رسانی به دیگران است.(سایمونز:۱۹۹۱).در پژوهش حاضر نوع دوستی به معنای تمایل
به کمک رسانی وخدمت به دیگران به کار رفته و با توجه به این که می تواند گستره ای
از رفتارها را در بر گیرد.از دو بعد اضطراری (کمک رسانی هایی که مستلزم خطر
پذیری است)وعادی(کمک رسانی هایی که مستلزم خطر پذیری نیست)استفاده شده است.
۲/همدلی
همدلی به معنای خود را به جای دیگران گذاشتند واز منظر دیگران به جهان اطراف
نگریستن است.(ساروخانی:۲۲۴:۱۳۷۰).در پژوهش حاضر منظور از همدلی توانایی
درک احساسات وعواطف دیگران وخود را به جای دیگران قرار دادن به کار رفته و
جهت سنجش از دو بعد تجسم دیدگاه فردوپاسخ عاطفی استفاده
شده است.
۳/مسوؤلیت اجتماعی
مسوؤلیت یک الزام وتعهد درونی از سوی فرد برای انجام مطلوب همه فعالیت هایی

است که بر عهده او گذاشته شده .مسوؤلیت اجتماعی عبارت است از الزام وتعهد درونی
در مقابل دیگران(بیرهوف:۱۳۸۴).منظور از مسوؤلیت اجتماعی در پژوهش حاضر الزام
وتعهد درونی نسبت به دیگران است.و جهت سنجش ان از دو بعد تمایل به پذیرش پیامد
های رفتار وتعهد استفاده شده است.
۴/تحلیل هزینه وپاداش
تحلیل هزینه وپاداش یا محاسبه سود وضرر مفهومی است در مبادله که بر اساس ان
افراد در رفتار جمعی وکنش متقابل سعی می کنند هزینه های خود را به حداقل ومنافع
یا پاداش های خود را به حداکثر برسانند(ابرکرامبی :۱۴۹:۱۳۷۰).این هزینه ها وپاداش
ها می تواند ملموس وعینی وهم غیر ملموس وذهنی باشند(اسکید مور۷۹:۱۳۷۵).منظور
از تحلیل هزینه وپاداش در این پژوهش سود وضرر مادی است و جهت سنجش ان از
دو بعد محاسبه گری واهمیت پول استفاده شده است.
۵/ دینداری
عبارت است از التزام فرد به دین مورد قبول خویش.این التزام در مجموعه ای از
اعتقادات احساسات واعمال فردی وجمعی که حول امر قدسی ورابطه ایمانی با
او دور می زند(طالبی:۹:۱۳۸۰).در این تحقیق میزان دینداری با ۴بعد مناسکی /تجربی
ایدیولوژیکی/استنتاجی استقاده شده است.

۵-۳٫ تعریف عملیاتی متغیرها

تعریف عملیاتی سطح نظری را به سطح تجربی متصل می کند. به عبارت دیگر از طریق تعریف علمی معرف های قابل اندازه گیری برای هر یک از مفاهیم فرضیات بیان می شود. (ساعی:۷۵:۱۳۸۷).
برای سنجش متغیرهای تحقیق شاخص هایی را مد نظر قرار داده ایم.
برای سنجش نوع دوستی گویه های زیر در نظر گرفته شد: