. بارنت[۴۶](۱۹۹۶) در یک تحقیق وسیع ۳۰۰زوج ازدواج کرده که همه خارج از خانه مشغول بوده اند را مورد مطالعه قرار داد. نتیجه این تحقیق این بود خانم هایی که شغلهای چالش برانگیز و رضایت بخش داشتند، بهتربامشکلات خانه کنارآمدند.درگزا شی نیز توسط نور[۴۷]مطرح گردیده: خانم هایی که دارای شغلهای نامناسب بودند و رضایت شغلی نداشتند، به طور کلی ازرضایتمندی کمتری در زندگی و فشار در سطوح بالاتری داشته اند.جان بالبی (۱۹۹۰-۱۹۰۷)در این زمینه معتقد است که جدایی طولانیمدت مادر و کودک منجر به ایجاد اضطراب در کودک گردیده و در نتیجه بر ساخت عاطفی آینده کودک تأثیر گذاشته و توانایی وی را در ایجاد روابط باثبات کاهش دهد.
Job Satisfaction - رضایت شغلی
(لیوکاس ،تامپسون،گلدبرگ[۴۸] و همکاران ۲۰۱۰ ) نیز با مرور مجدد ۶۹ پژوهش که در آن اثرات استخدام مادر را بردو بعد مهم زندگی کودک یعنی پیشرفت تحصیلی و مشکلات رفتاری بررسی کرده بودند، نشان دادندکه ارتباط معنی داری بین اشتغال مادر با مشکلات برونی سازی و درونی سازی دوره کودکی و پیشرفت تحصیلی وجود ندارد.همچنین نتایج تحقیق رپتی[۴۹](۱۹۸۴) درباره خانواده هایی که زن و شوهر هر دو در آن شاغل هستند نشان داد زنانی که رضایت شغلی بالاتری دارند بیشتر از زنان خانه دار از زندگی زناشویی خود لذت می برند و احساس بهتری نسبت به فرزندان خود دارند. ولی این زنان معمولا استرس ها و گرفتاری های کاری خود را به منزل می برند( به نقل از ابوطالبی،۱۳۸۸).
کوپر اسمیت[۵۰] (۱۹۶۷) با انجام پژوهشی دریافت که شغل مادر در صورتی که وی احساس مثبتی به کارش داشته باشد، با اعتماد به نفس کودکش همبستگی دارد (به نقل کرمی،۱۳۸۴).
ﺳﺎﻛﻮ[۵۱]( ۱۹۹۳، به نقل ابو طالبی،۱۳۸۸) از ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺧﻮد ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ: زﻧﺎن ﺷﺎﻏﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﻴﻤﻪ وﻗﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر اﺷﺘﻐﺎل دارﻧﺪ از ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺰان رﺿﺎﻣﻨﺪی زﻧﺎﺷﻮﻳی درﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮی از زﻧﺎن ﺧﺎﻧﻪدار ﻗﺮار دارﻧﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ زﻧﺎن شاغلی که به طور شیفتی و ﺷﺐ ﻫﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻧﺎن ﺷﺎﻏﻞ دﻳﮕﺮ رﺿﺎﻣﻨﺪی زﻧﺎﺷﻮیی ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮی دارﻧد.هافمن(۱۹۸۴) به بازنگری پژوهشهای پنجاه ساله مربوط به اشتغال مادران پرداخت، اکثر این پژوهشها بر مبنای این فرضیه قرار داشت که اشتغال مادران بر رشد کودک اثرات منفی دارد. ارزیابی هافمن نشان داد که دختران مادران شاغل، در مقایسه با دختران مادران غیر شاغل، اعتماد به نفس بیشتر، نمرات درسی بهتر و آینده شغلی روشنتری دارند.این محقق همچنین اشاره کرد که اشتغال مادر میتواند از رهگذر افزایش درآمد خانواده موجب عزت نفس بالاتر مادر، تمایز اندک بین نقشهای زن و مرد و ایجاد یک الگوی مثبت به سود پسران و دخترانشان درزندگی آینده آنها باشد. نتایج تحقیقات نشان میدهد در بین خانوادههایی که کودک پیشدبستانی دارند، از نظر وقتی که پدران صرف مراقبت ازکودک یا کارهای مربوط به منزل میکنند، میان خانوادههایی که درآن زن و شوهر هردو شاغل هستند، با خانوادههایی که فقط مرد شاغل است، اختلاف معناداری وجود ندارد. در واقع مادران شاغل نیز ساعات کار مربوط به وظایف خانهداریشان را کاهش میدهند، ولی از مراقبت از کودک نمیکاهند، از این رو هنگامی که پدر و مادر کودک پیشدبستانی شاغلاند، هر دو تقریباً به اندازه خانوادههایی که در آنها تنها پدر شاغل است وقت صرف تعامل مستقیم با فرزندشان میکنند.
بی یر[۵۲] (۱۹۹۵)مطرح می کند که شغل مادر بیشتر بر روی سبک فرزندپروری تاثیر می گذارد و این سبک نیز به نوبه خود به عنوان یک متغیر واسطه ای روی پیشرفت تحصیلی فرزندان تاثیر دارد (به نقل خانجانی ومحمود زاده ۱۳۹۲).(لوپز[۵۳] و همکاران، ۲۰۰۹، گیلمن[۵۴] و همکاران ۲۰۰۶)شواهد علمی مختلف مؤید مزایای کودکانی که دارای سطح بالای امید، رضایت از زندگی و خود ارج نهادن هستند بر تکامل و پیشرفت تحصیلی و رفتاری آنان می باشند. بطور مثال امتیازات بالای امیدواری در دانش آموزان نوجوان با عزت نفس بالاتر، رضایت کلی از زندگی، سازگاری فردی و زمان و بهزیستی روانشناختی همبستگی داشت.
مک فارلین(۲۰۰۵ به نقل از رضایی و دیگران، ۱۳۸۶ ) در یک پژوهش بین المللی دریافت که جوعاطفی خانوادگی، پایگاه اجتماعی اقتصادی، توانایی شناختی مادر، رضایت شغلی و تحصیلات او در دانشگاه و ترجیحات اولیه برای شکل گیری خانواده با عملکرد مدرسه ای فرزندان رابطه دارند و اگر معلمان به نقش والدین در عملکرد مدرسه حساس باشند، می توانند از آنها برای بهبود عملکرددانش آموزان استفاده کنند(به نقل محبی نور الدین ون وهمکاران،۱۳۹۰).
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
(سیگلمن ،رایدر[۵۵]، ۲۰۰۹ ) نوجوانانی که در دوران کودکی از روابط ایمن با والدینشان بهره مند بوده اند،دارای رفتارهای سازگارانه می باشند این نوجوانان از اعتماد به نفس برخوردارند ودر مدرسه عملکرد تحصیلی مطلوبی دارند.(هابنر و همکاران، ۲۰۰۰، سیدنر[۵۶] و همکاران، ۱۹۹۷) براساس مطالعات گذشته که نشان دادند ارتباط مثبت و معنی دار بین پیشرفت تحصیلی سلامت روان و متغیرهای مثبت روانشناختی وجود دارد
گیل و روبرتز[۵۷](۱۹۹۹ ) در پژوهشی، ارتباط بین اشتغال مادر و پیشرفت تحصیلی سازگاری تحصیلی را بررسی نموده اند، نتایج پژوهش آنها این بودکه وضعیت اشتغال مادربه تنهایی اثرمتفاوتی بررشد کودکان ندارد،درعوض اشتغال مادربا رشد کودکان ازطریق متغیرهای میانجی یا واسطه ای مرتبط است. (اسکیتا[۵۸] ۲۰۰۲)
.بوسارد[۵۹] (۱۹۶۰) نشان می دهد که افزایش تعداد فرزندان از برقراری ارتباط نزدیک بین والد و کودک جلوگیری می کند. هترینگتون (به نقل از همان منبع) بیان می کند که والدین خانواده های پرجمعیت به جای برقراری ارتباط با فرزندان خود، سعی می کنند آنها را بیشتر تحت کنترل خود قرار دهند و کنترل ها شدید و خصمانه است.
.جوزف[۶۰]( ۱۹۸۵ )در برسی مطالعات انجام شده ۱۷ ساله در مورد عوامل مؤثر عاطفی بر پیشرفت تحصیلی در درس علوم انگیزش ، اضطراب و حمایت معلم مهم ترین عوامل گزارش شده اند.
فارل[۶۱] (۱۹۸۰ به نقل حسینی نسب،خضر لوی مقدم،۱۳۸۸) بنا به نتایج پژوهش خود اعتقاد دارد مادرانی که نگرشی همخوان با کار خویش دارند،دارای کودکان با کفایت بیشتر و سازگاری بهتری در مدرسه هستند نسبت به کودکانی که نگرش مادران آنها به کار با رفتارکاریشان ناهمخوان است. همچنین شواهد زیادی نشان داده است که مادران شاغل دیدگاه سنتی کمتری نسبت به بچه داری دارند.
(مک کارتی،۱۹۸۴)آنها اضطراب جدایی کمتری از کودکانشان دارند (دامون[۶۲]۱۹۷۷)آن ها به شغل و حرفه شان بیشتر علاقه مند و متعهد هستند.
(گرین برگر و گلد برگ،۱۹۸۹)به هر حال به نظر اتکینسون و همکاران ( ۱۳۷۳) احتمال دارد کمبود تحریک فکری که از اشتغال مادر ناشی می شود، اثر معکوسی هم بر دختران و هم پسران داشته باشد.دینگ، لهرر، روزن کویست و آدوراین -مک گوورن[۶۳] (۲۰۰۹) در پژوهشی نشان دادندکه سلامت روانی پایینتر با پیشرفت تحصیلی ضعیف مرتبط است. سیگفوس دوتیر،آلگرانت[۶۴](،۲۰۰۶) و اسپرناک، اسکاتربائر و رامی [۶۵]( ۲۰۰۷ )، داتر و استوروم کریست جاننسو آلگرانت[۶۶](۲۰۰۶)نشان دادند که دانش آموزان دارای بهداشت روانی ضعیف نمرات پیشرفت تحصیلی پایین تری دارند. در مقابل
نتیجه تصویری درباره سلامت روانی
نتایج پژوهشهای رادزیزوسکا [۶۷]و همکاران(۱۹۹۶)ریچارد سون [۶۸](۱۹۹۳)کئدل ودیوس[۶۹](۱۹۸۶) نشان داده است که میان سلامت روانی پایین و پیشرفت تحصیلی پایین، ارتباط وجود دارد.
رابطه سلامت روانی وپیشرفت تحصیلی مورد توجه محققان زیادی قرار گرفته است. تئلول، لان و وتسون (۲۰۰۷)درپژوهشی نشان دادند که حالات خلقی مثبت، خودکارآمدی و اهداف مرتبط با خود، ۲۰ درصد واریانس عملکرد تحصیلی را پیش بینی می کنند. در صورتی که شعیری و عطری فرد( ۱۳۸۵ ) درپژوهشی بر روی دانشجویان، بین سلام تروانی و پیشرفت تحصیلی رابط هی معنی داری به دست نیاوردند(ابوالقاسمی؛جوانمردی،۱۳۹۱).پاتن،گلدنبرگ(۱۹۹۹ ) در پژوهشی نشان دادند که اضطراب و افسردگی می توانند موفقیت تحصیلی را تحت تأثیر قرار دهند. اشتغال زنان در چگونگی توزیع قدرت در خانواده نقش مهمی دارد که خود رضایت مندی از زندگی خانوادگی را به دنبال خواهد داشت، تحقیقی که درسال ۱۹۶۶ توسط میشل انجام شد نوعی همبستگی را بین اشتغال زنان و توزیع عادلانه ترنقش ها و وظایفشان می داد. با بررسی دقیقترنحوه ی توزیع وظایف خانگی،که امورخانه داری ورسیدگی به دخل وخرج،خرید لباس،مراجعه به فروشندگان وتدوین ورقه مالیاتی راشامل می شود. میشل نشان داده است که در مورد زنان شاغل این وظایف به نحوی عادلانه تر بین زوجین تقسیم می شوند. زنانی که درمشاغل مدیریتی کار می کردند بیشترین میزان کمک را از شوهران خود دریافت می کردند (سگالین، ۱۳۷۰[۷۰]).نتایج پژوهش ولز،کارت رایت وهات[۷۱]( ۲۰۰۴ )نشان می دهد که بیمارانی که دارای اختلال اضطرابتعمیم یافته و اختلال وسواس فکری – عملی هستند در مقایسه با افراد غیربیمار از نظر توانش شناختی درسطحی پائین تر قرار دارند.
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی
لوینسون[۷۲] ( ۱۹۹۳به نقل ،محمد امینی؛۱۳۸۶ ) داشتن تصویری مطلوب از خود وآینده،زمینه ساز تلاش های سودمند وپیشرفت گرا است.وموجب بهبودمؤ لفه های سلامت روانشناختی می شود.
به اعتقاد لاگاردیا، ریان، کوچمن و دسی[۷۳](۲۰۰۲ ) والدینی که محیط امن و همراه با صمیمیت برای فرزندان خود فراهم می کنند، ارضای نیازهای روانشناختی آنها را تسهیل خواهند نمود و از این طریق به بهزیستی و سلامت روانی آنها کمک می نمایند. (کریگ و بیت من[۷۴]، ۲۰۰۸) مطالعات از آثار منفی اشتغال مادر بر وضعیت روان شناختی فراتر رفته اند و نشان داده اند، از آنجایی که مادران شاغل زمان کمتری برای نظارت بر فعالیت های روزانه کودک خود دارند و چون در خانه نیستند فرزندان آنها بیش از کودکان مادران خانه دار از تلویزیون استفاده می کنند ودارای تمرکز کمتر بوده و از غذاهای فست فود که سریع تر آماده می شوند بیشتراستفاده می کنند، در نتیجه در صد بالاتری از آنان نسبت به فرزندان مادران خانه دار از وزن اضافی و در نتیجه مشکلات ارتباطی با دیگران و عزت نفس پایین تر برخوردارند(براون،بوروم،نیچولسون[۷۵] و همکاران، ۲۰۱۰).اما نتایج برخی از مطالعات دیگر نه تنها این پیامدهای منفی را به دست نیاورده اند بلکه حتی از پیامدهای مثبت اشتغال مادر نسبت به عدم اشتغال صحبت می کنندبرای مثال مطالعات(کنوکس، میلر وگنتین[۷۶]،۲۰۰۰) موید آن بود که فرزندان زنانی که وضعیت مالی ضعیفی دارند و شاغل نیستند یا دارای مشاغل زودگذر هستند نسبت به زنان شاغل دائمی مشکلات رفتاری بیشتری دارند. پژوهش ها آشکار ساخته انددرآمد اضافی که از اشتغال مادران به دست می آید باعث کاهش سطح استرس می شود و احتمال ابتلا به افسردگی مادر و به تبع آن مشکلات رفتاری کودک را کاهش می دهد (برگر، بروکس،گان، پاکسون و فوگل ،۰۰۷ ۲).
در پژوهشی که هوسن[۷۷] (۱۹۶۷) در انجمن بین المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در درس ریاضیات انجام داد، یک رابطه مثبت بین پیشرفت تحصیلی با وضعیت اقتصادی – اجتماعی خانواده دیده شد.
.هالت[۷۸] (۲۰۰۸)کودکی که در کنار بزرگسالان تحصیلکرده واهل مطالعه وبا حوصله پرورش یافته و بزرگ می شود مسلما پیشرفت تحصیلی او از سایر کودکانی که ازچنین محیط مساعدی بی بهره اند به مراتب بالاتر است.پاتن[۷۹] و گلدنبرگ (۱۹۹۹)در پژوهشی نشان دادکه اضضطراب وافسردگی می توانند موفقیت تحصیلی را تحت تأثیر قرار دهند.سلیگمن ورایدر (۲۰۰۹)از طرف دیگر، نتایج برخی تحقیقات نشان می دهند که کمیت ارتباط والد- فرزند مهم نیست، بلکه کیفیت این رابطه است که در شکل گیری دلبستگی ایمن و مرتفع نمودن نیازهای کودک مؤثر است.گلد و اندرسون[۸۰] (۱۹۷۹، به نقل بیابانگرد، ۱۳۷۶) در پژوهشی دریافتند که نوجوانان دارای مادران شاغل درمقایسه با نوجوانی که مادران آنها خانه دار هستند، از احساس خود ارزشمندی، سازگاری، تعلق خاطر به خانواده و حمایت اجتماعی بیشتری برخوردار هستند.
۲-۵-جمع بندی
پژوهشهای انجام شده درایران وخارج از کشور نشان دهنده این است که سلامت روانی دختران نوجوان که مشغول به تحصیل در مقطع راهنمای می باشند ارتباط با اشتغال مادران آن ها ندارد.همچنین تحقیقات نشان دهنده این است که سلامت روان بر پیشرفت تحصیلی تاثیر مثبت داردو دخترانی که دارای سلامت روان هستند پیشرفت تحصیلی آن ها در سطح بالا می باشد.دیگر نتایج تحقیقات حاکی از این است که اشتغال مادران نه تنها مانع پیشرفت فرزندش نیست بلکه به او کمک می کند تا در انجام امور شخصی خود دارای استقلال باشد واز پیشرفت تحصیلی مناسبی بر خوردار باشد. فرضیه های که در این پژوهش مطرح شده است سعی بر این دارد تا این موضوع را مورد بررسی قرار دهد.
-۲-۶-فرضیه های پژوهش
فرضیه های اصلی
«بین سلامت عمومی دختران دارای مادران شاغل با دختران دارای مادران خانه دار تفاوت معناداری وجود دارد.»
«بین پیشرفت تحصیلی دختران دارای مادران شاغل و دختران دارای مادران خانه-دار تفاوت معناداری وجود دارد.»
۲-۶-۱-فرضیه های فرعی پژوهش
«متغیرهای جمعیت شناختی (سن مادر، تحصیلات مادر و تعداد فرزندان) سهم قابل توجه ای از پیشرفت تحصیلی دختران دانش آموز را تـبیین می کند».
«متغیرهای جمعیت شناختی (سن مادر، تحصیلات مادر و تعداد فرزندان) سهم قابل توجه ای از سلامت عمومی دختران دانش آموز را تـبیین می کند».
«ابعاد رضایتمندی شغلی مادران (ماهیت کار، سرپرستی، حقوق، ارتقاء شغلی، همکاران و محیط کار) سهم قابل توجه ای از پیشرفت تحصیلی دختران دارای مادران شاغل را تـبیین می کند».
«ابعاد رضایتمندی شغلی مادران (ماهیت کار، سرپرستی، حقوق، ارتقاء شغلی، همکاران و محیط کار) سهم قابل توجه ای از سلامت عمومی دختران دارای مادران شاغل را تـبیین می کند».
۲-۷- تعا ریف عملیاتی واژه ها
۲-۷-۱- تعریف مفهمومی سلامت روان
بهداشت روانی علمی است برای بهزیستی و رفاه اجتماعی که تمام زوایای زندگی از محیط خانه گرفته تا مدرسه،دانشگاه،محیط کار ونظایر آن ها را در بر می گیرد.در بهداشت روانی آنچه بیش از همه مد نظر است،احترام به شخصیت و انسانی است وتا هنگامی که احترام فرد بر قرار نشودسلامت فکر،تعادل روان وبهبود روابط انسانی معنی ومفهومی نخواهد داشت .روی این اصل بهداشت روانی را دانش یا هنری می دانند که به افراد کمک می کند که با ایجاد روش های صحیح روانی وعاطفی بتواندبا محیط خود سازگاری حاصل نموده وبرای حل مشکلات از راه های مطلوب اقدام نماید(میلانی فر ۱۳۷۹)
۲-۷-۲تعریف عملیاتی سلامت روان
منظور از سلامت روان در این پژوهش نمره ای است که فرد در آزمون سلامت روان(GHQ 28 )کسب می کنند.هر چه نمرهه فرد کمتر باشد از سلامت روان بالای برخوردار خواهد بود.برعکس داشتن نمره بالا نشانگر برخورداری از سلامت روانی کمتر است.
۲-۷-۳- تعریف مفهمومی پیشرفت تحصیلی
سنجش عملکرد یادگیرندگان و مقایسه نتایج حاصل با هدف های آموزشی از پیش تعیین شده به منظور تصمیم گیری در این باره که آیا فعالیت های آموزشی معلم وکوششهای یادگیری دانش آموزان به نتایج مطلوب رسیده است.(سیف، ۱۳۸۰ به نقل ایازی نیا،۱۳۸۳).
۲-۷-۴-تعریف عملیاتی پیشرفت تحصیلی
معدل نمره های نوبت اول سال تحصیلی ۱۳۹۳-۱۳۹۲ دانش آموزان انتخاب شده در نمونه پژوهش می باشد.
فصل سوم
(روش تحقیق)
۳-۱مقدمه:
در این فصل،جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری، ابزار های استفاده شده در پژوهش، طرح پژوهشی ،روش اجرا و روش های آماری استفاده شده برای تجزیه و تحلیل داده ها، معرفی خواهند شد.
۳-۲ طرح پژوهش:
طرح پژوهش حاضر با توجه به اهداف تحقیق، ماهیت و موضوع پژوهش،از نوع پژوهش های علی و مقایسه ای می باشد.برای بررسی توزیع ویزگی های یک جامعه آماری روش تحقیق علی مقایسه ای به کار می رود.
۳-۳- جامعه آماری:
جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان دختر دوره راهنمایی درسال تحصیلی (۹۳-۱۳۹۲) شهر شیراز تشکیل می دهند.
۳-۳-۱ -حجم نمونه و روش نمونه گیری:
نمونه این پژوهش شامل۲۰۰ نفر از دانش آموزان دختردوره راهنمایی شهر شیراز بودند که با در نظر گرفتن سه ملاکِ سلامت روان،پیشرفت تحصیلی بر اساس شاغل ویا غیر شاغل بودن مادرانشان انتخاب شدند.. برای نمونه گیری در این پژوهش از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده است.نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای زمانی به کار برده می شودکه انتخاب گروهی ازاعضا امکان پذیرتر وآسان تراز انتخاب اعضای جامعه باشد. ودر چند مرحله انجام می شود. (دلاور،۱۳۹۱).
۳-۴-ابزارهای جمع آوری اطلاعات:
برای جمع آوری داده ها واطلاعات از پرسشنامه سلامت عمومی[۸۱] (GHQ) گلدبرگ وهیلر ،پرسشنامه رضایت از شغل) JDI ) وپرسشنامه دمو گرافیک استفاده شده است.لازم به ذکر است که برای سنجش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از معدل نمرات نوبت اول آن ها استفاده شد.
۳-۴-۱-پرسشنامه سلامت روانی گلد برگ و هیلر(GHQ28).
این پرسشنامه ۲۸ ماده دارد که توسط گلد برگ و هیلر(۱۹۷۹)با روش تحلیل عاملی ساخته شده است و دارای چهار مقیاس می باشد. علائم جسمانی- اضطراب – افسردگیو اختلال در کنش اجتماعی را می سنجد و هر مقیاس هفت سوال دارد.ﻓﺮم اﺻﻠﻲ آن دارای ۶۰ ﺳﺆال اﺳﺖو ﻓﺮﻣﻬﺎی ﻛﻮﺗﺎه آن از ۱۲ ﺗﺎ ۲۸ ﺳﺆاﻟﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﻬﻴﻪ و ﺑﻪ ۳۸ زﺑﺎن ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪه و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت روان ﺳﻨﺠﻲ ﺑﺮ روی آن در ۷۰ ﻛﺸﻮر ﺟﻬﺎن ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﻴﺪه است (ابراهیمی و همکاران، ۱۳۸۶). در ایران فرم ۲۸ سوالی آن هنجاریابی و مورد استفاده قرار گرفته است. زیرمقیاس های این پرسشنامه به ترتیب نشانه های بدنی، اضطراب، اختلال در عملکرد اجتماعی و افسردگی اساسی می باشند. این پرسشنامه یکی از پر کاربردترین پرسشنامه های موجود در امر پژوهش می باشد.مطالعات انجام شده حاکی از اعتبار و پایایی بالای این پرسشنامه می باشد نتایج فرا تحلیل ۴۳ پژوهش که توسط ویلیامز- ماری(گله برگ۱۹۸۸) انجام شد میانگین حساسیت ۸۴٫ ۰،و متوسط ویژگی ۸۲٫ ۰، بدست آمد. همچنین نتایج بررسی مقدماتی در گیلان توسط یعقوبی- نصرو شاه محمدی (۱۳۷۴)نشان داد که حساسیت این آزمون در بهترین نمره برش ۲۳ برابر با ۵/۸۶ . ۰،و ویژگی آن برابر با ۸۲٫ ۰ ،می باشد. ضریب پایائی و بازآزمایی و آلفای کرونباخ در این مطالعه با۸۸٫ ۰،بدست آمد. از جمله ابزارهای مورد استفاده در بررسی سلامت روانی افراد جامعه و مطالعات ایپدمیلوژی اختلالات روانی پرسشنامه و سلامت روانی می باشد که توسط گلد برگ در سال ۱۹۷۲ ابداع شده و هدف از طراحی آن کشف و شناسایی اختلالات روانی در جامعه –مراکز درمانی و موقعیت های مختلف بوده است ملزم اصلی و اولیه این پرسشنامه مشتمل بر ۶۰ سوال بوده که بررسی سلامت روان فرد در ماه اخیر می پردازد و شامل نشانه های از افکار و احساسات نابهنجار و رفتارهای [۸۲]اجتماعی قابل مشاهده است این پرسشنامه بطور مکرر مورد تجدید نظرقرارگرفته وبصورت فرمهای ۱۲و۲۸و۳۰و۶۰سوالی دردسترس می باشد در این پژوهش از فرم ۲۸سوالی پرسشنامه سلامت (۱۹۸۱و۲۸)که سوالات آن دربرگیرنده ۴خرده مقیاس میباشد و هریک ازآنهادارای ۷سوال هستند استفاده شده است سوالات هرخرده مقیاس به ترتیب پشت سرهم آمده به گونه ای که ازسوال۱تا۷مربوط به مقیاس علائم جسمانی ازسوال ۸الی ۱۴ مربوط به مقیاس اضطراب ازسوال۱۵الی۲۱مربوط به مقیاس اختلال درعملکرد اجتماعی وازسوال۲۲الی۲۸مربوط به مقیاس افسردگی می باشد.
دو روش نمره گذاری برای پرسشنامه ها وجود دارد یکی از روشها سنتی است که در گزینه ها بصورت (۰-۰-۱-۱)نمره داده میشودوحداقل نمره صفر وحداکثرنمره درپرسشنامه برابر ۲۸خواهدبودنقطه برش این آزمون براساس روش نمره گذاری سنتی نمره۶می باشد(نوربالاوهمکاران ۱۳۸۱)روش (نوربالا وهمکاران ۱۳۸۱)روش دیگر نمره گذاری لیکرت می باشد که گزینه ها بصورت (۳-۲-۱-۰) نمره داده می شوند و حداقل نمره صفر و حداکثر نمره آزمودنی در این روش ۸۴ خواهد بود. نقطه برش ای آزمون براساس نمره گذاری لیکرت و نمره ۲۳ می باشد (یعقوبی و همکاران ۱۳۷۴) در این پرسشنامه آزمودنی باید با توجه به وضعیت خود از یک ماه گذشته تا زمان حال به تکمیل پرسشنامه بپردازد. نمرات بالا در این مقیاس به عدم وجود سلامت روانی کافی یا احتمال روانی اشاره می کند و هر قدر نمره پائین تر باشد به وجود سلامت روانی اشاره می کند. ضریب پایای این پرسشنامه در تحقیق کلانتر و احمدی (۱۳۵۷) در هر یک از خرده مقیاسها با روش های آۀفایی کرونباخ و تنصیف عبارتنداز: ۹۲٫ ۰ – ۸۸٫ ۰- ۹۱٫ ۰-۸۳٫ ۰-۷۵٫ ۰ – ۶۹٫ ۰ – ۸۸٫ ۰ – ۸۹٫ ۰- (۱%>پ) همچنین اعتبار این پرسشنامه ۶۷٫ ۰ ،الی ۷۶٫ ،۰و پایای تنصیف ۸۳٫ ۰و پایائی باز آزمایی ۸۵٫ ۰ گزارش شده است. آلفا برای کل نمونه ۸۹٫ ۰، است که حد مطلوبی است همچنین ضریب پایائی این پرسشنامه در هر یک از خرده مقیاسها با روش آۀفای کرونباخ به ترتیب عبارتنداز: ۷۵٫ ۰ – ۷۳٫ ۰ – ۸۰٫ ۰- ۸۵٫ ،۰می باشد.
۳-۴-۲-پرسشنامه رضایت از شغل (JDI)
شاخص توصیف شغل JDI نخستین بار توسط اسمیت کندال و هیولین (۱۹۶۹) در دانشگاه کرنل آمریکا تدوین شده است و از آن پس در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.شاخص رضایت از شغل JDI در قالب ۶ مقوله شامل: ماهیت کار، سرپرستی، همکاران، ترفیعات، حقوق و مزایا و شرایط محیط کار، فرد را مورد ارزیابی قرار می دهد.
این پرسشنامه که توسط اسمیت و هیولین (۱۹۶۹) ساخته شده است، یکی از رایج ترین و دقیق ترین ابزارهای خشنودی شغلی است. عبارات آن جنبه توصیفی داشته و شش نوع خشنودی را ارزیابی می کند که عبارتند از: ۱- ماهیت کار ۲- سرپرستی ۳- حقوق ۴- ارتقاء (پیشرفت) ۵- همکاران ۶- محیط کار. در فرم اصلی پرسشنامه هر جنبه خشنودی شغل روش اجرا و نمره گذاری در یک صفحه جدا قرار گرفته و در بالای صفحه عنوان آن و در زیر آن عبارت مختلف مربوط به آن جنبه نوشته شده است. این پرسشنامه در ایران توسط دکتر شکرکن ترجمه و توسط تعدادی از دانشجویان ارشد مورد استفاده قرار گرفته است. در مورد اعتبار شاخص توصیف شغل با بهره گرفتن از روش اعتباری صوری و نظر ۵ تن از متخصصین و اساتید دانشکده علوم تربیتی و اقتصاد دانشگاه اصفهان، این آزمون دارای اعتبار تشخیص داده شده است و با بهره گرفتن از نظر اساتید فوق و نیز روش اعتبار محتوایی این آزمون می توان رضایت شغل و مقوله های مختلف آن را در حد بالایی پوشش دهد. در مورد محاسبه همبستگی و استواری درونی شاخص توصیف شغل از روش آلفای کرونباخ به ترتیب این ضرایب به دست به دست آمد: ماهیت کار(شغل) ۰٫۸۰، سرپرست (مسئول مستقیم) ۰٫۸۹، همکاران ۰٫۸۷، ترفیعات(ارتقاء) ۰٫۹۰، حقوق و مزایا ۰٫۹۰ و محیط کار ۰٫۸۰٫تحلیل عاملی انجام شده بر این آزمون توسط مرائی بیانگر آن است که شاخص توصیف شغل، دارای دو عامل اصلی «بازده شغلی» که ۳۴٫۱۶ درصد واریانس کل آزمون را تبیین می کند و مولفه های ترفیع، حقوق و محیط کار، دارای بیشترین بارهای عامل در آن هستند. عامل دوم بین فردی که ۹۴/۲۷ درصد واریانس کل آزمون را تبیین می کند و مولفه های ماهیت کار، رضایت از سرپرست وهمکاران در آن دارای بیشترین بارهای عاملی هستند.
پایایی پرسشنامه JDI از طریق ضریب آلفای کرونباخ بررسی شده است که در سطح آلفای ۰٫۱۰ معنی دار بوده است (۹۳%)، که این حاکی از پایایی بالای ابزار اندازه گیری است.مطالعات انجام شده توسط اسمیت، کندال و هیولین (۱۹۶۹)، کندال و هیولین (۱۹۷۲) ضریب پایایی آن را ۰٫۶۲ تا ۰٫۸۹ و برای خرده آزمون ها در مطالعه اول بین ۰٫۵۹ تا ۰٫۹۲ و در مطالعه دوم ۰٫۶۲ تا ۰٫۹۳ گزارش نموده اند. در ایران برای اولین بار ارشدی و همکاران (۱۳۶۹) در پژوهش خود بر روی کارکنان صنعت نفت جنوب پایایی کل را ۰٫۷۱ و برای خرده آزمون ها بین ۰٫۷۳ تا ۰٫۸۵ گزارش نمودند و غنی (۱۳۷۳) در مطالعه ای بر روی معلمان مدارس راهنمایی اهواز، ضریب پایایی کل را ۰٫۸۵ و در خرده آزمون ها بین ۰٫۶۵ تا ۰٫۸۹ بدست آوردند. عطار (۱۳۷۴) در مطالعه ای بر روی کارکنان یک مجتمع صنعتی ضریب پایایی کل را ۷۵/۰ و در خرده آزمون ها بین ۶۲/۰ تا ۸۷/۰ گزارش نموده است. در مورد اعتبار آن اسمیت، کندال و هیولین (۱۹۶۹) نتایج این آزمون را با سایر روش های اندازه گیری خشنودی شغلی مقایسه نموده و آن را معتبر شناخته اند.مطالعه ارشدی (۱۳۶۹) ضریب همبستگی را برای نمره کل این پرسشنامه با پرسشنامه خشنودی شغلی کوئین ـ سیارد ۰٫۶۶ و برای خرده آزمون ها بین ۰٫۳۳ تا ۰٫۷۱ مشخص نموده است. و در مطالعه غنی (۱۳۷۳) ضریب اعتبار کلی ۴۶/۰ و ضریب اعتبار خرده آزمون ها بین ۰٫۴۲ تا ۰٫۵۹ متغیر است. همچنین ضریب اعتبار کلی در مطالعه عطار (۱۳۷۴) ۰٫۷۵ و ضریب اعتبار خرده آزمون ها بین ۰٫۵۹ تا ۰٫۸۷گزارش شده است.اعدادی که برروی یک پیوستار درج شده است(از ۱تا۵)نشانگر میزان امتیازی است که به عامل مورد نظر تخصیص یافته است برای سنجش رضایت شغلی فرد ابتدا بایستی امتیازات هر یک از ابعاد را جداگانه محاسبه نموده و سپس امتیازات تمامی ابعاد را باهم جمع و تقسیم بر پنج نماید.
۳-۴-۳ -پرسشنامه دمو گرافیک:
پرسشنامه محقق ساخت که سن، میزان تحصیلات،تعداد فرزندان ، ومیزان استقلال دختران نوجوان را در انجام کار های شخصی خود می سنجد.
۳-۵- روش اجرای پژوهش:
برای اجرای پژوهش با توجه به روش نمونه گیری مورد استفاده (خوشه ای چند مرحله ای) ۲۱۰نفر از دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی شهر شیراز انتخاب شدند.برای جمع آوری اطلاعات ابتدا ابزارGHQ ارائه گردید.تا دانش آموزان حاضر در مدرسه به آن پاسخ دهند.سپس ابزازJDI در اختیار دانش آموزانی که مادران آن ها شاغل است قرار گرفت تا با خود به خانه ببرند ومادرانشان آن را تکمیل کنند. در نهایت با توجه به عدم عودت چند پرسشنامه از طرف آزمودنی ها و مخدوش بودن چند پرسشنامه دیگر در نهایت نتایج آزمون۲۰۰ نفر به عنوان نمونه پژوهش حاضر با بهره گرفتن از شیوه های آمار توصیفی و استنباطی به وسیله نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
۳-۶- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات:
اطلاعات جمع آوری شده , از طریق برنامه SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش در بخش اول از آمارهای توصیفی مانند میانگین و انحراف معیار استفاده شد ودربخش دوم ازآمارهای استنباطی مانندآزمون tمستقل وتحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شده است.
فصل چهارم
(نتایج)
در این فصل یافته های پژوهش در سه بخش آمار توصیفی و جمعیتشناختی، پاسخ به فرضیه های پژوهش و یافته های جانبی ارائه میگردد. در بخش توصیفی به ارائه نتایج توصیفی مربوط به متغیرهای پژوهش، اعم از میانگین، انحراف معیار نمرهها، پرداخته می شود. و در بخـش دوم از طریق آزمون t مستقل و تحلیل رگرسیون چندمتغیره به تأیید فرضیه های پژوهش پرداخته می شود.
۴-۱ توصیف داده ها
در این بخش، یافته های توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار نمرههای متغیرهای مورد مطالعه پژوهش حاضر بررسی میگردد، که به ترتیبی که در پی میآید، ارائه میگردد:
جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.
موضوعات: بدون موضوع
[چهارشنبه 1400-01-25] [ 02:01:00 ق.ظ ]