۴-۲٫ تحلیل توصیفی داده ها …………………………………………………………………………………………………………………………………. ۳۵
۴-۳٫ آزمون فرضیه های آماری ………………………………………………………………………………………………………………………………. ۳۸
فصل پنجم: خلاصه، بحث، نتیجه گیری و پیشنهادها
۵-۱٫ مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۴۲
۵-۲٫ خلاصه تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۴۲
۵-۳٫ نتایج تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ۴۳
۵-۴٫ بحث و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۴۴
۵-۴-۱٫ بحث فرضیه اول ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۴۴
۵-۴-۲٫ بحث فرضیه دوم ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۴۵
۵-۴-۳٫ بحث فرضیه سوم ………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۴۶
۵-۵٫ نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ۴۶
۵-۶٫ پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی ………………………………………………………………………………………………………………….. ۴۷
۵-۷٫ پیشنهادهای کاربردی ……………………………………………………………………………………………………………………………………. ۴۸
فهرست پیوست ها
پیوست شماره یک: پرسشنامه مشخصات فردی …………………………………………………………………………………………………….. ۵۰
پیوست شماره دو: پرسشنامه خودکارآمدی تمرین رشته تنیس روی میز …………………………………………………………….. ۵۱
پیوست شماره سه: پرسشنامه خودکارآمدی تمرین رشته شنا ………………………………………………………………………………. ۵۲
پیوست شماره چهار: پرسشنامه کارآمدی گروهی رشته فوتبال …………………………………………………………………………….. ۵۳
پیوست شماره پنج: پرسشنامه کارآمدی گروهی رشته بسکتبال …………………………………………………………………………… ۵۵
فهرست جداول و نمودارها
جدول ۱- ۴٫ آماره های توصیفی سن دانش آموزان ………………………………………………………………………………………………. ۳۵
جدول ۲ – ۴٫ آماره های توصیفی سابقه ورزشی و تعداد مقام ها ………………………………………………………………………… ۳۶
جدول ۳ ـ ۴٫ میانگین و انحراف معیار متغیر خودکارآمدی تمرین ………………………………………………………………………. ۳۶
جدول ۴ ـ ۴٫ میانگین و انحراف استاندارد متغیر کارآمدی گروهی ………………………………………………………………………. ۳۷
جدول ۵ ـ ۴٫ آماره های آزمون تحلیل واریانس یکطرفه متغیر خودکارآمدی تمرین در رشته های انفرادی ……… ۳۹
جدول ۶ ـ ۴٫ آماره های آزمون تحلیل واریانس یکطرفه متغیر کارآمدی گروهی بین رشته های تیمی …………….. ۴۰
جدول ۷-۴٫ آماره های آزمون تحلیل واریانس یکطرفه متغیر خودکارآمدی بین رشته های تیمی …………………….. ۴۰
نمودار ۱-۴٫ میانگین های متغیر خودکارآمدی تمرین ………………………………………………………………………………………….. ۳۸
نمودار۲-۴٫ میانگین های متغیر کارآمدی گروهی …………………………………………………………………………………………………. ۳۸
فصل اول
طرح پژوهش

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

مقدمه

تمرین و فعالیت بدنی منظم در تمامی دوره های زندگی به ویژه در دوران کودکی و نوجوانی، نقش مهمی در تعیین تندرستی و سبک زندگی آتی افراد دارد. از آنجایی که شناخت استعدادها و توانایی های بدنی در این دوره شکل گرفته و طی زندگی آتی فرد تکمیل می شود، آموزش و پرورش به عنوان یکی از ارگان های اساسی نقش مهمی در سلامت افراد جامعه و رشد و پیشرفت آن ایفا می کند. می توان با گسترش فعالیت های تربیت بدنی و ورزش در مدارس سطح توانایی های جسمانی، روانی و قوای عقلانی دانش آموزان را افزایش و تنش های روانی و جسمانی آن ها را کاهش داد (عبدلی و همکاران، ۱۳۸۹). شرکت در تمرینات و مسابقات ورزشی علاوه بر پیامدهای تندرستی، به دانش آموزان کمک می کند تا توانایی های روانی – حرکتی خود را بهتر شناخته و به باوری برسند که بتوانند با دستیابی به موفقیت های ورزشی، فعالیت بدنی و ورزش را در طول زندگی آتی شان حفظ کنند. زی وال توسکی[۱] و همکارانش (۲۰۰۹) نشان دادند کودکانی که از فرصت های فعالیت های بدنی پس از مدرسه ادراک عالی تری داشتند، اطمینان بالاتری برای انجام فعالیت بدنی داشته و مطمئن تر بودند که می توانند به منظور فراهم کردن فرصت های فعالیت بدنی بر والدینشان و کارکنان مدرسه تأثیر بگذارند.
مفهوم خودکارآمدی، از مفاهیم مهم روانشناختی در اجرای مؤثر فعالیت های ورزشی است (ریان[۲]، ۲۰۰۸). باندورا (۱۹۹۷ ،۱۹۸۶) نظریه خودکارآمدی را در قالب الگوی شناختی – اجتماعی مطرح نمود. این نظریه پیشنهاد می کند میانجی گرهایی که نهایتا رفتارهای فعالیت بدنی را افزایش می دهند (مانند راهبردهای مداخله ای خودکارآمدی)، در داخل یک مجموعه پیچیده از متغیرهای فردی، محیطی و رفتاری عمل می کنند که توسط یک سطح فردی پایگاه انسانی کنترل می شود. باندورا[۳] (۱۹۷۷) خودکارآمدی را احساس اطمینان در توانایی فردی برای اجرای یک رفتار معین در شرایط گوناگون تعریف نمود. صرف نظر از تعامل بین عوامل مختلف در بروز یک رفتار ویژه، احتمالا مهم ترین عامل باور فرد در مورد توانایی انجام دادن آن رفتار است (وینبرگ و گولد[۴]، ۲۰۰۳). نگرش فرد در مورد اینکه می تواند رفتاری را به صورت موفقیت آمیز به انجام رساند، امکان در پیش گرفتن آن رفتار را افزایش می دهد.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
«کارآمدی ادراک شده» نقش کلیدی در اعمال انسانی ایفا می کند، چرا که نه تنها مستقیما بر رفتار اثرگذار است، بلکه بر دیگر تعیین کننده های رفتار هم چون اهداف و آمال، تجارب پیامد، تمایلات اثرگذار و موانع و فرصت های ادراک شده در محیط اجتماعی تأثیر می گذارد (باندورا، ۱۹۹۷ ،۱۹۹۵). خودکارآمدی ادراک شده باید از دیگر مؤلفه ها هم چون تصور از خود، جایگاه کنترل و تجارب پیامد متمایز شود. در حقیقت کارآمدی ادراک شده قضاوتی از توانایی فرد است. از این رو خودکارآمدی را شکل ویژه اعتماد به نفس نیز می دانند (فلتز[۵]، ۱۹۸۸). باندورا (۱۹۹۷) خودکارآمدی را توسط رویکرد تأثیر بر فعالیت های انتخاب شده فردی، تلاشی که آن ها در چنین فعالیت هایی صرف می کنند و مقدار آمادگی که آن ها در مواجهه با شکست یا احساس آزار دهنده نشان می دهند، نظریه پردازی کرد.
باندورا (۱۹۸۶) برای تکمیل نظریه خودکارآمدی و به منظور تشریح اختیارات، تلاش و پایداری در گروه مفهوم کارآمدی گروهی را مطرح نمود. وی (۱۹۹۷٫p.447) کارآمدی گروهی ادراک شده را تحت عنوان باور مشترک گروه در توانایی شان برای سازماندهی و اجرای اعمال خواسته شده به منظور دستیابی به سطوح خاصی از پیشرفت (موفقیت) تعریف نمود. از دیدگاه او کارآمدی گروهی، رویدادی معین در سطح گروه است که در سطح فردی ارزیابی می شود. همچنین زاکارو[۶] و همکارانش (۱۹۹۵) تعریف دیگری از کارآمدی گروهی تنظیم کردند؛ تحت این عنوان که کارآمدی گروهی احساس شایستگی تقسیم شده در میان اعضاء گروه است که پاسخ شان تحت عنوان یک منبع منسجم به اقتضای موقعیتی خاص، هماهنگ و تکمیل می شود. از این رو برای به انجام رساندن تکالیف گروهی، کارآمدی گروهی به سطح بالایی از تعامل، همبستگی و همکاری نیاز داشته و در یک مجموعه ورزشی، به عنوان «کارآمدی تیمی یا اطمینان تیمی» در نظر گرفته می شود (شرت، سالیوان و فلتز[۷]، ۲۰۰۵). یک بسکتبالیست ممکن است اطمینان اندکی در مورد اجرای موفقیت آمیز تکلیف فردی پرتاب شوت داشته باشد، اما باور دارد که تیمش در تکالیف گروهی مرتبط با یکدیگر به طور موفقیت آمیزی عمل می کند (مارتینز[۸] و همکاران، ۲۰۱۱). علاوه بر چهار منبع اساسی عنوان شده توسط باندورا، والی[۹] و همکارانش (۱۹۹۸) منابع دیگری از اطمینان مانند آمادگی ذهنی و بدنی متشکل از حمایت اجتماعی و هدایت از سوی مربی را شناسایی کردند که می تواند به این معنی باشد؛ منابع دیگری از اطلاعات در سطح گروهی وجود دارند. ما نیز در تحقیق کنونی برآن شدیم تا به بررسی عامل خودکارآمدی و کارآمدی گروهی در رشته های انفرادی و تیمی بپردازیم.

بیان مسئله

پژوهش ها نشان داده اند که رابطه معناداری میان سطوح بالاتر خودکارآمدی تمرین و اجرای بهتر فردی و تیمی برقرار است (مریتز[۱۰]، ۲۰۰۰ ، بشارت ۲۰۱۱). همچنین می توان با شناسایی میانجی گرهای اثرگذار بر این رابطه، سطح اجرای ورزشکاران را بالا برده تا بتوان از تأثیرات عوامل مخل که اجرای ورزشکاران را تخریب می کند (مانند اضطراب و استرس)، پیشگیری کرد. در میان انواع سنجش های خودکارآمدی، سنجش های تکلیف – ویژه بالاترین همبستگی را با اجرا داشته است، با این حال مطالعات کمی در داخل کشور به بررسی رابطه میان خودکارآمدی و اجرای ورزشکاران پرداخته اند.
دکتر عبدلی و همکارانش (۱۳۸۹) نشان دادند که می توان با گسترش فعالیت های تربیت بدنی و ورزش در مدارس سطح توانایی های جسمانی، روانی و قوای عقلانی دانش آموزان را افزایش و تنش های روانی و جسمانی آن ها را کاهش داد. بررسی سابقه ورزشی کودکان و موفقیت هایی که آن ها در مسابقات کسب کرده اند، نقش مهمی در فهم میزان خودکارآمدی تمرین افراد دارد. تحقیقات پیرامون مسئله باورهای کارآمدی در ورزش آموزش و پرورش علی رغم اهمیت بالایی که دارد، روی دانش آموزان ابتدایی محدود بوده و ما سعی کردیم تا با مقایسه خودکارآمدی تمرین کودکان، بیش از پیش نقش متغیرهای مؤثر در باورهای کارآمدی افراد را بشناسیم. با توجه به نقش مهم خودکارآمدی تمرین در شناخت توانایی های جسمانی کودکان و نوجوانان، مسئله حائز اهمیت شناخت میانجی گرهایی است که ممکن است بر ارتباط میان خودکارآمدی و اجرا تأثیر گذارد و سطح خودکارآمدی و اجرا را تحت تأثیر قرار دهد. عواملی چون سن، جنسیت، تجربه ورزشی، تعداد موفقیت های ورزشی از میانجی گرهای تأثیرگذار در باورهای کارآمدی افراد هستند.
مطابق گفته باندورا (۱۹۸۶) مفاهیم خودکارآمدی و کارآمدی گروهی در حد واسطه گری با هم تفاوت دارند، بدین معنی که در کارآمدی گروهی علاوه بر چهار منبع اساسی، منابع دیگری در سطح گروهی وجود دارند. با توجه به نگرشی که افراد در مورد توانایی های تیم شان دارند و اهمیتی که این نگرش در تلاش برای کسب موفقیت دارد، باورهای گروهی به عوامل مختلفی مانند انسجام گروهی، سابقه تیم، حمایت مربی و وضعیت حریف های مقابل بستگی دارد که ما در این تحقیق به برخی از آن ها اشاره می کنیم. با مقایسه باورهای کارآمدی افراد در ورزش های انفرادی و تیمی، نیز به این سؤال پاسخ می دهیم که آیا خودکارآمدی تمرین در رشته های مختلف یکسان است یا صرفا متغیری است که با رشته های ورزشی گوناگون مرتبط نبوده و از فردی به فرد دیگر با توجه به سطوح درون فردی و بین فردی متفاوت است (باندورا، ۱۹۹۰).

ضرورت و اهمیت تحقیق

همانطور که می دانیم سنین کودکی و نوجوانی زمانی است که کودکان و نوجوانان به آرامی به ورزش های مختلف گرایش پیدا می کنند و از بین آن ها یکی را بر می گزینند. مهم است که آن ها بتوانند توانایی ها و استعداد های خود را درست بشناسند و باور درستی در مورد توانایی هایشان داشته باشند. مفاهیم «خودکارآمدی» و به ویژه «کارآمدی گروهی» مفاهیم جدیدی هستند که هنوز به طور کامل شناخته نشده اند و درک ارتباط آن ها با دیگر متغیرهای میانجی گر، کمک شایانی به فهم رفتار ورزشی می کند. باندورا (۱۹۹۷) اظهار کرد که خودکارآمدی نقش مهمی در تغییر رفتار ایفاء می کند، با وجود این مطالعات کمی به بررسی ارتباط این عامل مهم با اجرای ورزشکاران رشته های مختلف ورزشی در رده سنی کودکی و نوجوانی پرداخته اند.
یکی از مکان هایی که کودکان و نوجوانان می توانند توانایی های خود را شناخته و آن ها را به نمایش بگذارند، مدرسه است. دانش آموزانی که به ورزش علاقه مندند، پس از شرکت در تمریناتی که در قالب کانون های ورزشی انجام می شوند، در مسابقات منطقه ای و استانی به رقابت می پردازند. این تمرینات و مسابقات زمینه ای را فراهم می کند تا دانش آموزان قابلیت ها و توانایی های خود را شناخته و بتوانند ورزش و فعالیت بدنی را در طول زندگی آتی شان حفظ کنند و شاید به طور حرفه ای رشته خاصی را برگزینند. عبدلی و همکارانش (۱۳۸۹) دریافتند که می توان با گسترش فعالیت های تربیت بدنی و ورزش در مدارس، سطح توانایی های جسمی، روانی و قوای عضلانی دانش آموزان را افزایش و تنش های روانی و جسمانی آن ها را کاهش داد.
همچنانکه در برخی پژوهش ها نشان داده شده است، «خودکارآمدی» و عوامل دیگری مانند رشد اجتماعی و کمال گرایی، از جمله ویژگی های شخصیتی مهمی هستند که اجرای دانش آموزان را در شرایط استرس زا تحت تأثیر قرار داده و مانع تأثیر عوامل مزاحم می شوند (امیرتاش و همکاران۱۳۸۵، انشل و منصوری۲۰۰۰، استوبر و همکاران۲۰۰۸). بنابراین شناخت نقش مفهوم کارآمدی در اجرای فردی و تیمی به ورزشکاران و مربیان کمک می کند تا بتوانند عوامل مخل را شناسایی و برطرف کرده و قابلیت های خود را نشان دهند.
مقایسه مفاهیم خودکارآمدی و کارآمدی گروهی در رشته های مختلف ورزشی می تواند شناخت ما را نسبت به این مولفه های مهم کامل تر ساخته و شباهت ها و تفاوت های آن ها را آشکارتر سازد. داشتن اعتماد به نفس و به طور ویژه خودکارآمدی نقش بسزایی در اجرای موفقیت آمیز مهارت ها دارد. همچنین نتایج تحقیق می تواند اهمیت این مؤلفه ها را در موفقیت فردی و تیمی دانش آموزان ورزشکار آشکارتر سازد، به ویژه اینکه پیشینه خاصی در زمینه کودکان و نوجوانان در کشورمان وجود ندارد.

اهداف پژوهش

۱-۴-۱٫ هدف کلی:
مقایسه خودکارآمدی تمرین دانش آموزان پسر ۹ تا ۱۲ سال رشته های مختلف
۱-۴-۲٫ اهداف ویژه:
ـ مقایسه خودکارآمدی تمرین دانش آموزان رشته های تنیس روی میز و شنا
ـ مقایسه کارآمدی گروهی ورزشکاران رشته های فوتبال و بسکتبال
ـ مقایسه خودکارآمدی تمرین دانش آموزان رشته های تنیس روی میز، شنا، فوتبال و بسکتبال