اطلاعات و دانش ( قابلیت دسترسی، یکپارچگی، ارزش سرمایه‌های معنوی)

۲-۵- دلایل استفاده سازمان‌ها از مدل EFQM

به منظور نشان دادن تصویری واقعی از کیفیت فعالیت‌های سازمان

به منظور شناسایی و ساماندهی حوزه‌های تمرکز فعالیت‌های بهبود

به منظور تشویق یادگیری از طریق بهینه‌کاوی‌های داخلی و خارجی

به منظور درک محرک‌هایی که موجب نتایج کسب وکار می‌شوند

به منظور ایجاد زبان مشترک درسازمان

به منظور گذر از « یا » به « و » در دستبابی به نتایج

به منظور ایجاد تعادل بین ذی‌نفعان مختلف

۲-۶- درچه سازمان‌هایی EFQM بکار گرفته شده است؟

در بیش از ۲۰۰۰۰ سازمان صنعتی، اقتصادی و خدماتی اروپا
عکس مرتبط با اقتصاد

در ۶۰% از ۲۵ شرکت بزرگ اروپایی

در ۹ شرکت از ۱۳ شرکت اروپایی که در لیست ۵۰ شرکت برترفایشنال تایمز سال ۲۰۰۱ معرفی شده‌اند

درحدود ۲۰۰۰۰ بنگاه کوچک و متوسط اروپا (SME)

دربیش از ۵۰۰۰۰ سازمان غیراروپایی

ضرورت جایزه ملی کیـفیت در ایـران
بیش از ۸۰کشور دارای برنامه جایزه ملی کیفیت هستند !
کشورهای دارای برنامه جایزه ملی کیفیت
کشورهای فاقد برنامه جایزه ملی کیفیت

۲-۷- مدل تعالی سازمانی در ایران

مدل تعالی سازمانی در شرایطی در ایران مطرح می‌شود که در جهان بیش از ۸۰ مدل سرآمدی ملی و ۹۰ جایزه کیفیت وجود دارد که عموماً بهره گرفته از مدل‌های EFQM و بالدریج بوده و بسوی یکدیگر همگرا شده اند. گویا زبان رقابت در همه جای دنیا یکی است که موسسات اقتصادی را از آموختن الفبای مدیریت فراگیر سازمانی گریزی نیست.
لزوم رقابت پذیرشدن بخش صنعت و معدن با رویکرد جهانی و توصیه‌های مشارکت‌ها و ادغام‌های صنعتی با جهان برای امکان دست‌یابی به بازار جهانی و ایجاد اعتبار جهانی برای این بخش باعث شد که در وزارت صنایع و معادن طراحی مدلی جهانی مورد توجه و اقدام قرار گیرد مدل‌هایی که چندین سال بود جوامع صنعتی جهانی آن‌ ها را پذیرفته و دنبال کرده بودند.
طی سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۱ دو مدل اصلی مالکوم بالدریج و EFQM و تغییراتی که احیاناًُ برخی کشورهای دیگر روی این دو مدل صورت داده بودند توسط وزارت صنایع و معادن و موسسه مطالعات بهره وری و منابع انسانی مورد بررسی قرار گرفت. فرایند انتخاب نیز با تشکیل گروه های کارشناسی و جمع آوری اطلاعات وانجام ارتباطات با موسساتی که این مدل‌ها را دنبال می کردند و تهیه پیش نویس‌های لازم صورت گرفت پس در جلسات متعدد کمیته‌های علمی مرکب از کارشناسان و متخصصین سیستمهای مدیریت این پیش نویس‌ها مطرح و در نهایت توسط کمیته علمی مدل تعالی سازمانی EFQM در تاریخ ۱۰/۳/۸۲ به تصویب رسید.
با تصویب مدل EFQM از سال ۱۳۸۲ این مدل در زیر مجموعه‌های وزارت صنایع و معادن به اجرا در آمد و این وزارتخانه و موسسه مطالعات بهره وری و منابع انسانی مقدمات جایزه ملی بهره وری و تعالی سازمانی را پی ریزی کردند که در طول دو دوره از برگزاری جایزه ملی بهره وری و تعالی سازمانی تعدادی از سازمان‌های بزرگ دولتی و تعداد محدودی از سازمان‌های بخش خصوصی این مدل را دنبال کردند که پس از طی مرحله خودارزیابی موفق به پر کردن اظهار نامه جهت دریافت گواهینامه شدند.
سطوح جایـزه ملی کیـفیت ایران

جهت دانلود متن کامل پایان نامه به سایت azarim.ir مراجعه نمایید.

۲-۸- معرفی اصول ۸ گانه بنیادین تعالی (مدل ۲۰۰۳)

مدیریت کیفیت جامع (‌TQM) توجه به ارزش‏ها و مفاهیم اصولی هشتگانه مشروحه زیر را لازمه موفقیت و ایجاد بهبود مستمر سازمان‌ها می‏داند :
۱- نتیجه گرایی
۲- مشتری مداری
۳- رهبری و ثبات در مقاصد
۴- مدیریت بر اساس فرایندها و واقعیت‌ها
۵- مشارکت و توسعه کارکنان
۶- یادگیری نوآوری و بهبود مستمر
۷- توسعه شراکت‌ها
۸- مسئولیت‌های اجتماعی
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
از آنجا که ارزش‏ها و مفاهیم هشت‏گانه فوق پایه‏های اصلی برنامه‏ ریزی و استقرار سیستم‏ها را تشکیل می‏دهند، برای شناخت وضعیت عملکردی سازمان‌ها باید از معیارهایی بهره گرفت که ارتباط تنگاتنگی با مفاهیم فوق‏الذکر داشته باشند. یعنی معیارهایی که میزان تحقق مفاهیم بنیادین و موفقیت سازمان در دست‌یابی به نتایج را اندازه‏گیری می‏کنند.

۱- نتیجه گرایی

تعالی یعنی دست‌یابی به نتایجی که رضایت کلیه ذی‌نفعان سازمان را جلب کند.
سازمان‌های متعالی در محیط متغیر امروز همواره و به سرعت در برابر تغییر نیازها و انتظارات ذی‌نفعان فعال، منعطف و پاسخگو هستند. سازمان‌های متعالی نیازها و انتظارات ذی‌نفعان خود را ارزیابی و پیش بینی کرده، نقطه نظرات و برداشت‏های آن‌ ها را بازنگری و عملکرد سایر سازمان‌ها را نیز بررسی می‏کنند. در این سازمان‌ها اطلاعات مربوط به ذی‌نفعان فعلی و آینده جمع‏آوری شده به منظور تعیین، به کارگیری و بازنگری خط مشی‏ها، استراتژی‏ها، اهداف و برنامه‏های کوتاه‏مدت، میان مدت و بلندمدت مورد استفاده قرار می‏گیرد. این اطلاعات می‏تواند دست‌یابی به مجموعه متو ازنی از نتایج مورد انتظار ذی‌نفعان را تسهیل کند.

۲- مشتری مداری

تعالی یعنی خلق ارزش‌های مطلوب مشتری.
سازمان‌های متعالی مشتریان خود را درک و خوب می‏شناسند چرا که مشتریان، قضاوت‏کنندگان نهایی کیفیت محصولات و خدمات هستند.
همچنین می‏دانند که حصول به وفاداری، ماندگاری و سهم بازار از طریق تمرکز بر خواسته‏ها و انتظارات فعلی و بالقوه مشتریان افزایش می‏یابد. این سازمان‌ها پاسخگوی خواسته‏ها و انتظارات فعلی مشتریان خود هستند. هر کجا که مناسب باشد به منظور بهبود و اثر بخشی پاسخگویی‏ها مشتریان خود را دسته بندی می‏کنند. فعالیت‏های رقبا را بررسی و وضعیت رقابتی خود را شناسایی می‏کنند. به گونه‏ای موثر خواسته‏ها و انتظارات آینده مشتریان را پیش بینی و در جهت نیل، ارتقا و افزایش آن‌ ها اقدام می‏کنند. چنین سازمان‌هایی تجربیات و نقطه نظرات مشتریانشان را بررسی و بازنگری کرده و در صورت بروز هرگونه اشتباه یا نقصان به سرعت به اصلاح موثر آن می‏پردازند. این سازمان‌ها معتقد به برقراری و حفظ رابطه‏ای متعالی با مشتریانشان می‌باشند.
مشتری مداری یعنی:

تحقیق و درک نیازها و انتظارات

اطمینان از ارتباط مقاصد سازمان با نیازها و انتظارات

اشاعه نیازها و انتظارات در سطح سازمان

اندازه‌گیری رضایت مشتری و اقدام در خصوص نتایج

مدیریت سیستماتیک ارتباطات با مشتری

۳- رهبری و ثبات در مقاصد

تعالی یعنی رهبری دوراندیش و الهام بخش همراه با ثبات در مقاصد.
رهبران سازمان‌های متعالی مسیرهای روشنی برای سازمان خود تعیین می‏کنند. این رهبران سایر رهبران سازمان را متحد و آن‌ ها را به تشویق و به حرکت درآوردن کارکنانشان ترغیب می‏کنند. ارزش‏ها، اصول اخلاقی، فرهنگ و ساختار اداری را بگونه‏ای در سازمان برقرار می‏کنند که جذابیت و مفهوم واحدی در ذهن ذی‌نفعان ایجاد کند. در سازمان‌های متعالی رهبران در سطوح مختلف سایر کارکنان را به طور مداوم به سمت تعالی سوق می‏دهند تا جایی که به عنوان شاخص ارزیابی رفتار و عملکرد تلقی می‏شود.
آن‌ ها با تقدیر از ذی‌نفعان و همکاری با آنان دراجرای فعالیت‏های بهبود مشترک به رهبری سازمان می‏پردازند. در شرایط بحرانی باثبات قدم اطمینان خاطر ذی‌نفعانشان را در حصول مقاصد سازمانی جلب می‏کنند در چنین شرایطی توانمندی‏های خود را با انعطاف جهت‏گیری‏های سازمانی در مقابل عوامل و تغییرات سریع محیط خارجی نشان می‏دهند و کارکنانشان را نیز با خود همگام می‏سازند.
رهبری یعنی:

برقراری چشم‌اندازی روشن از آتیه سازمان

برقراری و پایش مقاصد و اهداف چالش آفرین

ایجاد و پایداشت ارزشهای سازمانی حاکی از اصول عدالت و اخلاق در کلیه سطوح

ایجاد امکانات تامین منابع و آموزشهای لازم متناسب با وظایف و مسئولیتهای کارکنان

هدایت و تشویق و شناخت دست‌آوردهای مثبت کارکنان