چند قرن پس ازمیلاد ، یک دلباخته پرشوربه نام موسی درجزیره «کرت» برپاخاسته، خودرامسیحا خواند وتمام جوامع یهودی جزیره راکه درآن زمان مرکز یهودی مهمی بود، مجذوب خود ساخت .
وی گفت می خواهم یک روزشما راازدریای مدیترانه عبورداده ، به فلسطین ببرم ودرآنجا دولت مسیحایی تشکیل دهم . یهودیان کسب وکارخود را رها کردند وجریان عادی زندگی به امید پرالتهابی مبدل شد مبنی براینکه موسای جدید،باخشک کردن دریا از طریق معجزه ، آنان را به سرزمین موعود رهبری خواهد کرد .
ایشان درمورد رسالت اوچنان یقین داشتند که همه اموال خود رابه اوتقدیم کردندومردوزن وبچه، همگی به دنبال اوبه جانب دریا به راه افتادند. وی برصخره ای که بردریا مشرف بود، ایستاد وبه مریدان خود فرمان داد که خویش رابه دریا افکنند ومطمئن باشند که دریا برای آنان شکافته خواهد شد.نتیجه امررامی توان به آسانی دریافت: جمعی غرق شدندوشماری رادریانوردان نجات دادند.(همان، ص123).
4-3 منجی در دین مسیحیت:
نشانه هایی درکتب عهد جدید(اناجیل)انجیل «متی» ، فصل24، می خوانیم:
چون که برق از مشرق بیرون می آید وتا مغرب ظاهرمی گردد، آمدن فرزند انسان نیزچنین خواهد بود .خواهند دید فرزند انسان را بر، ابرهای آسمان که می آید با قدرت وجلال عظیم، وفرشته های خودرا(یاران خود را) خواهد فرستاد باصدای بلند آواز، وآنان برگزیدگانشان را جمع خواهند نمود.
درانجیل«لوقا» ، فصل 12، آمده است:
کمرهای خود رابسته وچراغ های خود راافروخته دارید ، وشما مانند کسانی باشید که انتظارآقای خود می کشند ، تاهروقت بیاید ودررابکوبد بیدرنگ برای او باز کنید.( مکارم شیرازی، 1385 ، ص56)
پس از رفتن حضرت عیسی«ع» ، مسیحیان پیوسته درسوز وگداز وشوق بازگشت دوباره وی روزگارگذرانده اند . شوروهیجان امیدبه ظهورآن حضرت هنگام نزدیک شدن سال 1000و2000 میلادی میان مسیحیان اوج گرفت.اکنون که سال 2000 راپشت سرگذاشته اند ومسیح نیامده جمعی از آنان به دوهزارمین سال مصلوب شدن وبرخاستن وی از قبریعنی حدودسال2030میلادی دل بسته اند. به گمان این گروه ، وی درآن روزگارازآسمان فرودخواهدآمد ودرزمین قیامت برپاخواهدکرد. سپس مردم راداوری خواهدکردوگروهی را به جهنم وگروهی رابه فردوس خواهد فرستاد.(متی30:22) (توفیقی،1385 ، ص200.)
5-3-اعتقاد به منجی نزد سرخ پوستان آمریکا
درمیان قبائل سرخ پوست امریکایی … این عقیده شایع است که روزی گردسرخ پوستان ظهورخواه کردو آنها رابه بهشت زمین رهنمون خواهد کرد….، تنها از سال1890 بالغ بربیست نوع از این نهضت ها درتاریکی آمریکا ضبط شده است.(مکارم شیرازی ،1388 ، ص57)
4- مهدویت درقرآن
1-4درسوره انبیاء آیه 105 مى‏خوانیم
« و لقد كتبنا فى الزبورِ من بعد الذكرِ ان الارض یرثها عبادى الصالحون» 
یعنى ما در زبور (داود ( ع ) ) نوشتیم كه سرانجام ، وارث زمین بندگان شایسته من خواهند شد . حال یكبار دیگر متن زبور را كه در این نوشتار آوردیم بخوانید و با این آیه مقایسه كنید و ببینید كه چگونه خداوند این قسمت از زبور را محفوظ نگه داشت تا آیندگان بدانند كه حكومت زمین سرانجام به دست انسانهای شایسته خواهد افتاد و سرنوشت افراد شرور و ظالم جز نابودی نیست.
طبرسی در تفسیر آیه از امام باقر(ع) آورده است كه ایشان فرموده اند
«هم اصحاب المهدی فی آخر الزمان» (مجمع البیان ذیل آیه شریفه)
یعنی: اینان یاران حضرت مهدی در آخرالزمان هستند (همان)
مرحوم شیخ طوسی نیز در تفسیر این آیه شریفه از امام باقر(ع) روایت كرده است كه
«ان ذلك وعد الله للمؤمنین بانهم یرثون جمیع الارض» (تفسیرتبیان،1409ق،ص252)
یعنی این وعده قطعی خدا بر مؤمنان است كه آانان تمامی زمین و زمان را به ارث خواهند برد این آیه مباركه از نظر معنا به آیه پیش شباهت دارد كه می فرماید: لیستخلفنهم فی الارض
در این دو آیه چه تعبیر زیبایی به كار رفته است. تعبیر به ارث و استخلاف كه ارث انتقال ثروت از مرده به زنده و استخلاف نیز قرار دادن یكی بجای دیگری را گویند. تا همین حد به آیاتی كه پیرامون وجودگرانمایه حضرت مهدی(عج) تاویل شده است بسنده می شود، اما یادآوری می گردد كه در اینجا تنها شمار اندكی از آیات را ترسیم نمودیم و آیات شریفه قرآن در این مورد بگونه ای كه در روایات آمده بسیار است و دانشمند معاصر آقای سید صادق شیرازی در كتاب «المهدی فی القرآن» حدود 106 آیه فقط از مصادر و منابع اهل سنت در مورد امام زمان (عج) گردآوری كرده است. (.http://noorportal.net/180/182/184/58729.aspx)
که در تفسیر نمونه مکارم شیرازی در تفسیر آیه شریفه آمده است:
ظاهر آیه این است كه «هذا» اشاره به همان وعدهای است كه در آیه قبل به بندگان صالح خود در مورد حكومت روی زمین داده شده است .
2-4 روایات پیرامون قیام مهدی ( ع)
در بعضى از روایات صریحا این آیه تفسیر به یاران مهدی ( علیه السلام ) شده است : چنانكه در مجمع البیان ذیل همین آیه از امام باقر ( ع) چنین مى خوانیم : هم اصحاب المهدى فى آخر الزمان : «بندگان صالحی را كه خداوند در این آیه به عنوان وارثان زمین یاد مى كند یاران مهدی ( ع) در آخر الزمان هستند»
در تفسیر قمی نیز در ذیل این آیه چنین آمده است : ان الارض یرثها عبادی الصالحون ، قال القائم و اصحابه : «منظور از اینكه زمین را بندگان صالح خدا به ارث مى برند مهدی قائم ( ع ) و یاران او هستند»
ناگفته پیدا است مفهوم این روایات ، انحصار نیست ، بلكه بیان یک مصداق عالی و آشكار است ، و با

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.
رها گفته ایم این تفسیرها هرگز عمومیت مفهوم آیه را محدود نمى سازد
بنابراین در هر زمان و در هر جا بندگان صالح خدا قیام كنند، پیروز و موفق خواهند بود و سرانجام وارث زمین و حكومت آن خواهند. (مجمع البیان طبرسی به نقل: ttp://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=18395&AyeID=2692)
علاوه بر روایات فوق كه در خصوص تفسیر این آیه وارد شده روایات بسیار زیادی كه بالغ به حد تواتر است از طرق شیعه و اهل تسنن در مورد مهدی ( ع) از پیامبر گرامی اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) و همچنین از ائمه اهل بیت (ع) نقل شده كه همه آنها دلالت بر این دارد سرانجام حكومت جهان به دست صالحان خواهد افتاد، و مردی از خاندان پیامبر (ص) قیام می كند و زمین را پر از عدل و داد می سازد آنچنان كه از ظلم و جور پر شده باشد
از جمله این حدیث معروف است كه در اكثر منابع اسلامی از پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) نقل شده : لو لم یبق من الدنیا الا یوم ، لطول الله ذلك الیوم ، حتى یبعث رجلا صالحا من اهل بیتى یملا الارض ‍ عدلا و قسطا كما ملئت ظلما و جورا:« اگر از عمر جهان جز یک روز نماند، خداوند آن روز را آنقدر طولانی مى
كند تا مرد صالحی را از خاندان من برانگیزد كه صفحه زمین را پر از عدل و داد كند همانگونه كه از ظلم و جور پر شده است( مجمع البیان طبرسی به نقل : ttp://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=18395&AyeID=2692 )
3-4 «ونرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثین». یعنی: و ما اراده كردیم به كسانی كه در روی زمین تضعیف شده اند نعمتی گران ارزانی داریم و آنان را پیشوایان (راستین) و وارثان گردانیم
ذیل این آیه شریفه درکتاب تفسیر نمونه مکارم شیرازی آمده است:
این آیات از جمله آیاتی است كه به روشنى بشارت ظهور چنین حكومتی را مى دهد، لذا در روایات اسلامی مى خوانیم كه ائمه اهل بیت (ع ) در تفسیر این آیه اشاره به این ظهور بزرگ كرده اند
در نهج البلاغه از على (علیه السلام ) چنین آمده است : لتعطفن الدنیا علینا بعد شماسها عطف الضروس علی ولدها و تلى عقیب ذلك و «نرید ان نمن على الذین استضعفوا فى الارض »دنیا پس از چموشى و سركشى همچون شترى كه از دادن شیر به دوشنده اش خوددارى مى كند و براى بچه اش نگه مى داردوبه ما روی می آورد .(نهج البلاغه ،کلمات قصار،209) ، سپس آیه «و نرید ان نمن» را تلاوت فرمود
و در حدیث دیگرى از همان امام بزرگوار (علیه السلام ) مى خوانیم كه در تفسیر آیه فوق فرمود: هم آل محمد (ص) یبعث الله مهدیهم بعد جهدهم ، فیعزهم و یذل عدوهم : این گروه آل محمد (ص ) هستند، خداوند مهدی آنها را بعد از زحمت و فشاری كه بر آنان وارد می شود برمی انگیزد و به آنها عزت می دهد و دشمنان شان را ذلیل و خوار می كند.
و در حدیثی از امام زین العابدین علی بن الحسین (ع ) مى خوانیم : و الذی بعث محمدا بالحق بشیرا و نذیرا، ان الابرار منا اهل البیت و شیعتهم بمنزله موسى و شیعته ، و ان عدونا و اشیاعهم بمنزله فرعون و اشیاعه : «سوگند به كسی كه محمد (ص ) را به حق بشارت دهنده و بیم دهنده قرار داد كه نیكان از ما اهل البیت و پیروان آنها بمنزله موسی و پیروان او هستند، و دشمنان ما و پیروان آنها بمنزله فرعون و پیروان او مى باشند » سرانجام ما پیروز مى شویم و آنها نابود مى شوند و حكومت حق و عدالت از آن ما خواهدبود. (مجمع البیان طبرسی به نقل http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=18395&AyeID=3361.)
«ابن ابی الحدید» در این مورد می نویسد: بزرگان دینی و همفكران ما بر این واقعیت تصریح می كنند كه این بیان امیرمؤمنان علیه السلام، نوید از آمدن امام و پیشوای بزرگی است كه فرمانروای زمین و زمان می گردد و همه كشورها در قلمرو قدرت او قرار می گیرند .(ابن ابی الحدید ، 1385ق ،ص29)
آری سخن امیرمؤمنان علیه السلام بیانگر آن است كه دنیا، پس از سختی و بیداد بسیار نسبت به خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله، سرانجام به سوی آنان روی خواهد آورد. آنان بر كران تا كران گیتی حاكم و بر دشمنان كینه توز خویش پیروز می گردند. انبوه مشكلاتی كه بسان سنگ ها و صخره ها سر راه نهضت آسمانی عدالت خواهانه و مقدس آنان قرار دارد همگی رام و كنار می روند و دنیا پس از سختی و بدر فتاری با آنان، برایشان آسان و پس از تلخی و مرارتش شیرین و پس از سركشی اش خاضع و پس از گردن فرازیش مطیع آنان می گردد، و نیز از امیرمؤمنان علیه اسلام آورده اند كه فرمود:«مستضعفان یاد شده در قرآن كریم كه خداوند اراده فرموده است آنان را پیشوای مردم روی زمین قرار دهد، ما خاندان پیامبریم. خداوند سرانجام «مهدی»‌این خانواده را برمی انگیزد و به وسیله او، آنان را به اوج شكوه و عزت و اقتدار می رساند و دشمنانشان را به سختی به ذلت می كشد.» (بحارالانوار،1403ق، ص63)
اما معنای نهان این آیه شریفه غیر از معنای ظاهری و روشن آن است. آن معنا این است كه: مقصود از تضعیف شدگان در آیه شریفه، خاندان پیامبرند. مردم آنان را تضعیف نموده و بر آنان ستم كرده و آنان را به قتل رسانده و سخت ترین بیدادگری را در مورد آنان روا داشته اند
پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله در تبیین این مطلب خطاب به اهل بیت «ع» فرموده اند
«انتم المستضعفون بعدی». یعنی: شما تضعیف شدگان پس از من هستید
و این واقعیت تاریخی كه پیامبر از آن خبر داد، هیچ نیازی به اثبات ندارد تاریخ اسلامی و روند آن به صراحت و با رساترین صدای خویش گواهی می كند كه عده ای از همان روز رحلت پیامبر، خاندان مطهر او را با كمال تاسف مورد هجوم قرار دادند
و آنان را به سختی تضعیف كردند
4-4 در جای دیگر خداوند در قرآن كریم این گونه از آن حضرت نوید می دهد
«وعدالله الذین آمنوا منكم و عملوا الصالحات لیستخلفنهم فی الارض كما استخلف الذین من قبلهم و لیمكنن لهم دینهم الذی ارتضی لهم و لیبدلنهم من بعد خوفهم امناً یعبدوننی لایشركون بی شیئاً و من كفر بعدذلك فاولئك هم الفاسقون» (سوره نور، آیه 55)
«یعنی: خداوند به كسانی از شما كه ایمان آورده و كارهای شایسته انجام داده اند وعده داده است كه آنان را در روی زمین جانشین دیگران سازد، همان گونه كه مردمی را كه پیش از آنان بودند جانشین دیگران كرد و دینشان را- كه خود برایشان پسندیده است- استوار سازد و وحشتشان را به امنیت تبدیل كند، تا تنها مرا بپرستند و چیزی را با من شریک نگیرند. و آنان كه از آن پس، راه كفر و ناسپاسی در پیش گیرند»
این آیه شریفه نیز از جمله آیاتی است كه بر حضرت مهدی (عج) اشاره دارد
معنای آشكار و ظاهر آیه این است كه: خداوند و آفریدگار توانای هستی به مؤمنان و شایسته كرداران این امت وعده داده است كه آنان را جانشین دیگران سازد. و نیز به آنان وعده داده است كه قدرت و نیرو و امكاناتی به آنان ارزانی دارد كه دین مورد پسند او را در همه عرصه های زندگی پیاده كنند و شرایط وحشت بار و هراس انگیز اجتماعی و روانی خویش را به امنیت و آرامش تبدیل سازند و خداوند را بدون ترس و هراس و به صورت آشكار بپرستند و ندای حق و عدالت را به روشنی و با صدای رسا طنین افكن سازند
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
این وعده شكوهمند خدا سه بار با لام قسم و سه بار با نون تاكید مورد تاكید قرار گرفته است
امامان معصوم و آموزگاران راستین قرآن نیز در تاویل این آیه معتقدند كه وعده پرشكوه خدا تاكنون تحقق نیافته و به هنگامه ظهور حضرت مهدی تحقق خواهد یافت
امام سجاد(ع) در این باره فرمود: «بخدا سوگند كه این مؤمنان شایسته كردار شیعیان ما اهل بیت هستند و خداوند این نوید و وعده شكوه بار را بدست بزرگ مردی از ما تحقق خواهد بخشید. او مهدی این امت است و كسی است كه پیامبر در مورد او فرموده است : اگر از عمر دنیا تنها یک روز باقی مانده باشد، خداوند آن روز را آنقدر طولانی خواهد ساخت تا مردی از عترت من كه نامش، نام من است بر جهان حكومت كند و زمین را همان گونه كه به هنگام ظهور او از لبریز از ظلم و جور است مالامال از عدل و داد سازد (طبرسی ، 1380،ص690،ترجمه کرمی.)
حال که موضوع پایان نامه مربوط به « صحاح سته » می باشد ، لازم دانستم که آشنایی اجمالی با آن کتب که مهمترین کتب حدیثی اهل سنت می باشند ، داشته باشیم .
5- آشنایی با جوامع حدیثی اهل سنت 
1-5 الجامع الصحیح (صحیح بخاری) مولف آن ابوعبدالله محمدبن اسماعیل بخاری که در سال 194هجری در بخارا بدنیا آمد ودر سال 256 هجری در خرتنگ – یکی از روستاهای سمرقند وفات یافت ، اواز آنجا که پدرش در گذشت ثروت زیادی برای اوبه ارث گذاشت واو با بهره گرفتن از این ثروت برای تکمیل معلومات خود به خراسان ، عراق ، حجاز، شام ، بصره و… مسافرت نمود واز مشایخ آنها استفاده کرد.
ایشان به خاطرحفظ احادیث زیاد وتبحر درزمینه حدیث شناسی مورد تکریم عالمان عصر خود قرار گرفت که دکتر محمد عجاج الخطیب در حق وی گوید : کان واسع المعرفه ، غزیرالدمعه ،احداعلام الدنیا فی معرفه الصحیح من السقیم ومعرفه احوال الرجال وعلل الاخباروکان احد اعلام الدنیا فی الحفظ والاتقان .
«اوسرشار از دانش ، به هنگام گریه بسیاراشک می ریخت ، از سرشناس ترین افراد در ارزیابی حدیث صحیح از نا صحیح وشناخت رجال حدیث وحدیث واز اعلام جهان در حفظ واستواری در کار بود(ترجمه از ماتن)