۵-وان کرو در سال ۲۰۰۰ پژوهشی در خصوص ارتباط بین مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی در آمریکا انجام داده است. یافته های پژوهشی حاکی از ارتباط بسیار قوی بین مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی است. یافته های این پژوهش، فرهنگ مناسب برای مدیریت دانش را بدین صورت معرفی می‌کند:

• • فرهنگ مناسب برای مدیریت دانش به دانش و صاحبان آن بها می‌دهد.

• • در این فرهنگ، کارکنان انگیزه بیشتری برای کسب و انتقال دانش دارد.

• • با ایده های مختلف به نرمی برخورد می شود.

• سیستم ارزشیابی عملکرد مبتنی بر میزان مشارکت افراد در تولید دانش مؤثر است.

(۴۱-۱۱: ۲۰۰۱,Van krogh).

۶-در سال ۲۰۰۲ پژوهشی برای اخذ دکتری در رشته مدیریت بازرگانی در دانشگاه نیویورک، دانشکده بازرگانی دیگروت توسط گلد انجام شده است. این پژوهش در پی طراحی مدلی برای اثر بخشی مدیریت دانش بوده است . سایر مشخصات این پژوهش در ذیل آمده است.

یکی از متغیرهای مستقل این پژوهش فراساختار سازمانی بود که شامل فرهنگ سازمانی، تکنولوژی اطلاعات و ساختار سازمانی است. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که این متغیر در کنار سایر متغیرهای مستقل یعنی عوامل بازار (مشتری، محصول و رقبا ) و ظرفیت پردازش دانش (توانایی در کسب دانش، تبدیل دانش، به کارگیری دانش و نگهداری دانش) برای طراحی مدلی برای اثر بخشی مدیریت دانش به کار می‌روند (۱۵-۵: ۲۰۰۲,Gold).

۷-پژوهش دیگری توسط ریگانز از دانشگاه کلمبیا و مک اویلی از دانشگاه کارنجی ملون در سال ۲۰۰۲ میلادی انجام شده است. این پژوهش در راستای این پرسش اصلی شکل گرفته است که چگونه ساختار شبکه های تعاملاتی غیر رسمی بر فرایند انتقال دانش در سازمان اثر می‌گذارد؟ یافته های این پژوهش حاکی از آن است که ساختار شبکه های تعاملاتی بر میزان و نحوه انتقال دانش در سازمان اثر بسزائی می‌گذارند. در این پژوهش، محققین ‌به این نتیجه رسیده اند در سازمان هایی که ساختار تعاملاتی غیر رسمی ضعیفی وجود دارد، انتقال دانش (دانش نهفته) کمتری اتفاق می افتد. همبستگی و روابط اجتماعی قوی بر سطح رضایتمندی افراد اثر گذاشته و انگیزه بیشتری برای انتقال دانش فراهم می‌کند، ضمن آنکه به گسترش اعتماد در سازمان دامن می زند. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که دانش عمومی در سازمان و همبستگی و روابط اجتماعی ارتباط مثبت و معنی داری با میزان انتقال دانش در سازمان دارد.(Reagans&Mcevily, 2002:240-267).

۲-۱-۲-پیشینه داخلی تحقیق

۱-“بررسی اثرات سرمایه های فکری بر عملکرد سازمانی شرکت‌های تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع و معادن” تهیه شده توسط خانم عطیه بطحایی؛ به راهنمایی: عباسعلی حاج کریمی؛ استاد مشاور: محمدرضا ‌حمیدی زاده-پایان نامه کارشناسی ارشد – دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، ۱۳۸۵).

۲-“بررسی وضعیت سرمایه فکری در بین صادر کنندگان کاشی و سرامیک” تهیه شده توسط خانم فرشته لطفی زاده؛ به راهنمایی: محمد زاهدی؛ استاد مشاور: عباس منوریان-پایان نامه کارشناسی ارشد-مؤسسه‌ عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی، وابسته به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، ریاست جمهوری، ۱۳۸۵

۳-“بررسی روابط متقابل میان اجزای سرمایه های فکری (سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری، سرمایه مشتری) و اثرات آن ها بر عملکرد سازمانی شعب بانک ملت استان تهران” تهیه شده توسط آقای حمیدرضا یزدانی؛ به راهنمایی: عباس منوریان؛ استاد مشاور: آرین قلی پور-پایان نامه کارشناسی ارشد-دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت، ۱۳۸۵

۴-“تبیین نقش سرمایه فکری و سرمایه اجتماعی در مزیت رقابتی (مطالعه موردی شرکت های ایران خودرو پارس خودرو”تهیه شده توسط آقای بهروز قلیچ لی؛ به راهنمایی: اصغر مشبکی؛ استاد مشاور: علی رضائیان، سید حمید خداداد حسینی- پایان نامه دکترای تخصصی- دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۸۵

۵-“طراحی سیستم مدیریت دانش با بهره گرفتن از تکنولوژی سیستم های چند عاملی”تهیه شده توسط: فرزاد پیروی، به راهنمایی: فتانه تقی یاره، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر، ۱۳۸۶

۶-“بررسی رابطه عوامل سازمانی (ساختار، فرهنگ و تکنولوژی) وزارت کار و امور اجتماعی با استراتژی مدیریت دانش “تهیه شده: توسط ناصر عسگری، به راهنمایی: عباس منوریان، استاد مشاور: آریان قلی پور، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت و حسابداری، ۱۳۸۴

۲-۲-بخش دوم: مدیریت دانش

از اواسط دهه ۱۹۸۰ ‌به‌تدریج‌ افراد و سازمان‌ها به نقش بسیار مهم دانش در محیط های رقابتی پی بردند و در مدت زمان نسبتاً کوتاه این پدیده جهت کسب مزایای رقابتی پایدار، جایگاه خود را در بین سایر منابع تولید ثروت تثبیت نمود. اصطلاح مشهور برای معرفی این دوره، “اقتصاد ایده^[۷]” می‌باشد. اقتصاد ایده اغلب به پتانسیل نامحدود برای رشد و موفقیت های اقتصادی اشاره دارد که ‌بر اساس آن نوآوری‌های جدید و تولیدات مبتنی بر دانش امکان پذیر می‌گردد. این فرایند از اکثر جنبه‌های اقتصادی سنتی که محدود بودن فرصت‌ها را ‌بر اساس اصل کمیابی منابع فیزیکی، نیروی کار متخصص، سرمایه و غیره تصور می‌کند، متمایز است. در قیاس با تئوری های اولیه، اقتصاد ایده بیشتر به افزایش کیفیت زندگی و خلق و تولید ثروت می پردازد (Kelly,1996:149).

کارل ویگ^[۸] برای اولین بار مفهوم مدیریت دانش را در سال ۱۹۸۶ رواج داد. ویگ مدیریت دانش را عبارت از ساخت، تجدید و کاربرد و بهره برداری از دانش، برای حداکثر سازی اثر بخشی دانش سازمان و بازگشت دارایی‌های دانشی آن می‌داند. از آن زمان تلاش‌های بسیاری برای تعریف مدیریت صورت پذیرفت. با این وجود، تعریف مدیریت دانش پیچیده است و دلیل آن نیز تفاسیر متعدد حاصل از دیدگاه های مختلف و تعدد زمینه‌های مرتبط با آن می‌باشد.

مدیریت دانش را می توان به عنوان روشی برای بهبود عملکرد، بهره وری و رقابت پذیری، بهبود کارآمد کسب، تسهیم و استفاده از اطلاعات درون سازمان، ابزاری برای بهبود تصمیم گیری، طریقی برای به دست آوردن بهترین روش ها، راهی برای کاهش هزینه ها و روشی برای نوآورترشدن سازمان دید. مدیریت دانش به معنای توسعه و بهره برداری از دارایی‌های دانشی یک سازمان است که باعث تحقق اهداف سازمان گردد. در دنیای کسب و کار مدیریت دانش به مفهوم فرایند تولید ارزش از سرمایه های نامحسوس است و در واقع این نوع مدیریت نوعی تعامل میان درون و خارج سازمان یعنی مشتریان و ذینفعان است. استراتژی اصلی در مدیریت دانایی ارائه دانش لازم به هر فرد در مکان و زمان مناسب و به طریق صحیح می‌باشد (Davenport et al,1999:103).