پال سندویت

مدل حوزه شایستگی شامل: ادراکی، رهبری، روابط بین شخصی، اداری، فنی

۱۰

ثورلی و همبلین

ارتباطات، برنامه‌ریزی و طراحی، نظارت و بررسی و بازرسی
آموزش ضمن خدمت ـ حل مسأله

۱۱

هانری فایول

توانمندیهای عام ـ توانمندیهای فنی ـ توانمندیهای خاص

۱۲

برد ـ وار

وظایف معمول ـ وظایف غیرمعمول ـ مسائل

جدول ۲-۱: اجمالی از دیدگاه های صاحبنظران در مورد مهارتهای مدیران
۲-۷-۱- مهارت فنی^[۶۴]
رابرت کاتز، مهارت فنی را عبارت از استادی در فعالیت خاص می‌داند و کاربرد فنون و روش را لازمه آن می‌شمارد(کاتز، ترجمه توتونچیان، ۱۳۷۰، ص ۹۶).
مهارت فنی آن چیزی است که آدمی با آموزشهای رسمی و غیررسمی در زندگی خود فرا می‌گیرد و بعبارتی در انجام یک فعالیت با روش درست توانمند می‌شود.
«ویژگی بارز مهارت فنی آن است که به بالاترین شایستگی و خبرگی در آن می‌توان دست یافت. زیرا این نوع مهارت، ماهیت دقیق، مشخص، دارای ضوابط عینی و قابل اندازه‌گیری است.» (علاقه‌بند، ۱۳۷۶، ص ۱۸).
مهارت‌های فنی عبارتنداز: توانایی استفاده از دانش خاص و بهره‌مندی از تکنیکها و منابع مختلف در جهت اجرای یک فعالیت این مهارتها در مدیریت سطوح پایین، دارای اهمیت بسیاری می‌باشند زیرا که آنان همه روزه باید مسائل و مشکلات پدید آمده کاری خود را حل کنند (عباس زادگان، ۱۳۷۳).
مهارتهای فنی : این مهارتها به معنی توانایی به کاربردن ابزار، شیوه ها و دانش مورد نیاز برای اجرای یک زمینۀ تخصصی است . جراحان ، مهارتهای مربوط به زمینه های تخصصی خود هستند. مدیران عملیاتی یا خط اول بیشتر به این مهارتها نیاز دارند زیرا آنان به طور مستقیم با افرادی کار می کنند که ابزار و شیوه های تخصصی ویژه خود را به کار می برند(بووی ،۱۹۹۳ ،۲۲-۲۳).

توانایی و کارایی در نوع مخصوصی از فعالیت که با روش های معین، فراگردها، رویه‌ها و تکنیکهای مربوط به آن فعالیت همراه باشد. مهارت فنی نامیده می‌شود. این مهارتها به اطلاعات تخصصی، استعداد تحلیلی آن تخصص و خلق و استفاده وسایل کار نیاز دارد. این مهارتها هم به سادگی تدریس و هم به آسانی فرا گرفته می‌شوند و به شکل بارزی قابل ارزیابی است (گریفیث، ۱۹۹۲).
مهارت فنی عبارت است از توانایی مدیر در کاربرد دانش تخصصی یا تخصهای ویژه (رابینز، استیفن پی، ۱۳۸۰).
۲-۷-۱-۱- شاخصهای مهارت فنی
مهارت فنی به ظاهر از ساده‌ترین مهارتها محسوب می‌شود لیکن به لحاظ آنکه واقعی‌ترین
و ملموس‌ترین وجه کار است بسیار مهم می‌باشد و هر شاغلی باید در بدو امر آن را فرا گیرد
(میرکمالی، ۱۳۷۹، ص ۱۱۳).
«ویژگی بارز مهارت فنی آن است که به بالاترین شایستگی و خبرگی در آن می‌توان دست یافت زیرا این نوع مهارت، ماهیتاً دقیق، مشخص، دارای ضوابط عینی و قابل اندازه‌گیری است»(علاقه‌بند، ۱۳۷۶، ص ۱۸).
آن دسته از مهارتهای فنی که مورد نیاز مدیر مدرسه می‌باشد عبارتند از:
۱ـ مهارت در زمینه کادر آموزشی مدرسه. ۲ـ مهارت در زمینه دانش‌آموزان. ۳ـ مهارت در زمینه توسعه آموزشی و درسی. ۴ـ مهارت در زمینه امور مربوط به ساختمان مدرسه. ۵ـ مهارت در زمینه ساختار و سازمان آموزش و پرورش. ۶ـ مهارت در زمینه امور مالی و اداری مدرسه (سلطانی، ۱۳۷۵، ص ۳۹).
صاحبنظر دیگری مهارتهای فنی مورد نیاز مدیران مدارس را در قالب هفت وظیفه ذیل ذکر نموده است:
۱ـ پرسنل آموزشی: برنامه‌ریزی، استخدام، شرح وظایف، کنترل و رفع مشکل
۲ـ پرسنل دانش‌آموزی: مشاوره، آماده سازی، کنترل، ایمن‌سازی محیط، پیشگیری از تخلف
۳ـ رهبری کردن مدرسه و محله: مشارکت مردمی، مشورت با والدین، شرکت در مجامع محلی
۴ـ توسعه و بهبود تدریس و مواد درسی: تحقق اهداف، سازماندهی دروس، هماهنگی، تأئید منابع، فراهم سازی تسهیلات
۵ـ مدیریت امور مالی و اداری: بودجه بندی، هزینه‌ها، حسابرسی، امور اداری
۶ـ ساختمان مدرسه: توسعه بنا، توسعه تسهیلات، نگهداری
۷ـ وظایف عمومی: جلسات و کنفرانسهای علمی، تعیین خط مشی، تبلیغات، رفع ضعفها، حفظ اسناد (شیرازی، ۱۳۷۳، ص ۳۴-۳۳).
با توجه به اهمیت توانایی مدیریتی در عملکرد سازمان به این نکته توجه شد که مدارس و دانشگاهها که مهارتهای فنی را ترویج می کنند از مدیریت غافل اند. علت عدم توجه مدیران و دانشگاهها به مدیریت را نداشتن نظریۀ مدیریت می دانستند و نظریه را مجموعه ای از اصول ،قوانین، شیوه ها و روشهایی تعریف می کردند که با تجربۀ عمومی آزمایش و کنترل می شود(رن،۱۹۹۴،۱۸۲).
به طور کلی مدیر باید مسائل فنی سازمان خود را بشناسد و در امور مربوط به آن مسائل تبحر داشته باشد، در بکارگیری ابزار و وسایل انجام کارها که بخش مهمی از فرایند کلی گردش کار سازمان است در حد نیاز تسلط داشته باشد تا به دیگران متکی نباشد در غیر اینصورت به همان میزانی که به دیگران متکی باشد، هدایت سازمان را از دست خواهد داد و این میزان از اختیارات مدیر به افرادی که در آن مسایل به امور مسلط‌تر از مدیر هستند، انتقال می‌یابد که معمولاً کارکنان ستادی بوده و اینان مانع تحقق اهداف اصلی سازمان خواهند بود.
مهارت فنی (در مدیران آموزشی): (سیدعباس زاده، ۱۳۸۰).
- توانایی برنامه‌ریزی و شناخت فنون و روش های آن
- توانایی سازماندهی و شناخت فنون و روش های آن.
- انجام امور مربوط مختلف به حسابداری.
- انجام امور مربوط به بودجه، اعتبارات و یا امور مالی.
- انجام مصاحبه و آزمونهای استخدامی.
-ارزشیابی کارکنان مبتنب بر روش های مناسب و مقتضی
- کاربرد روش های تدریس مختلف، در موسسات آموزشی.
- برنامه‌ریزی درسی و آموزشی به منظور شرکت افراد در امور مربوطه.