پژوهشهای انجام شده همسو در زمینه تأثیر آموزش طرحواره درمانی بر افزایش سلامت روان و پژوهشهای نزدیک به موضوع، نتایج فوق را مورد تأیید قرار می‌دهند. به طوری که «جاهودا»^[۱۵۵] (۲۰۰۸ ، به نقل از «ووچینیچ»^[۱۵۶] ،۲۰۰۸) کنترل اضطراب(مولفه سلامت) را اساس سازگاری و سلامت روانی می داند. در همین راستا «لونیسون و کلارک»^[۱۵۷] به نقل از استاندارد (۲۰۱۰)^[۱۵۸] آموزش طرحواره درمانی را در درمان افسردگی(مولفه سلامت روان) مؤثر دانسته‌اند. نتایج تحقیقات «لرنر و کلوم» ^[۱۵۹] (۲۰۰۰، به نقل از پاپیری ،۱۳۸۶) نشانگر تأثیر آموزش طرحواره درمانی بر کاهش میزان افسردگی، ناامیدی نوجوانان اقدام کننده .به خودکشی و افسرده می‌باشد. طارمیان (۱۳۸۸) نیز آموزشطرحواره درمانی را بر افزایش سلامت جسمانی و روانی مانند اعتماد به نفس، مقابله با فشارهای محیطی و روانی، کاهش اضطراب و افسردگی، کاهش افکار خودکشی گرایانه، کاهش افت تحصیلی، تقویت ارتباط بین فردی در رفتارهای سالم و مفید اجتماعی ، کاهش سوء مصرف مواد مخدر و پیشگیری از مشکلات روانی، رفتاری و اجتماعی مؤثر قلمداد کرده است. «هامبورگ»^[۱۶۰] (۲۰۱۰) نیز آموزش طرحواره درمانی را که زیر مجموعه مهارتهای اجتماعی هستند، بر کاهش اضطراب و افسردگی مؤثر دانسته است.
همانگونه که یافته‌های پژوهشی فوق نشان می‌دهند، آموزش طرحواره درمانی بر افزایش سلامت روانی به خصوص کاهش میزان اضطراب و افسردگی مؤثر است. بدین ترتیب نتایج پژوهش نشانگر تأثیر آموزش‌ طرحواره درمانی به بر افزایش سلامت روان به خصوص کاهش میزان افسردگی و اضطراب می باشد که با یافته های تحقیقی دیگر در این زمینه کاملاً مطابقت دارد. در واقع شباهت یافته پژوهش حاضر با یافته‌های تحقیقی دیگر در این است که بیشترین میزان تأثیر آموزش طرحواره درمانی بر افزایش سلامت روانی مربوط به کاهش میزان افسردگی و اضطراب است.
فرضیه دوم: طرحواره های درمانی بر کاهش تعارضات زناشویی دانشجویان متاهل موثر است.
یافته ها نشان دادکه تحت تاثیر آموزش طرحواره های درمانی تعارض زناشویی در گروه آزمایش کاهش یافته است و بنابراین نتیجه می گیریم که آموزش طرحواره های درمانی در کاهش تعارض زناشویی دانشجویان متاهل موثر است.

بررسی تحقیقات «تلادو»^[۱۶۱] و همکاران (۲۰۱۰) نشان می‌دهد که اموزش جلسات طرحواره های درمانی با افزایش عزت نفس و کنترل پرخاشگری زوجین ارتباط دارد . «لانگ و شرر»^[۱۶۲] (۲۰۰۹) به نقل از کادیشن و همکاران (۲۰۱۱) آموزش طرحواره های درمانی را بر کاهش پرخاشگری مجرمان مؤثر ارزیابی کردند. «هامبورگ» (۲۰۰۸) به نقل از «موت و همکاران»^[۱۶۳] (۱۹۹۹) آموزش طرحواره های درمانی را بر ایجاد منبع کنترل درونی و کاهش پرخاشگری زوجین مؤثر دانست. «شاپ و کوپلند»^[۱۶۴] (۲۰۰۳) معتقد هستند که آموزش طرحواره های درمانی به کاهش تعارضات و تقویت روابط زناشویی میانجامد..
همچنین نتیجه تحقیق همسو با تحقیقات ولجکی (۱۳۸۷)،سینارکور^[۱۶۵](۲۰۰۴،به نقل از حافظ شعر باف،۱۳۸۶) می باشد
روابط خانوادگی فشرده‌ترین موقعیت برای تعارضات بین فردی است. روابط عاطفی و عاشقانه زمینه را برای محک زدن جدی مهارتهای آموخته شده برای زندگی مهیا می‌کنند. در ارتباط بین افراد تعارض وقتی بروز می‌کند که فرد بین اهداف،نیازها، یا امیال شخصی خودش و اهداف، نیازها و امیال شخصی طرف مقابلش ناهمسازی و ناهمخوانی می‌بیند (وانگ ،۲۰۱۱ ). به طورکلی، طراوت و سلامت خانواده تا اندازه‌ای به میزان تعارض در خانواده و نوع تعارضی که تجربه می‌کنند، بستگی دارد .
زیگرت و استمپ (۲۰۰۹) اثرات"اولین نبرد بزرگ” را در روابط عاشقانه بررسی کردند و پی بردند که برخی زوجها برنده و عده ای بازنده اند. آنها نتیجه گرفتند که"تفاوت بزرگ بین برندگان و بازندگان در شیوه درک و اداره تعارض توسط آنها بود که همین میزان درک زوجین را به سمت ادامه زندگی و یا به سمت طلاق می کشاند. ویلموت (۲۱۰) خاطر نشان می‌کند: ” آنچه که در مقیاس وسیع، طول عمر رابطه و یا قطع رابطه را معین می‌کند این است که طرفین رابطه تا چه اندازه با موفقیت از برهه‌های تعارض می‌گذرند". به عقیده کومستاک و استرزیزویک (۲۰۱۰ ) این وجود یا نبود تعارض نیست که"کیفیت ازدواج” را تعیین می‌کند بلکه طرز اداره موقعیتهای تعارض آمیز است که کیفیت رابطه زناشویی را تعیین می‌کندو در این مسیر میتوان گفت که اموزش هایی چون رویکرد طرحواره درمانی می تواند راهگشا باشد.
همانگونه که ملاحظه می‌گردد، تحقیقات فوق نشانگر تأثیر آموزش طرحواره های درمانی بر کاهش تعارضات می باشد. یافته پژوهش حاضر نیز نتایج فوق را تأیید می کند. بدین معنا که ملاحظه می‌شود پس از اعمال آموزش طرحواره های درمانی ، کاهش قابل ملاحظه ای در میزان نمرات گروه آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل حاصل شده است. با توجه به نتایج تحقیقات قبلی که آموزش طرحواره های درمانی را بر کاهش تعارضات مؤثر قلمداد کردند و همچنین با توجه به کاهش قابل ملاحظه ای که در میزان نمرات گروه آزمایشی حاصل شده است می‌توان گفت که آموزش طرحواره های درمانی می‌تواند بر کاهش تعارضات تأثیر مثبتی بگذارد. لازم به توضیح است که در گروه کنترل- گروهی که آموزش طرحواره های درمانی را دریافت نکرده‌اند- در مجموع شاهد تغییر قابل ملاحظه در جهت کاهش نمرات نمی‌باشیم در کل وقتی گروه کنترل را در ارتباط با گروه آزمایشی مورد بررسی قرار می‌ گیرد، تأثیر آموزش طرحواره های درمانی را بر کاهش تعارضات زناشویی گروه آزمایش می توان درک کرد.
۳-۵- محدودیت ها :
- به دلیل پراکندگی نمونه آماری، عملاً دسترسی آسان به آزمودنیها امکان پذیر نبود.
- بیرغبتی پائین تعدادی از آزمودنیها در تکمیل پرسشنامه ها از محدودیتهای دیگر این تحقیق بود.
- محدودیتهای زمانی با توجه به نوع تحقیق، گستردگی جامعه، پراکندگی نمونه آماری و ابزار گردآوری داده/‌ها (آموزش جلسات)، جمع‌ آوری اطلاعات مورد نیاز مستلزم صرف زمان و وقت بیشتری بود.
-وجود موانع اداری جهت پژوهش های آزمایشی
-این تحقیق فقط در سطح دانشگاه گرمسار صورت گرفته است و تعمیم آن به شهر های دیگر با محدودیت مواجه است.
-عدم کنترل متغیرهای مزاحم چون تعداد فرزندان، سابقه کار، وضعیت اقتصادی زوجین.
۴-۵- پیشنهادات:
۴-۵-۱ پ‍ژوهشی
۱-پژوهش حاضر بر روی دانشجویان صورت گرفته، لذا پیشنهاد می شود که تحقیق مشابه بر روی دیگرطبقات اجتماعی انجام و با نتایج این پژوهش مقایسه شود.
۲- در مطالعات آینده راهکارهای بهبود سلامت روانی مورد مطالعه و پژوهش قرار گیرد.
۳- پژوهش حاضر با بهره گرفتن از آموزش طرحواره های درمانی بر کاهش تعارضات زوجین انجام گرفته که پیشنهاد می شود در تحقیقات اینده از آموزش دیگر رویکردهای روانشناسی جهت کاهش تعارضات زوجین استفاده ونتایج مقایسه گردد.
۴-۵-۲ کاربردی
۱- قرار دادن برنامه کارگاههای آموزشی جهت افزایش سلامت روان به عنوان برنامه درگیر برای تمامی زوجین
۲- پشنهاد میگردد که به زوجین روش های مناسب کاهش تعارضات آموزش داده شود.
۳- پیشنهاد میگردد مشاوران و روانشناسان برای کاهش تعارض زوجین با توجه به نتایج پژوهش حاضر جلسات و کارگاههای آموزش طرحواره های درمانی را در برنامه کاری خود قرار دهند.
۴- به متخصصین بهداشت روان پیشنهاد می شود که برنامه ای مدون و فراگیر برای ارتقای سطح سلامت روانی مردم با بهره گرفتن از روش آموزش طرحواره های درمانی صورت داده تا از عواقب ناشی از مشکلات بیماریهای روانی و مشکلات عاطفی جلوگیری شود تا منجر به بیماریهای جسمانی نشود.
۴-به منظور کاهش تعارضات زناشویی توجه به جنبه های مثبت همسر و دوری از انتقاد متقابل در خانواده ضروری است.
۵-به منظور کاهش تعارضات زناشویی تهیه فهرستی از پیشرفتهای یکدیگر و در میان گذاشتن با همسر می تواند در این گام موثر باشد.
۶- برای سازگاری بیشتر و کاهش تعارضات به زوجین توصیه می شود تفسیر درست از صحبت همسرانشان داشته باشند زیرا اندیشه نیز روی ارتباط اثر می‌گذارد.
۷- گوش دادن پویا و درک صحبتهای همسر عامل مهمی در کاستن مشکلات است.به دو طریق: الف)تکرار کردن خلاصه حرفهای او. ب)تایید حرفهایش با شیوه غیرکلامی.
۸-به منظور حل مشکلات زناشویی ، زوجین باید راه حلها را پیشنهاد و ارزیابی و پس بهترین را انتخاب کنند، با هم همکاری کنند.یکی از مشخص های رسیدن به راه حل مناسب، مصالحه و رسیدن به توافق است. و وقتی به زوجین به توافق رسیدند قراردادی بنویسند و بگویند خواهان چه تغییراتی در خود و همسرشان هستند.
منابع
ازاد. حسین (۱۳۸۶)، اسیب شناسی روانی، ، تهران: انتشارات ارسباران.چاپ هشتم
استورا (۱۳۷۷)، تنیدگی یا استرس، بیماری جدید تمدن، ترجمه پریرخ دادستان، تهران: انتشارات رشد.
آزاد فلاح و اژه ای (۱۳۸۱). مفاهیم و اهداف سلامت عمومی. فصلنامه اصول سلامت عمومی، شماره اول، سال اول، بهار.
اسماعیلی، علی (۱۳۸۹). مقایسه اثر بخشی طرحواره درمانی و درمان شناختی- رفتاری بر بهبودی بیماران مبتلا به اختلال وسواس-اجبار همایند و نا همایند با افسردگی. رساله دکتری تخصصی روان شناسی. دانشگاه علامه طباطبایی.
احمدی،علی.(۱۳۸۴).بررسی و مقایسه اثر بخشی رویکرد روانی- آموزشی مبتنی بر دیدگاه شناختی – رفتاری و ارتباط درمانی بر صمیمیت زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره در شهر اصفهان .رساله دکتری، دانشگاه تربیت معلم.
الیس،ا ، سیجل و همکاران (۱۳۸۵) . زوج درمانی ،ترجمه جواد صالحی و سید امیر امین یزدی ،تهران ،نشر میثاق ( تاریخ انتشار به زبان اصلی ۱۹۹۵) .
امین یزدی،علی.(۱۳۸۵)بررسی تاثیر سازگاری عاطفی بر نارضایتی زناشویی:پایان نامه کارشناسی ارسد، دانشگاه تربیت معلم.
اعتمادی،عذرا.(۱۳۸۴).بررسی و مقایسه اثر بخشی رویکرد روانی- آموزشی مبتنی بر دیدگاه شناختی رفتاری و ارتباط درمانی بر صمیمیت زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره در شهر اصفهان .رساله دکتری دانشگاه تربیت معلم تهران
براد، شاو. (۱۳۹۰) . تحلیل سیستمی خانواده ، ترجمه مهدی قراچه داغی، تهران ، نشر البرز(تاریخ انتشار به زبان اصلی، ۲۰۱۰)
برنشتاین،اچ و برنشتاین،تی.(۲۰۰۵).زناشویی درمانی از دیدگاه رفتاری ارتباطی.ترجمه: عابدی نایینی،سید حسن.(۱۳۸۸).تهران:انتشارات رشد.
بهارستان، ج، (۱۳۸۳)و بررسی سبک های مدیریت تعارض در دبیرستان های شهر یزد از دیدگاه مدیران. مجله علوم تربیتی و روان شناسی.۳ و ۴٫-۱۳۲-۱۰۹٫
بردبار،حمید.(۱۳۸۳). رضایت زناشویی در همسران،تهران،انتشارات اهنگ.
پاکروان، اسماعیل (۱۳۸۹). اثر بخشی آموزش حل مسئله به شیوه زوجی بر رضایت زناشویی و علائم روانشناختی زوجین شهرستان بروجن. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
ثنایی ،باقر.(۱۳۷۹)مقیاس های سنجش خانواده و ازدواج.تهران:انتشارات بعثت
حافظ شعر باف،رضا.(۱۳۸۶).مقایسه ویژگی های شخصیتی زنان متاهل و خانه دار شهرستان مشهد و ارتباط این ویژگی ها با رضامندی زناشویی،پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
حسینی ،جهان.(۱۳۹۰).زوج درمانی سیستمی و رفتاری، تهران:انتشارات رشد.چاپ اول.
دلاور ،علی.(۱۳۸۸).مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی.تهران: انتشارات رشد. چاپ سوم
درایدن،جان.(۲۰۰۸).رفتار درمانی عقلانی عاطفی:ترجمه شیخی،حسین.(۱۳۸۸).تهران، نشر سامد.