نمودار ۴-۵: تأثیر رگرسیونی میزان ساخت دهی با در اخلاق حرفه ای ۸۹
نمودار ۴-۶: تأثیر رگرسیونی میزان ملاحظه گری در رعایت اخلاق حرفه ای………………………………………………………………….. ۹۲
نمودار ۴-۷: تأثیر رگرسیونی میزان حمایت منابع با رعایت اخلاق حرفه ای ۹۵
نمودار ۴-۸: تأثیر رگرسیونی میزان نفوذ مدیر با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر ۹۸
نمودار ۴-۹: تأثیر رگرسیونی میزان بعد روحیه با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر ۱۰۱
نمودار ۴-۱۰: تأثیر رگرسیونی میزان تاکید علمی با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر ۱۰۴
نمودار ۴–۱۱: تأثیر رگرسیونی میزان یگانگی نهادی با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر ۱۰۷
نمودار ۴-۱۲: تأثیر رگرسیونی میزان ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر……………………..۱۱۰

 

چکیده:

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ با اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر می‌باشد. جامعهی آماری شامل کلیه ی کارکنان بانک شهر که تعداد آنها ۲۴۰۰نفرکه از این تعدادحدود۵۷۰ نفر(۲۴%) زن و۱۸۳۰نفر (۷۶%)مرد می باشند ، تشکیل شده است . حجم نمونه ی آماری بر اساس فرمول کوکران تعداد ۳۳۰ نفر برآورد گردید.در این تحقیق جهت نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. برای جمع آوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته استاندارد (علاقه بند) واخلاق حرفه ای و سلامت سازمانی(دیدگاه هوی ومیسل) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss19 و در بخش آمار توصیفی از جداول، فراوانی و درصد، برای توصیف آزمودنی ها استفاده شد. در بخش آمار استنباطی متناسب با سطح سنجش داده‌ها از آزمون همبستگی و رگرسیون جهت بررسی فرضیه های پژوهش استفاده گردید.
نتایج حاصل از تحقیق حاضر مبین آن است که بین ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ( ساخت دهی ،ملاحظه گری ،حمایت منابع ،نفوذ مدیر ،روحیه ،تاکید علمی ،یگانگی نهادی) با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر در سطح خطای کمتر از۰٫۰۵ وباسطح اطمینان ۹۹ درصد رابطه وجود دارد.رابطه موجود یک رابطه خطی مثبت میباشد.که مقدارکمی رابطه ها به طور کامل ،باروش همبستگی ورگرسیون درفصل چهارم تشریح شده است.

واژه های کلیدی: ﺳﻼﻣﺖ ،ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ، اخلاق ،حرفه ای

 

جهت دانلود متن کامل پایان نامه به سایت azarim.ir مراجعه نمایید.

 

 

فصل اول

 

 

 

“کلیات پژوهش”

 

مقدمه:

اگر اخلاق اداری در زندگی کاری انسان وجود و حضور داشته باشد، کار کردن شیرین و توام با رضایت شغلی و احساس رضایتمندی و خود شکوفایی از یک سو و رضایت مردم و پیشرفت امور و شکوفایی کار از دیگر سو است، و در نتیجه موجب رضایت خالق و بارش رحمتها و برکتهای او می شود،خطرناکترین رویداد انسانی انحطاط اخلاقی و شکسته شدن مرزهای اخلاقی است که در این صورت هیچ چیز به سلامت نخواهد ماند و انسانیت انسان فرو می ریزد، و این امر در امور اداری از جایگاهی خطیر و ویژه برخوردار است. زیرا وقتی انسان از محدوده فردی خارج می شود و در پیوند با دیگر انسانها قرار می گیرد. و این پیوند صورتی اداری می یابد، اگر اخلاق نیک حاکم بر روابط انسانی نباشد، فاجعه چندین برابر می شود. به همین دلیل است که والاترین ملاک در هر سازمان اداری متخلق بودن افراد به اخلاق انسانی است. سلامت سازمانی اشاره به وضیعتی دارد که در آن سازمان علاوه بر این که در محیط خود پایدار می‌ماند، در درازمدت قادر است به اندازه کافی با محیط خود سازگار شود و توانایی‌های لازم برای بقاء خود را پیوسته ایجاد کرده و گسترش دهد. زمانی که ویژگی‌های رفتاری یک سازمان سالم مورد بررسی قرار می‌گیرد، مهم‌ترین مسئله‌ای که به صورت بارز در زمینه اخلاق از کارکنان مشاهده می‌شود، احساس تعلق خاطر و دلبستگی به کار و سازمان می‌باشد. لذا، سلامت سازمانی واخلاق حرفه ای از متغیرهایی است که در چند دهه اخیر مورد توجه محققان و پژوهشگران قرار گرفته است. و در این پژوهش نیز به بررسی رابطه بین این دومتغیر پرداخته میشود.
Job Satisfaction - رضایت شغلی

 

۱-۱-بیان مساله :

ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺷﺮﻁ ﺑﻘﺎﻱ ﻫﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ، ﺗﻮﺟﻪ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ﮐﺎﻓﻲ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺑﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺗـﻼﺵ ﺑـﺮﺍﻱ ﭘﺪﻳـﺪ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺯﻣﻴﻨــﻪﻱ ﺍﺭﺯﺷــﻲ ﺗﺤــﺖ ﻋﻨــﻮﺍﻥ «ﮐﺎﺭﻣﻨــﺪﺍﻥ ﻣــﺎ ﺍﺭﺯﺷــﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎﻱ ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ» ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ (تعالی، ۱۳۸۴).
ﺑـﺮﺍﻱ ﻣـﺪﻳﺮﺍﻥ ﺗـﻼﺵ ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ، ﺣﻔﻆ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﺳﻄﺢ ﺁﻥ، ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﻭ ﻭﻇﺎﻳﻔﻲ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ، ﺍﻣﺎ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻥ ﺑﻪﻋﻨـﻮﺍﻥ ﻳـﮏ ﺍﺻﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺍﺛﺮ ﺑﺨﺸﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺳﺖ ﺍﻧﺪﺭﮐﺎﺭﺍﻥ سازمانها ﻳﮏ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻳـــﮏ ﻣﻮﻗﻌﻴـــﺖ ﻧﺎﺑﻬﻨﺠـــﺎﺭ ﻣـــﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺍﺯ ﺟﻤﻠـــﻪ ﮐـــﻢ ﮐـــﺎﺭﻱ، ﻏﻴﺒﺖ، ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎﻱ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ، ﮐﻴﻔﻴـﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻭ … ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ، ﺳﻌﻲ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﮑﺎﺭﻱ ﻳﺎ ﻓـﺸﺎﺭ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻳﺎ ﮐﺎﺭﮐﻨﺎﻥ ﻭ … ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻊ ﺭﺍ ﺳﺮ ﻭ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺑﺨﺸﻨﺪ. ﻏﺎﻓـﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻞ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺟﺎﻱ ﺩﻳﮕـﺮﻱ ﺍﺳﺖ (کارلسن ، ۱۹۹۰).
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﭘﺮﺩﺍﺯﻱ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺳـﻼﻣﺖ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻻﺯﻣـﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴــﺖﻫــﺎﻱ ﭘﺮﺩﺍﻣﻨــﻪ ﻭ ﮔــﺴﺘﺮﺩﻩ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﺳــﺖ ﻭ ﻫــﺮ ﮐﻮﺷــﺶ ﻣﻌﻨﻲﺩﺍﺭﻱ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺤـﻞ ﮐـﺎﺭ ﻭ ﺯﻧـﺪﮔﻲ ﻭ ﻳﺎﺩﮔﻴﺮﻱ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺳﺖ(علاقه بند، ۱۳۷۲).
سلامت سازمانی به مجموعه ای از خصایص سازمانی نسبتاً پر دوام اطلاق می گردد. یک سازمان سالم نه فقط در محیط خود پایدار می ماند بلکه در درازمدت نیز قادر است به اندازه کافی با محیط خود سازگار شده، توانایی های لازم را برای بقای خود ایجاد نموده و آن را گسترش دهد. پترز و واترمن(۱۹۹۸)مطرح می کنند که سازمان های اثر بخش و سازمان هایی که دارای عملکرد مطلوبی می باشند ، دارای سلامت سازمانی بوده که تناسب محتوای آموزشی با شرایط محیطی سازمان از اصول آن است و معتقدند که چنانچه سلامت سازمانی حاکم باشد ، می تواند کیفیت سازمان را افزایش داده و عملکرد مطلوبی را به نمایش بگذارد(الوانی و دانایی فرد، پترز و واترمن(۱۹۹۸)مطرح می کنند که سازمان های اثر بخش و سازمان هایی که دارای عملکرد مطلوبی می باشند ، دارای سلامت سازمانی بوده که تناسب محتوای آموزشی با شرایط محیطی سازمان از اصول آن است و معتقدند که چنانچه سلامت سازمانی حاکم باشد ، می تواند کیفیت سازمان را افزایش داده و عملکرد مطلوبی را به نمایش بگذارد(الوانی و دانایی فرد،۱۳۸۱).
* از دیدگاه هوی و میسیل[۱](۲۰۰۸)سلامت سازمانی دارای ابعاد هفتگانه ای شامل یگانگی نهادی:(توانایی سازمان در سازگاری با محیط به طریقی که یگانگی، انسجام و تمامیت برنامه های خود را حفظ کند)، نفوذ مدیر:(توانایی مدیر به تأثیرگذاری بر رؤسا ومافوق خود، ترغیب آن ها به توجه بیشتر نسبت به مسائل سازمان، مواجه نشدن با موانع اداری، سلسله مراتبی، وابسته نشدن به مافوق است که همه ی این ها کلید رهبری اثربخش به رفتار رهبری مدیر که باز و دوستانه است اشاره می کند.
ملاحظه گری:( بازتاب رفتار حاکی از احترام، اعتماد متقابل، همکاری و پشتیبانی است) ساخت دهی: رفتار مدیر در مشخص کردن مناسبات و روابط کاری با کارکنان،انتظارات شغلی، استانداردهای عملکرد و روش های انجام کار را به روشنی تعریف میکند)، پشتیبانی منابع: فراهم کردن مواد و لوازم اساسی کار در سازمان)، روحیه: (به حس جمع دوستی، باز بودن و اعتماد متقابل بین اعضای سازمان اشاره دارد) و تأکیدعلمی: (حدی که سازمان برتری علمی و فرهنگی را طالب بوده و برای نیل بدان تلاش می ورزد، اشاره می کند باید اذعان کرد که این پژوهش در کاربرد نظریات سلامت سازمانی، تأکید خود را بر استفاده از دیدگاه مذکور گذاشته است،محسوب می شوند).
سلامت سازمانی از جمله سازه هایی است که از عوامل بسیاری تاثیر می پذیرد و در بسیاری از عوامل موءثر از جمله اخلاق حرفه ای است که می تواند در دستیابی به اهداف سازمان موثر واقع شود که منجر به اثر بخشی سازمان گردیده است، اخلاق حرفه ای شکلی از اخلاق کاربردی است که به بررسی اصول اخلاقی یا مشکلات اخلاقی منابع انسانی که در محیط های کاری بسیار دیده می شود می پردازد و نوعی تعهد اخلاقی و وجدان کاری نسبت به هر نوع کار، وظیفه و مسئولیت است .وشاخصه های آن وضعیت علاقه به کار ، پشتکار در کار، روابط انسانی ومشارکت درکار میباشد.(کاویان بهنام، ۱۳۸۴). که شامل‌ عقاید، ارزشها، هنجارها و اعمال‌ مربوط به‌ انواع‌ کار در یک ‌جامعه‌ می‌شود که‌ در شخصیت‌ افراد یک‌ جامعه‌ تثبیت‌ شده‌ و در نهادهای‌ مختلف‌ جامعه‌ تولید و بازتولید می‌شود (یعقوبی و فتاحی، ۱۳۸۲).
از طرفی فعالیتهای کارکنان در سازمان با ارباب رجوع در ارتباط است. این فعالیتها عاملی حیاتی در توسعه موثر روابط با مشتری (ارباب رجوع) می باشند. بنابراین مهارتها، نگرشها و رفتارکار‌کنان در این زمینه حائز اهمیت می باشند چرا که نهایتاً افراد برای ارائه خدمات با کیفیتی که مورد انتظار ارباب رجوع باشد، مسئولیت دارند (ویچ[۲]،۲۰۰۲). بنابراین توجه به اخلاق کاری یکی از عوامل موفقیت هر سازمان به شمار می رود. اصول اخلاق کاری در سازمانها به صورت منشور اخلاقی و یا آیین نامه هایی به کارکنان ارائه می شود. رعایت اخلاق حرفه ای، ارتقاء جایگاه یک سازمان را در حوزه کسب و کار خود به دنبال دارد.در این راستا پژوهش حاضر، مسئله اساسی پژوهش حاضر این می باشد که آیا بین اخلاق حرفه ای ﺑـﺎ ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ در میان کارکنان بانک شهر رابطه وجود دارد.

 

۱-۲-اهمیت و ضرورت تحقیق:

مطالعه و پژوهش در مورد اخلاق حرفه ای و سلامت سازمانی بعنوان دو متغیر مهم مورد بررسی در این پژوهش ضرورتی روز افزون برای حرکت بسوی اصلاح موسسات مالی همچون بانکها است. در این حرکت آگاهی و آمادگی مدیران درزمینه آشنایی با مولفه های اخلاق حرفه ای اهمیت بسزایی دارد. مطالعه و پژوهش در حیطه مولفه های اخلاق حرفه ای برای مجریان و مدیران بانکها سودمنداست.شناخت دقیق سلامت سازمانی می تواند برای شناخت وپیش بینی عملکرد افراد مفید باشد آموزش و برنامه ریزی مناسب در جهت تامین نیروهای انسانی مورد نیاز در هر جامعه، نیازمند شناخت استعدادها وتوانمندیهای افراد آن جامعه است که با توجه به آنها برنامه ریزیهای مطلوب صورت می گیرد. شناخت و آگاهی افراد از مولفه های اخلاق حرفه ای ، می تواند در جهت خود مدیریتی و استفاده از امکانات متناسب با آن ها سودمند باشد(رایدینگ و راینر[۳] ۱۹۹۸).
همچنین ﻓﻬﻢ ﻭﺿﻊ ﺳﻼﻣﺖ ﻳﮏ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻭﮔﺰﻳﻨﺶ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺁﻥ ﻳـﺎﺭﻱ ﮐﻨـﺪ. همچنین با توجه به اینکه تحقق سلامت سازمانی، درگرو آشنایی کارکنان با اصول بنیادی اخلا‌ق و رفتار حرفه‌ای است، لذا پژوهش در خصوص اصول بنیادی اخلا‌ق و رفتار حرفه‌ای در ارتباط با میزان سلامت سازمانی ، تدوین و تصویب ضوابط و آیین‌نامه‌ها، اقداماتی لا‌زم و مفید است. نتایح این پژوهش برای افزایش میزان آگاهی‌ مؤدیان، مدیران و مشاوران مالی در زمینه گسترش فرهنگ رعایت اخلا‌ق و رفتار حرفه‌ای، می‌تواند تأثیر مطلوبی داشته باشد. زیرا این اصول برای هر حرفه‌ای نقش کلیدی دارند.

 

۱-۳-اهداف تحقیق:

بررسی رابطه بین ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ با اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر
بررسی رابطه بین بعد ساخت دهی با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر
بررسی رابطه بین ملاحظه گری با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر
بررسی رابطه بین حمایت منابع با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر
بررسی رابطه بین نفوذ مدیر با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر
بررسی رابطه بین بعد روحیه با اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر
بررسی رابطه بین تاکید علمی با اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر
بررسی رابطه بین یگانگی نهادی با اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر

 

۱-۴-فرضیات تحقیق:

 

۱-۴-۱-فرضیه اصلی:

بین ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ با اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر رابطه وجود دارد.

 

۱-۴-۲-فرضیات فرعی:

بین بعد ساخت دهی با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر رابطه وجود دارد.
بین ملاحظه گری با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر رابطه وجود دارد.
بین حمایت منابع با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر رابطه وجود دارد.
بین نفوذ مدیر با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهر رابطه وجود دارد.
بین بعد روحیه با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهررابطه وجود دارد.
بین تاکید علمی با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهررابطه وجود دارد.
بین یگانگی نهادی با رعایت اخلاق حرفه ای در میان کارکنان بانک شهررابطه وجود دارد.

 

۱-۵-تعاریف متغیرها

 

۱-۵-۱-تعاریف مفهومی متغیرها:

اخلاق حرفه ای، مجموعه ای از اصول و استانداردهای سلوک بشری است که رفتار افراد و گروه ها را تعیین می کند در حقیقت، اخلاق حرفه ای، یک فرایند تفکر عقلانی است که هدف آن محقق کردن این امر است که در سازمان چه ارزش هایی را چه موقع باید حفظ و اشاعه نمود(فرامرز قراملکی،۱۳۸۲).
واژه ی سلامت سازمانی مفاهیم گوناگونی را در ذهن مجسم می کند؛ ویلسون[۴] سلامت سازمانی را با بهداشت روانی در محیط کار مترادف گرفته و سازمان سالم را سازمانی می داند که بتواند میزان افسردگی، ناامیدی، نارضایتی و … در کارکنان را به حداقل رساند(ویلسون،۲۰۰۱).
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی

 

۱-۵-۲-تعاریف عملیاتی متغیرها

در این تحقیق جهت سنجش سلامت سازمانی از پرسشنامه استاندارد. علاقه بند (۱۳۷۸) استفاده شد
برای ارزیابی اخلاق حرفه ای از پرسشنامه پژوهشگر ساخته که شامل ۵ بعد که بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت طراحی شده است.که شامل ۲۳ سوال می باشد. استفاده می شود.

 

فصل دوم

 

“ادبیات و پیشینه تحقیق”

 

مقدمه

در این قسمت از پایان نامه تحت عنوان فصل دوم که به ادبیات نظری و پیشینه پژوهش اختصاص یافته است، چهارچوب ارائه مطالب به این صورت می باشد که در ابتدا (اخلاق حرفه ای) را به بحث خواهیم گذاشت.متغیر دوم پژوهش سلامت سازمانی مورد بررسی قرار می گیرد. مباحث مورد نظر در درآمد عبارتند از مفهوم درآمد، انواع درآمد، سپس پیشینه پژوهشی که شامل پیشینه داخلی و خارجی است، آورده خواهد شد.

 

۲-۱- اخلاق حرفه ای :

 

۲-۱-۱-تعریف اخلاق:

در این جا لازم است قبل از هر چیز به سراغ تعریف اخلاق برویم. « اخلاق » جمع (بر وزن قفل) و «خلق» (بر وزن افق) می باشد، به گفته «راغب» در کتاب «مفردات»، این دو واژه در اصل به یک ریشه باز می گردد، خلق به معنی هیئت و شکل و صورتی است که انسان با چشم میبیند و خلق به معنی قوا و سجایا و صفات درونی است که با چشم دل دیده می شود. امام علی(ع) در این ارتباط فرموده اند «حسن الخلق للنفس و حنین الخلق للبدن» خوی پسندیده از آن نفس و روان است و زیبایی آفرینش از آن بدن (ذاکری، ۱۳۸۴).
کلمه اخلاق جمع کلمه خُلق به معنی خوی ها است. اخلاق شاخه ای از فلسفه است که آن را فلسفه اخلاقی یا اخلاقیات نامیده اند(حسینی،۱۳۸۵: ۶۵۳).
اخلاق مجموعه صفات روحی و باطنی انسان است و به گفته بعضی از دانشمندان، گاه به اعمال و رفتاری که از خلقیات درونی ناشی میشود، نیز اخلاق گفته می شود(مکارم شیرازی: ۲۳ : ۱۳۷۷ ).
اخلاق در فرهنگ انگلیسی آکسفورد به عنوان اصولی تعریف شده است که توسط یک شخص انجام می شود. در چهارچوب رفتارهای حرفه ای، تعریف اصول اخلاقی گسترده می شود، که ممکن است به عنوان “انجام دادن کارهای صحیح” تشریح شود، و در چهارچوب ساختاری، رفتار اخلاقی ممکن است به وسیله میزان ارزش اعتماد و یکپارچگی شرکت ها و افراد که کسب و کار خود را انجام می دهند، اندازه گیری شود (ماسون[۵]، ۲۰۰۹: ۱۹۴).
اخلاق اصول و موازینی است که رفتار و حرکت درست و غلط را تعریف نماید و نقطه تمایز میان آنها را به نمایش گذارد. از نظر عملی اخلاق عملی نمی تواند پای بند معیار ثابتی باشد بلکه بنا به گفته لوسن اخلاق امری انسانی است و نمی تواند چیزی غیر از ابداعات مداوم و ابتکارات روزانه در برابر مسائل رفتاری باشد، بنابراین در نظر فلاسفه جدید اروپایی جنبه انسانی اخلاق بیشتر از سایر جنبه های متافیزیکی آن است. (گرگوار[۶] ،۱۳۸۰:۹۴).
اخلاق چیزی است که با رفتارهای ناشی از قانون متفاوت است؛ رفتار قانونی ریشه در مجموعه ای از اصول و مقرراتی دارد که نوع عمل افراد را مشخص می کند.
اصول اخلاقی در مدیریت به هنگام تصمیم گیری و رفتار)در رابطه با درست یا نادرست بودن آنها( از نظر اخلاقی مدیران را هدایت و راهنمایی می کند و موضوع مسئولیت اجتماعی درگستره همین مطلب قرار می گیرد و به تعهدات مدیریت مربوط می شود، یعنی به هنگام تصمیم گیری و اقدام، سازمان باید به گونه ای عمل نماید که به خیر و صلاح جامعه و خودش باشد )دفت[۷]،.( ۶۴۰:۱۳۸۴
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی

۲-۱-۲-مکاتب و نظریه های اخلاق

مکاتب و نظریه های اخلاقی را به اعتبارات مختلف می توان تقسیم بندی کرد. برای مثال، بر اساس سیر تاریخی یا بر اساس ملاحظات فرا اخلاقی مانند واقع گرا شامل طبیعت گرا و غیرطبیعت گرا و غیرواقع گرا بودن، می توان دیدگاه های مختلف را دسته بندی کرد. در اینجا به مباحث اخلاق هنجاری و تفاوت آن با فرا اخلاق پرداخته و در ادامه به تقسیم بندیهای ارائه شده پرداخته میشود (شمالی،۱۳۸۹ ). انواع رهیافت های علم اخلاق در یک تقسیم بندی به چهار مقوله تقسیم بندی می شود:
اخلاق فلسفی یا فرا اخلاق: از دریچه این رهیافت، در باب پرسشهای منطقی، شناختی و معناشناسی اخلاق، تحقیق میشود، پرسشهایی از این قبیل که “معنای خوب و بد اخلاقی چیست؟”،” راه اثبات یا توجیه احکام و گزار ههای اخلاقی چگونه است؟” و یا “آیا اخلاق جعلی است یا کشفی؟”. به طور خلاصه، دو مبحث معنا و توجیه عمده مسائل فرا اخلاق را تشکیل می دهند. این رهیافت در مطالعات اخلاقی به مسائل تجربی و تاریخی که در حیطه فعالیت های انسان شناسان، مورخان و جامعه شناسان است نمی پردازد، هم چنین به دنبال پاسخ برای پرسشهایی نظیر این که “عمل خوب و ارزشمند چه عملی است؟” و یا “چه چیزی متقتضای وظیفه یا الزام اخلاقی است؟” بر نمی آید، و چنین بررسیهایی در فرا اخلاق مورد بحث قرار نمی گیرد. از آن جا که در رهیافت فرا اخلاقی، به تحلیل و پژوهش فلسفی ماهیت گزاره ها، مفاهیم و احکام اخلاقی پرداخته می شود و به درستی و نادرستی این گزاره ها نظری ندارد، آن را اخلاق فلسفی نیز می توان نامید.
اخلاق هنجاری: این رهیافت به حوزه اخلاق، به دنبال شناسایی و تبین اساسی ترین مبانی و معیارهای درستی و نادرستی، و یا خوبی و بدی در احکام اخلاق است. اخلاق هنجاری اغلب با اصطلاحاتی کلی و نظریه هایی عام، نظیر لذت گرایی، فایده گرایی، وظیفه گرایی و نظریه های دینی به بیان ملاک درستی افعال اخلاقی می پردازد و مطالبی نظیر ” عدالت خوب است”، آن چه را برای خود می پسندی برای دیگران نیز بپسند”، و ” باید به عملی پرداخت که بیشترین فایده را برای بیشترین افراد داشته باشد”، در حوزه اخلاق هنجاری قرار می گیرد. در حقیقت وظیفه اصلی اخلاق هنجاری این است که طراحی کلی از معیارهای عمومی الزام و ارزش ارائه کند.
اخلاق توصیفی: براساس این رهیافت، اخلاق توصیفی برآنست باورها، اصول اخلاقی مورد قبول شخص، گروه و یا فرهنگی را توصیف و تبین نماید. روش تحقیقی که در اخلاق توصیفی به کار می رود، روشی تجربی- توصیفی و عملی- تاریخی است. آن گونه که انسان شناسان، جامعه شناسان، مورخان و روانشناسان در زمینه های مطالعات اخلاقی از چنین روش هایی استفاده می کنند. از این رو، گزاره ها و معرفت برآمده از اخلاق توصیفی را می توان علمی- تاریخی – توصیفی دانست، آن چنان که توصیه و دستوری را ارائه نمیکند؛ برای مثال گزاره هایی هم چون “از نظر برخی جامعهشناسان عصر اطلاعات، به منظور پیشبرد اهداف جامعه اطلاعاتی، گردش آزاد اطلاعات اقدامی پسندیده است” و یا” از نظر ادیان الهی، دروغ اقدامی ناپسند است” در حوزه اخلاقی توصیفی قرار می گیرند. هدف اخلاقی توصیفی، توصیف یا تبیین نظام ها و اصول اخلاقی موجود و عرضه شده از سوی افراد و جوامع، و از رهگذر آن دستیابی به نظریه ای درباب سرشت اخلاقی انسان است.