در قرن ۱۲ در ایسلند قانونی تصویب شد که به موجب آن اتحادیه های تعاونی ملزم به جبران خسارت آتش سوزی در خانه اعضا می شدند.
آتش سوزی بزرگ و پرخسارت سال ۱۶۶۶ لندن که طی آن ۹۰ کلیسا و۱۳۰۰۰ خانه به کلی منهدم شد، افکار مردم انگلیس را به موضوع بیمه آتش سوزی جلب کرد و یک سال بعد از آتش سوزی بزرگ یک مؤسسه بیمه برای بیمه کردن منازل در برابر آتش سوزی تأسیس شد و تا پایان قرن ۱۷ ، چهار مؤسسه به نام‎های دفتر بیمه آتش سوزی، تعاونی بیمه آتش سوزی،انجمن دوستی و «مجمع تعاونی دوستان برای بیمه خانه ها در برابر خسارت ناشی از آتش سوزی » تأسیس شد و این مؤسسه اخیر همچنان تا قرن بیستم به صورت یک مؤسسه مستقل و موفق باقی ماند.
بیمه های عمر
در یک نوشته روی پاپیروس که در مصر کشف شده و مربوط به ۴۵۰۰ سال پیش است درج شده است که مومیاگران مصری هر موقع که یکی از کارکنان کارگاه هایشان فوت می کرد موظف بوده اند وارثان او را مورد حمایت قرار دهند.
در قرون وسطی کلیساها مجاز شدند که از معتقدین مذهبی پول هایی قبول کنند و در مقابل در پیری مبالغ معینی به آنها بپردازند. در قرن ۱۴ برای صدور بیمه نامه عمر در فلاندر )بلژیک امروزی( شرکتی تأسیس شد. اما اولین بیمه نامه عمر که سند آن امروز در دسترس است در تاریخ ۲۶ ژوئن ۱۵۶۶در «آنورس » صادر شده که در آن شخصی به مدت شش ماه در مقابل فوت ناشی از ناخوشی یا حادثه یا هر عیب دیگر در هر مکان که اتفاق افتد تحت پوشش بیمه قرار گرفته و ۲۷ نفر از تجار مختلف با امضای خود در دفترخانه ای در این شهر واقع در بلژیک کنونی تعهد کردند هر کدام مبالغی در حد سهمی را که قبول کرده اند به شخص ثالث حامل بیمه نامه بپردازند و تمام تعهدات ناشی از بیمه نامه را عملی سازند.
بیمه حوادث
قدیمی ترین بیمه حوادث، بیمه احشام است که قبل از سال ۱۳۵۰میلادی در منطقه فلاندر )بلژیک کنونی( رواج داشته است. در سال ۱۶۶۳ ، دولت هلند سربازان خود را در مقابل از دست دادن چشم، دست و یا پا در جنگ بیمه می کرد. در انگلیس بین سا ل های ۱۸۵۵ تا ۱۸۵۰ بیمه حوادث مربوط به را به آهن شروع شد.
۲-۱-۷) تاریخچه بیمه های بازرگانی در ایران
بیمه به شکل سنتی به مفهوم نوعی تعاون و همیاری اجتماعی برای سرشکن کردن زیان فرد یا افراد معدود بین افراد گروه و یا جبران آن از سوی جامعه در ایران نیز سابقه های طولانی دارد. در لو ح های گلی به جا مانده از دوره ساخت تخت جمشید در ۲۵۰۰ سال پیش، از نوعی خدمات شبه بیمه ای برای پرداخت غرامت به کارگران شاغل در ساخت بناهای این مجموعه در صورت مواجه شدن آنها با حادثه، نمونه های فراوانی درج شده است.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
علاوه بر وظایفی که حکومت ها از لحاظ نظری و یا عملی برای حمایت از مال و جان اتباع داشته اند، اصناف مختلف تشکل یافته در تشکیلات صنفی در بازارهای قدیمی ایران به طور معمول برای کمک به جبران خسارت های ناشی از حوادث ناخواسته ای که برای برخی از اعضای خود رخ می داده است، اقدام می کردند و با پیشگامی ریش سفیدان و خیّران و رؤسای صنف، ابزار کار و یا سرمایه دیگری برای عضو زیان دیده فراهم می آورند. هنوز هم نمونه هایی از این نوع همیاری اجتماعی در ایران قابل مشاهده است که در آن عنصر نوع دوستانه و خیرخواهانه بیشتر از عنصر محاسبات بیمه ای دیده می شود.
امتیاز تأسیس نخستین شرکت بیمه
بیمه به شکل حرفه ای و امروزی آن برای اولین بار در سال ۱۲۶۹ هجری شمسی ) ۱۴ سال پیش از انقلاب
مشروطیت( در کشور ما مطرح شد. براساس منابع موجود در این سال، مذاکراتی بین دولت وقت ایران و سفارت روس به عمل آمد و متعاقب آن امتیاز انحصاری در زمینه بیمه حمل ونقل برای مدت ۷۵ سال به یک فرد تبعه روس به نام «لازار پولیاکف » واگذار شد. اما ظرف مهلت سه سالی که جهت آغاز فعالیت بیمه ای برای وی در نظر گرفته شده بود، قادر به تأسیس شرکت بیمه و فعالیت های بیمه ای نشد و به همین لحاظ امتیازش لغو شد. یکسال و نیم قبل از مشروطیت، در بهمن ۱۲۸۳ ، در قرارداد پستی ایران و روس موضوع بیمه، در «باب حقوق بیمه امانات پستی » مطرح شد. در سال ۱۲۸۹ هجری شمسی )چهار سال پس از انقلاب مشروطه در ایران(، دو شرکت بیمه ای روس به نام های «نادژدا » و «کافکاز مرکوری » به تأسیس نمایندگی بیمه در ایران اقدام کردند تا به تقاضای بازرگانان روسی و ایرانی به صدور بیمه نامه برای کالاهای صادراتی و وارداتی دو طرف بپردازند.
در سال ۱۳۰۴ نمایندگی شرکت انگلیسی بیمه آلیانس در ایران آغاز به کار کرد. صدور بیمه نامه آتش سوزی و اتومبیل و پرداخت ۵۰ درصد خسارت آتش سوزی مجلس شورای ملی در سال ۱۳۱۰ طبق قرارداد بیمه، ازجمله کارهای نمایندگی بیمه آلیانس بود و نظر مثبت مجلس شورای ملی را به بیمه جلب کرد.
متعاقب آن در ۱۳۰۸ یک شرکت بیمه دیگر انگلیسی به نام یورکشایر نمایندگی خود را در ایران افتتاح کرد و دو سال بعد از آن در سال ۱۳۱۰ نمایندگی شرکت روسی اینگستراخ کار خود را در ایران شروع کرد، در سال ۱۳۱۰ قانون و نظام نامه ثبت شرکت ها در ایران به تصویب رسید و متعاقب آن بسیاری از شرکت‎های بیمه خارجی اقدام به تأسیس شعبه یا نمایندگی در ایران کردند. شرکت بیمه ویکتوریا دوبرلین اولین شرکتی بود که فعالیت خود را در رشته بیمه عمر در ایران آغاز کرد. (حافظی ،۱۳۹۱).
۲-۱-۸) نگاهی به تاریخچه بیمه عمر در ایران
اگر فرد خریدار بیمه بعد از پایان دوره قرارداد در قید حیات باشد، شرکت بیمه حاصل سرمایه گذاری و سود توافق شده را به وی پرداخت می‌کند. اگر فرد در طول مدت قرارداد فوت کند، شرکت بیمه سرمایه فوت و سود توافق شده را تا زمان فوت به ذینفع های تعیین شده می‌پردازد.
شاید شما هم بارها و بارها عنوان بیمه عمر را شنیده‌اید، اما با جزییات آن آشنا نیستید. بیمه عمر از انواع پیشرفت بیمه است که علاوه بر نوعی سرمایه‌گذاری، تضمین آینده فرد بیمه شده و افراد تحت تکفل او نیز هست.
به گزارش ایسنا قراردادی تحت عنوان بیمه عمر و سرمایه گذاری مابین خریدار بیمه و شرکت بیمه به عنوان بیمه‌گر بسته می شود.
در طول قرارداد، فرد وجوهی را به شرکت بیمه می پردازد. در این قرارداد خریدار بیمه، شخص و یا اشخاصی را به دلخواه خود به عنوان ذینفع بیمه انتخاب می کند. در واقع ذینفع کسی است که بعد از خریدار بیمه از بیمه نامه عمر سود می برد. خریدار بیمه حتی می‌تواند سهم هر یک ذینفع ها را نیز به سلیقه خود تعیین کند.
اگر فرد خریدار بیمه بعد از پایان دوره قرارداد در قید حیات باشد، شرکت بیمه حاصل سرمایه گذاری و سود توافق شده را به وی پرداخت می‌کند. اگر فرد در طول مدت قرارداد فوت کند، شرکت بیمه سرمایه فوت و سود توافق شده را تا زمان فوت به ذینفع های تعیین شده می‌پردازد.
از سوی دیگر اگر فرد خریدار بیمه در پایان دوره در قید حیات باشد، می‌تواند به جای دریافت یک‌جای سرمایه، مشمول دریافت مستمری شود (بیکایی ،۱۳۸۷) .

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

۲-۱-۹) عوامل موثر بر بیمه عمر

عوامل متعددی بر صنعت بیمه و رشد و گسترش آن تاثیر گذار است که مطالعه و شناخت فراگیر درباره ی آن ها و اقدام درزمینه ی رفع و یا کنترل اثرات منفی هر یک می تواند به نوبه ی خود در پیشرفت این بازار بالقوه؛ به ویژه در بخش بیمه های عمر تاثیر به سزایی داشته باشد از مهم ترین این عوامل حضور برخی از متغیرهای اقتصادی ؛مانند تورم و یا رکود طولانی مدت در اقتصاد یک کشور است .
عکس مرتبط با اقتصاد
درباره ی عامل تقاضای خرید می توان گفت بیمه ی عمر کالایی است که باید تقاضای بالفعل خرید درباره‎ی آن وجود داشته باشد . برخی عوامل امکان خرید و تقاضای بالفعل را فراهم کرده و برخی دیگر مانع از آن می شوند . برای مثال ، افزایش در آمد کاهش تورم و ابعاد خانوار ، تقاضای بیمه ی عمر را افزایش می دهد البته در بیشتر کشورهای در حال توسعه ؛ مانند ایران با این که ابعاد خانوار زیاد است ؛ ولی به سبب اثر گذاری عوامل متعدد دیگری تقاضا برای بیمه ی عمر چشمگیر نیست . حتی ابعاد خانوار اثر معکوس بر تقاضای بیمه ی عمر دارد .(مهدوی ،۱۳۸۹).

۲-۱-۱۰) موانع پیش روی توسعه بیمه های عمر در ایران

براساس مطالعات گوناگونی که در زمینه شناسایی موانع توسعه بیمه های عمر با رویکردهای مختلف در کشور صورت گرفته ، مهمترین موانع به چهار عامل زیر تقسیم می شود : (رشنوادی،۱۳۸۷)
۲-۱-۱۰-۱) عوامل اقتصادی :

بالا بودن نرخ تورم

پایین بودن در آمد سرانه

عدم ثابت سیاست های اقتصادی در کشور

بار تکفل بالا یا ابعاد خانواده

قابل رقابت نبودن بیمه های عمر سنتی با سایر فعالیتهای سرمایه گذاری

۲-۱-۱۰-۲) عوامل ساختاری
-عدم ارائه برنامه مناسب برای مشارکت بیمه گذاری در منافع حاصل از سرمایه گذاری ذخایر ریاضی توسط شرکت های بیمه
-فقدان فعالیت های تخصصی در زمینه بیمه های زندگی
-فقدان برنامه ریزی در زمینه آموزش و آگاهی به شبکه های فروش
-دولتی بودن شرکت های بیمه
-عدم انگیزه کافی در شرکت های خصوصی برای بازاریابی و تبلیغات به دلیل واگذاری سهم ۵۰ درصدی به بیمه مرکزی ایران و هزینه های بالای تبلیغات
-وضع قوانین و مقررات دست و پا گیر
-عدم توجه به مساله بازخرید بیمه نامه های الگوی استاندارد برای شرایط عمومی بیمه نامه
-کمبود نیروی انسانی کار آمد در عرضه خدمات بیمه ای از جمله بیمه های زندگی
-عدم انگیزه در فروشنده برای بهبود و افزایش کیفیت و مطلوبیت مداوم مهارت های حرفه ای خود
-کمبود تبلیغات مناسب و اطلاع رسانی صحیح به جامعه از طرف شرکت های بیمه
-عدم برنامه ریزی در تشخیص نیازهای بیمه گذاران بالقوه در جهت ایجاد طرح های مناسب با نیازهای اقشار مختلف جامعه
-فقدان برنامه ریزی در زمینه آموزش
-عدم تاسیس شرکت بیمه تخصصی (بشنوادی ،۱۳۸۷)
-یکی از مهم ترین مشکلات ساختاری کشورهای جهان سوم نظیر ایران این است که اختلافات طبقاتی زیادی بین دهک های جامعه وجود دارد واکثریت جامعه در سطح افراد کم درآمد و یا به عبارتی نسبتاً فقیر هستند و درصد بسیار کمی ثروتمند و مرفه و درصد کمی نیز در سطح متوسط قرار دارند .(مهدوی،۱۳۹۱).

۲-۱-۱۰-۳) عوامل اجتماعی

عدم فرهنگ سازی در جامعه از طریق رسانه های جمعی و با حمایت دولت

نا آشنایی مردم با بیمه های عمر و مترادف دانستن آنها با بیمه تامین اجتماعی

۲-۱-۱۰-۴) عوامل فرهنگی

عدم اعتقاد به اولویت خرید بیمه نامه عمر در مقابسه با سایر امکانات

فرهنگ تقدیر گرایی و توجه غیر اصولی به پدیده سرنوشت

نبود تفکر و اندیشه آینده نگر (همان منبع)

۲-۱-۱۱) جایگاه بیمه عمر در اقتصاد کشور

بیمه ی عمر با توجه به وی‍ژگی های خاص آن می تواند در فعال سازی بازار سرمایه تاثیر به سزایی داشته باشد ذخایر ریاضی تجمیع شده در شرکت های بیمه ی عمر می تواند به فعالیت های اقتصادی سود آور منجر شود . از آن جا که در بیمه ی عمر به طور معمول فاصله ی زمانی منطقی بین دریافت حق بیمه از سوی شرکت های بیمه ی عمر و پرداخت خسارت وجود دارد ذخایر ریاضی قابل ملاحظه ای در رابطه با هر قرار داد تشکیل می شود که شرکت بیمه با استفاده ی از آن ها می تواند بازار سرمایه را فعال و نقش جدی تری در فعالیت های سرمایه گذاری داشته باشد و این باعث افزایش اشتغال و رشد اقتصادی می شود.
تاثیر رشد بیمه های عمر در اقتصاد به حدی است که بسیاری از تحقیقات کاربردی به رابطه یک و یک بین آن و توسعه و رشد اقتصادی با ضرایب معنا دار بالایی دست یافته است .
مطالعه ی رند رشد بیمه به طور کل و بخصوص بیمه عمر در دهه ی گذشته بیانگر تاثیر روز افزون این بیمه در اقتصاد خانوار کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه است چنان که کنفرانس تجارت بیمه ی عمر و پرداخت خسارت وجود دارد ذخایر ریاضی قابل ملاحظه ای در رابطه با هر قرار داد تشکیل می شود که شرکت بیمه با استفاده ی بهینه از آن ها می تواند بازار سرمایه رافعال و نقش جدی تری در فعالیت های سرمایه گذاری داشته باشد و این باعث افزایش اشتغال و رشد اقتصادی می شود .
تاثیر رشد بیمه های عمر در اقتصاد به حدی است که بسیاری از تحقیقات کاربردی به رابطه یک به یک بین آن و توسعه و رشد اقتصادی با ضرایب معنا دار بالایی دست یافته است .
مطالعه ی روند رشد بیمه به طور کل و به خصوص بیمه عمر در دهه ی گذشته ، بیانگر تاثیر روز افزون این بیمه در اقتصاد خانوار کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است چنان که کنفرانس تجارت و توسعه ی سازمان ملل درجلسه ی اولیه خود در سال ۱۹۶۴ اعلام کرد ، بازار مناسب ملی بیمه یکی از لوازم ضروری رشد اقتصادی است .