تعیین تاثیر آزمون های عملکردی سازنده گرایی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی در پایه ششم ابتدایی.
مقایسه تأثیر استفاده از آزمون­های عملکردی سازنده­گرایی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی در پایه سوم و ششم ابتدایی.
سوالات پژوهش :
۱ . آیا آزمون های عملکردی برپیشرفت تحصیلی درس ریاضی دانش آموزان پایه سوم ابتدایی تاثیر می گذارد؟
۲٫آیا آزمون های عملکردی برپیشرفت تحصیلی درس ریاضی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی تاثیر می گذارد؟
۳٫ آیا تاثیرآزمون های عملکردی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی در دانش آموزان پایه سوم و ششم ابتدایی متفاوت است؟
جامعه :
جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان مدارس ابتدایی شهر لردگان در سال تحصیلی ۱۳۹۳– ۱۳۹۲ می باشند .
روش نمونه گیری و حجم نمونه :
برای نمونه گیری از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد، بدین صورت که: ابتدا ازبین ۲۲ مدرسه ابتدایی شهر لردگان دو مدرسه دخترانه و دو مدرسه پسرانه به صورت تصادفی انتخاب و سپس از هر مدرسه یک پایه سوم و ششم ابتدایی انتخاب شد و دو پایه به صورت تصادفی در گروه آزمایش و دو پایه دیگر در گروه کنترل قرار گرفتند. جمعا ۲۰۰ دانش آموز: ۵۰ دانش آموزاز پایه سوم و ۵۰ دانش آموز از پایه ششم در گروه آزمایش ۵۰ دانش آموزاز پایه سوم و ۵۰ دانش آموز پایه ششم در گروه کنترل بررسی شدند.
ابزار جمع آوری داده ها
۱ . آزمون های پیشرفت تحصیلی درس ریاضی پایه سوم و ششم ابتدایی
بر اساس حجم هدف ها و محتوای کتاب جدیدالتألیف ریاضی سوم و ششم ابتدایی در نیمسال دوم و همچنین جدول زمان بندی پیشنهادی درس ریاضی پایه سوم و ششم که به وسیله کارشناسان آموزش و پرورش و مولفان کتب تهیه شده است .
روایی: برای تهیه آزمون پیشرفت تحصیلی ریاضی از جدول مشخصات مربوط به این درس استفاده شد.
پایایی: پایایی آزمون پیشرفت تحصیلی ریاضی با بهره گرفتن از روش آزمون – آزمون مجدد، بدست آمد.
۲ . آزمونهای عملکردی سازنده گرایی
پس از تهیه ی جدول مشخصات این درس، بر اساس قواعد تهیه ی آزمون عملکردی (سیف،۱۳۸۹ و خوش خلق،۱۳۹۱) با کمک معلمان و متخصصین، این آزمون ها تدوین شد.
روایی: برای تهیه ی آزمون های عملکردی از نظرات صاحبنظران و معلمان استفاده شد.
پایایی: برای بررسی پایایی آزمون های عملکردی از روش پایایی مصححان استفاده شد. بدین صورت که در حین انجام آزمون ها از سوی هر دانش آموز، پژوهشگر و دبیر مربوطه حضور دارند و به طور مستقل و جداگانه فعالیت هر یک از دانش آموزان و نحوه ی انجام کار آنها روی هر تکلیف را ثبت کرده، ضریب همبستگی بین نمرات دو مصحح مذکور به عنوان شاخص پایایی محسوب شد.
روش اجرایی پژوهش
برای اجرای این پژوهش از بین کلیه کلاسهای انتخاب شده دو کلاس به صورت کاملا تصادفی انتخاب می شوند و از این دو کلاس یکی به منظور آموزش و سنجش آزمونهای عملکردی و یک کلاس به منظور گروه گواه می باشند. ابتدا پیش آزمون اجرا می شود و سپس متغیر مستقل در گروه آزمایش اعمال شد، متغیر مستقل در این پژوهش به کارگیری آزمون های عملکردی سازنده گرایی می باشد.
تعریف نظری و عملی مفاهیم
سازنده گرایی[۷]
تعریف نظری:
بنا به گفته(سانتروک[۸] ۲۰۰۴) سازنده گرایی یک رویکرد یادگیری است، سازنده گرایی یک دیدگاه روانشناختی و فلسفی است که طبق آن افراد بیشتر از آنچه را که یاد می گیرند و می فهمند خود می سازند و شکل می دهند. به طور کلی سازنده گرایی بر اندیشه استوار است که یادگیرندگان دانش خود را از تجربه هایشان به دست می آورند (سیف، ۱۳۸۹).
آزمون عملکرد ی
تعریف نظری آزمون عملکردی:
آزمون عملکرد را می توان «روش سنجشی تعریف کرد که در آن یادگیرنده با انجام تکالیف واقعی یا مشابه با زندگی واقعی توانایی خود را در استفاده از دانش و مهارت های آموخته شده برای استدلال، حل مساله، تولید محصول و یا اجرای یک مهارت ویژه نشان داده، سپس معلم با مشاهده ی عملکرد، کیفیت آن را توصیف و مورد قضاوت قرار می دهد»( خوش خلق، ۱۳۹۱).
تعریف عملیاتی آزمون عملکردی :
آزمون های محقق ساخته ای که با توجه به رویکرد سازنده گرایی در درس ریاضی پایه سوم و ششم ابتدایی تهیه شده و در آن دانش آموز با انجام تکالیف واقعی یا مشابه توانایی خود را در استفاده از دانش و مهارت های آموخته شده برای استدلال، حل مساله، تولید محصول و یا اجرای یک مهارت ویژه نشان داده، سپس معلم با مشاهده ی عملکرد، کیفیت آن را توصیف و مورد قضاوت قرار می دهد.
پیشرفت تحصیلی:
تعریف نظری پیشرفت تحصیلی:
پیشرفت تحصیلی عبارت است از معلومات یا مهارتهای اکتسابی عمومی یا خصوصی در موضوعات درسی که معمولا به وسیله آزمایش ها یا نشانه ها یا هر دوکه معلمان برای دانش آموزان وضع می کنند، اندازه گیری می شود (شعاری نژاد،۱۳۸۱).
اتکینسون و همکاران(۱۹۹۸) پیشرفت تحصیلی را توانایی آموخته شده یا اکتسابی حاصل از دروس ارائه شده یا به عبارت دیگر توانایی آموخته شده یا اکتسابی فرد در موضوعات آموزشگاهی می دانند که به وسیله آزمون های استاندارد شده اندازه گیری می شود (سیف، ۱۳۸۷).
تعریف عملیاتی پیشرفت تحصیلی:
پیشرفت تحصیلی در این پژوهش منظور نمره ای (امتیاز سطوح عملکرد در ارزشیابی توصیفی) است که دانش آموز پایه سوم و ششم ابتدایی در آزمون پیشرفت تحصیلی ریاضی محقق ساخته کسب می کند.
فصل دوم: مبانی نظری و مروری بر تحقیقات پیشین
در این فصل، مبانی نظری متغیرهای مورد مطالعه در پژوهش حاضر، مرور گردیده است. بدین صورت که درابتدا مفهوم ، اهداف و اهمیت ریاضیات سپس ارزشیابی و ارزشیابی توصیفی، تغییر نظام ارزشیابی، سنجش عملکردی، انواع و ویژگی های آن مورد مطالعه قرار گرفته و پس از ارائه مبانی نظری، پژوهش­های انجام شده مرتبط، مورد مطالعه و مرور قرار گرفته است.
ریاضیات چیست؟
انسان از زمانی که با دست های لرزان خود و به یاری انگشتان دست ها و گاه پاها، شمردن را آغاز کرد تا زمانی که توانست بر دنیای عدد مسلط شود راهی دراز و پر مخاطره را پیموده است. ریاضیات دانشی پویاست و این پویایی به خاطر بستگی آن با عمل و زندگی و دانش های دیگر است.
روزاپتر(۱۹۵۰-۱۹۷۷) ریاضی دان مجارستانی در پیش گفتار کتاب زیبای خود « بازی با بی نهایت» می نویسد:« ریاضیات در عین حال به طور شگفت انگیزی انسانی است … و روژه گورسان، استاد سابق دانشکده علوم پاریس معتقد است:« نخستین وظیفه ریاضیات ساختن و تحویل دادن چیزی به جامعه است که امروز کمتر کسی خواستار آن است، یعنی «انسان» انسانی که بیندیشد، انسانی که درست را از نادرست تشخیص دهد، انسانی که شناخت و انتشار حقیقت را بر بسی چیزها برتری دهد، انسانی آزاد نه ادم واره ای آهنی. گالیله ریاضیات را «زبان طبیعت» و گوa آن را «سلطان دانش ها» می دانست. طبیعت و زندگی سرچشمه های اصلی دانش و از جمله ریاضیات است. ریاضیات در درازای تاریخ، گاه با تجربه و آزمایش، قانون های مقدماتی حاکم بر طبیعت و جامعه را کشف می کند و گاه در درون خود پیش می رود و راه را برای شناخت دقیق تر این قانون ها و تسلط بیشتر بر آنها باز می کند و به جایی می رسد که همه دانش ها را زیر حمایت خود می گیرد و موجبی برای پیشرفت صنعت و زندگی اجتماعی می شود( شهریاری، ۱۳۷۸، ص۹).
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
مردم غالباً ریاضیات و علم حساب را معادل یکدیگر می دانند.علم حساب با اعداد سروکار دارد. اگر به برنامه تحصیلی ریاضیات توجه کنید، در خواهید یافت که تاکید آن بر کسب مهارت هایی در زمینه محاسباتی(جمع، تقریق، ضرب و تقسیم با اعداد صحیح، کسرها و اعداد اعشاری) است. تصور می کنید که این موضوعات تمام آن چیزهایی است که، کودکان شایستگی یادگیری آنها را دارند؟ ریاضیات چیزی بیش از محاسبات صرف است.چند عبارت زیر گستره وسیع ریاضیات را مشخص می کند:

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

ریاضیات مطالعه الگوها و ارتباطات است. کودکان باید دریابند که چگونه برخی اندیشه ها تکرار می شوند و از ارتباط میان مفاهیم متفاوت ریاضیات آگاه شوند.

ریاضیات یک شیوه تفکر است. ریاضیات ما را به داشتن راهبردی در سازماندهی و تجزیه و ترکیب داده ها، آن هم نه منحصراً در محاسبات، مجهز می کند.

ریاضیات هنری است که با نظم و سازگاری دورنی توصیف می شوند. ما به دلیل تاکید فراوان بر کسب مهارت های موردنیاز در ریاضی، عموماً فراموش می کنیم که کودکان را به سوی درک و کشف نظم و سازگاری اساسی در ریاضیات هدایت کنیم.

ریاضیات زبانی است که در تعریف دقیق اصطلاحات و نمادها به کار می رود و ما را در برقراری ارتباطاعات علمی و سایر ارتباطاعات در زندگی روزمره، توانا می کند.

ریاضیات یک ابزار است و این همان چیزی است که ریاضی دانان وحتی مردم عادی در زندگی روزمره به کار می برند. ریاضیات در بسیاری از حرفه ها کاربرد دارد و به عنوان وسیله ای « بحران زدا » عمل می کند. ریاضیات از ملزومات بسیاری از اشتغالات انسانی است (ریس و همکاران، ترجمه نوروزیان، ۱۳۹۰، ص۱۰).

اهداف آموزش ریاضیات
از مفهوم آموزش ریاضی نخستین سوالی که به ذهن می رسد این است که، چگونه ریاضی را آموزش دهیم؟ هنگامی که از روش کار صحبت می شود، طبعاً این سوال پیش می آید که، هدف از انجام این کار چیست؟ پس در آموزش ریاضی هم باید هدف ها را مشخص ساخت. هدف های آموزش ریاضیات، برحسب فرهنگ ریاضی یک جامعه و محتوای آموزشی آن، و در مقاطع تحصیلی مختلف، متفاوت بوده و از جامعه ای به جامعه ای دیگر تغییرپذیر است. ولی منظور اصلی از آموزش ریاضی، عبارت است از توسعه قدرت درک و فهم و استدلال، پرورش تفکر علمی، به وجود آوردن روش استدلال و تفکر منطقی و ایجاد آفرینش های فکری در متعلم.تدریس ریاضیات در مدارس ابتدایی یک هدف محدود را دنبال می کند که کاملاً واضح و آشکار است.یک فرد بزرگسال کاملاً بی سواد، قابل استخدام شدن در یک جامعه مدرن نیست. هر کسی تا حدودی باید بتواند بنویسد و حساب کند و شاید هم باید اندکی بیشتر از این ها بداند. بنابراین هدف محدود مدارس ابتدایی، تدریس مهارت های حساب، یعنی جمع، تفریق، ضرب، تقسیم و شاید کمی بیشتر از این ها و همچنین تدریس کسرها، درصد، نسبت ها و شاید بیشتر از این هاست (کریمی، ۱۳۹۰، ص۲۱).
در برنامه پیشرفته ریاضیات، هدف ما کمک به شاگردان برای یادگیری خلاقانه و منطقی است، بدین طریق که کمک شوند تا نظام ریاضیاتی را که شامل اعداد، روابط و نمادها است، برای بیان آنچه که در ذهن ایشان می گذرد، دریابند (بلانی، ترجمه کولایی نژاد، ۱۳۸۶، ص ۳).
هدف های آموزش ریاضی به طور کلی در سه مقوله قرار می گیرند:
الف- هدف های شناختی: این هدف ها در حقیقت دانش نظری و شناختی ریاضیات را تشکیل می دهند و قاعدتاً به صورت محتوا و متون درسی ارائه می شوند.
ب- هدف های عاطفی و کلیه رفتارهایی که به علاقه، احساس، نگرش ها،باورها و ارزش ها مربوط می شوند، در این مقوله قرار می گیرند. داشتن اعتماد به نفس، نداشتن اضطراب، قدرت تصمیم گیری به هنگام مسائل ریاضی، نمونه هایی از توانایی عاطفی در ریاضیات است.
ج- هدف های مهارتی:توانایی تبدیل مهارت ذهنی به عمل یا رفتار است (صفوی، ۱۳۷۹، ص۲۱).
اهداف آموزش ریاضی با توجه به دیدگاه های جدید آموزش ریاضی
در آستانه ورود به قرن بیست و یکم هدف اصلی آموزش ریاضی، ایجاد توانایی استدلال، حل مسئله، ارتباطات و همچنین تلفیق مقوله های مختلف ریاضی و ارتباط آنها با سایر مقولات است. شورای ملی معلمان ریاضی آمریکا و کانادا دیدگاه های جدید آموزش ریاضی را این طور مطرح نموده است:
« تمام دانش آموزان یاد بگیردند تا برای ریاضی ارزش قائل شوند، یعنی به کارایی و اهمیت ریاضی در جریان زندگی و در پرورش ذهن و اندیشه واقف گردند. تمام دانش آموزان بتوانند ارتباطات ریاضی وار برقرار کرده و ریاضی وار استدلال کنند و نسبت به ریاضی قدردانی داشته باشند تا دانش آموزانی بشوند که به قابلیت ها و توانایی های خود در انجام ریاضی اعتماد پیدا کرده و در نهایت، توانایی حل مسئله های ریاضی را پیدا کنند.»
با توجه به دیدگاه فوق اهداف را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
الف) دانش آموزان خواندن ریاضیات را یاد بگیرند تا بتوانند بهتر استدلال نمایند. یعنی؛ مفاهیم اساسی را که مبنای فهمیدن ریاضات است درک کنند.یاد بگیرند که این مفاهیم را ابتدا با به کار بردن کلمات و سپس با به کار بردن علائم بیان کنند. قادر شوند که روابط بین این مفاهیم را دریابند.
ب) دانش آموزان به انجام ریاضیات توانا شوند و در به کار بردن علامات ریاضی و مفاهیم و در انجام دادن محاسبات ذهنی و حدس و تخمین زدن کمیت ها در حد زندگی روزمره مهارت پیدا کنند.
ج) این همه ما را به سومین هدف آموزش ریاضیات، راهنمایی می کند که همانا توانایی حل کردن مسئله است. زیرا برای حل کردن مسئله دانش آموز باید:
۱- همه مفاهیم و مهارت ها را که قبلا یاد گرفته است به خاطر اورد.
۲-استعداد تربیت شده ای داشته باشد که بتواند از همه این دانستنی ها برای حل کردن مسئله استفاده کند.
اگر در کلاس، مفاهیم با رفتن از اوضاع محسوس به ایده های ریاضی و سپس بازگشت به اوضاع محسوس تدریس شده باشد، نیل به سومین هدف از آموزش ریاضیات به سهولت امکان پذیر می شود و مطمئن تر از زمانی خواهد بود که دانش آموز ریاضیات را دستوری و طوطی وار یاد بگیرد. شکایت عمده معلمان حساب در گذشته آن بوده است که بچه ها محاسبات را بلدند ولی نمی توانند مسئله حل کنند ( صفوی، ۱۳۷۹، ص۲۱).
چرا باید ریاضیات تدریس شود؟
جایگاه رفیع ریاضیات ایجاب می کند که عملاً در همه کشورها، دست کم تا پایین ترین سن قانونی ترک مدرسه، یک درس اجباری برای دانش آموزان باشد. در شوروی در تمامی دوران مدرسه، یک درس اجباری است. در انگلستان در طول دوره آموزش اجباری، عملاً همه دانش آموزان ریاضیات را انتخاب می کنند، هرچند الزامی به این کار ندارند. در برخی کشورهای دیگر مثل آمریکا، وضع با چنین قطعیتی روشن نیست، هر دانش آموز دست کم بعد از یک سن معین، آزادی بیشتری در انتخاب اینکه تحصیلش را با ریاضیات ادامه دهد یا نه، دارد. البته این فقط به سطح دبیرستانی آموزش مربوط می شود. ریاضیات در طول دوره ابتدایی در همه جای دنیا اجباری است. مبانی استدلالی این نظرها (اجباری بودن ریاضیات) از جمله عبارتند از: سودمندی درس، اهمیت آن به عنوان یک رشته آکادمیک، نقش آن در رشته های دیگر، تجارب خلاقانه، لذت و زیبایی که این درس می تواند ارائه کند، نقش آن در توسعه قدرت استدلال و از این قبل است (هاوسون و جفری، ترجمه ملکی، ۱۳۶۸، ص۴۹).
ریاضیات به عنوان یک تلاش انسان که علاوه بر کاربردهایش، موجب تقویت قوه استدلال، ایجاد و نظم فکری و دمیدن روح زیبایی شناسی در دانش آموزان می شود.

ریاضیات فکر کردن را می آموزد. همچنان که «ویوس»، گفت:« ریاضیات درسی است برای نمایش قدرت ذهن».

یک ویژگی عمومی عصر ما، فقدان قطعیت است که در همه جنبه های تجارت بشر تاثیر گذاشته است.

ریاضیات ذهن را نظم می بخشد و انسان در زندگی با هر مشکلی روبه رو شد مثل یک مسئله برایش جلوه می کند و سعی می کند آن را حل کند.

ریاضی به مردم قدرت می دهد که بهتر تصمیم بگیرند.

یک دلیل جزیی که می توان بلافاصله برای توجیه اهمیت آموزش ریاضیات ارائه داد این است که خیلی ساده بگوییم، تحصیل ریاضیات به این علت است که به زندگی فرد از طریق او به جامعه ای که فرد در آن زندگی می نمایدکمک می کند، یعنی ریاضیات سودمندی فردی و اجتماعی دارد.

ریاضیات قدرت تفکر در انسان را بالا می برد و مردم را تربیت می کند که فکر کنند، نقشه بکشند و افکارشان را در یک جهت اساسی تنظیم کنند (رحمانی، ۱۳۸۵، به نقل از کریمی، ۱۳۹۰، ص۲۳).