محلی
بیشتر محلی
بیشتر غیرمحلی
غیرمحلی
نشتی‌ها
صفر
اندک
عمده
بسیار بالا
کالائی‌سازی
غیرتجاری و بکر
تاحدودی تجاری و عمدتاً بکر
تجاری، به طرز فزآینده‌ای مصنوعی
بسیار تجاری، مصنوعی
شاخص رنجش
پیش سرخوشی
سرخوشی
عدم درک و رننجش
دشمنی، تسلیم
فشار زیست محیطی
بسیار اندک
اندک
بالا
بسیار بالا
منبع: علیقلی زاده فیروزجایی،ناصر؛۱۳۸۶،ص
۲-۱۲- رویکردهای برنامه ریزی گردشگری
تصویر درباره گردشگری
برنامه ریزی گردشگری مانند خود برنامه‌ریزی سابقه زیادی دارد. گتز (۱۹۹۱) پنج سنت برنامه‌ریزی گردشگری را مطرح کرد که هر یک از آنها مفاهیم، روش‌ها و سوگیرهای خاص خود را دارند. البته همان طور که گتز اشاره کرد این رویکردها نه تنها با یکدیگر همپوشانی دارند بلکه ضرورتاً در طول یکدیگر نیز قرار دارند. با این حال طبقه‌بندی ارائه شده شیوه مناسبی است که از آن نقاط مشترک، شیوه‌های تحقیق، مشکلات و الگوهای مربوط به برنامه‌ریزی گردشگری مشخص می‌شود (۲۱ :Hall , 2002 ).
۱-۲-۱۲- رویکرد بهره برانه
بهره‌برداری از زمان آغاز گردشگری انبوه و از مدت‌ها پیش به عنوان رویکرد غالب در توسعه گردشگری و برنامه‌ریزی این فعالیت مطرح بوده است. بهره‌برداری، گرایشی سادهانگارانه و بر این فرض استوار است که توسعه گردشگری در ذات خویش خوب است و به طور خودکار برای جامعه میزبان مزایایی به همراه خواهد داشت. در رویکرد، توجهی به آثار احتمالی منفی زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی گردشگری نمی شود. اساس ایده بهره ورانه، ریشه در سود مداری اقتصادی و از هم گسیخته اروپای قرن نوزدهم و سرومایه داری پیشرو در آمریکای شمالی دارد.
عکس مرتبط با اقتصاد
براساس رویکرد بهره بردارانه، ساکنان مقصد گردشگری در فرایند تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در زمینه توسعه گردشگری مشارکت ندارند. تحیقات درباره این رویکرد بیشتنر بر پیش بینی تقاضای گردشگری و تنها با هدف ارتقاء و توسعه استوار است. به هر حال این رویکرد چیزی کمتر از ترویج توسعه است و بنابراین برنامه‌ریزی واقعی در همه زمینه‌ها انجام نمی‌شود (رضوانی، ۱۳۸۷ ، ص ۱۶۴).
۲-۲-۱۲- رویکرد جامعه شناختی
از آن جا که گردشگری مقوله‌ای اجتماعی است. توجه جامعه شناسان را هم به خود جلب کرده است. جامعه شناسان مسائلی چون رفتار گردشگران، گروه‌ها و تاثیر گردشگری را بر جامعه مطالعه می‌کنند. این روش طبقات اجتماعی و عادات و سنت‌های میزبانان و میهمانان را بررسی می‌کند. در آینده به دلیل تداوم تاثیر عمیق گردشگری بر جامعه، این صنعت بیش از پیش از دیدگاه جامعه شناختی مطالعه خواهد شد. (حیدری چیانه، ۱۳۸۷، ص ۳۸).
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
۳-۲-۱۲- رویکرد اقتصادی
از آن جا که صنعت گردشگری اهمیت فراوانی هم در اقتصاد ملی و هم اقتصاد محلی دارد، اقتصاددانان به دقت این صنعت را مطالعه کرد‌ه‌اند. اقتصاددانان مسائلی چون عرضه، تقاضا، تراز پرداخت‌ها، تبادل خارجی، اشتغال و سایر عوامل اقتصادی را مطالعه می‌کنند (حیدری چیانه، ۱۳۸۷، ص ۳۷).
این رویکرد گردشگری را به عنوان یک صنعت (مشابه صنایع دیگر) در نظر میگیرد و با نگرش اقتصادی، بر توسعه و بازاریابی تأکید دارد. در رویکرد اقتصادی، گردشگری به فعالیتی اطلاق می‌شود که می‌تواند توسط دولت به عنوان ابزاری برای نیل به اهداف عینی رشد اقتصادی اشتغال‌زایی، تحقیقات، بازاریابی و کمک به ارتقای آن استفاده شود.
یکی از ویژگیهای عمدهء رویکرد اقتصادی، استفاده از بازاریابی و ارتقاء برای جذب نوعی از گردشگری است، که بیشترین مزایای اقتصادی را برای مقصد گردشگری به همراه داشته باشد. همچنین در این رویکرد، اهداف اقتصادی نسبت به مسائل بوم شناختی و اجتماعی اولویت بیشتری دارد. در نهایت در رویکرد اقتصادی، به این موضوع که چه کسانی از توسعه گردشگری سود برده و یا زیان می‌بیند، توجهی نمی‌شود (رضوانی، ۱۳۸۷، ص ۱۶۴).
۴-۲-۱۲- رویکرد مبتنی بر اجتماع محلی
گردشگری مبتنی بر اجتماع محلی، به دنبال توانمندی مردم، افزایش مشارکت ساکنین در فرایند تصمیم گیری و توزیع درآمد گردشگری است. به ویژه منابع مالی منطقهای و محلی باید برای ایجاد جامعهای خودکفا استفاده شود و بر همین اساس، برنامه ریزی و مدیریت باید بر موءثرترین شیوهء استقرار سرمایه انسانی محلی و دیگر منابع در کنار استفاده از دانش بومی اجتماع محلی و ابزار غیر رسمی در برنامه ریزی با حمایت مقامات منطقهای و کشوری متمرکز شود ( رضوانی، ۱۳۸۷، ص ۱۶۶ ).
برنامه ریزی اجتماع محلی به صورت غیر مستقم به میزان بالایی از مشارکت مردم در فرایند برنامه ریزی بستگی دارد. بنابراین رویکرد اجتماعی در برنامه ریزی گردشگری، به مشارکت در فرایند توسعه گردشگری توسط اجتماع و یا نظارت اجتماع بر این فرایند نیاز دارد. با این حال چنین رویکردی بیشتر توسط مقامات دولتی اتخاذ نمی‌شود، زیرا از نظر بسیاری از مقامات دولتی، دخالت اجتماع محلی می‌تواند به مثابه از دست دادن قدرت و نظارت دولت بر فرایند برنامه‌ریزی باشد. در واقع در بیشتر نقاط جهان، میزان مشارکت مردم در برنامه ریزی گردشگری صوری بوده و تصمیمات بیشتر توسط مقامات دولتی و نه مردم محلی اتخاذ می شود(علیقلی زاده،۱۳۸۶،ص)
بنابراین رویکرد اجتماعی نسبت به گردشگری نوعی برنامه ریزی از پایین به بالا است که توسعه در اجتماع و نه توسعهء اجتماع تأکید می‌ورزد (رضوانی، ۱۳۸۷، ص۱۶۷).
۵-۲-۱۲- رویکرد فضایی کالبدی
این رویکرد بر جنبه فضایی گردشگری و برنامه ریزی منابع طبیعی بر اساس تحلیل دقیق منابع و موضوع دسترسی تأکید دارد. رویکرد فضایی، ریشه در تحقیقات جغرافیدانها، برنامه ریزان کاربریاراضی شهری و منطقهای و آن دسته از مدافعان حفلظت از محیط زیست دارد، که طرفدار رویکرد منطقی نسبت به برنامه ریزی برای بهره برداری از منابع طبیعی هستند. همچنین در این رویکرد، برنامه ریزی روستای و شهری با برنامه ریزی گردشگری تلفیق می شود و بر حفاظت از منابع طبیعی و مدیریت اثرات زیست محیطی ناشی از گردشگری تأکید می کند.
عکس مرتبط با محیط زیست
همچنین در این رویکرد، ابعاد بوم شناختی گردشگری همراه با نیازهای ناشی از آن برای توسعه در نظر گرفته می شود، تا آثار منفی گردشگری بر محیط زیست به حداقل برسد (همان منبع، ص ۱۶۶).
۶-۲-۱۲- رویکرد جامع و یکپارچه
رویکرد جامع و یکپارچه بر این نکته تأکید دارد که اهداف، سیاستها و راهبردهای توسعهء گردشگری باید بر اساس درک کاملی از چگونگی عملکرد نظام گردشگری اتخاذ شود (الوانی، ۱۳۸۵، صص۱۰۷ و۱۰۸در رضوانی،۱۳۸۷، ص ۱۶۸).
اگر چه گردشگری در راستای اهداف کلی توسعهء پایدار عمل می کند اما تناقض در مفهوم توسعه پایدار و گردشگری سبب می شود که هماهنگی لازم بین این دو به وجود نیاید. البته هر چند این موضوع دستیابی به اهداف برنامه ریزی توسعهء پایدار را پیچیده می کند، اما موضوعی دست نیافتنی به حساب نمیآیند. در مقابل بر پیش نیازهای گردشگری برای تحقق پایداری کاربری اراضی تأکید دارد. عامل اساسی در این زمینه، یکپارچگی کارآمد در برنامه ریزی و سیاست توسعه پایدار است.
میتوان گفت گردشگری پایدار، مناسبترین رویکرد برای توسعه گردشگری بوده و توان بالقوهای برای کاهش آثار منفی ناشی از گردشگری دارد (رضوانی،۱۳۸۷، ص ۱۶۹).
جدول ۲-۴ خلاصه‌ای ازتحقیقات انجام شده برخی از محققان خارجی و داخلی
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.
موضوعات: بدون موضوع
[چهارشنبه 1400-01-25] [ 02:21:00 ق.ظ ]
