۲-۱-۲۰-۱-۵ )دستگاه پایانه فروش POS (point o sale) :
دستگاهی که این امکان را فراهم می نماید که فروشنده کالا یا ارائه کننده خدمات ، بتواند مبلغ فروش کالا یا خدمات را از طریق کارت بانکی از خریدار یا مشتری خود دریافت نماید.قطعات اصلی این دستگاه شامل هد، کی برد، صفحه نمایش و چاپگر می باشد که به برد اصلی متصل شده اند. این دستگاه از طریق پورتهای LAN یا Dialup به بستر مخابرات متصل شده و اطلاعات را به سویچ و سرور بانک صادر کننده کارت انتقال می دهد که پس از تائید هویت و مبلغ خرید توسط بانک، تائیدیه جهت چاپ رسید و انتقال وجه به حساب فروشنده صادر می گردد.

۲-۱-۲۰-۲ ) کارت بانکی :

از جنس PVC و به طور معمول با ابعاد ۵۳٫۹۸ میلی متر در ۸۵٫۶ میلی متر تولید می گردند. دو نوع رایج آن که در بانکهای کشورمان مورد استفاده قرار می گیرد ۱- کارت مغناطیسی Magnet Card 2- کارت هوشمند Smart کارت می باشد.
۲-۱-۲۰-۲-۱)کارت مغناطیسی :
این کارت دارای یک نوار مغناطیسی بوده که اطلاعات را در سه Track برروی خود نگهداری می نماید. ساخت این کارت ها دارای استانداردهایی به نام های ISO/IEC ، ۷۸۱۰ ISO/IEC ، , ISO/IEC 4909 , ISO 8583 , ISO/IEC 7813 ، ISO/IEC 7812 ، ۷۸۱۱ می باشد.
۲-۱-۲۰-۲-۲ )کارت هوشمند :
که با نامهای « کارت چیپدار » یا « کارت با مدار مجتمع » هم شناخته میشود، کارتی است که بر روی آن مدار مجتمع نصب شده است. از این نوع کارت میتوان بهجای کارت اعتباری و کارت پول یا در سیستمهای امنیتی کامپیوتری، سیستمهای تشخیص هویت و بسیاری موارد دیگر استفاده کرد. کارتهای هوشمند از نظر اندازه و شکل ظاهری، شبیه به کارتهای مغناطیسی معمولی هستند. ولی درون این کارتها کاملاً با کارتهای معمولی متفاوت است .کارتهای مغناطیسی معمولی یک تکه پلاستیک ساده هستند با یک نوار مغناطیسی، در حالی که کارتهای هوشمند درون خود یک ریز پردازنده دارند این ریز پردازنده چون بیش از اندازه کوچک است با تکنولوژی خاصی کشت میشود (تبدیل یک ترانزیستور اندازه یک نخود به سایزی معادل کوچکتر از نوک سوزن) ریزپردازنده معمولاً در زیر یک اتصال طلایی در یک طرف کارت قرار دارد. این ریز پردازنده در کارتهای هوشمند در حقیقت جایگزین نوار مغناطیسی در کارتهای معمولی شدهاست. اطلاعاتی را که روی نوار مغناطیسی کارتهای معمولی وجود دارد میتوان به راحتی خواند، روی آن نوشت، آن را حذف کرد و یا تغییر داد. به علت وجود همین مشکل نوار مغناطیسی محل خوبی برای نگهداری اطلاعات نیست. به همین دلیل هم برای استفاده از چنین کارتهایی و تایید صحت و دریافت و پردازش اطلاعات، به طراحی شبکه های کامپیوتری گسترده جهت تبادل اطلاعات به صورت آنلاین، نیاز هست. کارت هوشمند بدون نیاز به چنین امکاناتی، به دلیل امنیت خود میتواند به صورت آفلاین اطلاعات را در خود ذخیره کرده و در صورت لزوم در محلهای مختلف از این اطلاعات بدون نیاز به اتصال به شبکه استفاده کند. ریز پردازنده در کارت هوشمند برای امنیت مورد استفاده قرار میگیرد. در واقع کارت هوشمند یک کامپیوتر کوچک است که با کامپیوتری که به دستگاه کارت خوان متصل است ارتباط برقرار میکند. تا ریزپردازنده کارت، از معتبر بودن دسترسی به کارت مطمئن نشود، به کارت خوان اجازه دسترسی نمیدهد. پس از صدور مجوز دسترسی کارت خوان میتواند همانند یک دیسک با کارت که دارای حافظه (Ram) است کار کند.
کارتهای هوشمند میتوانند تا ۸ کیلو بایت Ram) حافظه با دسترسی تصادفی برای خواندن و نوشتن اطلاعات) ، ۳۶۴ کیلو بایت ROM) حافظه فقط خواندنی) ، ۲۵۶ کیلوبایت PROM) حافظه فقط خواندنی قابل برنامه ریزی) و یک ریزپردازنده ۱۶ بیتی داشته باشند. کارت هوشمند همچنین از یک واسط سریال برای نقل و انتقال اطلاعات استفاده کرده، انرژی خود را هم از یک منبع بیرونی (مثلاً دستگاه کارت خوان) تامین میکند. ریز پردازنده هم برای انجام یک مجموعه عملیات محدود همانند رمزنگاری مورد استفاده قرار میگیرد.
۲-۱-۲۰-۲-۳ )کارت بدهی (نقدی) Debit Card :
جزء رایج ترین کارتهای مورد استفاده می باشد.این نوع کارتها تنها توسط بانکها و موسسات مالی معتبر به مشتریان ارائه می شود.مشتری می توان با افتتاح یکی از سپرده های قرض الحسنه، جاری یا کوتاه مدت ،تا سقف وجهی که نزد بانک سپرده گذاری نموده است برداشت وجه و خرید کالا یا خدمات را از درگاه های بانکداری الکترونیک بعمل آورد. اطلاعات مشخصات مشتری، شماره کارت و تاریخ سررسید انقضای کارت علاوه بر چاپ برروی کارت برروی نوار مغناطیسی Magnet کارت نیز ذخیره می شود . شایان ذکر می باشد برخی از بانکها با صدور و اتصال این کارت به سپرده جاری مشتری آنرا به نام کارت جاری Current Card عرضه می نمایند که تفاوتی به لحاظ سرویس و خدمات با کارت نقدی Debit Card ندارد.
۲-۱-۲۰-۲-۴) کارت هدیه Gift Card:
این کارت معادل وجهی می باشد که درخواست کننده آن می خواهد به کسی هدیه دهد، در واقع با رایج شدن تبادلات الکترونیکی و شناسایی نیاز بازار ، بانکها اقدام به صدور این کارتها را بعمل آورند. بعد از پیدایش و بکارگیری دستگاه های صدور و چاپ کارت در شعب این امکان فراهم گردید که مشتری بتواند طرح کارت ، متن دلخواه و مبلغ مورد نظر خود را جهت صدور و چاپ کارت از بانک درخواست نماید. همچنین سازمانها نیز می توانند به صورت انبوه در مبالغ و طرحهای مختلف و با درج آرم و متن مورد نظر برروی کارت، از این کارتهای جهت ارائه هدایا به کارکنان، مشتریان و… بهره مند شوند.
۲-۱-۲۰-۲-۵)کارت اعتباری Credit Card :
کارتی است که به دارنده آن تا سقف اعتبار تعیین شده امکان مبادله، برداشت وجه یا خرید را می دهد که امکان تجدید اعتبار در برخی از مدلهای کارتهای اعتباری وجود دارد. جهت صدور این نوع کارتها معمولاً هزینه ای بابت صدور اولیه و در صورت داشتن قابلیت تمدید هزینه اشتراک سالیانه از مشتری دریافت می شود. در پایان هر دوره یا ماه دارندگان کارت ، صورتحسابی را بابت معاملات یا تراکنشهای مالی انجام شده دریافت می نمایند که در این صورتحسابها جزئیات کلیه عملیات مالی (خرید، برداشت وجه، انتقال وجه) در طول دوره یا ماه گذشته درج شده و دارندگان کارت می بایست مبالغ بدهی کارت خود را به طور کامل تسویه نموده و یا بخشی را تسویه و الباقی را به صورت قسطی و براساس توافق از پیش تعیین شده ای طی چند ماه تسویه نمایند.کارمزد تسویه بدهی به صورت نقدی یا اقساط نیز توافقی بوده و در زمان صدور و تحویل کارت طی قراردادی که به امضاء مشتری می رسد اطلاع رسانی می گردد. در مواردی نیز کارمزد هر عملیات مالی یا تراکنش به طور خودکار از اعتبار مشتری کسر و در صورت حساب نمایش داده می شود. نمونه جهانی آن کارتهای دو شرکت بزرگ Visa Card و Master Card می باشد.
۲-۱-۲۰-۲-۶ ) کارت بدهی/اعتباری Debit & Credit Card :
کارتهایی با ماهیت دو گانه هستند به این صورت که هم می تواند به عنوان کارت بدهی استفاده شود یعنی مشتری می تواند مبالغی را به حساب کارت واریز نموده و در خریدها و برداشتهای نقدی از درگاه های الکترونیکی, از آن مبلغ استفاده نماید و هم می تواند از اعتبار کارت استفاده نماید. به این صورت که در صورت صفر بودن موجودی نقدی کارت، برداشتها و خریدها از اعتبار کسر می شود که شرایط تسویه آن همانند کارت اعتباری است. خدمات بانکی مجاز قابل ارائه آن شامل تمامی مواردی که برای کارت بدهی Debit و کارت اعتباری Credit توضیح داده شده می باشد.
۲-۱-۲۰-۲-۷ )کارت خرید یا بن کارت Payment Card or Bin Card :
کارتهای خرید یا بن کارت به آن دسته کارتهایی گفته می شود که صرفاً قابلیت خرید داشته و امکان برداشت و انتقال وجه از آنها میسر نمی باشد.این نوع کارتها هم می توانند به صورت کارت بدهی باشند یعنی در ابتداء مبالغی در آنها شارژ شده و سپس مشتری آن مبلغ را در خریدهای خود از طریق درگاه های الکترونیکی به فروشنده پرداخت می نماید یا به صورت اعتباری بوده یعنی سقف اعتباری در آن شارژ شده که مشتری تا آن سقف می تواند خرید نماید و تسویه آن همانند کارتهای اعتباری
می باشد با این تفاوت که پس از اتمام اعتبار و پرداخت بدهی دیگر قابل شارژ اعتبار مجدد نمی باشد. در واقع این کارتها را سازمانها و شرکتهای به منظور پرداخت هزینه های خواربار، پوشاک یا پاداش کارکنان خود درخواست و اقدام به شارژ آن را بعمل می آورند.

دانلود متن کامل پایان نامه در سایت fumi.ir

۲-۱-۲۰-۳ )سامانه های بانکداری مجازی:

۲-۱-۲۰-۳-۱ سامانه تلفن بانک :
ارائه خدمات بانکی از طریق تلفن ثابت را فراهم می نماید. در این شیوه بانکها با طراحی نرم افزار مربوطه و نصب آن برروی سرور مربوطه و اتصال خطوط مخابراتی ویژه E1 به کارت IVR (Interactive Voice Response) متصل به سرور تلفن بانک، این امکان را فراهم می نمایند که مشتری با برقرار نمودن تماس با شماره تلفن مربوطه ، بتوانند با راهنمایی مرحله به مرحله که توسط اپراتور خودکار تلفن گویا صورت می پذیرد، عملیات بانکی مورد نظر خود را انجام دهد.
خدمات بانکی مجاز قابل ارائه به شرح ذیل می باشد:
انتقال وجه کارت به کارت داخلی.
انتقال وجه سپرده به سپرده داخلی.
انتقال وجه بین بانکی از طریق ساتنا و پایا.
دریافت صورتحساب کارت بانکی و سپرده به صورت گویا و فاکس.
پرداخت قبوض شرکتهای خدماتی (آب,برق,گاز و…).
مسدود نمودن کارت بانکی.
پرداخت اقساط تسهیلات.
درخواست ابطال برگه چک از طریق شماره سریال مندرج برروی آن.
تغییر رمز دوم کارت.
اعلام شماره شبای بانکی سپرده.
۲-۱-۲۰-۳-۲)سامانه اینترنت بانک:
همزمان با گسترش و همگانی شدن اینترنت در سطح جهان، بانکها نیز سعی نمودند تا از این فرصت استفاده نموده تا برخی از خدمات خود را بر این بستر ارائه دهند تا جایی که امروزه ارائه خدمات بانکی از طریق اینترنت جزء خدمات ضروری هر بانک است و بانکی که این خدمت را ارائه ندهد عملاً بخش عمده مشتریان خود که تمایل به بکارگیری از خدمات بانکداری الکترونیک و مجازی
می باشند را از دست خواهد داد. با بکارگیری از این سامانه ، مشتریان بانکها می توانند در هر مکان و زمان خدمات بانکی را دریافت نمایند. در این شیوه به این صورت اقدام می شود که پس از طراحی نرم افزار Web Base توسط زبان های برنامه نویسی Java,ASP.NET و غیره ، آدرس سایت خریداری شده و با اتصال IP Valid اینترنتی که از مخابرات یا شرکتهای سرویس دهنده اینترنت دریافت می شود نرم افزار در آدرس مربوطه بارگذاری و انتشار می یابد. امنیت آن نیز در بستر اینترنت از طریق خریداری و اعمال گواهینامه SSL Secure Socket Layer)) از یکی از شرکتهای متعبر ارائه کننده آن در وب سایت اینترنت بانک می باشد. تا برقراری ارتباط میان سرویس دهنده و سرویس گیرنده ایمن گردد. به این صورت که ضمین می کند که اگر اطلاعات حین انتقال مورد سرقت قرار گرفت، برای رباینده قابل درک و استفاده نباشد که این کار را با کمک الگوریتم های رمزنگاری و کلیدهای رمزنگاری نامتقارن و متقارن انجام می دهد. خدمات بانکی مجاز قابل ارائه درآن به شرح ذیل می باشد:
افتتاح انواع سپرده های بانکی.
رویت وضعیت و موجودی تمامی سپرده ها.
انتقال وجه کارت به کارت داخلی و به کلیه کارتهای عضو شبکه شتاب.
انتقال وجه بین بانکی ساتنا و پایا.
انتقال وجه مستمر پایاجهت پرداخت اقساط تسهیلات سایر بانکها.
انتقال وجه دسته ای از یک سپرده به چند سپرده جهت پرداخت حقوق کارکنان.
دریافت موجودی کارتهای بانکی داخلی و عضو شبکه شتاب.
ارائه صورتحساب کارت ، سپرده، پرونده اعتباری (کارت اعتباری).
مدیریت چک جهت ثبت اطلاعات و مشاهده وضعیت چکهای صادره.
مدیریت تسهیلات جهت مشاهده وضعیت تسهیلات و پرداخت قسط.
پرداخت قبوض تکی و دسته ای.
خرید شارژ سیم کارتهای اعتباری.
۲-۱-۲۰-۳-۳)درگاه پیامک SMS :
با ظهور موبایل این امکان فراهم گردید که بانکها بتوانند خدمات بانکی خود را از این بستر ارائه نمایند. در این خصوص نرم افزارهای بانکی طوری طراحی گردید که پس از انجام تراکنش برداشت وجه، خرید کالا، انتقال وجه و سایر عملیات تعریف شده، پیامک آن تولید و از طریق بستر ارتباطی به شرکت سرویس دهنده طرف قرارداد با بانک تحویل می شود. شرکت سرویس دهنده نیز با اضافه کردن شماره ای که برای بانک اختصاص داده است پیامک را به اپراتور مربوطه ارسال نموده تا به مشتری تحویل گردد. همچنین بانکها می توانند از این بستر جهت اطلاع رسانی یا تبریک مناسبتها به مشتری استفاده نمایند. خدمات بانکی که از این طریق صورت می پذیرد به شرح ذیل می باشد:
ارسال پیامک در موقع واریز، برداشت و انتقال وجه از سپرده و کارت بانکی.
ارسال پیامک به به منظور یادآوری پرداخت و دیرکرد اقساط تسهیلات.
ارسال پیامک در موقع پرداخت قبوض و خرید شارژ سیم کارتهای اعتباری.
ارسال پیامک خرید کالا و خدمات از پایانه های فروش (کارتخوان) کشور با شرح کامل نام بانک و کد
پذیرنده.
ارسال پیامک در موقع واریز سود.
ارسال پیامک در موقع تغییرات در سپرده ها، تسهیلات و کارتهای بانکی مشتری.
ارسال پیامک در موقع ورود به سامانه اینترنت بانک و موبایل بانک.
ارسال پیامک در موقع برگشت چک.
ارسال پیامک در موقع افتتاح سپرده.
۲-۱-۲۰-۳-۴)درگاه پرداخت الکترونیکی (اینترنتی) E-Payment Gateway :
با بکارگیری بستر اینترنت این امکان فراهم گردیده است که پرداخت الکترونیک به عنوان یکی از بسترهای تجارت الکترونیک جایگاه ویژه ای پیدا کند، در این روش مشتریان بانکها میتوانند با بهره گرفتن از کارتهای بانکی خود، در بستر اینترنت اقدام به پرداخت بهای کالا یا خدمات ارائه شده در فروشگاه های اینترنتی را داشته باشند. نحوه طراحی و امن سازی این درگاه نیز همانند سامانه اینترنت بانک
می باشد. خدمات بانکی مجاز که از طریق درگاه پرداخت اینترنتی ارائه می شود شامل:
پرداخت بهای کالا یا خدمات از طریق تمامی کارتهای عضو شبکه شتاب.
ایجاد محیطی امن و ساده جهت وارد کردن اطلاعات کارت بانکی کاربر.
نمایش نام فروشنده، مبلغ کل خرید به عدد و حروف جهت اطمینان کاربر از صحت خرید.