سرمایه اجتماعی یکی از اجزاء سرمایه فکری بوده و مبتنی بر یک سری ارزش ها و شاخص ها یی مانند اعتماد،‌وفاداری، صمیمیت، مصالحه، شفافیت انجام، مسئولیت پذیری، درستکاری و اصول اخلاقی است.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی

 

 

سرمایه اجتماعی از دیدگاه کلمن
لکمن بر خلاف بوردیو از واژه های متفاوتی برای تعریف سرمایه اجتماعی استفاده کرده است. وی مفهوم اجتماعی را از ابعاد گوناگون بررسی نموده است. لکمن برای تعریف سرمایه اجتماعی به نقش و کارکرد آن توجه کرده است و تعریفی کارکردی ، ماهوی از سرمایه اجتماعی ارائه داده است (الوانی و سید نقوی،‌: ۵-۴). لکمن متعقد است که سرمایه اجتماعی با کارکدش تعریف می شود؛ سرمایه اجتماعی شیئس واحد نیست بلکه انواع چیزهای گوناگونی است که دو ویژگی مشترک دارند: همه آنها جنبه ای از یک ساخت اجتماعی را شامل می شوند؛ کنش های معین افرادی را که درون ساخت هستند. تسهیل می کنند.
از نظر کلمن، سرمایه اجتماعی مثل شکل های دیگر سرمایه مولد است و دست یابی به هدف های معینی را امکان پذیر می سازد که در صورت عدم وجود سرمایه اجتماعی دست یافتش نخواهد بود. بطور کلی سرمایه اجتماعی مانند سرمایه فیزیکی و انسانی قابل جایگزین کردن نیست، هر چند در برخی از فعالیت های آن را جایگزین نمود. شکل معینی از سرمایه اجتماعی که در تسهیل کنش های خاصی ارزشمند است.
ممکن است برای کنش های دیگر بی فایده یا حتی زیان بار باشد. بر خلاف بودریو که سرمایه اقتصادی را به مشابه هدف نهایی در نظر می گرفت،‌لکمن سرمایه انسانی را هدف نمایی در نظر می گیرد و سرمایه اجتماعی را چون ابزای برای دستیابی به سرمایه انسانی مد نظر قرار می دهد (الوانی و سید نقوی، ۱۳۸۱ ۵۰-۴)
عکس مرتبط با اقتصاد
سرمایه اجتماعی از دیدگاه پوتنام[۴]
پوتنام سرمایه اجتماعی را مجموعه مفاهیمی نظیر اعتماد، هنجارها و شبکه ها می داند که موجب ایجاد ارتباطات و مشارکت بهینه اعضای یک اجتماع شده و در نهایت منافع متقابل آنان را تامین خواهد کرد. از نظر وی اعتماد و ارتباط متقابل اعضاء در شبکه ،‌منابعی را شکل می دهند که کنش های اعضای جامعه را تسهیل می کند پوتنام سرمایه اجتماعی را وسیله ای برای رسیدن به توسعه سیاسی و اجتماعی در سیستم های سیاسی گوناگون می دانست تاکید عهده وی بر مفهوم اعتماد بوده به نظر وی با جلب اعتماد میان مردم و مردان و نخبگان سیاسی، توسعه ایجاد می شود.
بنابراین اعتماد، منبع با ارزشی از سرمایه محسوب می شود که اگر در حکومتی به میزان زیاد اعتماد وجود داشته باشد به همان اندازه رشد سیاسی و توسعه اجتماعی از آن استفاده کرده است .پوتنام بر خلاف بوردیو و کلمن سرمایه اجتماعی را در مقیاس کلان و در رژیم سیاسی حاکم بر جامعه مورد مطالعه قرار داده است به همین خاطر با مشکلات و پیچیدگی های خاص سیاسی و ملاحظات سیاسی روبه رو شده است (الوانی و سید نقوی ۱۳۸۱: ۶) تعریف سرمایه اجتماعی توسط پوتنام در دهه ۱۹۹۰ کمی تغییر یافت. در سال ۱۹۹۶ او بیان داشت : منظور من از سرمایه اجتماعی مشخصات زندگی اجتماعی است : شبکه ها معیارها و اعتماد ی که سبب می شود،‌شرکت کنندگان در فعالیت مشترک کاراتری برای تعقیب هاداف مشترک خود وارد شوند (Putna 1996) سه عنصر اصلی اولیه از سال ۱۹۹۳ تغییری نیافته اند سود می جوید ارائه شده شرکت کنندگان است که در واقع به جای جامعه از منافع سرمایه اجتماعی است ارتباطات اجتماعی بر مولدیت افراد و گروها تاثیر گذار است (Putnam,2000) از نظر او ارتباطات اجتماعی به معنی ارتباطات بین افراد،‌شبکه های اجتماعی و معیارهای تعامل و اعتمادی که ایجاد می شود، می باشد.در این ترکیب جدید به نظر می آید که تعریف قبلی کمی تعدیل یافته است. چرا که اعتماد (همراه تعامل) به عنوان عنصر ضروری معیارها معرفی می شود که از شبکه اجتماعی حاص می شود.
عکس مرتبط با شبکه های اجتماعی
به طور خلاصه ، پوتنام سرمایه اجتماعی را به قرار زیر تعریف کرده است: مشخصات اجتماعی تشکیلات مانند اعتماد معیارها (نرم ها) و شبکه ها، که با تسهیل کردن عملیات هماهنگ شده تقسیم می کند و جامعه را بهبود بخشند. پوتنام (۲۰۰۲) با مقدمات بالا ، سرمایه اجتماعی را به چهار دسته تقسیم می کند و اعتقاد دارد که این انواع مختلف سرمایه اجتماعی دارای تمایزات منحصر به فرد نیستند. بلکه آنها مکمل های یکدیگر هستند که از میان آنها می توان سرمایه اجتماعی را شناخت. از نظر وی سرمایه اجتماعی آن دسته از ویژگی های سازمانی است که هماهنگی و همکاری را برای سود متقابل تسهیل می کند.این ویژگی ها عبارتند از
۱- شبکه ها ۲- هنجارها معامله متقابل ۳- اعتماد اجتماعی
پوتنام به بیان تفاوت بین دو نوع اصلی سرمایه اجتماعی می پردازند:
۱- سرمایه اجتماعی پل زن (دربرگیرنده) سرمایه اجتماعی پل زن به گرد هم آورردن مردم از بخش های مختلف اجتماعی تمایل دارد.
۲- سرمایه اجتماعی میثاقی (مانع شونده از دخول دیگران) سرمایه اجتماعی میثاقی تمایل به ممانعت از دخول دیگران (غیر خودی ها) دارد و مایل است که همگنی را حفظ نماید سرمایه اجتماعی میثاقی برای تقویت پایه و اساس تعاملی خاصی،، مفید است و سبب تحریک اتحاد می شود و مانند چسب در جامعه شناسی برای حفظ وفاداری در گروه به کار می آید. البته هر کدام از این انواع سرمایه اجتماعی برای نیازی خاص به کار می آید.
سرمایه اجتماعی از دیدگاه بانک جهانی
در کنار سه دیدگاهی که مورد بررسی مختصر قرار گرفت ، بانک جهانی نیز سرمایه اجتماعی را پدیده ای می داند که حاصل اثر گذاری نهاد اجتماعی، روابط انسانی و هنجارها بر کمیت و کیفیت تعاملات اجتماعی است. تجارب این سازمان نشان داده است که سرمایه اجتماعی ، تاثیر قابل توجهی بر اقتصاد و توسعه کشورهای مختلف دارد (علوی، ۱۳۸۰: ۳۴). سرمایه اجتماعی بر خلاف سایر سرمایه ها بع صورت فیزیکی وجود ندارد. نکته حاصل تعاملات و هنجارهای گروهی و اجتماعی است که افزایش آن در پایین آمدن سطح هزینه های عملیاتی سازمان ها موثر است (شیروانی[۵]، ۱۳۸۳: ۴۷)
جدول۳-۲:مجموعه تعاریف بانک جهانی از سرمایه اجتماعی

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ردیف صاحب نظر تعریف
۱ بوردیو مجموع منابع بالقوه با لفظی است که با عضویت در شبکه پایانی از روابط کم و بیش نهادینه شده از آشنایی یا شناخت متقابل، به دست می آید
۲ پوتنام اجزا اصلی سازمان اجتماعی، مانند اعتماد، هنجارها و شبکه هایی که می توانند کارایی اجتماعی را با تسهیل کنش های هماهنگ، بهبود دهند.
۳ گروتارت و نباستلار[۶] نهادها، روابط، نگرش، ارزش هایی که تعاملات بین اشخاص را مدیریت کرده و به توسعه اجتماعی و اقتصادی کمک می نماید
۴ ببینگتون[۷] روابطی که اشخاص در آن سرمایه گذاری می کنند و جریانی از منافع را به وجود می آورند
۵ فافچمپس[۸] یک شبکه از پدید: اجتماعی مرتبط (به ویژه نقشی که روابط بین فردی، عضویت لکوب و شبکه های اجتماعی، در تبادل اجتماعی کارآمد بازی می کند)
۶ روبیسونو
سیلیس[۹] احساس همدردی، نگرش ، همدلی، احترام، حس اجبار و اعتماد یک شخص یا گروهی به شخص یا گروهی دیگر
۷ اوستروم[۱۰] سرمایه اجتماعی دانش، ادراک، هنجارها، قوانین و انتظارات مشترک درباره الگوهای تعاملات است که گروهی از افراد در برخورد با مسائل غامض اجتماعی، موقعیت های عمل جمعی با خود به سازمان می آورند افراد بایستی روش های تقویت انتظارات و اعتماد متقابل را جهت غلبه بر وسوسه های کوتاه مدت ناخوشایند پیدا نمایند

۲-۳-۴مدل های سرمایه اجتماعی
مدل جیمز کلمن:به اعتقاد وی،عواملی که سبب ایجادوگسترش سرمایه اجتماعی می شوند :عبارتند از: کمک ، ایدئولوژی ، اطلاعات، هنجارها.شاخص هایی که اوبرای سرمایه اجتماعی پیشنهاد می کند پیچیده ترند و شامل موارد زیر می شوند: الف)تعهدات ایجاد شده ب)دسترسی اطلاعاتی ج)استقرار درمکان هنجارهای اجتماعی د)کسب اقتدار ه)کسب هویت سازمانی
برخلاف بوردیو،کلمن از واژگان مختلفی برای تعریف سرمایه اجتماعی کمک گرفته است.وی از نقش وکارکردآن کمک گرفته وتعریفی کارکردی از سرمایه اجتماعی ارائه می کند.لذا به عقیده وی سرمایه اجتماعی به ارزش آن جنبه از ساختاراجتماعی اشاره داردکه به عنوانمنابعی دراختیاراعضاقرار می گیردتابتوانند به اهداف ومنابع خود دست پیداکنند.

نمودار۱-۲:شاخص های سرمایه اجتماعی ازنظرکلمن
مدل فالک وکیلپاتریک
این مدل مبتنی برتئوری منابع اجتماعی است که به نحوی ارتباط سرمایه اجتماعی درسطوح مختلف رانشان می دهد..براساس این مدل،سرمایه اجتماعی شاما منابعی است که موجب افزایش وبهبود شرایط جامعه یا سازمان می شود.در سطح فردی این منابع شامل شناخت وهویت است.منظور ازمنابع شناخت ودانش،دانستن منبع اطلاعات وشیوهای انجام کار ویابرطرف نمودن پیش آمده درشبکه می باشد هویت اعضااشاره به هنجارهاوارزش هاداردبه عبارتی منبع هویت به اینکه افراد تاچه اندازه دارای ارزش ها وبینش های مشترک بوده وقادر به کار بادیگران هستندتمرکز دارد.این منبع شناخت وهویت درسطح اجتماع وسازمان باهم تلفیق شده ومنبعی از سرمایه اجتماعی برای آن سازمان یا اجاماع پدید می آورند که درسطح میانی به زیر ساخت های ارزشی تعاملی سازمان مربوط درسطح کلان به زیر ساخت های مراوده ای وارتباطی –اجتماعی ختم می شود. (Kilpatrick&falk-2001)
سرمایه اجتماعی در سطح کلان (جامعه)

 

 

 

 

 

حق انحصاری © 2021 مطالب علمی گلچین شده. کلیه حقوق مح