و اینان (بنی امیه) اطاعت خدا را ترک و اطاعت شیطان را بر خود فرض نموده اند. فساد را ترویج و حدود و قوانین الهی را تعطیل کرده اند. بیت المال را بر خود اختصاص داده اند. حرام خدا را حلال و حلال او را حرام کرده اند».(کاوش،۱۳۸۳: ۲)
این جملات ، در خصوص بنی امیه فرازهایی از سخنرانی حسین بن علی (علیه السلام) است که در منزل بیضه خطاب به یاران خود و سپاهیان حر بن یزید ریاحی فرمود. باز حضرت در سخنانی دیگر می فرماید:
«کانی باوصالی تقطعها عسلان الفوات بین النواویس و کربلا فیملان منی اکراشا جوفا و اجریه سغب
گویا می بینم که درندگان بیابانها (پیروان بنی امیه ) در سرزمینی در میان نواویس و کربلا، اعضای بدن مرا قطعه قطعه و شکمهای گرسنه خود را سیر و انبانهای خود را پر می کنند».(کاوش،۱۳۸۳: ۵)
امام علیه السلام این جمله را در ضمن خطبه ای در شب هشتم ذیحجه سال شصت در مکه ایراد فرمود و صبح همان روز به سوی عراق حرکت نمود.
«و ایم الله ! لو کنت فی ثقب جحر هامه من هذه الهوام لا ستخر جونی حتی یقضوا فی حاجتهم…
بخدا سوگند! اگر در آشیانه پرنده ای هم باشم ، بنی امیه مرا بیرون خواهند کشید تا با کشتن من به خواسته خود نایل گردند». (کاوش،۱۳۸۳: ۵)
حسین بن علی (علیه السلام) این جمله را در پاسخ عبدالله بن زبیر در مکه فرمود که او در باطن به خارج شدن آن حضرت از مکه راضی و خوشحال بود، ولی در ظاهر امر، پیشنهاد اقامت در مکه و گاهی وعده کمک و مساعدت هم می داد.
نقش امویان در تکوین و ایجاد این تحولات در شام که از زمان شیخین آغاز می شود قابل بررسی جدی است.امویان که ابتدا به صورت فاتحان مسلمان و سپس به عنوان کارگزاران حکومت مرکزی به این سرزمین وارد شدند و بعد از آن داعیه ی خلافت اسلامی را مطرح کردند و بالاخره در جریان صلح امام حسن مجتبی (علیه السلام) رسما به عنوان خلیفه به حکومت پرداختند و سیاست های تبلیغی ویژه ای را اعمال کردند که موثرترین عامل در موضع گیری های مردم شام در قبال وقایع و حوادث سایر سرزمین های اسلامی و جهت گیری مثبت یا منفی آنان در مقابل رویدادهای تاریخی و مردان تاریخ ساز جهان اسلام بودند.
ساده ترین و متداول ترین این سیاست ها و تبلیغات ضد شیعی و ضد علوی تا آن جا گسترش می یابد که به هنگام نقل خبر شهادت امیر المومنین (علیه السلام) در مسجد این سوال در اذهان عمومی مردم شام مطرح می شود که علی در مسجد چه می کرده؟ مگر او نماز هم می خوانده؟ (کاوش،۱۳۸۳: ۲) کاشتن بذر کینه و عداوت خاندان پیامبر در قلوب شامیان که از ابتدا تنها با اسلام اموی آشنایی داشتند و اسلام را تنها از دریچه ای که معاویه و اطرافیانش بر آن ها گشوده بودند می دیدند.
آنچه گذشت این سوال را به ذهن متبادر می سازد که آیا رفتار دستگاه اموی در برهه های مختلف تاریخی (از سال ۴۱ هجری قمری تا سال ۱۳۲ هجری قمری تا فروپاشی دستگاه اموی) را می توان همراه با نوعی عملیات روانی دانست؟ مولفه های این عملیات روانی کدام اند؟ و جایگاه این مولفه ها در عصر حاضر چیست؟

۳-ضرورت و اهمیت موضوع پژوهش
۳-۱ ضرورت و اهمیت نظری یا علمی
مسائل اجتماعی را می توان، از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد و از منظر و ابعاد مختلف نگریست، که موجب شناخت همه جانبه آن موضوع خواهد بود، تاریخ خلفا و در این میان عملکرد دستگاه اموی علیرغم پیچیدگی ها و تاثیرگذاری بسیار زیاد آن بر تاریخ اسلام همواره تاریخی صرف نگریسته شده و به جنبه های روانی- اجتماعی آن چندان پرداخته نشده است، کالبد شکافی تاریخ دستگاه اموی از این منظر تعریفی در شناخت صحیح عملکرد این دستگاه در جهت تعمیق سلطه خود بر سرزمین های اسلامی و ایجاد پیوندی ما بین فضای روانی آن دوران و گزاره های جدید که شکل دهنده دنیای معاصرند، به منظور درک بهتر این واقعیت تاریخی و شرایط کنونی جهان اسلام با تعریفی نظری و علمی از آن دوران خواهد بود.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
باید توجه داشت که منظور از بازشناخت و در واقع باز تعریف، توصیف و ترسیم چهره واقعیات به نفع خود و یا سمت و سویی خاص نیست، بلکه فرصتی است تا از زاویه نگاهی متفاوت به تاریخ نگریست و به نوعی به جامعه شناسی گذشتگان پرداخت، البته باید توجه داشت که منظور ما معنای خاص جامعه شناسی و آنچه از آن به جامعه شناسی تاریخ تعبیر می شود در معنای تمام و کمال آن نیست، اما از منظر نگارنده ضرورت نظری و علمی این پژوهش نیز در همان حوزه جای می گیرد، به این معنی که چنانچه در این گونه پژوهش ها به دنبال قانونی عام نباید بود، ضرورت آن را نیز باید همچون تاریخ دانست، یعنی تاریخ و تاریخ نگاری تا چه اندازه دارای ضرورت علمی و نظری است ویا بهتر توجه و بازشناخت این برهه تاریخی چه ضرورت علمی و نظری دارد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت، اهمیت این برهه تاریخی از منظر نظری عام (و نه چارچوب نظری این پژوهش) آنقدر زیاد است که تفاسیر مختلف این دوره باعث اختلافات عمیق و ریشه ای جهان شناسی و فقهی در مذاهب مختلف اسلامی گردیده است، پس از این رو اهمیت پرداختن به این دوران بسیار زیاد است، اما چرا دوران را باید از منظر عملیات روانی باز شناخت؟ بی شک به اذعان تمامی مورخین اسلامی پس از دوران پیامبر دوران خلفا و پس از آنها بنی امیه موثرترین وقایع تاریخ اسلام در این دوران رخ داده است، دورانی که بیشترین جنگ ها و درگیری ها را در خود داشته است، از این رو بازشناخت این دوران مبنایی است برای تعاریف و نتیجه گیری های بعدی و امروزی در علم تاریخ، سیاست، علوم اجتماعی و …
از سویی دیگر همه عملیات روانی جدید بر مفاهیمی بنا شده اند که همواره در جوامع بشری با آن رو به روییم و سیر تحول تاریخی تغییر در ابزارها را رقم زده است، هرچند امروزه تا حدودی ابزارها در حوزه مفهوم سازی وارد شده اند اما همه این موارد ویژگیهای عمومی این جنگ را تشکل می‌دهند. با در دست داشتن این ویژگیها، خواننده معیاری برای ارزیابی فعالیتهایی خواهد داشت که تحت عنوان جنگ روانی یا عنوانهایی مشابه آن در کشورهای جهان سوم از جمله کشور خودمان انجام می‌شود. در واقع، آنچه در این کشورها انجام می‌شود، جز نمونه‌هایی کوچک از جنگ روانی نیست که توسط قدرتهای توسعه‌طلب ایجاد شده و تکامل یافته است و به همین دلیل، تصور این پدیده به طور کامل توسط محقق یا فرد عادی جهان سومی کار ساده‌ای نیست، مگر با توجه به تاریخ و تولید و باز تعریف مفاهیم بومی. به همین ترتیب نیز وارد شدن در این میدان و رویارویی با حریفان، کاری در سطوح کار آنها (حداقل از نظر کیفی و نظری و نه الزاماً از نظر عملی) را می‌طلبد.
۳-۲ ضرورت و اهمیت عملی یا اجتماعی
امروزه شیوه های عملیات روانی گسترش زیادی یافته و طراحان آن از ابزار های مختلفی برای رسیدن به اهداف خود استفاده می کنند. ولی همواره بسیاری از رفتارهای آدمی ریشه در گذشته داشته است، که ضرورت شناخت آن در درک تاریخ امت ها بسیار است و از جهتی برخی اوقات همان رفتارها عیناً و بعد از قرنها بی کم و کاست تکرار می شوند و امروزه هم کاربرد دارند، که فقط رنگ و لعابی جدید به خود گرفته اند، در واقع تبیین این مسئله که شیوه رفتاری مردمان قرون گذشته همچون دستگاه اموی در بسیج توده ها و کنترل افکار عمومی چگونه بوده و نگاه دقیق به فرایند انجام آن نیاز به بازبینی آن وقایع در بستری علمی دارد تا بتوان شناخت دقیق و جامعی از آن داشت، نقش امویان در ایجاد این تحولات در تاریخ اسلام قابل بررسی جدی است.امویان که داعیه ی خلافت اسلامی را مطرح کردند و رسما به عنوان خلیفه به حکومت پرداختند، سیاست های تبلیغی ویژه ای را اعمال کردند که موثرترین عامل در موضع گیری های مردم آن دوران در قبال وقایع جهان اسلام بود، با این وصف جامعه اسلامی که در آن زندگی می کنیم مبانی مفاهیم خود را از همین بسترها کسب کرده و سازمان اجتماعی خود را بنا کرده است، بنابر این شناخت دقیق آنچه بر گذشتگان ما آمده است جهت تولید و ترسیم الگوهای تدافعی کار آمد تنها بر مبنای داشته های قبلی امکان پذیر خواهد بود و به طبع اگر گذشته چراغ راه آینده است با نگاه دقیق می توان کنش یا واکنش صحیح را در عصر حاضر باتوجه به آن پیش بینی و طراحی کرد، چرا که به گفته بزرگی، مردمی که تاریخ را نمی دانند محکوم به تکرار آن هستند.
۴-اهداف پژوهش
این تحقیق در نظر دارد به اهداف ذیل دست یابد:

جهت دانلود متن کامل پایان نامه به سایت azarim.ir مراجعه نمایید.

شناخت مولفه های عملیات روانی به کاربرده شده توسط دستگاه اموی در دوره زمامداری

تبیین نحوه تبلیغ و رفتار دستگاه اموی در قبال افکار عمومی در وقایع تاریخی

تبیین «فرایند تغییر نگرش» مردم آن دوره در همراهی دستگاه اموی و عدم همراهی و خونخواهی سیدالشهدا(ع)

تبیین جایگاه این مولفه ها در تکنیک های عملیات روانی عصر حاضر.

۵- روش شناسی پژوهش

سوالات و سوال اصلی پژوهش

با توجه به مرور مبانی نظری و پیشینه پژوهش سوالات زیر مطرح می شود:

آیا رفتار دستگاه اموی در همراه کردن افکار عمومی با خود را می توان عملیات روانی دانست؟

شیوه های رفتاری دستگاه اموی در برگیرنده چه سطحی از مولفه های عملیات روانی است؟

مولفه های عملیات روانی دستگاه اموی کدام است؟

آیا اقدامات دستگاه اموی به طور خاص در فاجعه کربلا را می توان همراه با نوعی عملیات روانی دانست؟

آیا مولفه های عملیات روانی امویان در عصر حاضر نیز به کاربرده می شود؟

پیشرفت تکنولوژی به چه میزان موجب تغییر در این شیوه ها شده است؟
متغیرها

متغیر مستقل: رفتار دستگاه اموی
متغیر وابسته: مولفه های عملیات روانی

کاربران پژوهش

با توجه به محتوای پژوهش حاضر و نتایجی که می تواند تحلیل ها و نتایج این پژوهش به همراه تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش به خواننده دهد، امید است سیاست گذاران و برنامه ریزان سیاسی و امنیتی و سازمان های رسانه ای و تبلیغی کشور، با مبنا قرار دادن این شیوه و شگردها و تشریح فرایند تغییر و تثبیت نگرش عمومی در زمان حضور امام معصوم در جامعه در جهت برنامه ریزی و تولید شیوه های تدافعی و تهاجمی در صحنه نبرد حق و باطل گام بردارند، چنانچه تاریخ عبرت آموز ترین واقعیات است.

روش پژوهش و تکنیک جمع­آوری داده ­ها

در این تحقیق از روش توصیفی کیفی استفاده خواهد شد.