پاسخگوبودن

میلر.(۲۰۰۲) و (پناهی ،۱۳۸۴)

سهولت کنترل بودجه

فرزیب، علیرضا.(۱۳۸۰) و (فرج­وند، اسفندیار،۱۳۸۰)

سهولت کنترل عملیات

(طالع، هوشمند،۱۳۹۲) و (فرج­وند، اسفندیار،۱۳۸۰) و (عباسی، ابراهیم، ۱۳۹۰)

سادگی اجرا

(مکی، ۲۰۰۳) و (پناهی، ۱۳۸۵) و (فرزیب، ۱۳۸۱)

جدول ۲-۲ مولفه­های ارزیابی در الگوهای بودجه ­ریزی

فصل سوم
روش پژوهش
مقدمه
در هر پژوهشی پژوهشگر تلاش می­ کند تا مناسب­ترین روش را انتخاب کند و واقعیت را کشف کرده و آن روشی است که دقیق­تر از سایر روش­های دیگر قوانین واقعیت را کشف کرده و روابط موجود بین متغیرها را تبیین کند. در واقع روش های پژوهشی ابزارهای دستیابی به واقعیت­ها به حساب می­آیند.
بنابراین شناخت واقعیت­های موجود و پی بردن به روابط میان آنها مستلزم انتخاب یک روش پژوهشی مناسب می­باشد. در واقع اثربخشی یک کار پژوهشی مستلزم انتخاب روش درست پژوهشی است که مناسب با آن نوع خاص پژوهش باشد. در این بخش کلیاتی راجع به روش پژوهش، جامعه آماری، حجم نمونه، ابزارهای گردآوری داده ­ها، پرسشنامه و غیره ارائه می­گردد.

۳-۱- روش تحقیق:
پژوهش­های توصیفی عموما از روش­های مطالعه کتابخانه­ای و بررسی متون و محتوای مطالب و نیز روش­های میدانی نظیر پرسشنامه، مشاهده و مصاحبه استفاده می­ شود. به طورکلی پژوهش­های توصیفی به سه روش، پیمایشی یا زمینه یاب، یا ژرفانگر وتحلیل محتوا تقسیم می­ شود. پژوهش توصیفی- پیمایشی به مطالعه ویژگی­ها و صفات افراد می ­پردازد و وضعیت فعلی جامعه آماری را در قالب چند صفت یا متغیر مورد بررسی قرار می­دهد.(حافظ نیا، ۱۳۸۴)
از آنجایی که این تحقیق قصد دارد به منظور انتخاب الگوی مناسب بودجه ­ریزی در سازمان تامین اجتماعی، به توصیف و تشریح می ­پردازد و داده ­ها بدون دستکاری گردآوری می­شوند و جمع آوری اطلاعات برای بررسی متغیرها از اطلاعات خبرگان و متخصصین اقدام شده است و در یک مقطع زمانی خاص انجام می­گیرد، بنابراین روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش در زمره روش تحقیق توصیفی- پیمایشی طبقه ­بندی می­گردد.
بنابراین پژوهش حاضر، به لحاظ هدف، کاربردی، به لحاظ ماهیت پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی است، که بر اساس نظرات کارشناسان مالی مدیریت درمان استان یزد، جهت انتخاب مناسب­ترین الگوی بودجه ­ریزی در سازمان تامین اجتماعی انجام شده است.
۳-۲- روش­های گردآوری اطلاعات و داده ­ها
از آنجایی که برای جمع­آوری اطلاعات ابزارهای گونگونی از جمله ماهیت و روش تحقیق است ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش شامل:
الف) مطالعات کتابخانه­ای: که در این تحقیق، برای جمع­آوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع وپیشینه تحقیق از مطالعات کتابخانه­ای استفاده شده است. این مطالعات شامل، بررسی برخی از کتب، مقالات فارسی و لاتین مرتبط، پایان نامه­ ها و همچنین با استفاده پایگاه­های اینترنتی بوده است.
ب) یکی از روش­های بسیار متداول گردآوری داده ­ها، روش پرسشنامه­ای است که با بهره گرفتن از آن می­توان اطلاعات زیادی در سطح وسیعی گردآوری نمود، از نکات بارز این روش، جمع­آوری اطلاعات در سطح زیاد و با هزینه بسیار پایین می­باشد.(حافظ نیا، ۱۳۸۴) بنابراین ابزار اصلی گردآوری داده ­های این پژوهش، پرسشنامه می­باشد.
این پژوهش شامل دو پرسشنامه می­باشد:
اولین پرسشنامه مربوط به تعیین شاخص­ های ارزیابی بودجه ­ریزی می­­باشد که با بهره گرفتن از مبحث ادبیات موضوع، این مؤلفه­­ها شناسایی شدند. سپس این عوامل، توسط ۵ تن از خبرگان (کارشناسان بودجه و اساتید دانشگاه ) درقالب یک پرسشنامه و با بهره گرفتن از مقیاس۵ درجه لیکرت، مورد نظرخواهی قرار گرفت، و در پایان با بکارگیری نرم افزار تکنیک تاپسیس فازی، این عوامل رتبه بندی شدند.
دومین پرسشنامه، پرسشنامه تعیین الگوی مناسب بودجه ­ریزی در سازمان تامین اجتماعی می­باشد. با شناسایی روش­ها و الگوهای بودجه ­ریزی رایج در سازمان­ها، در فصل ادبیات موضوع و به با توجه به مؤلفه­ های ارزیابی رتبه ­بندی شده در پرسشنامه اول، ۸ الگوی بودجه ­ریزی در جدولی، به تعداد عوامل ارزیابی (۱۰)، با بهره گرفتن از مقیاس ۷ درجه­ لیکرت از گزینه­ های “خیلی کم-۱” تا “خیلی زیاد-۷” توسط جامعه آماری مورد ارزیابی قرار کرفت، سپس با بهره گرفتن از نرم افزار ویکور فازی رتبه ­بندی گردید.
پرسشنامه ­ها شامل موارد ذیل می­باشند:
الف) نامه همراه: در این نامه علاوه بر بیان عنوان پژوهش، هدف از گردآوری اطلاعات به وسیله پرسشنامه اهمیت همکاری پاسخ دهندگان در تکمیل پرسشنامه کاملا بیان شده و در پایان تشکر و قدردانی از پاسخ دهندگان آورده شده است.
ب) سوالات عمومی : شامل چهار سوال عمومی یا جمعیت شناختی از قبیل، جنسیت، سن، میزان تحصیلات، سابقه اشتغال در سازمان می­باشد.
ج) سوالات تخصصی: سوالات تخصصی شامل دو بخش می باشد که در بخش اول از پاسخ دهندگان خواسته شده است تا به ترتیب اهمیت هر یک از عوامل ارزیابی با بهره گرفتن از عدد ۱ تا ۵ رتبه ­بندی کنند.
در بخش دوم این پرسشنامه که تشکیل شده از ۱۰ جدول، از پاسخ دهندگان خواسته شده با توجه به مؤلفه­ های ارزیابی بودجه ­ریزی، اهمیت آنها را در الگوهای بودجه ­ریزی با بهره گرفتن از عدد ۱ تا ۷ رتبه ­بندی نمایند.
۳-۳- روایی^[۱۶] پرسشنامه
منظوراز روایی این است که محتوای ابزار گردآوری اطلاعات یا سوالات مندرج در ابزار دقیقا متغیرها و موضوع مورد مطالعه را بسنجد. یعنی هم داده ­های گردآوری شده از طریق ابزار مازاد بر نیاز تحقیق نباشد و هم اینکه داده ­های مورد نیاز در رابطه با سنجش متغییرها در محتوای ابزار حذف نشده باشند، به عبارت دیگر ابزارهای گردآوری اطلاعات، عین واقعیت را به خوبی نشان دهد (سرمد و دیگران، ۱۳۸۶).