۲-۵- قاعده‌ی اقدام ۲۰
۲-۵-۱- تعریف و ادله ۲۰
۲-۵-۲- آثار و نتایج پذیرش قاعده ۲۰
۲-۶- قاعده‌ی تحذیر ۲۱
۲-۶-۱- مفاد قاعده (مبنا و ادله ) ۲۱
۲-۶-۲- شرایط اعمال قاعده ۲۲
۲-۶-۲-۱- موثر بودن هشدار ۲۲
۲-۶-۲-۲- شنیدن هشدار ۲۳
۲-۶-۲-۳- امکان گریز ۲۳
۲-۶-۲-۴- فعل شخص ۲۴
فصل سوم: ارائه اطلاعات
۳-۱- نقش ارائه اطلاعات به مصرف کننده کالا در نظریه تضمین سلامت ۲۶
۳-۱-۱- مبانی تعهد به ارائه اطلاعات به مصرف کننده کالا ۲۷
۳-۱-۱-۱- تسلیم کالا ۲۷
۳-۱-۱-۲- شرط ضمنی ۲۹
۳-۱-۱-۳- مطابقت کالا با قرارداد ۳۰
۳-۱-۱-۴- مسئولیت محض ۳۱
۳-۱-۱-۵- ممنوعیت تبلیغات خلاف واقع ۳۱
۳-۲- قلمرو تعهد به ارائه اطلاعات به مصرف کننده کالا ۳۴
۳-۲-۱- موضوع تعهد به ارائه اطلاعات ۳۴
۳-۲-۲- لزوم اعلام عیب ۳۵
۳-۲-۳- کالای خطرناک ۳۶
۳-۲-۴- لزوم حمایت از مصرف کننده ۳۷
۳-۲-۵- اخطارهای مربوط به خطرات احتمالی کالا ۳۸
فصل چهارم: مبانی حقوقی مسئولیت مدنی تولیدکنندگان کالا در روابط قراردادی و غیر قراردادی
۴-۱- مسئولیت غیر قراردادی ۴۰
۴-۱-۱- مسئولیت مبتنی بر تقصیر ۴۰
۴-۱-۲- مسئولیت مبتنی بر تسبیب ۴۱
۴-۱-۳- مسئولیت محض ۴۲
۴-۲- از طرح مسئولیت قراردادی تا اعلام نظریه تضمین سلامت کالا ۴۳
۴-۲-۱- تئوری تضمین ایمنی کالا ۴۳
۴-۲-۱-۱- تعهد به نتیجه ۴۴
۴-۲-۱-۲- تفکیک دو موضوع ۴۵
۴-۲-۱-۳- مبنا ۴۵
۴-۲-۲- ارکان مسئولیت مدنی بر مبنای پذیرش نظریه تضمین سلامت کالا ۴۶
۴-۲-۲-۱- عیب ۴۷
۴-۲-۲-۲- وجود ضرر ۴۸
۴-۲-۲-۳- احراز رابطه سببیت ۴۹
۴-۳- فروض مختلف ۵۰
۴-۳-۱- تحلیل مسئولیت فروشنده در قراردادهای گوناگون ۵۰
۴-۳-۱-۱- واسطه ۵۰
۴-۳-۱-۲- فروش کالا با نام تجاری ۵۱
۴-۳-۲- تعدیل مسئولیت قراردادی ۵۱
۴-۳-۲-۱- تضمین صریح یا ضمنی ۵۱
۴-۳-۲-۲- تسبیب ۵۲
۴-۳-۳- لزوم نااگاهی خریدار از عیب پنهانی‌، اجرای قاعده اقدام ۵۳
۴-۳-۴- تبری از عیوب ۵۴
۴-۳-۵- مسئولیت ناشی از استعمال نابجای مبیع ۵۴
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
۵-۱- نتیجه‌گیری ۵۷
۵-۲- پیشنهادها ۵۷
منابع ۶۰
پیوست‌ها ۶۲
پیوست ۱: قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان مصوب سال ۱۳۸۸ ۶۳
پیوست ۲: آیین نامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان، مصوب ۱۷/۷/۱۳۹۰ ۶۹
پیوست ۳: قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان خودرو ۷۸
پیوست ۴: آیین نامه اجرایی قانون حمایت از مصرف کنندگان خودرو ۸۱
چکیده انگلیسی ۹۱

چکیده

در گذشته ضمان عیب کالا منحصر به رابطه‌ی قراردادی بود ولی امروز با تولید کالاهای فنی و پیچیده در مقیاس وسیع‌، به جهت عیوب ناشناخته موجود در کالا وعدم ارائه اطلاعات کافی درنحوه‌ی صحیح استفاده و هشدار از خطرات‌، باعث بروز حوادث ناگوار و خسارات فراوان نه تنها بر مصرف کننده بلکه بر افرادی که هیچ استفاده ای از کالا نداشته‌اند‌، می‌شود و آن چه در قوانین حمایت از مصرف کننده‌، آمده حمایت مطلوبی از مصرف کننده نمی‌باشد. به هرحال‌، به علت ناکارآمدی روابط قراردادی از طرفی و مستحدثه بودن موارد ضمان تولیدکننده از سوی دیگر‌، نیاز مبرم به تدوین و قانونمند نمودن قلمرو ضمان تولیدکننده و حمایت از حقوق مصرف کننده در برابر خسارات ناشی از عیب کالا و نقص در اطلاع رسانی صحیح درنحوه‌ی مصرف است. با ناکارآمدی ضمان قراردادی دانشمندان حقوق سعی کرده اند تا روابط قراردادی را توسعه دهند. در گسترده ترین نظریه‌ها که نظریه تضمین سلامت کالا نام دارد‌، تعهد فروشنده فقط محدود به مصرف کنندگان کالا و یا کسانی است که در اطراف قرارداد جای دارند و به گونه ای مستقیم یا با واسطه در تراضی با فروشنده ارتباط دارند‌، نمی‌باشد‌، بلکه هر گاه طبق قواعد عمومی مسئولیت‌، بین زیان وارده و عمل فروشنده رابطه سببیت موجود باشد و عرف این اضرار را به وی منتسب نماید‌، تولید کننده‌، مسئول جبران خسارات می‌باشد.
واژگان کلیدی: مسئولیت‌، تضمین‌، شرط

فصل اول: طرح تحقیق

فصل اول
طرح تحقیق

۱-۱- مقدمه

در گذشته کیفیت کالا و نحوه مصرف کالا غالباً برای مصرف کننده آشنا بوده و خسارات احتمالی جزیی بود و معمولاً تولید کنندگان در مقابل حوادث ناشی از آن مسئولیتی نداشتند. در واقع مبنای ضمان تولید کننده در محدوده روابط قراردادی پاسخگو بود. فقه نیزبه خریدار کالای معیوب که عیب آن تنها کاهش ارزش اقتصادی کالا را بر اثر تلف و یا صدمه در بر دارد‌، مقرراتی وضع کرده است. امروزه نیاز روزمره و تصاعدی مردم به کالاهای مصرفی و خدمات در دورانی که امکانات و اطلاعات موجود در دسترس متخصصین بوده وتشخیص سلامت یا عیب کالا به وسیله خریدار عادی و فاقد اطلاعات کارشناسی در آن زمینه به سادگی ممکن نیست و مصرف کنندگان معمولاً ناآگاه از کیفیت وسایل مصرفی و خطرات احتمالی ناشی از استفاده نادرست هستند، باعث بروز حوادث ناگوار می‌شود. بنابراین وصف معیوب در این نوشتار عیبی است که ایمنی مصرف کنندگان را به مخاطره اندازدو هنگام مصرف خطر آفرین باشد. (قاسمی حامد‌، ۱۳۷۵) در ذیل به نمونه ای از این خسارات اشاره می‌گردد:
عکس مرتبط با اقتصاد
ایرادهای فنی خودروهای تولیدی صفر کیلومتر‌، هواپیما‌، وسایل الکترونیکی و سایر عیوب موجود در کالاها گاه منجر به بروز حوادث غیر قابل جبران نه تنهابر نفوس و اموال مصرف کننده بلکه بر افرادی که هیچ استفاده ای از کالا نداشته اند می‌شود.
این مثال مصداقی از حقوق از دست رفته مصرف کننده در زمان حاضر می‌باشد. عیب در مرحله تولید و نیز نقص در اطلاعات صحیح در نحوه‌ی مصرف و هشدار‌ها موجب ضمان تولید کننده می‌شودزیرا همین نقص و عدم اطلاعات کافی ممکن است کالایی را که می‌تواند مطلوب باشد، خطرناک نماید.

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.

۱-۲- بیان مسئله

ضمان تولید کننده در دو شیوه‌ی روابط قراردادی و ضمان قهری قابل طرح است.در صورتی که عیب موجود در حین عقد باشد، با استناد به مقررات خیار عیب با اثبات وجود عیب سابق کالا( قبل از تحویل کالا) اقدام فوری بر فسخ عقد بیع با فروشنده و یا مطالبه ارش مبیع نماید.لیکن وصف معیوب در تولید که باعث ضمان تولیدکننده می‌باشد عیبی است که ایمنی مصرف کنندگان را به مخاطره اندازد و هنگام مصرف خطر آفرین باشد.
در رابطه قراردادی به نظر می‌رسد بتوان با پذیرش شرط بنایی که تولید کننده سلامت کالا و انطباق آن با انتظار مشروع مصرف کننده را تضمین کرده است، تولید کننده را ضامن خسارات وارده دانست زیرا هر فروشنده به طور صریح و یا ضمنی تعهد به ایمنی مبیع به سود خریدار می کندو این تعهد‌، تعهد به نتیجه معین است و در صورتی که رابطه سببیت بین عیب کالا و خسارات حاصله اثبات گردد‌، متعهد به جبران خسارات می‌باشد و نیازی به اثبات تقصیر فروشنده نیست. زیرا تضمین سلامت کالا و انطباق آن با انتظار متعارف مصرف کننده از شروط بنایی هنگام بیع است و نقص این شرط موجب ضمان است.هم چنین به دلیل این که در هر قرارداد فروشنده به طور تبعی متعهد می‌شود کلیه اطلاعات ضروری در ارتباط با نحوه‌ی مصرف مبیع‌، ذکر خطر‌های موجود درآن و شیوه دوری از خطرها و خسارات احتمالی و عیوب پنهان کالا را در اختیارخریدار قرار دهد، عرضه کننده از این وظیفه تخطی کرده و لذا اگر بر اثرعدم ارائه اطلاعات در نحوه‌ی صحیح مصرف و هشدارهای لازم خساراتی حاصل شود، نقض آن شرط است و تولیدکننده ضامن خسارات می‌باشد.
ایراد و نارسایی شرط بنایی در این است که تنها ناظر به طرف قرارداد است و تنها طرف قرارداد می‌تواند برای مطالبه خسارت به تولیدکننده و فروشنده مراجعه نماید و تولید کننده ضامن خسارات وارده به جان و مال افرادی که با تولید کننده هیچ رابطه ای ندارند‌، نیست.
با ناکارآمدی ضمان قراردادی دانشمندان حقوقی سعی کردند تا روابط قراردادی را توسعه دهند. درگسترده ترین نظریه‌ها که نظریه تضمین است (جعفری تبار‌، ۱۳۷۵) نیز تعهد ضمنی فروشنده محدود به مصرف کنندگان کالا و یا کسانی است در زنجیره قراردادی جایی دارند و به گونه ای مستقیم یا باواسطه در تراضی با فروشنده ارتباط دارند ولی از سایرین حمایت نمی‌کند، در حالی که اشخاص ثالث بی گناه هم در این راستا بهره ای نمی‌برند و هم خسارات می‌بینند. بنابراین نیاز به بررسی قواعد ضمان قهری است.
در گذشته ضمان عیب کالا منحصر به روابط قراردادی بود‌، ولی امروزبا تولید کالاهای فنی و پیچیده در مقیاس وسیع‌، جهت عیوب ناشناخته موجود در کالا و عدم ارائه اطلاعات کافی در نحوه‌ی صحیح استفاده و هشدار از خطرات باعث بروز حوادث ناگوار و خسارات فراوان بر مصرف کننده و هم چنین اشخاصی که از کالا استفاده نکرده اند‌، می‌شود. (قاسمی حامد‌، ۱۳۸۶)
ناکارآمدی روابط قراردادی‌، مستحدثه بودن ضمان تولیدکننده، لزوم حمایت از مصرف کننده در برابر خسارات ناشی از عیب کالاها و نقص در اطلاع رسانی صحیح در نحوه‌ی درست مصرف‌، از جمله دلایلی است که بحث در خصوص تضمین سلامت کالا و ایمنی آن و نیز ضمان یا عدم ضمان تولید کننده کالا در برابر مصرف کننده را ضروری می‌سازد.( فتاح زاده‌، ۱۳۹۱)
شاید بتوان گفت تولید کننده بر مبنای وجود شرط بنایی مسئول تضمین سلامت کالا و در واقع ضامن خسارات وارده است.زیرا هر فروشنده به طورصریح یا ضمنی تعهد به ایمنی مبیع به سود خریدار می کند و این تعهد‌، تعهد به نتیجه معین است و در صورت حصول شرایط از جمله وجود رابطه سببیت بین عیب و خسارت‌، موظف به جبران خسارت بوده و نیازی به اثبات تقصیر او نمی‌باشد.