۵-۳- آزمون فرضیات ۷۰
۵-۴- پیشنهادات ۷۰
منابع ۷۲
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول شماره ۴-۱: منابع آب استان گیلان (به میلیون مترمکعب) ۵۹
جدول شماره ۴-۲: سطح زیرکشت استان و مقایسه آن با کشور و امکان توسعه ۶۰
جدول شماره ۴-۳: تعداد مشترکین و میزان مصرف آب دراستان گیلان (ارقام به مترمکعب) ۶۱
جدول شماره ۴-۴: عاملها و متغیرهای مربوط به مسائل و محدودیت های منابع آب ۶۵
جدول شماره ۴-۵: جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات به منظور مدیریت خشکسالی ۶۶
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل ۱- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه چوبر در ایستگاه هیدرومتری بالا محله ۳۱
شکل ۲- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه لمیر در ایستگاه هیدرومتری قربانعلی محله ۳۱
شکل ۳- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه چلوند در ایستگاه هیدرومتری خان حیاطی ۳۲
شکل ۴- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه حویق در ایستگاه هیدرومتری صفر محله ۳۲
شکل ۵- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه شیرآباد در ایستگاه هیدرومتری اوستاقاسم محله ۳۳
شکل ۶- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه ناورود در ایستگاه هیدرومتری خرجگیل اسالم ۳۳
شکل ۷- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه کرگانرود در ایستگاه هیدرومتری ماشین خانه ۳۴
شکل ۸- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه خاله سرا در ایستگاه هیدرومتری کله سرا ۳۴
شکل ۹- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه شفارود در ایستگاه هیدرومتری پونل ۳۵
شکل ۱۰- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه بهمبر در ایستگاه هیدرومتری آقامحله ۳۵
شکل ۱۱- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه چافرود در ایستگاه هیدرومتری روبارسرا ۳۶
شکل ۱۲- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه مرغک در ایستگاه هیدرومتری کتمجان ۳۶
شکل ۱۳- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه خالکایی در ایستگاه هیدرومتری طاسکوه ۳۷
شکل ۱۴- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه کلسر در ایستگاه هیدرومتری کلسر ۳۷
شکل ۱۵- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه ماسوله رودخان در ایستگاه هیدرومتری چومثقال ۳۸
شکل ۱۶- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه ماسوله رودخان در ایستگاه هیدرومتری کمادل ۳۸
شکل ۱۷- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه شاخرز در ایستگاه هیدرومتری لاکسار ۳۹
شکل ۱۸- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه گشت رودخان در ایستگاه هیدرومتری پیرسرا ۳۹
شکل ۱۹- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه ماسوله رودخان در ایستگاه هیدرومتری نوخاله ۴۰
شکل ۲۰- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه سیاهرود در ایستگاه هیدرومتری پل سازمان ۴۰
شکل ۲۱- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه سفیدرود در ایستگاه هیدرومتری پل آستانه ۴۱
شکل ۲۲- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه ذیلکی رود در ایستگاه هیدرومتری شهربیجار ۴۱
شکل ۲۳- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه سفیدرود در ایستگاه هیدرومتری راه رودبار ۴۲
شکل ۲۴- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه توتکابن در ایستگاه هیدرومتری توتکابن ۴۲
شکل ۲۵- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه شلمانرود در ایستگاه هیدرومتری کلچال ۴۳
شکل ۲۶- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه شلمانرود در ایستگاه هیدرومتری شلمان ۴۳
شکل ۲۷- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه شمرود در ایستگاه هیدرومتری توتکی ۴۴
شکل ۲۸- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه پلرود در ایستگاه هیدرومتری درازلات ۴۴
-شکل ۲۹- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه سموش در ایستگاه هیدرومتری هراتبر ۴۵

چکیده

از ابتدای تاریخ، خشکسالی بخشی از تغییرات آب و هوایی محیط ما بوده است. کمبود آب از یک طرف و استفاده بی رویه و غلط از منابع آب از طرف دیگر، تهدیدی جدی برای محیط زیست و منابع آب در کشوری مثل ایران که از جمله مناطق خشک و نیمه خشک جهان است، از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ با توجه به اینکه در حال حاضر مناطق شمالی کشور را هم تحت تأثیر قرار داده است. وضعیت بارندگی و محدودیت منابع آبی و شرایط اقلیمی کشور این واقعیت را نشان می دهد که باید برای پدیده خشکسالی برنامه داشت و به صورت جدی در زمان وقوع با آثار و پیامدهای آن مقابله نمود. علاوه بر این لزوم افزایش راندمان استفاده از آب در کشاورزی، اصلاح الگوی مصرف و مدیریت آبیاری و توجه به بهره برداری آب باید مدنظر قرار گیرد.
عکس مرتبط با محیط زیست
خشکی و خشکسالی هر دو نتیجه اثرات متقابل بین محیط زیست طبیعی و اجتماع می باشد. پدیده خشکسالی بیانگر اثرات مختلف محیط زیست بر روی موجودات زنده، موجودات، میکرو، حیوانات و انسان ها بوده حال آن که خشکی دارای مفهوم کلی بوده و برای عناصر محیط زیست به کار نمی رود.
توجه به اعمال مدیریت صحیح و کاهش پیامدهای خشکسالی در توسعه مناطق، نیازمند برنامه ریزی و اجرای اقدامات پیشگیرانه در مقابله با پدیده خشکسالی است، که خود مستلزم به کارگیری دانش کافی در پیش بینی خشکسالی می باشد.
واژگان کلیدی: الگوی مصرف، مدیریت آبیاری، محدودیت منابع آبی، خشکی و خشکسالی، گیلان

جهت دانلود متن کامل پایان نامه به سایت azarim.ir مراجعه نمایید.

فصل اول:کلیات تحقیق

فصل اول
کلیات تحقیق

۱-۱- مقدمه

نگاهی به تاریخ زیست در روی کره زمین حاکی از این است که بشر همواره در معرض انواع بلایای طبیعی بوده است. بخشی از این بلایا مربوط به عوامل و نوسانات اقلیمی می باشدف مانند خشکسالی ها که در زمان های قدیم مختلف رخ داده و اثرات مهلکی بر جای گذاشته است.
آب، که رکن اساسی توسعه پایدار است، مایه حیات بشری بوده و همانند بسیاری از نعمت های الهی ماهیت دوگانه خیر و شر در آن نهفته است. آب از طرفی عامل ایجاد سیل و در پی آن خرابی و خسارات مالی و جانی فراوانی می شود و از طرف دیگر کمبود آن (خشکسالی) باعث نابودی و تغییر اساسی در اکوسیستم ها می شود. توجه به مسئله پیشگیری و کاهش پیامدهای خشکسالی در توسعه مناطق، نیازمند برنامه ریزی و اجرای اقدامات پیشگیرانه است که خود مستلزم بکارگیری دانش کافی در پیش بینی خشکسالی است.
خشکسالی به عنوان یکی از پدیده های محیطی شناخته شده و در واقع بخش جدایی ناپذیری از تغییرات اقلیمی است که می تواند در هر منطقه جغرافیایی حادث شود و تأثیرات عمده ای بر آن منطقه بگذارد. این پدیده به لحاظ گستردگی، شدت، مدت و میزان آسیب رسانی به بخش های مختلف اقتصادی و اجتماعی، یکی از بزرگترین بلایای طبیعی محسوب می گردد که سالانه در سراسر دنیا میلیاردها دلار خسارت را به بخش های مختلف اقتصادی و اجتماعی جوامع، به ویژه بخش کشاورزی وارد می کند.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
از آنجائی که کشور ما در سال های اخیر با خشکسالی مواجه بوده است، لذا تحقیقات در خصوص پایش همزمان و دقیق شرایط پویای خشکسالی جهت کاهش اثرات مخرب این بلایای اقلیمی حائز اهمیت است. در مطالعات پایش خشکسالی، به عبارتی ارزیابی ساده از سه ویژگی خشکسالی یعنی شدت، تداوم، گستردگی مکانی و همچنین مقایسه خشکسالی از منطقه ای به منطقه دیگر در زمان های مختلف نیاز به کاربرد نمایه ای خشکسالی می باشد. نمایه های مختلفی جهت پایش خشکسالی توسط محققین ارائه شده است (جوانمرد و همکاران، ۱۳۸۷).

۱-۲- بیان مسأله

بلایای جوی و اقلیمی در واقع پدیده های طبیعی خاص هر منطقه هستند که وقوعشان غیرقابل اجتناب است. البته چنانچه مواجهه‌ صحیحی با این پدیده های طبیعی انجام شود، در بسیاری موارد می توان از تبدیل آنها به بلا اجتناب نموده یا اینکه خساراتشان را کاهش داده و به حداقل رسانید. روش های نوین مدیریت کاهش بلایای جوی بیش از آن که بر امکانات و تجهیزات سخت افزاری متکی باشند، بر تدوین سیاست ها، برنامه ها، سازمان ها و نهادهای مختلف برای کاهش اثرات و نیز جبران خسارت ها مبتنی هستند. موارد ذیل را می توان از این جمله برشمرد: شناسایی و مکان یابی بلایا، پیش بینی بلایا قبل از وقوع، مدیریت کاهش اثرات بلایا، استفاده از بیمه در جهت کاهش خسارات، هدایت مردم و صاحبان مشاغل به سمتی که در زمان وقوع حادثه بتوانند خود مدیریت حوزه های شخصی خود را بر عهده گیرند، پایش و دیده بانی بلایا، پیش آگاهی و اطلاع رسانی عمومی، تبلیغات و آموزش عمومی هر چه بیشتر جهت آگاهی مردم.
خشکسالی به عنوان یک خطر طبیعی از پدیده های اجتناب ناپذیر است که از دیرباز در پهنه وسیع کشورهای مختلف بخصوص کشورهای مستقر در مناطق گرم و خشک به کرات وقوع یافته و می یابد. بحران خشکسالی، یکی از ناهنجاری های اقیمی است که اثرات نامطلوبی بر روی گیاهان، جانوران و محیط های اکولوژیک و نهایتاً انسان دارد.
کشور ایران به خاطر قرار گرفتن در کمربند خشک جغرافیایی و نوار بیابانی که در ۲۵ تا ۴۰ درجه عرض شمالی واقع شده است، از شرایط آب و هوایی خشکی برخوردار است که جزو مناطق کم باران جهان به شمار می آید و نزولات جوی آن از یک سوم متوسط نزولات جهان کمتر است. از آنجایی که ایران در مناطق خشک و نیمه خشک کره زمین قرار گرفته است بیش از ۹۰ درصد اقلیم آن خشک و نیمه خشک است. در صورتی که رشته کوههای زاگرس و البرز وجود نمی داشت و ایران بین دریای خزر و خلیج فارس محصور نمی بود، کشورمان به یک منطقه کاملاً خشک و بی آب جهان تبدیل می شد. علاوه بر این که کشور ما، کم آب است، بارش ها نیز در آن نامنظم است. میانگین بارش در ایران ۲۴۸ میلی لیتر در سال است. این میزان یک سوم متوسط بارش در جهان (۸۳۱ میلی لیتر) است. در مجموع میزان جریان های سطحی کشور در مقایسه با متوسط درازمدت ۴۶ درصد کاهش داشته است که عدد بسیار بالایی است و این نشان دهنده خشکسالی هیدرولوژی در ایران است.
به گفته کارشناسان سازمان ملل اگر خشکسالی در ایران رخ دهد به فاجعه انسانی تبدیل می شود و هم اکنون زنگ ها در بیشتر استان های ایران برای خشکسالی به صدا درآمده اند.
پروفسور کردوانی که در زمینه محیط زیست، آب و کم آبی در کشور مطالعات و تألیفات گسترده ای دارد در زمینه بحران کم آبی می گوید: مشکل کم آبی در کشور یک بحران ملی است و افزایش جمعیت و مهاجرت روستاییان به شهرها بر این بحران می افزاید.
که این روند مهاجرت باعث کاهش تولیدات کشاورزی و بدتر از آن افزایش جمعیت شهری و به همان نسبت بالا رفتن مصرف آب شهری می شود.
در این پایان نامه سعی شده که به بررسی خشکسالی پرداخته و راهکارهایی که به حداقل رساندن آسیب های ناشی از آن بر مدیریت آبی استان نقش دارد بررسی کند.

۱-۳- پرسش اصلی تحقیق (مسائله تحقیق)

آیا گیلان با بروز خشکسالی مواجه است؟

آیا بروز خشکسالی در گیلان با مدیریت منابع آبی در رابطه است؟

۱-۴- اهداف تحقیق

شناخت نوع خشکسالی ها و انواع آن و برخورد با مسأله

ارائه یک روش علمی مناسب در جهت مبارزه با خشکسالی های اخیر

رابطه خشکسالی با مدیریت آبی

۱-۵- فرضیه

به نظر می رسد گیلان در سال های اخیر با خشکسالی مواجه بوده است.

به نظر می رسد که نوع مدیریت آبی در سال های اخیر خشکسالی گیلان را تشدید نموده است.