۱-۸-۲ محدودیت های غیر قابل کنترل
۱٫تفاوت فردی آزمودنی ها ممکن است بر نتایج آزمون اثر گذاشته باشد.
۲٫حالات روحی آزمودنی ها در پاسخ به پرسش ها در اختیار پژوهشگر نبوده است.
۱-۹ تعریف واژه ها
۱- فعالیت بدنی: به هرگونه حرکت بدنی گفته می شود که توسط عضلات اسکلتی تولید شده و منجر به افزایش هزینه انرژی نسبت به زمان استراحت می شود فعالیت بدنی می گویند.(۴۱). در مطالعه
حاضر سطح فعالیت بدنی آزمودنی بر اساس نمره ای که فرد پس از تکمیل پرسشنامه فعالیت بدنی بک [۲]کسب نمود تعیین شد. سوالات این پرسشنامه دارای پنج گزینه است که با توجه به میزان شدت فعالیت بدنی افراد از یک تا پنج نمره گذاری شده است. بدین ترتیب شماره “یک“ نشان دهنده پایین ترین میزان فعالیت بدنی است. از مجموع نمرات پرسشنامه امتیاز فعالیت بدنی فرد بدست می آید(پیوست۳).
۲- چاقی[۳]: چاقی هنگامی رخ می دهد که یک شخص مقدار زیاد و غیر طبیعی چربی در بدن داشته باشد یا نسبت وزن به قد او بیشتر از مقدار طبیعی باشد (۱۱۴)، در مطالعه حاضر افرادی چاق محسوب می شدند که BMIآنها مساوی یا بالاتر از ۳۰ کیلو گرم بر متر مربع وزن بدن بود.
۳- شاخص توده بدن [۴](BMI): شاخص توده بدن از تقسیم وزن به کیلو گرم بر مجذورقد به متر یعنی kg/m2 بدست می آید .از این روش ساده برای تعیین چاقی ، اضافه وزن و کم وزنی استفاده می شود (۹۴)، در این پژوهش از شاخص توده بدن برای تعیین چاقی عمومی بدن استفاده شد.
۴-نسبت دور کمر به دور باسن (WHR) : یک اندازه گیری تن سنجی برای تعیین توزیع چربی بدن و چاقی شکمی است. این نسبت از طریق تقسیم دور کمر، در باریکترین ناحیه کمر به دور باسن در بیشترین دور اندازه گیری شده بدست می آید.
۴- ویژگی های دموگرافیک : شامل خصوصیات فردی مانند جنسیت، سن ،تأهل، میزان تحصیلات(دیپلم،فوق دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس) بررسی شد(پیوست۱).
۵- وضعیت تغذیه : این پرسشنامه برگرفته از پرسشنامه وضعیت تغذیه مردم ناحیه مدیترانه ([۵]آدامی کوردرا) است(پیوست۲). که الگوها و عادات غذایی فرد را در می گیرد. این پرسشنامه برای ارزیابی اطلاعات مربوط به الگوها وعادت های غذایی آزمودنی ها مورد استفاده قرار گرفت.
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
۲-۱ مقدمه
چاقی بلای عصر بی تحرکی است، امروزه پیشرفت امکانات ماشینی از یک سو موجب زندگی بهتر و فراغت بیشتر شده و از سوی دیگر، از فعالیت جسمانی کاسته است. این مسئله موجب شده که افراد به سمت زندگی غیر فعال سوق داده شوند و فقر حرکتی محسوسی در زندگی آنان به وجود آید(۲۹). متخصصان علم تغذیه و تربیت بدنی و روانشناسان در تلاش هستند تا راه حل هایی را برای کاهش وزن و چاقی ارائه دهند. تحقیقات نشان داده اند که چاقی با بیماری های جسمی و خطرناک مانند دیابت و سکته های قلبی، نقرس، ناباروری و نازایی در زنان، بعضی از انواع سرطان ها و بیماری های تنفسی ارتباط دارد(۴۵). در این فصل در مورد عوامل چاقی و اضافه وزن، رابطه میزان فعالیت بدنی و وضعیت تغذیه با چاقی و همچنین تعلیم و تربیت و سلامت عمومی معلمان و ارتباط وضعیت بدنی معلمان در سطح سلامت دانش آموزان بحث می کنیم. همچنین تلاش شده است تا با مراجعه به پیشینه پژوهشی موجود،به یافته های برخی پژوهش های انجام گرفته در این زمینه اشاره شود.
۲-۲ مبانی نظری پژوهش
۲-۲-۱فعالیت بدنی
به هر گونه حرکت بدنی که توسط عضلات اسکلتی تولید شده و منجر به افزایش هزینه انرژی نسبت به زمان استراحت می شود فعالیت بدنی [۶]می گویند (۴۱). فعالیت بدنی ترکیبی از فعالیت های اوقات فراغت،فعالیت های ناشی از شغل، فعالیت های خانگی، فعالیت های ناشی از جابجایی و ورزش است (۱۰۸). حرکت و فعالیت یک غریزه طبیعی در انسان بوده و نداشتن تحرک کافی و عدم انجام فعالیت های مناسب بدنی، دستگاه های مختلف بدن را دچار اشکال خواهد کرد. این اشکال با احساس ضعف و تبدیل آن به بیماری های مختلف نمایان می شود (۱۰۹). فعالیت بدنی عامل مهمی در میزان هزینه
انرژی محسوب می شود که کاهش و افزایش آن، هزینه انرژی را کم و زیاد می کند. کاهش فعالیت بدنی همراه با افزایش کالری دریافتی باعث افزایش درصد چربی بدن و در نتیجه چاقی می شود که خود از عوامل خطرزای قلبی عروقی محسوب شده و با کلسترول و لیپوپروتئین های سرم ارتباط دارد(۴۱). افزایش فعالیت بدنی و ورزش مرتب، علاوه بر اثرات فوری، برمیزان متابولیسم پایه نیز اثر می گذارد و از مهمترین اثرات ورزش، افزایش توانایی استفاده از چربی نسبت به کربوهیدرات است و این میزان دخالت چربی و کربوهیدرات در متابولیسم انرژی، بسته به شدت فعالیت دارد(۷۹). اثرات سودمند ورزش در کاهش چربی خون از طریق مصرف بی واسطه و مستقیم اسید های چرب به اثبات رسیده است. فعالیت های منظم ورزشی باعث افزایش انرژی مصرفی روزانه و سوزاندن چربی می شوند، بالاترین میزان مصرف چربی در شدت های ۳۵-۶۵ درصد حداکثر اکسیژن مصرفی گزارش شده است. روی هم رفته فعالیت عضلانی مهمترین راه برای به مصرف رسیدن انرژی در بدن است (۵۳).
فعالیت جسمانی در تمام سنین کیفیت زندگی را بهبود می بخشد. تحقیقات گسترده آشکار کرده که در همه سنین می توانند سلامت خود را تنها با اجرای فعالیت جسمانی متوسط و مرتب روزانه ارتقا دهند(۱۸). فعالیت جسمانی همچنین می تواند اثرات مثبت روانی و افزایش اعتماد به نفس شود. نتایج حاصل از بررسی ملی در ایران که توسط سازمان بهداشت جهانی منتشر شده است، نشان داده که شیوع بی تحرکی در مناطق شهری و روستایی با تاکید بر انجام فعالیت جسمانی اوقات فراغت، بین زنان ومردان گروه سنی ۶۴-۱۵ سال یه ترتیب ۳/۷۶%و۸/۵۸% و در مجموع در همان رده سنی ۵/۶۷% بوده است(۱۸). افزایش فعالیت بدنی یکی از اجزای کلیدی در معالجه افراد چاق و جلوگیری از افزایش وزن در افرادی که موفق به کاهش وزن شده اند می باشد. مطالعات نشان داده اند که افزایش شیوع چاقی همزمان با تغییر در الگوهای فعالیت بدنی اتفاق می افتد(۱۴۱). به طور کلی کاهش در فعالیت بدنی روزانه باعث افزایش شیوع چاقی در سرتاسر جهان شده است . علاوه بر این مطالعات اندکی پیشنهاد کرده اند که افزایش فعالیت بدنی روزانه بدون محدودیت انرژی دریافتی یک راه حل مفیدی برای کاهش چاقی به خصوص چاقی شکمی و احشایی می باشد(۷۲). فعالیت بدنی راهی برای افزایش انرژی مصرفی نسبت به انرژی دریافتی بوده که موجب کاهش وزن شده یا اثر کاهش انرژی توسط رژیم غذایی را بهبود می بخشد(۹۴). ارتباط معنی دار کم تحرکی و شیوع چاقی در سوئیس، انگلیس، آمریکای جنوبی، کویت و ایران گزارش شده است. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی بی تحرکی یکی از۱۰علت عمده مرگ و ناتوانی است و بیش از ۳/۲ درصد مرگ و میر ها در هر سال به علت نداشتن فعالیت بدنی اتفاق می افتد. در کشور های سراسر جهان بین ۸۰-۶۰ درصد از بزرگسالان
فعالیت بدنی کافی برای بهبود سلامتی شان را ندارند(۳۴،۱۲۲). بررسی ها در ایران نشان داده که بیش از ۸۷ درصد مردم ایران فعالیت بدنی کافی ندارند(۷۲). در سراسر جهان بیش از ۶۰درصد بالغین به مقدار کافی فعالیت بدنی مفید برای سلامتی را انجام نمی دهند. بی تحرکی بیشتر در میان زنان بالغین مسن تر، طبقات پایین تر از نظر اقتصادی- اجتماعی و افراد ناتوان شایع است. بررسی ها و تحقیقات نشان می دهند، فعالیت بدنی با تکرار، شدت، مدت مناسب و براساس برنامه های منظم، مزایای معنی داری دارد(۴۱). فعالیت بدنی منظم به پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی (بیماری های قلبی،فشار خون بالا و سکته قلبی) که بالغ بر ۷۳ درصد مرگ و میر زنان سراسر دنیا را تشکیل می دهد، کمک می کند. تحقیقات نشان داده اند .فعالیت بدنی منظم، همراه با رژیم غذایی کافی یکی از مؤثرترین ابزار کنترل چاقی خفیف تا متوسط و حفظ وزن مطلوب در زنان است(۴).
عکس مرتبط با اقتصاد
آمادگی جسمانی به دو بخش آمادگی وابسته به اجرا و آمادگی وابسته به تندرستی تقسیم می شود. عواملی مانند قدرت عضلانی، انعطاف پذیری، استقامت قلبی عروقی و ترکیب بدن مرتبط با آمادگی وابسته به تندستی و سلامتی هستند. فعالیت های بدنی از طریق تأثیر بر عوامل ذکر شده، باعث افزایش آمادگی شده و سلامتی را بهبود می بخشند(۱۰۴). هرم فعالیت بدنی[۷] (شکل ۲-۱)، نمونه خوبی برای تشریح انواع فعالیت بدنی و چگونگی تأثیر آنها در تکامل آمادگی جسمانی است.
غیر فعال
یر فعال
شکل۲-۱ هرم فعالیت بدنی (۲
تمرینات قدرتی و استقامتی
تمرینات انعطاف پذیری
تمرینات فعال قدرتی و استقامتی
ورزش فعال
فعالیت های هوازی
وور
فعالیت بدنی مربوط به سبک زندگی
در قاعده هرم فعالیت بدنی، فعالیت های عمومی قرار دارد که از بخش های بیشتری تشکیل شده است. در حالی که در رأس هرم هیچ گونه فعالیتی وجود ندارد. فعالیت های بدنی مربوط به سبک زندگی در قاعده هرم قرار دارد و به این علت است که در زندگی روزمره جای داشته و نقش بسیاری در سلامت، آمادگی و شادابی دارد و شامل رفتن به محیط کار، بالا رفتن از پله ها، کار در حیاط، باغچه و منزل یا انجام هرگونه ورزش به عنوان قسمتی از فعالیت های روزمره عادی می باشند(۲۵).
دانشکده طب ورزشی آمریکا [۸](۱۹۹۸) توصیه های تمرینی زیر را جهت زندگی سالم ارائه کرده است (پور سلطانی).
۱)نوع فعالیت: مانند قدم زدن، دویدن، پاروزدن و از پله صعود کردن
۲) تکرار۳ تا۵ روز درهفته
۳)شدت: ۵۵% تا ۶۵% از ۹۰%حداکثر ضربان قلب یا ۴۰% تا۴۵% از اکسیژن مصرفی
۴)مدت:۲۰ تا۶۰ دقیقه تمرین مستمر
۵) مقاومت یک ست ۸ تا ۱۲ تکرار برای سنین بالای ۵۰ سال و ۱۰تا ۱۵تکرار برای سنین زیر ۵۰ سال
همان طور که بیان شد، زندگی بی تحرک علت عمده مرگ و میر، بیماری و ناتوانی می باشد، به طوریکه هرساله حدود دو میلیون مرگ به علت فقدان فعالیت بدنی اتفاق می افتد(۴۰). در آمریکا ۲۵% افراد هیچ فعالیت بدنی در خارج از محیط کار ندارند و می توان ۱۲% کل مرگ و میر را در این کشور به کم تحرکی نسبت داد(۷۲). با پیشرفت صنعت و تکنولوژی در نیمه دوم قرن بیستم ،مشکلات سلامتی معلمان به طور چشمگیری افزایش یافت که این نتیجه مستقیم فقدان فعالیت جسمانی می باشد. نتایج تحقیقات جای هیچ شکی باقی نگذاشته است که فعالیت های جسمانی مناسب و مستمر ارکان اصلی آمادگی جسمانی و موجب سلامت جسمانی و روانی انسان می شود. به طوریکه ازآمادگی جسمانی به عنوان یکی از ضروریات اصلی زندگی نام می برند.(۱۶و۲۸) بنابر این سازمان ها برای داشتن کارکنان سالم باید به آمادگی جسمانی کارکنان توجه کنند. تحقیقات نشان داده است معلمان سالم تر مشکلات پزشکی کمتر و کوتاه مدت تری دارند، غیبت کمتر دارند، هزینه های ناتوانی کمتری دارند، بهره وری شخصی و رضایت شغلی بیشتری دارند(۲۸). کار صرفه نظر از تأمین مالی می تواند برخی از نیاز های اساسی آدمی، نظیر تحرک روانی و بدنی، تماس اجتماعی، احساس خود ارزشمندی، اعتماد و توانمندی را ارضاء کند(۵۸). اگر چه می تواند منبع عمده تنیدگی نیز باشد، نشانگان روانشناختی فرسودگی شغلی شامل خستگی هیجانی [۹]،شخصیت زدایی [۱۰]وکاهش کفایت شخصی [۱۱]است که فقدان انرژی را به دنبال خواهد داشت و در نهایت به کاهش عملکرد و دیگر اثرات منفی منجر خواهد شد. وجود این نشانگان در مربیان و دست اندر کاران تعلیم و تربیت علاوه بر آثار سوءفردی عوارض نا مطلوبی هم بر فرایند آموزش یادگیری دانش آموزان و پیشرفت تحصیلی آنان بر جای می گذارد(۵۸).

بررسی اثر تبادل رهبر پیرو بر رضایت شغلی کارکنان از طریق نقش میانجی سرمایه روانشناختی

در یک مطالعه ای روی ۲۳۰ زن شاغل در دانشگاه علوم پزشکی همدان نشان داد شده که بالغ بر ۶۵% زنان شاغل تحرک کافی نداشتند.۷/۲۵ درصد از آنان نامنظم ورزش می کردند و تنها ۷/۸ درصد بانوان روزانه و به طور منظم ورزش می کردند(۱۸). متفکر و همکاران، شیوع عدم تحرک بدنی ،تحرک بدنی کم و تحرک زیاد در جمعیت شهری یزد رابه ترتیب ۸/۶۵،۸/۱۳،۸/۱۹ درصد گزارش کردند که میزان عدم تحرک بدنی در مردان ۶/۸۱ و۴/۵۴ درصد در زنان بوداین نتایج نشان می دهد که سطح فعالیت
بدنی در جمعیت شهری یزد پایین است(۷۶). ملک افضلی و همکاران(۱۳۸۰)، در مطالعه ای که روی زنان و مردان بالای ۲۵ سال قزوین انجام دادند دریافتند که ۴۵ درصد مردان و ۵۷ درصد زنان در طول هفته فعالیت جسمانی ندارند(۷۸).
۲-۲-۲ چاقی و اضافه وزن
چاقی نتیجه عدم تعادل انرژی است و زمانی که دریافت انرژی در یک دوره به میزان قابل توجهی از متوسط هزینه انرژی بیشتر شود بروز می کند (۲۹و۱۴۰). فعالیت بدنی عامل مهمی در میزان هزینه انرژی محسوب می شود که کاهش و افزایش آن، هزینه را کم و زیاد می کند. کاهش فعالیت بدنی همراه با افزایش کالری دریافتی باعث افزایش درصد چربی بدن و در نتیجه چاقی می شود(۱۳۵). در عصر حاضر اضافه وزن و چاقی یکی از جدی ترین مشکلات تندرستی و بهداشتی در حال شیوع در جوامع امروز است. طیف گسترده ای از بیماری ها با پدیده چاقی همبستگی مستقیم و یا با واسطه داشته و این موضوع نه تنها سبب صدمه دیدن به افراد مختلف می گردد، بلکه بار اقتصادی کمر شکنی را بر اقتصاد کشور تحمیل می نماید و درصدی از مرگ و میر سالانه را به خود اختصاص می دهد. چاقی نتیجه زیاد شدن چربی بدن است و افرادی که BMIآنها بالاتر از ۳۰ باشد، جزءافراد چاق محسوب می شوند. چاقی همچنین به صورت درصد چربی بدن هم تعریف شده است(۲۲). همچنین چاقی با عدم تعادل هورمونی ،آسیب روحی ،اختلال تعادل هموستازی، عوامل فرهنگی، بی تحرکی و رژیم غذایی نامناسب مربوط دانسته شده است. بی تحرکی یکی از علل اصلی چاقی در ایالات متحده آمریکا است. در واقع بی تحرکی ممکن است، عامل مؤثرتری در توسعه چاقی نسبت به پرخوری باشد. بنابراین ورزش به عنوان یک جزء ضروری در برنامه کاهش یا کنترل وزن دارای اهمیت است(۲۲). در جدول (۲-۱)، برخی از عوامل مؤثر در چاقی ذکر شده است(۸۷ و ۹۳).
جدول ۲-۱ عوامل مؤثر در چاقی

جهت دانلود متن کامل پایان نامه به سایت azarim.ir مراجعه نمایید.

زنان چربی بیشتری دارند که ممکن است عامل آن تفاوتهای فردی باشد.
تفاوت های جنسی در شیوع چاقی و اضافه وزن در سن ۶۰-۵۵ سالگی بدست می آید. جنسیت
چاقی کودکی عامل خطرزا برای چاقی بزرگسالی است.
باافزایش سن در بزرگسالی درصد چربی بدن افزایش پیدا می کند.
بالاترین میزان چاقی واضافه وزن در سنین ۶۰-۵۵ سالگی بدست می آید. سن
در کشور های فقیر ،افراد چاق در بین طبقات اجتماعی-اقتصادی بالا است.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
در کشور های غنی افراد چاق بیشتر در طبقات اجتماعی-اقتصادی پایین هستند. وضعیت اقتصادی -اجتماعی
وجود چربی در رژیم غذایی ارتباط مستقیمی با اضافه وزن دارد.
رژیم غذایی پر چرب موجب افزایش وزن می شود رژیم غذایی کم چرب موجب کاهش یا حفظ وزن می شود. انرژی دریافتی
فعالیت بدنی پایین عامل خطر زای مهم برای افزایش وزن است.
میزان بی تحرکی در افراد چاق بالاتر است.