تاثیرگذاری بخش انرژی از تاثیرپذیری آن بیشتر است.
در میان بخش‌های اقتصادی بخش انرژی بیشترین تاثیر را بر صنایع كانی غیرفلزی دارد.
عکس مرتبط با اقتصاد

1-7 روششناسی تحقیق
این تحقیق مبتنی بر تكنیك‌های داده– ستانده و مدل‌های متعددی كه در تعیین ارتباطات پیشین و پسین زیربخش‌های متعدد وجود دارد، ضرایب پیوندی پیشین و پسین را محاسبه و بر اساس ضرایب محاسبه شده میزان تاثیرپذیری و تاثیرگذاری بخش انرژی تحلیل می‌گردد.
فصل دوم

انرژی و اهمیت آن
انرژی و اهمیت آن
انرژی یكی از اساسی‌ترین بخش‌های جهان ماست. ما از انرژی برای انجام كارها استفاده می‌كنیم. انرژی به حركت درآورنده وسایل نقلیه اعم از خودرو، قطار، هواپیما و همچنین موشك‌هاست. انرژی خانه‌های ما را گرم می‌كند، غذای ما را می‌پزد، موزیک می‌نوازد و تصاویر تلویزیون را به ما نشان می‌دهد. زمانی كه غذا می‌خوریم، بدن ما غذا را به انرژی جهت انجام كار تبدیل می‌كند. هنگامی كه می‌دویم یا راه می‌رویم، انرژی غذا را در بدن خود می‌سوزانیم. همچنین هنگامی كه فكر می‌كنیم یا چیزی می‌خوانیم یا می‌نویسیم، كاری انجام می‌دهیم. خودروها، هواپیماها، قطارهای برقی، كشتی‌ها و ماشین‌آلات نیز انرژی را به كار تبدیل می‌كنند. بنابراین انرژی را می‌توان به « توانایی انجام كار » توصیف كرد. ( سازمان بهینه سازی مصرف سوخت 1382 )
با بررسی تاریخ تمدن و پیشرفت بشر ملاحظه می‌گردد، تمدن بشر در پرتو توانایی انسان در به كار گرفتن انرژی بوده است، قبل از انقلاب صنعتی، انرژی محدود به قدرت بازوی انسان و حیوانات بوده و در نتیجه قدرت جوامع بشری به تعداد جمعیت و افراد هر كشور وابسته بوده است. بعد از انقلاب صنعتی، مصنوعات اختراع شده، سطح استفاده از انرژی را بسیار گسترده نموده بطوریكه انقلاب صنعتی را دروازه ورود تمدن بشری به عصر تازه‌ای می‌دانند. ( كریمی 1378 )
بعد از انقلاب صنعتی، مصنوعات اختراع شده نظیر اختراع ماشین بخار و استفاده از آن در به حركت درآوردن قطارها و چرخ كارخانجات تاثیر بسزایی در رشد و توسعه اقتصادی كشورهای توسعه‌یافته كنونی داشته است. در ابتدا استفاده از ذغال‌سنگ و انرژی موجود در آن موجب به حركت در آمدن توربین‌ها و موتورهای بخار گردید اما اندك اندك جایگزین‌شدن سایر سوخت‌های فسیلی مثل نفت و گاز به عنوان انرژی برتر جای خود را در اقتصاد و صنعت پیدا نمود و هنوز هم به عنوان مهمترین و استراتژی‌ترین منابع انرژی مورد توجه قرار دارند. ( نوشین 1371 )
ارزان بودن و قابلیت استفاده آسان و وسیع سوخت‌های فسیلی به شكل عمده نفت و گاز، هنوز جایگاه ویژه‌ای به این منبع در دنیای كنونی داده است. ورود انرژی در مباحث اقتصادی تا قبل از دهه 1970 میلادی به شكل جدی مطرح نشده بود اما بعد از افزایش قیمت نفت خام و ظهور بحران در اقتصاد جهانی مسئله انرژی و كمیابی آن مطرح و به شدت مورد توجه اقتصاددانان خصوصاً كشورهای صنعتی واقع شد و انرژی نیز بویژه در مطالعات اقتصادی به عنوان یک منبع كمیاب مورد مطالعه علم اقتصاد قرار گرفت. ( احمدیان 1373 )
قبل از انقلاب صنعتی، كشاورزی بخش مسلط در اقتصاد بوده و حدود هشتاد درصد تولیدات به این بخش اختصاص یافته بود و در حقیقت زمین به عنوان عامل سرمایه و نیروی كار نقش اساسی را در تابع تولید ایفا می‌كردند اما بعد از انقلاب صنعتی و ورود مواد اولیه در فرایند تولید، این مواد نیز در توابع تولید جایگاه خویش را در منابع مختلف نظیر فولاد و نساجی پیدا نمود. ارزان بودن انرژی منجر به عدم توجه به این عامل مهم در تابع تولید گشته بود اما بعد از بحران سال 1970 و درك انرژی به عنوان منبع كمیاب و تداوم مطالعات در این زمینه، اقتصاد انرژی شكل گرفت. ( تیرل وال 1378 )
اقتصاد انرژی عمدتاً در منابع پایان ‌پذیر مطرح بوده و مطالعات كنونی در زمینه استفاده بهینه انرژی، صرفه‌جویی انرژی، تقاضای انرژی، تولید و نظایر آن شامل می‌شود. اما انرژی از دو جنبه خاص اهمیت دارد. اولاً تامین كننده انرژی مصرفی خانوارهاست در این خصوص نیازمندی‌های انرژی مصرفی خانوارها و چگونگی تنظیم مصارف انرژی خانوارها در تامین نیازهایشان مطرح است. ثانیاً در تحلیل انرژی به بررسی و تعیین میزان انرژی لازم برای تولید مواد اولیه، محصولات كارخانه و عرضه خدمات نیز مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد. ( شكیبایی، 1378 )
از طرفی در یک ساختار اقتصادی اساساً پیوندهای اقتصادی در دو وجه تامین نهاده ( پیوندپسین[3] ) و تولید محصول ( پیوند پیشین[4] ) مشاهده می‌شود. بر این اساس نقش انرژی در تعیین سطح استفاده از انرژی در تولید كالاها، وابستگی میان بخش‌های اقتصادی و سهم آنها در انرژی تجسم یافته در كالاها و خدمات در قالب تجزیه وتحلیل داده ـ ستانده (I-O) نیز از جایگاه خاصی برخوردار است.
بنابراین در این پایان نامه به بررسی جایگاه بخش انرژی در اقتصاد ایران با بهره گرفتن از تحلیل‌های پیوندی پرداخته خواهد شد.

2-1 انواع منابع انرژی
منابع انرژی پایان‌پذیر و پایان‌نا‌پذیر
به منظور شناخت و درك اهمیت بیشتر انرژی در اقتصاد مروری درباره شناخت منابع خواهیم داشت. به طو
ر كلی منابع انرژی به دو صورت یافت می‌شود. انرژی به دو دسته منابع پایان‌پذیر مثل نفت و انرژی و منابع تجدیدپذیر مثل خورشید و منابع طبیعی تقسیم می‌شود:

منابع پایان‌پذیر (تمام‌شدنی)
منابع تجدیدپذیر
منابع پایان‌پذیر طی زمان دوباره به وجود نمیآیند و استفاده كنونی از یک واحد چنین منبعی از كاربرد آن در آینده جلوگیری می‌كند.
منابع تجدیدپذیر آن دسته از منابعی هستند كه ذخایرشان افزایش و كاهش دارد. لذا منبع از بین نمی‌رود و البته تجدید منابع نیاز به زمان دارد و در این خصوص می‌توان از درخت، جنگل، پرندگان و ماهی‌ها نام برد.
در این خصوص ارتباط منابع و انرژی بصورت زیر است. (شكیبایی 1378)
الف) منابع پایان‌پذیر

منابع مولد انرژی
زغال سنگ
سوخت‌های فسیلی نفت‌خام
گاز طبیعی

منابع غیرمولد انرژی
سنگ آهن
منابع معدنی سنگ مس
اورانیوم
ب) منابع تجدیدپذیر
انرژی خورشید
انرژی باد

منابع تجدیدپذیر انرژی انرژی امواج دریا
انرژی زمین گرمایی
انرژی بیوماس
جنگل‌ها

منابع طبیعی مراتع
دریاچهها

2-2 منابع اولیه انرژی و حامل‌های انرژی
انرژی به دو صورت قابل تحلیل و بررسی است. شكل اول آن، منابع اولیه انرژی نام دارد. این منابع هنوز تحت عملیات و فرآوری و تبدیل قرار نگرفته است. شكل دوم آن به حامل‌های انرژی نام‌گذاری می‌شود. منابع اولیه انرژی اغلب منشا خورشیدی دارند. این منابع به چهار بخش سوخت‌های فسیلی، انرژی‌های نو، انرژی هسته‌ای و برق آبی تقسیم می‌شوند.
سوخت‌های فسیلی شامل ذغال‌سنگ، گاز طبیعی و نفت‌خام است. انرژی‌های نو شامل انرژی خورشیدی، انرژی باد، انرژی امواج دریا، انرژی بیوماس، انرژی زمین گرمایی، انرژی جذرومد است. انرژی هسته‌ای متكی به منابع اورانیوم است كه با به‌همزدن نظم ذرات درون اتم انرژی آن آزاد می‌شود. انرژی برق آبی، برقی است كه از پتانسیل آب‌هایی كه بالاتر از سطح دریا قرار دارند، مستقلاً بدست می‌آید.
پس از فرایند فرآوری، تبدیل، انتقال و ذخیره‌سازی منابع اولیه انرژی تبدیل به حامل‌های انرژی می‌گردند. این فرایندها اغلب توسط نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و… صورت می‌گیرد. حامل‌های اصلی انرژی عبارتند از : گاز مایع، بنزین، نفت سفید، گازوئیل، نفت كوره، گاز طبیعی و برق.
مصرف‌كنندگان انرژی متقاضی حامل‌های انرژی هستند و كاری به منابع اولیه انرژی ندارند. شكل زیر فرایند ارتباط منابع اولیه و حامل‌های انرژی را نشان می‌دهد.(شكیبایی 1378)

شكل (2-1): معرفی منابع انرژی

حق انحصاری © 2021 مطالب علمی گلچین شده. کلیه حقوق محفو