرسش را مطرح می­سازیم، در حقیقت در پی آن هستیم که ابزار سنجش، آنچه را که مورد نظر است می­سنجد یا نه؟ و اگر جواب مثبت است، تا چه اندازه از دقت و درستی آن می­سنجد؟ آیا همه آنچه که مورد نظر است و یا عوامل دیگری را می­سنجد؟ (خورشیدی و همکارانش، ۱۳۷۸، ص ۳۲۲).
روایی، عبارت است از آن که آیا ابزار اندازه ­گیری خصیصه مورد نظر را که باید اندازه می­گیرد یا نه؟ روایی تعیین می­ کند ابزار تهیه شده تا چه حد مفهوم خاص مورد نظر را اندازه می­گیرد.
در تحقیق حاضر، جهت تعیین میزان روایی پرسشنامه به عنوان ابزار اصلی اندازه ­گیری، از نظرات خبرگان و متخصصان صاحب­نظر استفاده شد.
۳-۷-۲- پایایی پرسشنامه
اگر ابزار اندازه ­گیری دو یا چند بار استفاده شود و به یک نتیجه واحد برسد، گفته می­ شود که ابزار دارای اعتبار یا پایایی است.
آنچه که در اینجا مورد علاقه ما است، درجه دقت اندازه ­گیری است و می­خواهیم بدانیم اگر فردی را دوباره با روش مورد نظر بسنجیم، نتایجی که به دست می ­آید با چه دقتی تکرار می­ شود (خورشیدی و همکارانش، ۱۳۷۸، ص ۳۲۲).

موضوعات: بدون موضوع
[پنجشنبه 1400-07-29] [ 03:57:00 ب.ظ ]