بخش اول : مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….۶۰
بخش دوم : همکاری جهانی …………………………………………………………………………………….۶۲
بخش سوم : اتحادیه‌ای برای ارتباطات جهانی…………………………………………………………………………………………………………………….۶۳
بخش چهارم : اداره‌ی قانونیGSO……………………………………………………………………………………………………………..67
بخش پنجم : دفاع در برابر صدمات ماهواره‌ای در GSO ………………………………………………………………………………………………………………………………68
بخش ششم : بازبینی توانایی‌های قدرت‌طلبانه‌ی ITU……………………………………………………69
بخش هفتم : UNCOPUOS ) کمیته استفاده صلح امیز از فضای ماورای جو)………………………………………………………………………………………………………………………۷۰
بخش هشتم : نتایج……………………………………………………………………………………………………………………..۷۲
فصل پنجم : حمل و نقل فضایی…………………………………………………………………………………………………………..۷۳
بخش اول : مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….۷۳
بخش دوم : مفهوم حمل و نقل فضایی ………………………………………………………………………۷۴
بخش سوم : سیستم‌های حمل و نقل فضایی……………………………………………………………………………………………………………………۷۵
بخش چهارم : حکومت قانونی در سطح زمین …………………………………………………………………………………………………………………………….۷۶
بخش پنجم : قلمرو قانونی دریاهای آزاد………………………………………………………………………………………………………………………۷۷
بخش ششم : قلمرو قانونی فضای هوایی …………………………………………………………………………………………………………………………….۷۹
بخش هفتم :رژیم قانونی فضای ماورای جو………………………………………………………………………………………………………………………..۷۹
بخش هشتم : نتیجه………………………………………………………………………………………………….۸۴
فصل ششم : حقوق دارایی های فکری و فعالیتهای فضای ماورای جو……………………………….۸۵
بخش اول : سنجش از راه دور در فضا و کپی‌رایتها (حق امتیازات) …………………………………………………………………………………………………………………………….۸۷
بخش دوم : حقوق اختراعات و تجاری‌سازی امور فضایی ……………………………………………۸۹
بخش سوم : تجاری سازی سنجش از راه دور از فضا ………………………………………………….۹۰
بخش چهارم : همکاریهای بین‌المللی …………………………………………………………………………………………………………………………….۹۰
فصل هفتم : نتیجه……………………………………………………………………………………………………………..۹۲
منابع……………………………………………………………………………………………………………..۹۵
چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………….. ۹۹
چکیده
در آغاز عصر فضا توجه جهانی به فعالیت های تجاری ماورای جو به شدت افزایش یافته است ، سفر به ماه در سال ۱۹۶۹ رخ داد ، در ابتدا تنها وقایع غیر عادی و شگفت انگیز نظر بشر را به خود معطوف می ساخت و رسانه ها بیشتر سعی در پوشش این وقایع داشتند اما امروزه توسعه در بهره برداری و اکتشاف در عرصه فضا زندگی و دیدگاه بشر را تحت تأثیر قرارداده و عموم افراد از تحولات در فضا اطلاع زیادی ندارند ، اما نگرانی پژوهشگران ، فقدان چارچوب های قانونی در این عرصه می باشد.
توسعه ی ماهواره ها برای ارتباطات ، تلویزیون ، نظارت بر زمین ، پیش بینی آب و هوا و دریا نوردی از جمله پیشرفت هایی هستند که نتیجه ی فعالیت در فضای ماورای جو می باشند.
ایجاد یک رژیم آزاد با کشور های مستقل با عنوان اتباع حقوق بین الملل بدون قدرت مافوق برای اعمال قانونی، خطر افزایش تنش ها و احتمال وقوع جنگ بین کشور ها را ایجاد کرده است ، همچنین امروزه شانس و فرصت برابر برای بهره برداری از فصا برای تمام کشور ها وجود ندارد.
یکی دیگر از نکاتی که باید مورد توجه واقع شود ، ایجاد فرصت و اجازه ی فعالیت برای تعدادی از موسسه ها و شرکت های خصوصی در جهت فعالیت در فضای ماورای جو و پیش بینی تعدادی مالکیت های محدود توسط حقوق بین الملل فضا می باشد.
هدف نهایی ایجاد یک سطحی از فرصت ها و شانس ها و مشارکت ها برای کشور ها و شرکت ها و موسسه های خصوصی که تمایل به گسترش فعالیت و صرف هزینه در جهت بهره برداری از فضا را دارند ، است.
بخش خصوصی نقش عمده ای در ایجاد یک چارچوب جدید قانونی برای بهره برداری تجاری از فضا خواهد داشت ؛همچنین افزایش فعالیت های تجاری در فضا بایستی تسهیل شود که این امر در صورتی محقق خواهد شد که فعالان این عرصه با معرفی یک ضابطه ی اخلاقی ، جوانب مختلف فعالیت از جمله: نظارت بر محیط فضا ، توسعه ی معاملات صادقانه ، ایجاد امنیت ، اطمینان از یک بازار اقتصادی آزاد و عدم پنهان کاری سیاسی را تحت حمایت و مورد توجه قرار دهند .
عکس مرتبط با اقتصاد
مقدمه
با اینکه چالش‌های فضای ماورای جو تنها از چند دهه قبل شروع شده است، بشر پیش از این تعدادی از موانع فیزیکی و فنی را از بین برده و پیشرفت های علمی وسیعی در راه اکتشاف آنچه که سابقاً برای بشر غیرقابل سکونت و استفاده بوده، صورت گرفته است.
از آنجائی که علوم فضانوردی و دیگر تکنولوژی های پیشرفته راهی برای ترک سیاره‌ی مان پیدا کردند، توانایی دسترسی به فضای ماورای جو فرصتهای زیاد و بالقوه ای برای پیشرفتهای اجتماعی، علمی و اقتصادی و کسب منفعت، برای بشر فراهم آورده است.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
با نگاهی به گذشته، در روزهای اولیه‌ی کشف فضا، که بر مأموریتهای فضایی تفریحی تمرکز داشته،‌اولین مراحل درگیری بشر با فضا بوده است. در مراحل اولیه، در اواسط جنگ سرد، کشف فضا عمدتاً تنها توسط دو کشور (اتحاد جماهیر شوروی و امریکا)انجام می‌شد که در اصل مبتنی بر اعتبار نظامی و ملی آنها این اقدامات صورت می‌پذیرفت.
با این حال طی ۶۰ سال گذشته در نتیجه‌ی عوامل مختلفی، برای مثال پیشرفتهای بزرگ تکنیکی در دهه‌ های گذشته، سرو کار داشتن با فضای ماورای جو به صورتهای زیادی تغییر کرده است.
عناصر اصلی که با آن سرو کار دارند بر تغییرات جامعه‌ی اکتشافی فضای جهانی تأثیر گذاشته و فرایند تکاملی ای را در جهت استفاده‌ی تجاری از فضای ماورای جو مطابق زیر در برداشته است:
-توسعه‌ی سیستم‌های مختلف حمل و نقل فضایی، برنامه‌ی مسافرت به فضای ماورای جو را راحت و ساده ساخته است. عموماً،‌درجه‌ی بالایی از بلوغ فنی در تکنولوژی های فضایی وجود دارد.
-معرفی تجارت در فعالیتهای مربوط به فضا به عنوان محصولی از پیشرفت در محاسبات منطقی در ارتباط با دسترسی متداول به این منطقه.
-افزایش بالقوه‌ کاربری های فضایی به واسطه‌ی پیشرفت در تکنولوژی فضایی و دیگر علوم مربوطه که به فعالیتهای مختلف و افزایش بی‌شمار فواید و منفعت سوق می‌یابد.
-توسعه‌ی بیشتر کاربری های فضایی که به واسطه‌ی تجربیات عملی بدست آمده است.
-استفاده‌ی روزافزون و متمرکز از پتانسیل فضای ماورای جو با رشد تعدادی از جوامع و کشورها که برنامه‌های فضایی‌شان را گسترش داده و اینها شامل توسعه‌ی کشورهایی همچون نیجریه،و کشورهای اروپای شرقی است.
عوامل مذکور به همراه دیگر عناصر با اعتبار کمتر، در یک تغییر قطعی در خود مفهوم بهره‌برداری از فضای ماورای جو مشارکت دارند: از فعالیتهای پیش-عملکردی، تجربی و جهت دار علمی تا فعالیتهای عملکردی انجام شده توسط عوامل فضایی برای تعداد روبه رشد اهداف کاربری در مصارف تجاری و صلح‌طلبانه‌ی فضای ماورای جو.
کسی تردیدی ندارد و ما باید به خوبی از مقادیرقابل توجه پروژه‌های فضایی نظامی مطلع باشیم. با وجود این مسئله، این امر هدف این پایان نامه نمی باشد که به جوانب نظامی اکتشاف و توسعه‌ی فضای ماورای جو بپردازد.
هم‌اکنون برنامه‌های فضایی و آژانس‌های فضایی بخشی از زندگی روزانه‌ی‌مان را در برگرفته‌اند و هم‌اکنون در حالت کاربردی و عملکردی می‌باشند. عنصر مهم دیگری به همه‌ی پیشرفتهای بالا به طور ترکیبی اضافه شده‌است که موضوع اصلی این پایان نامه است، برای مثال مصارف تجاری ماورای جو.
تجاری سازی امروزه یک نقش مهم برای توسعه و اکتشافات فضایی آینده به عنوان یک کاتالیزور دارد. در واقع اگر از یکسو، فعالیتهای تجاری در نتیجه‌ی عناصر مذکور باشد و مؤلفه‌های مرحله‌ی تغییر را در بهره‌برداری از فضا تشکیل بدهند، از سوی دیگر، بازده تجاری فعالیتهای فضایی به طور دو جانبه بر توسعه‌ی بیشتر در این فرایند تکاملی تأثیر می‌گذارد، این روند موضوع اصلی مورد توجه ما است که باعث پرسشهای قانونی و مسائل علمی (کاربردی) می‌شود.
هدف از این پژوهش، ارزیابی وضعیت جاری مقررات فعالیت فضایی(در طرف اصلی) در برابر پیش‌زمینه‌های رو به پیشرفت جوانب تجاری سازی و برعکس می‌باشد. براساس نتایج این تحقیق و مفاهیم قانونی در نتیجه‌ی بکارگیری این آنالیز در بهره‌برداری عملی فضا، دورنمای حوزه‌ی تلاش ما، فراهم آوردن حداقل یک بینش در سؤالات قانونی مربوط به تجاری‌سازی فضا می‌باشد که این جنبه در حوزه‌ی آکادمیک ایرانی مورد غفلت قرار گرفته است.
نتایج این پژوهش این حقیقت را که چارچوب قانونی مبنایی در زمان رقابتهای آژانس‌های فضایی ایجاد شده و هنوز در مرحله‌ی اولیه‌ی تجربی و ابتدایی خود قرار دارد و ارزیابی مهم قوانین آن نه تنها فرا رسیده بلکه بسیار ضروری نیز می‌باشد را مورد توجه قرار داده است.
یک گزارش کلی از مفاهیم قضایی و مسائل عملی مربوطه ممکن است اساسی را برای تدوین قوانین جدید، برای تسهیل در فرایند رو به پیشرفت بهره‌برداری از فضا تشکیل دهد. چنین پیشرفتی بر فعالیت‌های فضایی در آینده تأثیر خواهد گذاشت. به طوری که سود تجاری در این موضوع یکی از عوامل بسیار مؤثر می‌باشد.

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

فصل اول : تاریخ حقوق فضا

فصل اول خوانندگان را با زمینه‌ی قوانین فضایی آشنا می‌سازد که گزارش مختصری از تاریخ توسعه‌ی تدوین قوانین بین‌المللی فضا، در چارچوب همکاری سراسری در بخشهای مربوط به فضا ارائه می‌دهد. در اینجا یک فعالیت سخت و پیش‌رونده در قانونگذاری بین‌المللی طی دهه‌ های گذشته را نشان می‌دهیم.
نهایتاً بیشتر تمرکز بر مسائلی شده است که با موارد توافقات جهانی در زمینه‌ی فعالیتهای فضایی، مسائل ناشی از موارد مهم استراتژیکی و ژئوپلیتیکی فضا در ارتباط با امنیت ملی مواجه است و به علاوه بهره‌برداری از روش های بسیار سودآور در این منبع جدید می‌باشد.
در آخر، این فصل حاوی فهرستی از سازمان های عمده‌ی دولتی و غیردولتی در خانواده‌ی ملل متحد با ویژگیهای اقدامات مربوطه در بخش فضا می‌باشد.
۲-فصل دوم-اقدامات تجاری سازی فضا تحت شرایط اساسی قانون فضایی (حقوق حاکم بر فضا)
فصل دوم تلاش می کند در مفهوم کلی، موضوع تجاری‌سازی فعالیتهای فضایی را فی‌نفسه و وضعیت آن در شرایط و قابلیت‌های حقوق فضا موجود را مورد توجه قرار می‌دهد. مشخص است شتابی که تحت تأثیر قابلیت‌های تجاری و توسعه‌ی فنی در فضا قرار دارد، نیاز به بروز شدن چارچوب فضایی متداول را تحمیل می‌کند: با این وجود این فصل یک بازبینی از قوانین بین‌المللی فضا ارائه می‌دهد که برای ارزیابی اصولی است که موقع ظهور سیاستهای فضایی مبنی بر جنبشهای مختلف احراز شد، و یا اصولی است که بر انتظارات عمده‌ی یک بخش و محیط جدید تمرکز داشته و همچنین بر احراز شرایط قانونی پایه متمرکز شده و هم‌اکنون با تطبیق روندها در کارهای فضایی مخصوصاً در فرایند تجاری‌سازی نیز سروکار دارند.
دو نکته‌ی تعیین کننده مورد بررسی قرار گرفته است:
۱: معاهدات فضای ماورای جو فعالیتهای فضایی تجاری را مجاز کنند .
۲: معاهدات فضای ماورای جو در شکل فعلی‌اش قادر به سروکار داشتن با نتایج قانونی فعالیتهای فضایی تجاری باشند. در وهله‌ی اول قوانین بررسی شده اجازه‌ی کلی برای فعالیتهای تجاری ماورای جو را نشان می‌دهند. به هر حال، چارچوب بسیار عمده‌ی قوانین فضایی بین‌الملل، دستورالعملها (قوانین) کافی را فراهم نمی‌آورند. بنابراین، برای فراهم آوردن یک اساس امن و قانونیدر این فعالیتها، نیاز به قانونگذاری جدید بین‌المللی وجوددارد.
۳- فصل سوم- حقوق فضا، تشکیلات خصوصی و مالکیت خصوصی
فصل سوم پدیده‌ های محض فرایند تجاری‌سازی را که در فعالیتهای اقتصادی فضا وجود داشته، با افزایش نقش تشکیلات خصوصی در زمینه‌های مختلف فعالیتهای فضایی ارائه می‌ کند. گرچه تجاری‌سازی فضا که با تشکیلات خصوصی انجام می‌گیرد، در اصل یک موضوع قانونگذاری ملی است که توسط قانونگذاران ملی اداره شده و با مقررات ناحیه‌ای/ملی اجرا می‌شود. با این وجود این امر در همه‌ی سطوح بر حقوق فضا تأثیر می‌گذارد.
در واقع، توافقات بین‌المللی آشکار می‌سازند که هیچ دولتی نمی‌تواند ادعای مالکیت فضای ماورای جو یا اجرام سماوی در ماورای جو را داشته باشد، در حالی که شرکتهای خصوصی و اپراتورهای تجاری امید به سرمایه‌گذاری در تشکیلات فضایی بالقوه را دارند که مکرراً اشاره می‌شود این قوانین یکی از موانع عمده در توسعه‌ی تجاری فضا برای آینده را ایجاد می‌کنند.
حقیقت این است که فقدان حمایت کافی از حقوق اموال، مانع سرمایه‌گذاریهای بالقوه برای بدست آوردن وجوهات کافی، حمایت مخفیانه از سرمایه‌گذاریهای مربوطه و محروم‌سازی آنها از تضمین درآمد کافی در نتیجه سرمایه‌گذاریهایشان می‌باشد. به بیانی دیگر عدم وجود حاکمیت در فضا، قابلیت ایجاد منفعت از سرمایه‌گذاری خصوصی را افزایش می‌دهد چرا که بخش خصوصی متعهد خطر توسعه تکنولوژی و سرمایه‌گذاری منابع،‌در صورتی که نتواند منافع کارش را تضمین کند، نخواهد بود.
این فصل چگونگی امضاء ماهیت سودکرایانه‌ی معاهدات ماورای جو را در ۵۰ سال قبل که هنوز مانع شخصی‌سازی آنچه مجاز شمرده شده و آنچه در فضای ماورای جو نمی‌باشد، می‌شود را شرح می‌دهد. یک آنالیز عینی از معاهده ی فضای ماورای جو(و معاهده ماه) نشان می‌دهد که حقوق مالکیت وجود داشته اما به اندازه‌ای است که ممکن است بسیاری از عاملین تجاری را راضی نکند. دو معاهده، حاکمیت بر اموال موجود در فضا، اموال تولید شده در فضا و منابع گرفته شده از مکانشان در فضا را به رسمیت می‌شناسد، اما هرگونه ادعای حاکمیت توسط کشورها را ممنوع ساخته است. از سوی دیگر، حقوق بین‌الملل این تحریم را برای افراد نیز بسط می‌دهد. به اصطلاح معاهده‌ی ماه برای شراکت «منصفانه» منافع برای همه‌ی کشورها، می‌باشد اما مشخص است که کشورهای پیشرفته از لحاظ تکنولوژی، مخالفت شدیدی را در برابر هزینه‌های ارائه شده، و کسب منافع بیشترشان مطرح می‌نمایند. همچنین این فصل که با تشکیلات خصوصی در فضا سرو کار دارد، نشان می‌دهد که چگونه از درگیری غیرمستقیم آغاز عصر فضا به سناریویی گذر کنیم که بخش خصوصی را به طور مستقیم در فعالیتهای فضایی مشارکت دهیم. با بررسی مواد قانونی ۶ و ۹ از معاهده‌ی فضای ماورای جو، ما می‌توانیم اظهار کنیم که نهادهای غیردولتی می‌توانند عاملین بالقوه‌ فعالیتهای فضای ماورای جو باشند و صراحتاً هیچ ممانعتی در مشارکت تشکیلات خصوصی را نمی‌توان به طور منطقی بی‌اعتبار شمرد. با این حال، این اظهارات با تأییدی همراه است که فعالیتهای انجام شده توسط نهادهای خصوصی اداره شده ودر نتیجه با همان موانع و شرایط کلی که برای معاهده‌ی ماورای جو با توجه به کشورهای عضو فراهم آمده محدود می‌شود.
۴-فصل چهارم-ارتباطات ماهواره ای
فصل چهارم به موضوع ارتباطات ماهواره‌ای فضا می‌پردازد و اشاره دارد که چگونه این امر اولین و موفق‌ترین کاربری فضایی در مفهوم تجاری و محصول فرعی در زمین می‌باشد. بسیاری از موضوعات مربوط به این جنبه از حقوق فضا در برابر زمینه‌ی قوانین بین‌المللی به واسطه‌ی اتحادیه ارتباطات بین‌المللی (ITU) و کمیته‌ی ملل متحد برای استفاده ی صلح‌آمیز از ماورای جو (UNCOPUOS)، شرح داده شده‌اند.
این فصل یک بازبینی از چارچوب قانونگذاری بین‌المللی،مخصوصاً در زمینه‌ی فنی از فعالیت اقتصادی فضافراهم آورده است، که رابطه‌ی نزدیکی را بین حقوق بین‌الملل فضا و حقوق ارتباطات بین‌المللی نشان می‌دهد. ما در اینجا دو نهاد اصلی بین‌المللی را معرفی می‌کنیم که با مقررات ارتباطی توسط ماهواره سرو کار دارند :