۴- ترکیبات آمونیوم نظیر بنز آلکون؛
۵- اسانس‏های گیاهی (بوناتیرو همکاران،۲۰۰۷؛ شریفی‏فر و همکاران،۲۰۰۷).
۶- ترکیبات شبه هورمونی مانند هومیک اسید
۲-۵- پیشینه تحقیق
اسانس ­های گیاهی در مقابل برخی عوامل بیماری­زا، خواص ضدمیکروبی قوی از خود نشان می­ دهند و خاصیت ضد میکروبی آنها در علوم دیگر به اثبات رسیده است (بوناتیرو و همکاران، ۲۰۰۷؛ شریفی فر و همکاران، ۲۰۰۷). در بین مواد نگهدارنده که برای افزایش طول عمر گل­های بریده مورد استفاده قرار می­گیرد، هیدروکسی کینولین اثر قویتری در کنترل عوامل میکروبی دارد و اکثرا در بسیاری از گل­های شاخه بریده جواب می­دهد (خلیقی و شفیعی، ۱۳۷۹؛ حسین، ۱۹۹۴؛ ردی و همکاران، ۱۹۹۵؛ ون دورن و پریک، ۱۹۹۰).
۲-۵-۱- نمک های هیدروکسی کینولین
۸- هیدروکسی کینولین یک میکروب‏کش بسیار مهم در نگهدارنده­هایی است که در صنعت گلکاری استفاده می­شوند. این مواد باعث اسیدی کردن محلول گردیده و با یون­های فلزات دو ظرفیتی نظیر آهن و مس در آنزیم­ های فعال عامل انسداد ساقه، ترکیب شده و استرهای کینولین تولید می­ کنند (نواک و رودنیکی، ۱۹۹۹۰).
نمکهای ۸-هیدروکسی کینولین به دو صورت استفاده می‏شوند:

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.

۸- هیدروکسی کینولین سولفات

۸- هیدروکسی کینولین سیترات

در آزمایشی اثر ترکیبات شیمیایی مختلف را بر عمر پس از برداشت و حفظ کیفیت گل­های شاخه بریده ژربرا (Gerbera jamesonii) بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که استفاده از محلول ۸- هیدروکسی کینولین در غلظت ۲۰۰ میلی‏گرم در لیتر یا کلرید کلسیم در غلظت ۱۰۰۰ یا ۲۰۰۰ میلی‏گرم در لیتر به همراه ۴ درصد سوکروز، در مقایسه با تیمارهای دیگر میزان جذب آب را در تمام طول دوره‏ی حیات گل به طور قابل توجهی افزایش داد. (سواد و همکاران، ۲۰۱۱).
حسین (۱۹۹۴) به این نتیجه رسید که نگهداشتن مداوم گل­های بریده شده­ی داوودی (Chrysanthemum morifolium L.) در محلول ۸- هیدروکسی کینولین سولفات، با غلظت ۱۰۰ میلی‏گرم درلیتر منجر به پایین­ترین کاهش از دست دادن آب و بیشترین وزن تازه‏ی و در نتیجه، بالاترین طول عمر گلجایی شد. به علاوه، این آزمایش در کنترل رشد باکتری نیز موثر بود. همچنین در آزمایشی دیگر آنژو و همکاران (۱۹۹۹) نیز نتایج مشابهی بدست آوردند.
در آزمایشی دیگر اثر ۲۰۰ میلی‏گرم در لیتر ۸- هیدروکسی کینولین یا ۳۰ گرم در لیتر ساکارز به اضافه۲۰۰ میلی‏گرم در لیتر ۸- هیدروکسی کینولین را در دماهای ۲۰، ۲۵ و ۳۰ درجه سانتیگراد مورد بررسی قرار دادند. دماهای بالاتر باز شدن گل رز را افزایش و عمر گلدانی را کاهش دادند. ۸- هیدروکسی کینولین و ۸- هیدروکسی کینولین به‏همراه سوکروز هر دو عمر گلدانی را در تمام دماها افزایش دادند، اما ۸- هیدروکسی کینولین به‏همراه سوکروز محلول موثرتر و کارآمدتری بود (ایچیمورا و همکاران، ۱۹۹۹).
چاناسوت و همکاران (۲۰۰۳) معتقدند که طول عمر گل‏های شاخه بریده اغلب توسط تجمع باکتری در ساقه گل­ها و انسداد آوندی و در نتیجه کاهش جذب آب محدود می­ شود. افزودن ترکیبات متعدد ضدمیکربی مانند استرهای کینولین درآب گلدان به دلیل کاهش تعداد باکتری طول عمرگل را افزایش می­دهد، اما غلظت موثراین ترکیبات پادزیست ممکن است برای گلها سمی باشد.
در آزمایشی دیگر در جهت افزایش عمرگلجایی وکیفیت گلهای بریدنی گلایو ل رقم’کلوئه‘، آزمایشی با بهره گرفتن از محلولهای نگهدارنده مختلف انجام دادند. محلولهای نگهدارنده شامل ۸- هیدروکسی کینولین ۳۰۰ میلی­گرم در لیتر + سوکروز ۴% + اسیدسیتریک ۱۰۰۰ میلی­گرم در لیتر و محلول نیترات نقره ۳۰۰ میلی­گرم درلیتر + سوکروز ۴% + اسیدسیتریک ۱۰۰ میلی­گرم در لیتربوده و با تیمارشاهد(آب مقطر) مقایسه شدند .صفات مورد اندازه گیری آن­ها شامل طول عمرگلجایی، وزن تر گل­ها و میزان جذب آب بود. نتایج آن­ها نشان داد که بین محلول­های نگهدارنده درسطح احتمال ۱% اختلاف معنی دار وجود داشته وهر دو محلول باعث افزایش عمرگلجایی، وزن تر گل­ها و میزان جذب آب شدند و عمر گلجایی را در مقایسه با شاهد ۱/۴ روزافزایش دادند(صدیقی دهکردی و همکاران، ۱۳۸۸).
در آزمایشی دیگر جهت ارزیابی میزان ماندگاری و طول عمر گل رز رقم ’بلک ماجیک‘ و نیز تعیین فاکتورهای مؤثر در افزایش عمر گلدانی این رقم، به ویژه اتیلن و کربوهیدرات­های محلول، آزمایشی انجام شد. تیمارهای شیمیایی مورد استفاده شامل ۸- هیدروکسی کینولین سیترات، تیوسولفات نقره و سولفات آلومینیوم در غلظت­های مختلف، به تنهایی و یا همراه با ساکارز همراه تیمار شاهد که حاوی آب مقطر بودند. نتایج نشان داد که همه تیمارهای مورد استفاده باعث افزایش طول عمر گل­ها نسبت به شاهد شدند و در بین آنها، غلظت ۴/۰ میلی مولار تیوسولفات نقره و ساکارز تأثیر بهتری داشت. همچنین تیمارهایی که دارای ترکیبات نقره بودند اتیلن کمتری تولید نموده و بیشترین میزان تولید اتیلن مربوط به تیمار شاهد بود (نبی گل ، ۱۳۹۰).
۲-۵-۲- اسانس ­های گیاهی
یکی از اسانس‏های گیاهی مورد استفاده بادرنجبویه(Melissa officinalis) است. بادرنجبویه گیاهی معطر و علفی چندساله بوده و خاستگاه اصلی آن شرق مدیترانه‌ است و در بعضی از نقاط آذربایجان و جلگه خزر نیز یافت می‌شود. این گیاه از خانواده نعنائیان است که در بین ماه‌های تیر و مرداد گل می‌دهد. ساقه‌های آن راست و چهار گوش بوده و پوشیده از کرک است. از کنار برگ‌هایش، گل‌هایی با کاسبرگ‌های رنگی می‌روید که در وهله اول زرد کم رنگ است، سپس به سفید و در ‌‌نهایت به بنفش تبدیل می‌شود. می‌توان گفت تمام گیاه، عطر لیموی تندی از خود ساطع می‌کند. موطن اصلی این گیاه قسمت وسیعی از شرق مدیترانه است (کریمی، ۱۳۸۵).
اسانسهای گیاهی مواد طبیعی آلی هستند که نه تنها بی­خطر بوده، بلکه با محیط زیست هم سازگارمی­باشند. اسانس ­ها، مواد آلی طبیعی، سالم ودوست­دار محیط زیست می­باشند (سلگی وهمکاران، ۲۰۰۹). در آزمایشی که بر روی تأثیر اتانول، متانول و اسانس ­های گیاهی بر افزایش طول عمر گلجایی آلسترومریا (.Alestroemeria hybrida L)انجام شد موسوی بزاز و تهرانی فر (۲۰۱۱) گزارش دادند که تیمارهای الکل، تأثیر مثبتی بر روی افزایش طول عمر گلجایی گل‏ها نداشته‏اند در حالی‏که استفاده از اسانس ­های گیاهی توانست باعث افزایش طول عمر گلجایی شود. آنها نتیجه گرفتند که طولانی‏ترین عمر گلجایی مربوط به تیماری بود که در آن از ۵۰ میلی­گرم در لیتر اسانس آویشن استفاده شده بود. دامونوپولا و همکاران (۲۰۱۰) بیان کردند که اسانس گیاهان دارویی خاصیت میکروب‏کشی داشته و می ­تواند جایگزین ترکیبات شیمیایی مورد استفاده در محلول‏های نگهدارنده گل‏های بریده شود .گزارش شده است زمانی که اسانس گیاهان دارویی در محلول نگهدارنده گل بریده Chamelaucium uncinatum استفاده شود، سبب افزایش میزان جذب آب، وزن تر نسبی گل و عمر گلجایی آنها می‏شود. نتایج دیگر آزمایش ها بیانگر نقش ضد قارچی اسانس گیاهان دارویی از جمله آویشن و زنیان می باشد(مسکوکی و مرتضوی، ۱۳۸۳).
عکس مرتبط با محیط زیست
۲-۵-۳- مس
یکی از عناصر فلزی سنگین که در کنترل واکنش­های اکسیداسیون و احیا به عنوان کوفاکتور سیتوکروم اکسیداز عمل می­ کند و به طور کلی در فرایندهای انتقال الکترون، فتوسنتز، تنفس و حذف اثرات منفی رادیکال‏های سوپراکسید دخالت دارد مس می­باشد (ادریسی، ۱۳۸۸). مس به دلیل فعالیت ضد میکروبی سبب افزایش طول عمر گل‏های شاخه بریده می‏شود(ماجینو، ۱۹۷۵) و از فعالیت آنزیمی که در فرایند بهبود زخم گیاه رخ می‏دهد جلوگیری کرده و
همچنین در واکنشهای آنزیمی مربوط به بیوسنتز و عملکرد اتیلن شرکت می‏کند (پانوفیلوتئو و همکاران، ۲۰۱۱).ادریسی و همکاران (۱۳۸۶) اثر محلول‏های نگهدارنده را بر افزایش طول عمر پس از برداشت و شکوفایی گل میخک (Dianthus caryophyllus L.) مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیدند که ترکیبات مس به‏ویژه تیمار سولفات مس در غلظت ۳۰۰ میلی‏گرم در لیتر بیشترین تاثیر را روی کیفیت گل داشته است. ادریسی و کلایی (۱۳۸۳) با پژوهش بر روی میخک تیمار مناسب برای افزایش عمر گلجایی این گل را ۵۰۰ میلی‏گرم در لیتر نیترات مس دانستند. در پژوهشی با بهره گرفتن از نیترات نقره به عنوان مواد ضد میکروبی بر روی عمر گلجایی و کیفیت گل های بریده ژربرا استفاده شد و سبب بهبود ویژگی های پس از برداشت ژربرا شده است (سلگی و همکاران، ۲۰۰۹). میردهقان و همکاران (۱۳۹۱) گزارش کردند که با بهره گرفتن از نیترات نقره و اسانس آویشن، زنیان و مرزه توانستند میزان وزن تر گل رز را با بهره گرفتن از کاهش از دست دهی آب بهبود بخشیده و سبب افزایش عمر گل رز در مقایسه با شاهد شوند. همچنین آنها بیشترین میزان عمر گلجایی را مربوط به تیمار اسانس‏های مرزه، آویشن و زنیان با پیش تیمار نیترات نقره گزارش کردند. در مطالعه‏ای حسن پور اصیل و همکاران (۱۳۸۳) نیترات نقره را باعث افزایش معنی داری در طول عمر و قطر گل‏های بریده رز رقم ʻباکارʼ دانستند که این نتایج با مطالعه حاضر مطابقت دارد. همچنین، درآزمایشی بر روی گل شاخه بریده داوودی، گزارش شده است که کاربرد نانو ذرات مس با غلظت ۲۰ میلی­گرم در لیتر و در بین غلظت­های مختلف ۸- هیدروکسی کینولین با غلظت ۶۰۰ میلی­گرم در لیتر، بیشترین درصد ماده­ی خشک مشاهده شده است.
۲-۵-۴- هومیک اسید
هومیک اسید به عنوان یک ماده شبه هورمونی و با دارا بودن اثرات مستقیم و غیر مستقیم در جذب کلسیم و در نهایت افزایش عمر گلجایی و بهبود خصوصیات پس از برداشت گل‏های بریده مورد استفاده قرار می گیرد (نیکبخت و همکاران، ۱۳۸۶). سماوات (۱۳۸۸) در آزمایشی اثر پاشش هومیک اسید بر خصوصیات پس از براشت گل بریده ژربرا را مورد بررسی قرار داده و گزارش کرد که این تیمار به طور معنی داری باعث بهبود ثبات عمر گلجایی و میزان پروتئین کل گلبرگها در مقایسه با شاهد شده است. او همچنین اظهار داشت که هومیک اسید احتمالا از طریق اثرات شبه هورمونی و بهبود شرایط فیزیولوژیک گیاه سبب بهبود عمر پس از برداشت این گل بریده شده است. نیکبخت و همکاران (۱۳۸۶) اثر چهار غلظت تیمار هومیک اسید بر عمر پس از برداشت گل بریده ژربرا رقم ʻمالیبوʼ را بررسی کرده و دریافتند که تیمار ۵۰۰ و ۱۰۰۰ میلی گرم در لیتر هومیک اسید تجمع کلسیم را در برگ و ساقه گل افزایش داده که این امر منجر به افزایش عمر پس از برداشت و کاهش ناهنجاری خمش گردن نسبت به شاهد شده است. همچنین کاربرد هومیک اسید توانست پایداری غشای یاخته ای را افزایش دهد و به دنبال آن درصد نشت یونی و آنتوسیانین از گلبرگ ها به صورت معنی داری کاهش یافت. اثر مثبت هومیک اسید می تواند به دلیل اثر مستقیم شبه هورمونی آن و یا اثر غیر مستقیم آن در افزایش جذب کلسیم باشد که به افزایش مقاومت مکانیکی دیواره یاخته ای، ثبات بیشتر غشای یاخته ای و تداخل احتمالی در تولید اتیلن انجامیده است.
فصل سوم:
مواد و روش ها

۳-۱-مشخصات طرح
این مطالعه در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تیمار فولویک اسید در ۴ سطح (۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی‏گرم در لیتر) اسانس گیاهی بهار نارنج در ۴ سطح (۰، ۱۰، ۳۰ و ۵۰ درصد)و نانو ذرات مس در ۴ سطح (۰، ۵، ۱۰ و ۲۰ میلی‏گرم در لیتر) با ۳ تکرار در ۳۶ پلات و در هر پلات چهار شاخه گل در شرایط آزمایشگاه پس از برداشت دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت در شرایط نوری ۱۲ میکرومول بر ثانیه بر متر مربع، فتوپریود ۱۲ ساعت روشنایی، دمای ۲۰±۲ درجه سانتی‏گراد و رطوبت نسبی ۶۵-۷۰ درصد به صورت تیمار پالس انجام شد. در این مطالعه صفات عمر گلجایی، کاهش وزن تر و درصد ماده خشک، شمارش کلنی باکتری عصاره ساقه و محلول گلجایی، درجه بریکس، فعالیت آنزیم‏های آنتی اکسیدانی، میزان پروتئین گلبرگ و رنگیزه کاروتنوئید مورد ارزیابی قرار گرفتند.
۳-۲- مواد گیاهی
در آبان ماه ۱۳۹۱ گلهای شاخه بریده داودی در مرحله تجاری از گلخانه‏ای واقع در استان اصفهان برداشت و بلافاصله با حفظ شرایط استاندارد برای انجام تیمارارزیابی صفات به آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت منتقل شد.
۳-۳- معرفی تیمارها
تیمار شاهد ( آب مقطر)

F1:(محلول۵۰ میلی‏گرم در لیتر اسید فولویک)

F2 :(محلول۱۰۰ میلی‏گرم در لیتر اسید فولویک)

F3 :(محلول ۱۵۰ میلی‏گرم در لیتر اسید فولویک)

B1 :(محلول ۱۰درصد عصاره گیاهی بهار نارنج )

B2: (محلول ۳۰ درصد عصاره گیاهی بهار نارنج)

B3:(محلول ۵۰ درصد عصاره گیاهی بهار نارنج )

N1 :(محلول ۵ میلی‏گرم در لیتر نانو ذرات مس)

N2 : (محلول ۱۰ میلی‏گرم در لیتر نانو ذرات مس)

N3 : (محلول ۲۰ میلی‏گرم در لیتر نانو ذرات مس)

۳-۴- نحوه آماده سازی گل­ها
ابتدا شاخه‏های داوودی به طول ۵۰ سانتیمتر به صورت مورب در زیر آب بریده وهمه­ی برگ­ها تا گره سوم از پایین حذف شدند. تمامی گلها با برچسب کدگذاری شده و پس از توزین با ترازوی دیجیتال و ثبت وزن تر اولیه، ۴ شاخه گل در گلدان­های پلاستیکی به حجم ۲ لیتر قرار داده­شدند، سپس به مقدار مورد نیاز به­صورت پالس تحت تیمار با مواد مذکور قرار گرفتند. شرایط آزمایشگاه پس از برداشت شامل ۱۲ ساعت روشنایی و ۱۲ ساعت تاریکی بود که توسط نور لامپ­های سفید فلورسنت تامین می­شد. شدت نور ۱۲ میکرومول بر متر مربع بر ثانیه، دمای اتاق ۲ ±۲۰ درجه سانتی ­گراد و رطوبت نسبی نیز بین ۶۰ تا ۷۰ درصد بود. به­منظور جلوگیری از اثرات مخرب نور بر نانوذرات نقره، سطح خارجی گلجاها پوشش داده ­شد (شکل ۳-۲). گل­ها حدود ۲۴ ساعت به­صورت تیمار کوتاه­مدت در محلول­های کلروفنول و نانوذرات نقره باقی ماندند. پس از پالس ۲۴ ساعته در گلجاهای حاوی ۵۰۰ میلی­لیتر ۸- هیدروکسی کینولین سولفات ۳۰۰ میلی­گرم در لیتر و ساکارز ۳% قرار گرفته و تا پایان عمر گلجایی درون آن نگهداری شدند.
۳-۵- اندازه گیری صفات
۳-۵-۱- طول عمر گلجایی
طول عمر گلجایی به فاصله شروع تیمار تا زمان پیری گل که همراه با پژمردگی گلبرگ­ها و زرد شدن برگها می­باشد تعریف و به صورت روز بیان شد. بدیهی است که هر یک از شاخه­های گل هر پلات دارای طول عمر متفاوت بوده و میانگین آنها به عنوان طول عمر گلجایی آن پلات در نظر گرفته شد.
۳-۵-۲- درصد ماده ی خشک در پایان عمر گلجایی
پس از پایان عمر گلجایی هر گل، وزن تر آن اندازه‏گیری شد و در دمای ۷۰ درجه‏ی سانتیگراد به مدت ۲۴ ساعت قرار داده شد. پس از اطمینان یافتن از خشک شدن کامل، گل‏ها با ترازوی دیجیتال توزین شدند و درصد ماده­ی خشک از رابطه زیر محاسبه شد:
(۱۰۰ × وزن خشک ÷ وزن تر پایان عمر گلجایی) = درصد ماده خشک
۳-۵-۳- کاهش مواد جامد محلول (درجه‏ی بریکس)
برای اندازه گیری این فاکتور از رفرکتومتر دستی مدل N-1α استفاده شد. بدین منظور از بازبرشهای ۲ سانتیمتری انتهای ساقه در ابتدا و انتهای عمر گلجایی استفاده شد. یک قطره از آب موجود در برشها (ریکات‏ها) بر روی صفحه شیشهای رفرکتومتر ریخته و درجه‏ی بریکس آن خوانده شد. تفاضل بین اعداد به دست آمده اندازه گیری آغازین و پایانی عمر گلجایی به عنوان کاهش درجه‏ی بریکس آن شاخه گل در نظر گرفته شد.
۳-۵-۴- جذب محلول
با توجه به حجم اولیه محلول گلجایی (۵۰۰ میلی لیتر) و میزان تبخیر اتاق و کاهش حجم محلول، جذب آب از فرمول زیر محاسبه شد:
وزن تر گلها ÷ (مقدار تبخیر اتاق در همان روز + محلول باقیمانده در پایان عمر گلجایی) = (ml g -۱ FW) جذب آب
۳-۵-۵- کاهش وزن تر
با توجه به میزان وزن تر اولیه، وزن تر نهایی و وزن بازبرش­های انجام شده در طی عمر گلجایی، مقدار کاهش وزن تر بر حسب گرم به ازای هر شاخص گل طبق رابطه زیر محاسبه شد:
(وزن بازبرش­ها + وزن تر نهایی) – وزن تر اولیه = کاهش وزن تر
۳-۵-۶- شمارش باکتری ساقه
برای انجام این اندازه‏گیری مراحل زیر طی شد: ۲۴ ساعت پس از تیمار دائمی حدود ۲ سانتیمتر (۵/۰ گرم) از ته ساقه بریده شد. نمونه ۳ مرتبه با آب دیونیزه شسته شد تا بار میکروب سطح آن کاهش یابد. سپس نمونه در هاون چینی کاملا خرد و له شد و با محلول نرمال سالین ۹/۰درصد رقیق شد. سپس ۱/۰ میلی لیتر از محلول روی پتری دیش‏های حاوی محیط کشت نوترینت آگار پهن شد و کلنی­های باکتری ۲۴ ساعت پس از انکوباسیون در دمای ۳۷ درجه‏ی سانتیگراد، شمارش شدند.
۳-۵-۷- شمارش باکتری محلول
۲۴ ساعت پس از تیمار اسانس بهارنارنج، فولویک اسید و نانوذرات مس از محلول گلجایی ۲ میلی‏لیتر توسط سرنگ برداشته شده و با ۲ میلی‏لیتر محلول نرمال سالین ۹/۰ درصد رقیق شد. سپس ۱/۰ میلی لیتر از محلول فوق روی پتری دیش حاوی محیط کشت نوترینت آگار پهن شد و کلنی­های باکتری ۲۴ ساعت پس از انکوباسیون دردمای ۳۷ درجه‏ی سانتیگراد، شمارش شدند.