چولگی

۱۲٫۷۹-

۰٫۳۷-

۳٫۷۰

۱۲

۵٫۵۷

۱٫۲۹

۲۲٫۱

۱٫۱۶

کشیدگی

۱۹۸٫۴۰

۲٫۱۴

۱۶٫۳۳

۱۷۵٫۰۳

۴۵٫۱۶

۱۱٫۴۵

۵۲۸٫۴۶

۴٫۴۴

اصلی ترین شاخص مرکزی، میانگین است که نشان دهنده نقطه تعادل و مرکز ثقل توزیع است و شاخص خوبی برای نشان دادن مرکزیت داده هاست. برای مثال مقدار میانگین برای متغیر سن شرکت برابر با ۳۷٫۵۸ می باشد که نشان می دهد بیشتر داده ها حول این نقطه تمرکز یافته اند. میانه یکی دیگر از شاخصهای مرکزی میباشد که وضعیت جامعه را نشان میدهد. همانطور که مشاهده میشود میانه این متغیر ۴۰ می باشد که نشان میدهد که نیمی از داده ها کمتر از این مقدار و نیمی دیگر بیشتر از این مقدار هستند. به طور کلی پارامترهای پراکندگی، معیاری برای تعیین میزان پراکندگی از یکدیگر یا میزان پراکندگی آنها نسبت به میانگین است. از مهم ترین پارامترهای پراکندگی، انحراف معیار است. در بین متغیرها نرخ بازده دارایی ها دارای کمترین و متغیر فروش بیشترین میزان پراکندگی را دارا می باشند. که نشان می دهد این دو متغیر به ترتیب کمترین و بیشترین میزان تغییرات را دارا می باشند. میزان عدم تقارن منحنی فراوانی را چولگی مینامند. اگر ضریب چولگی صفر باشد، جامعه کاملاً متقارن است و چنانچه این ضریب مثبت باشد، چولگی به راست و اگر ضریب منفی باشد چولگی به چپ دارد. متغیر هزینه تبلیغات شرکت بیشترین عدم تقارن و متغیر سن شرکت کمترین عدم تقارن را نسبت به توزیع نرمال دارند. میزان کشیدگی یا پخی منحنی فراوانی نسبت به منحنی نرمال استاندارد را برجستگی یا کشیدگی مینامند. متغیر هزینه تبلیغات شرکت بیشترین برجستگی و متغیر سن شرکت کمترین برجستگی را نسبت به منحنی نرمال دارد. هنگامی که مقدار کشیدگی برابر صفر باشد توزیع داده ها طبیعی است یعنی در شکل توزیع که بلند و رو به بالاست، داده ها تقریباً نزدیک به هم می باشند و واریانس کم است. در صورتی که کشیدگی مثبت باشد برآمدگی منحنی توزیع داده ها در نقطه اوج قرار خواهد گرفت. در شکل توزیع مسطح که کشیدگی منفی دارد، داده ها دور از هم‌ قرار دارند و واریانس زیاد است.

۴-۳- مفروضات مدل رگرسیون
همان گونه که قبلاً بیان شد تکیه بر نتایج آماری بدون توجه به پیش فرضهای مدل رگرسیون از اعتبار چندانی برخوردار نیست و نمی توان از آن برای تصمیم گیریها استفاده کرد. بنابراین قبل از انجام هر گونه تفسیر نتایج رگرسیون باید برای تصدیق صحت نتایج، مفروضات مدل را بررسی نمود. با توجه به اینکه داده های ما ترکیبی می باشند، از بین فروض تنها همسانی واریانس و عدم خودهمبستگی باقیمانده ها موضوعیت پیدا می کند که در ادامه بررسی خواهد شد.
۴-۳-۱- آزمون عدم خود همبستگی باقیمانده ها
جهت آزمون خود همبستگی بین باقیمانده ها از آزمون دوربین واتسون استفاده میگردد. آماره دوربین – واتسون محدود به دامنه ۴ ≥ DW ≥ ۰ می باشد. که اگر مقدار آماره صفر شود، خود همبستگی کامل مثبت و اگر ۴ شود، خود همبستگی کامل منفی بین پسماندها وجود دارد. اگر این مقدار حدود ۲ باشد، خود همبستگی وجود ندارد (بدری،۱۳۸۹). در پژوهش حاضر از این آزمون برای تشخیص وجود و یا عدم وجود خودهمبستگی استفاده شده و در صورت وجود، خود همبستگی به وسیله جزء AR یا با بهره گرفتن از روش حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS) برطرف می شود.
۴-۳-۲- آزمون عدم ناهمسانی واریانس باقیمانده ها
یکی از فرضیه های اساسی یک مدل رگرسیونی مناسب، فرض همگونی (همسانی‌) واریانس باقیمانده ها است. برای بررسی این فرض در این پژوهش از آزمون وایت(White Test) استفاده میشود. فرض صفر در این آزمون همسانی واریانس باقیمانده ها می باشد که اگر مقدار p-value بیشتر از ۰٫۰۵ باشد فرض صفر پذیرفته می شود.
۴-۴-آزمون مانایی متغیرها
قبل از برآورد مدل رگرسیون بر روی داده ها، لازم است مانایی تک تک متغیرها بررسی شود چون در صورتی که متغیرها نامانا باشند، باعث بروز مشکل رگرسیون کاذب میشود. در این تحقیق برای بررسی مانایی متغیرها برای داده های ترکیبی، ازآزمون فیشر-ADF استفاده میشود. فرض صفر در این آزمون وجود ریشه واحد یا بطور معادل، عدم مانایی متغیر ها می باشد که اگر مقدار p-value کمتر از ۰٫۰۵ باشد فرض صفر رد می شود و متغیرها مانا هستند.
۴-۵- آزمون فرضیات
در این بخش فرضیات پژوهش مورد آزمون قرار می گیرند. دو فرضیه تحقیق با بهره گرفتن از مدل های رگرسیون ترکیبی آزمون می شوند. در مدلهای رگرسیونی با توجه به مقادیر p-value نسبت به رد یا تأیید فرضیه صفر تصمیم گرفته میشود. اگر p-value کمتر از سطح معنی داری ۰٫۰۵ باشد فرض صفر رد، در غیر این صورت فرض صفر پذیرفته میشود.
۴-۵- ۱- آزمون فرضیه اول
فرضیه اول تحقیق به شرح زیر می باشد:
” هنگامی که هزینه های تبلیغاتی افزایش می یابند، فروش نیز افزایش می یابد.”
جهت آزمون این فرضیه از مدل چند متغیره زیر استفاده می‌شود:
SALES_t = α_۰ ADV_t-1 + α_۱ROA_t + α_۲SIZE_t + α_۳MB_t + α_۴LOSS_t + α_۵AGE_t + ε (۱)
قبل از برازش مدل جهت آزمون فرضیات، باید نوع روش (روش تلفیقی یا تابلویی) و فروض کلاسیک رگرسیون بررسی شود.
۴-۵-۱-۱- تعیین نوع داده های ترکیبی
با توجه به اینکه داده های مورد استفاده در این پژوهش ترکیبی (سال-شرکت) می باشند و داده های ترکیبی به دو صورت تابلویی و تلفیقی می باشد، لذا به منظور انتخاب بین روش داده های تابلویی و تلفیقی در برآورد مدل، از آزمون F لیمر استفاده شده است. برای بررسی نتایج Fلیمر، در صورتی که احتمال آماره F بیشتر از ۰٫۰۵ باشد، باید از روش داده های تلفیقی استفاده کرد. در غیر این صورت از روش داده های تابلویی استفاده می شود. خلاصه نتایج آزمون F لیمر در جدول (۴-۲) ارائه شده است. همانطور که مشاهده می شود مقدار p-value برابر صفر و کمتر از ۰٫۰۵ می باشد، در نتیجه روش داده های تابلویی پذیرفته می شود. در صورت پذیرفته شدن روش داده های تابلویی، سپس باید آزمون هاسمن را جهت انتخاب بین روش اثرات تصادفی یا ثابت بکار برد. در آزمون هاسمن، در صورتی که احتمال آماره کای دو بیشتر از ۰۵/۰ باشد، باید از روش اثرات تصادفی و در غیر این صورت از روش اثرات ثابت استفاده می شود. با توجه به مقدار p-value آزمون هاسمن در جدول (۴-۲) برابر ۰٫۵۳ و بیشتر از ۰٫۰۵ است، در نتیجه روش اثرات تصادفی پذیرفته می شود.
جدول (۴-۲): آزمون F لیمر و هاسمن

مدل

آزمون F لیمر

آزمون هاسمن

۳) حلال انتخابی باید مانند تبلور مجدد از نظر شیمیایی با اجزای مخلوط، واکنش نامناسبی ندهد.
۴) پس از استخراج باید بتوان حلال را به آسان از جسم حل شده جدا کرد. معمولاً حلال را با تقطیر جدا می‌کنند.
۵) حلال باید از لحاظ شیمیایی پایدار باشد.
۶)حلال باید غیر سمی و غیرقابل اشتعال باشد.
با این وجود این تکنیک دارای چندین نقطه ­ضعف از جمله تشکیل امولسیون، استفاده از حجم زیاد حلال، گرانی روش و دشواری در اجرا می‌باشد.
معمولاً بهتر است عمل استخراج در درجه حرارت بالا صورت پذیرد، زیرا :
۱) با افزایش دما، حلالیت حل شونده در حلال افزایش می‌یابد که این عمل باعث افزایش غلظت نهایی محلول مادر می‌شود.
۲)با افزایش دما، ویسکوزیته مایع کاهش و نفوذپذیری آن افزایش می‌یابد که هر دو عامل باعث افزایش سرعت استخراج می‌شود.
با توجه به اینکه یکی از مهم‌ترین اهداف دنبال شده در روش‌های استخراج دست یابی به فاکتور های تغلیظ بالا و کاهش حجم حلال‌های سمی مورد استفاده است، به منظور رسیدن به یک روش ایده آل محققان کوچک کردن روش‌های استخراج را در دستور کار خود قرار داده‌اند .در اوایل دهه ۱۹۹۰میلادی نسل جدیدی از روش‌های استخراج و آماده سازی نمونه به نام روش‌های ریز استخراج معرفی شدند.
۲-۲ استخراج با حلال
همان‌طور که گفته شد، عملیات آماده سازی و جداسازی نمونه اغلب بر مبنای تکنولوژی‌های قرن نوزدهم صورت می‌گیرد. روش‌های قدیمی اغلب پر هزینه و وقت گیر بوده و شامل مراحل متعددی می‌باشند. این روش‌ها به دلیل مصرف زیاد حلال و اثرات مخرب ناشی از آن و همچنین وقت گیر بودن امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مهم‌ترین این روش‌ها می‌توان استخراج سوکسله، استخراج با سیال فوق بحرانی، استخراج با آب فوق گرم و استخراج مایع-مایع اشاره کرد. روند تکاملی و تدریجی در شیمی تجزیه به سمت ساده سازی و کوچک کردن روش‌های آماده سازی نمونه و همچنین کاهش مصرف حلال آلی است. بنابراین چندین روش ریز استخراج برای کاهش مراحل آنالیز افزایش ورودی نمونه و بهبود کیفیت حساسیت روش‌های تجزیه ای معرفی شده است تعدادی از این روش‌ها شامل موارد ذیل می‌باشد.

۱-ریز استخراج با قطره حلال(SDME )^[17]
۲-ریز استخراج با فاز مایع( LPME )^[18]
۳- ریز استخراج مایع- مایع پخشی (DLLME)^[19]
۲-۳ استخراج با فاز جامد (SPE)
در این روش یک فاز جامد و فاز دیگر مایع یا گاز است و آنالیت به طور گزینش پذیر توسط جاذب جذب می‌شود . در این تکنیک جاذب اغلب در یک ستون کوچک یا کارتریج انباشته می‌شود و شباهت زیادی به ستون کروماتوگرافی مایع دارد . استخراج با فاز جامد به طور وسیعی برای حذف یا تغلیظ آنالیت از نمونه های آبی و محلول‌ها به کار می‌رود . صرف نظر از نوع استخراج با فاز جامد ، استخراج در این روش در چهار مرحله متفاوت انجام می‌گیرد که عبارتند: ۱-. آماده سازی یا فعال سازی ماده جاذب ۲- عبور نمونه از روی جاذب ۳- شستشوی جاذب ۴- جداسازی آنالیت مورد نظر از جاذب با یک حلال مناسب.
(۲-۱).مراحل استخراج فاز جامد
یکی از مشکلات بزرگ استخراج با فاز جامد، انباشته کردن یکنواخت فاز جاذب است .به طوری که اگر این عمل به خوبی صورت نگیرد باعث کاهش کارایی استخراج می‌شود. بافت نمونه نیز می‌تواند روی توانایی جاذب برای استخراج آنالیت اثر گذار باشد که این اثر به نوعی در گزینش پذیری جاذب دیده می‌شود .واجذبی آنالیت از فاز جاذب توسط حرارت یا حلال انجام می‌گیرد. از فواید استخراج با فاز جامد نسبت به روش‌های قدیمی، می‌توان به سرعت بالای استخراج، فاکتور تغلیظ بالا، کاهش مصرف حلال و تکرار پذیری خوب اشاره کرد.(Wang, Jiang et al. 2006)²¹
۲-۴ ریز استخراج با فاز جامد (SPME)
این روش استخراج برای اولین بار توسط پاوئولیزین^[۲۰] و بلاریدا^[۲۱] در سال ۱۹۸۰ ارائه شده است. در این روش آنالیت توسط فایبر پوشیده شده با لایه‌ی نازک پلیمری جذب می‌شود. میکرواستخراج با فاز جامد یک تکنیک ساده در مقیاس میکرو می‌باشد. مزیتی که این روش دارد عبارت است از اینکه آنالیت‌ها در فاز جامد جمع شده و می­توان آنها را درون یک دستگاه کروماتوگرافی برای آنالیز تزریق کرد. این روش استخراج با بهره گرفتن از مقدار خیلی کم آنالیت طی جذب به داخل فایبر پوشانده شده با سیلیکا انجام می­ شود سپس فایبر را می­توان به کوره­ی گرم یک کروماتوگرافی تزریق کرد که آنالیت در اثر حرارت واجذب می­ شود. اساس میکرواستخراج فاز جامد سرنگ اصلاح شده می­باشد، یک فایبر سیلیکای گداخته شده به­وسیله­ یک فازی از پلی­سیلیکان یا برخی پلیمرهای دیگر پوشانده شده است. در میکرواستخراج با فاز جامد فایبر حجم کوچک و ویژه‌ای از فاز استخراجی می‌باشد که با چسب­های با تحمل دمایی بالا درون لوله زنگ نزن کوچک که انتهای آن به سوزن سرنگ امتداد می‌باید، چسبیده می‌شود. فایبر شکننده ابتدا درون سوزن سرنگ خودبند محافظت می‌شود سپس در مورد نمونه­های مایع، فایبر پوشش داده شده درون محلول برای یک دروه‌ی زمانی حدود ۱۵-۲ دقیقه فرو برده می­ شود. نمونه به داخل فایبر جذب سطحی شده سپس فایبر به درون سوزن برگردانده و سوزن از ظرف نمونه خارج می­گردد. و در این مرحله سوزن حاوی آنالیت استخراج شده به درون ورودی کروماتوگرافی تزریق می‌شود. فایبر در محفظه‌ی تزریق از درون محافظش خارج شده و سپس گرما باعث واجذب نمونه از فایبر گردد و آنالیت در راه ورودی ستون باریک کروماتوگرافی متمرکز می‌شود. شکل­۴ پیشرفت این روش را نشان می­دهد. درسال ۲۰۰۰ میکرواستخراج با فاز جامد یک روش نسبتاً جدید در عرصه‌ی جداسازی طی سال­های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ معرفی شد.
شکل( ۲-۲ ) نمودار پیشرفت میکرواستخراج با فاز جامد از سال ۲۰۰۰٫
۲-۴-۱ مزایای میکرو استخراج با فاز جامد
۱- زمان لازم برای رسیدن تعادل بین آنالیت و فایبر پوشش داده شده نسبتاً کوتاه است، در نتیجه زمان جداسازی کوتاه است.
۲- آنالیت در اثر حرارت سریع واجذب شده و به طور کامل درون دستگاه آنالیز می‌شود و نتیجه‌ی آن جداسازی و شناسایی کامل می‌باشد.
۳- هیچ حلالی مورد نیاز نیست.
۴- حد تشخیص کمتر از قسمت در۱۰۰۰۰۰۰^[۲۲] است.
از میکرواستخراج فاز جامد می‌توان برای تزریق به هر سیستم (کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا وگروماتوگرافی گازی) به صورت تقسیمی^[۲۳] ، غیر­تقسیمی^[۲۴] و مستقیم^[۲۵] تزریق کرد. Guilherme Dias 2008) Rodrigues)³²
۲-۴-۲ پارامترهای بهینه­سازی کردن میکرواستخراج با فاز جامد
۱- نوع روش استخراج: بسته به نوع آنالیت و ماتریکس نمونه سه نوع روش جداسازی مورد استفاده قرار می­گیرد.
۲- نوع پوشش فایبر: انواع پوشش ­های مختلف با توجه به نوع آنالیت جذبی بر روی فایبر متفاوت است که این تفاوت مربوط به متناسب بودن قطبیت آنالیت و فایبر دارد.
۳- انتخاب صحیح روش مشتق­سازی: انواع روش­های مشتق­سازی برای جذب بهتر آنالیت در فایبر انجام می­ شود از جمله روش­های مشتق­سازی می­توان به اتیلاسیون، سیلیکاسیون، متاسیون، آلکیلاسیون می­باشد.
۴- بهینه سازی شرایط واجذبی: واجذبی آنالیت بسته به نوع آنالیت با بهره گرفتن از واجذبی حرارتی در دمای مناسب صورت می­گیرد.
۵- حجم نمونه (در صورتی­که حجم نمونه خیلی زیاد باشد اثری در کارایی استخراج ندارد به عنوان نمونه زمانی­ که نمونه آب دریا، هوا باشد).
۶- زمان استخراج: این روش یک روش تعادلی می­باشد بنابراین بایستی زمان استخراج بهینه­سازی شود در طول استخراج با افزایش زمان، بازده استخراج افزایش میب­یابد ولی بعد از زمان مشخص بازده استخراج ثابت می­ماند.
۷- شرایط و موقعیت استخراج
۸- انتخاب استراتژی کالیبراسیون
میکرواستخراج با فاز جامد یک فرایند تعادلی می‌باشد، که به صورت چند­کانالی انجام می­ شود. زمانی که فایبر برای استخراج در فضای فوقانی قرار می­گیرد روش سه­فازی مطرح است که فاز اول پوشش فایبر، سپس فاز گازی (فضای فوقانی) و در پایان ماتریکس هموژن از جمله آب خالص یا هوا سومین فاز می­باشد، در طول زمان نمونه‌گذاری، آنالیت در بین سه فاز تعادل را بدون در نظر گرفتن خواص فیزیکی و شمیایی آنالیت و ماتریکس برقرار می­ کند.(Mester and Sturgeon 2005)³¹
. ۲-۴-۳ عوامل موثر بر مقدار ماده­ جذب شده
۱-حجم محلول
۲-غلظت اولیه
۳-ضریب توزیع
۲-۴-۴ انواع روش­های نمونه برداری
۱- نمونه‌برداری از داخل محلول
۲-نمونه­برداری از فضای فوقاتی
۳- نمونه برداری از غشا ^[۲۶] (برای آنالیت های کثیف استفاده می شود).

شاید بتوان گفت که مدل رقابتی پورتر، مشهورترین و کارآمدترین مدل تدوین استراتژی است. این مدل بر شرایط رقابتی و حساسیت بالا نسبت به ورود و خروج رقبای بالقوه به بازار و ارتباط بین نیروهای مؤثر بر عملکرد رقابتی سازمان تأکید دارد. اساس تدوین استراتژی، سازگار بر رقابت است.
بطور کلی وضعیت رقابت برای یک سازمان مبتنی بر پنج نیروی اساسی است.

-چشم و هم چشمی بین سازمانهای رقیب
-تهدیدات ناشی از ورود یا رونق گرفتن محصولات جایگزین در بازار
-تهدیدات ناشی از ورود رقبای جدید و تلاش برای پیشی گرفتن از یکدیگر در قلمرو صنعت مورد نظر
-قدرت تآمین کنندگان در تحمیل خواسته های خود به شرکت
-قدرت خریداران در تحمیل خواسته های خود به شرکت
قدرت جمعی این نیروها، ظرفیت سودآوری نهایی یک تجارت را معین میکند. در صنعتی که از نظر اقتصاد دانان کاملاً رقابتی تلقی میشود، موفقیت آسان است. اما این گونه ساختار صنعتی برای سودآوری بلند مدت بدترین چشم انداز را دارد.
۲-۱۴- مدل نظام برنامه ریزی استراتژیک
برنامه ریزی استراتژیک غالباً به عنوان نظامی تلقی میشود که درآن مدیران شرکتها در سطوح ومشاغل مختلف اقدام به تصمیم گیری واجرا وکنترل می­نمایند.(احمدی ،۱۳۷۷،ص۱۷).
لورنج در سال ۱۹۸۰ ولاونج در سال ۱۹۸۶ این مدل را طرح کردند.لورنج معتقد است هر نظام برنامه ریزی استراتژیک باید به این چهار پرسش دهد.
۱-به کجا میرویم؟(فلسفه وجودی)
۲-چگونه میخواهیم به مقصد برسیم؟(استراتژی)
۳-امکانات ما برای اقدام چیست؟(بودجه)
۴-چگونه آگاه میشویم که در مسیر درست حرکت میکنیم؟(کنترل)
از نقاط قوت این مدل هماهنگی وتنظیم واجرای استراتژی در سطوح وظایف مختلف میباشد،از تجارب گذشته میتوان جهت ارائه استراتژی آینده نیز استفاده کرد.در عین حال بت توجه به تغییرات وتلاطم محیط نمیتوان به طور قطعی گذشته را مبنی آینده قرارداد.
۲-۱۵- مدل رایت
رایت مدل زیر را را در سال ۱۹۹۲ بیان کرده است این مدل دارای پنج مرحله اصلی است که همه مراحل تحت تاثیر نظام اطلاعاتی است. شکل۲-۸ - مدل رایت
تحلیل صنعت ومحیط برون سازمان
تحلیل اهداف و ماموریت­های سازمان
تدوین استراتژی در سطوح
شرکت
فعالیت
وظیفه
ساختار
اجرای استراتژی شامل رهبری و
فرهنگ سازمانی
اعمال کنترل ونظارت
در این مدل ابتدا رایت محیط صنعت وعوامل موثر محیطی را مورد بررسی قرار می دهد وبرای سازمان فرصت ها وتهدیدات محیطی وعناصر اصلی آن شناخته می شود،همچنین از تحلیل صنعت نقاط قوت وضعف را شناسایی می کند وسپس بر اساس شناخت نقاط قوت درونی وفرصت محیطی اهداف وماموریتهای سازمان تعیین میشود،طبیعی است در این راستا اهداف قابل دسترس مدنظر است که مبنای شناخت نسبت به توانایی ومحیط حاصل شده است. پس از تعیین اهداف به تدوین استراتژی می پردازد که این استراتژیه در سه سطح تنظیم می­ شود.
۱- شرکت:استراتژی­ های کلان شرکت یا سازمان
۲-فعالیت:تبدیل استراتژی­ها به فعالیت­های واحدها وبخش­ها
۳-وظیفه :تعیین وظایف افرادوکارکنان در قالب استراتژی­ های تعیین شده پس از تدوین استراتژی،اجرای استراتژی را مورد تاکید قرار می­دهد.
این مدل نسبت به مدل­های دیگر دارای یک دید همه جانبه وهمسو نگر است،نکته دیگر این که این مدل اهداف را براساس تحلیل وضع موجود وفرصت­های محیطی تنظیم میکند،دیگر اینکه تدوین استراتژی به شکل سلسله مراتب در سطح شرکت،سازمان وموسسه تدوین وتنظیم می­شودتبدیل استراتژی به فعالیت­ها وتبدیل فعالیت­ها به وظایف باعث تنظیم همزمان برنامه­ ریزی کلان وبرنامه عملیاتی می­گردد وزمینه اجرای بهتر استراتژی فراهم می­ شود.
۲-۱۶- مدل مینتزبرگ:مینتزبرگ^[۵۴] در سال ۱۹۹۰ مدلی را برای انتخاب استراتژی ارائه داده است دراین استراتژی مینتزبرگ بحث ارزیابی نقاط قوت وضعف داخلی وارزیابی فرصت­ها وتهدیدات محیطی را مطرح می­ کند ودراین ارزیابی تحت تاثیر باورهای مدیر،باورها وارزش­های اجتماعی قرار گرفته و استراتژی مناسب انتخاب شده و در گام­های بعدی ارزیابی استراتژی و اجرای آن را مورد تاکید قرار می­دهد.مدل مینتزبرگ از نظر مفهومی،مدل بسیار خوبی است زیرا کانال انتقال وپالایش ارزیابی نقاط قوت و ضعف محیطی داخلی را باورهای مدیر، قرارداده، آنچه که مدیر ادراک و برداشت می­ کند در تعیین استراتژی مورد بحث وگفتگو و تصمیم گیری قرار می­گیرد.
بررسی محیط داخلی
بررسی محیط خارجی
نقاط ضعف و قوت
فرصت­ها و تهدیدها
باورها و ارزش­های اجتماعی
باورهای مدیر
انتخاب استراتژی
ارزیابی استراتژی
شکل۲-۹- مدل مینتزبرگ
اجرای استراتژی
۲-۱۷- مدل هیل:هیل در سال ۱۹۹۲ مدلی را برای طراحی استراتژی ارائه میدهدکه نسبتاً مدل جامعی است وبرگرفته شده از همه نظرات ودیدگاههاست.عناصراصلی این مدل در شکل( ۱۰-۲)آمده است.
نظام اطلاعاتی
اهداف وماموریت
تحلیل محیط درونی

۱-یافته های این تحقیق نشان داد که منابع مالی یکی از مهمترین موانع بکارگیری نظام الکترونیکی است. در این رابطه به منظور ایجاد بستر لازم EC پیشنهاد می شود منابع مالی و همچنین منابع انسانی کارآفرین و نوآور و خلاق جذب و در واحدهای مختلف توزیع گردند.
۲- بر اساس یافته های این پژوهش مشکلات فنی در اداره امور مالیاتی استان ایلام مانع بکارگیری نظام الکترونیکی است به این منظور پیشنهاد می شود برای رفع این موانع اقداماتی نظیر:

الف - مطالعه امکان سنجی فنی EC در اداره امور مالیاتی
ب - مطالعه، مقایسه وانتخاب بهترین فضای الکترونیکی با توجه به ویژگی های مورد نیاز EC
ج - بهبود نگرش سیستمی در نظام های چندگانه
د- خصوصی کردن خدمات بخش اینترنت و محدود نکردن آن به شرکت های دولتی و از جمله شرکت مخابرات،
۳- بر اساس یافته های این پژوهش موانع رفتاری/ فرهنگی در اداره امور مالیاتی استان ایلام مانع بکارگیری نظام الکترونیکی می شود به این منظور پیشنهاد می شود که:
الف - آموزش نیروی انسانی جهت ایجاد منابع انسانی مناسب برای EC
ب - تدوین متون و جزوات آموزشی جهت آشنایی کار کنان با مفاهیم نظام الکترونیکی،
ج - برگزاری سمینارها و کارگاه های آموزشی در زمینه نظام الکترونیکی،
د - نیازسنجی آموزشی افراد شاغل در سطوح مختلف سازمان در ارتباط با بکارگیری نظام الکترونیکی.
ح - جذب منابع انسانی کارآفرین و نوآور و خلاق و توزیع آنها در واحدهای مختلف به منظور ایجاد بستر لازم.
۵-۴ راهکارهای اجرایی برای رفع موانع
۱ مطالعه امکان سنجی فنی EC در اداره امور مالیاتی
۲ مطالعه، مقایسه وانتخاب بهترین فضای الکترونیکی با توجه به ویژگی های مورد نیاز EC
۳ بهبود نگرش سیستمی در نظام های چندگانه
۴ خصوصی کردن خدمات بخش اینترنت و محدود نکردن آن به شرکت های دولتی و از جمله شرکت مخابرات،
۵ آموزش نیروی انسانی جهت ایجاد منابع انسانی مناسب برای EC
۶ تدوین متون و جزوات آموزشی جهت آشنایی کار کنان با مفاهیم تجارت الکترونیکی،
۷ برگزاری سمینارها و کارگاه های آموزشی در زمینه تجارت الکترونیکی،
۸ نیازسنجی آموزشی افراد شاغل در سطوح مختلف سازمان در ارتباط با بکارگیری EC
۹ جذب منابع انسانی کارآفرین و نوآور و خلاق و توزیع آنها در واحدهای مختلف به منظور ایجاد بستر لازم.
۵-۵ توصیه به پژوهشگران
باتوجه به مسائل جدیدی که در حین پژوهش برای پژوهشگر مطرح شده است، توصیه می شود دیگر پژوهشگران در زمینه های زیر پژوهش های تکمیلی را انجام دهند :
-اجرای پژوهش حاضر در سازمان ها و سایر ادارات.
-اجرای همین پژوهش با ابزاری غیر از پرسشنامه .
۵-۶ محدویت ها و موانع پژوهش
۱- محدود نمودن جامعه آماری به کارکنان اداره امور مالیاتی استان ایلام جهت جمع‌ آوری اطلاعات دقیق‌تر و معمولی‌تر.
۲- محدود نمودن ابزار جمع‌ آوری داده‌ها به پرسشنامه جهت دسترسی ساده‌تر و سریع‌تر به اطلاعات مورد نیاز .
۳- مشکلات تعیین شاخص و تبدیل مقوله های کیفی به مقادیر کمی نظیر سنجش کیفیت .
۴- اصولا به دلیل انجام تحقیقات متعدد در سازمانها و توزیع پرسشنامه ها با سوالات زیاد ، موجب شده تا
تکمیل پرسشنامه ها با تامل و دقت صورت نگیرد و نتایج را تحت تاثیر قرار دهد .
۵- پاسخ دهندگان چندان به اعمال نتایج تحقیق در مرحله اجراء ایمان ندارند ، لذا چندان در پاسخ ها دقت نمی کنند .
۶- عدم همکاری برخی از کارکنان به دلیل نبود وقت و بی حوصلگی .

منابع و مآخذ

الف) منابع فارسی
ب) منابع لاتین
الف) منابع فارسی
۱- “برنامه جامع توسعه تجارت الکترونیک ایران"،معاونت برنامه ریزی و امور اقتصادی وزارت بازرگانی، ۱۳۸۲٫
۲- جلالی فراهانی، علیرضا. (۱۳۸۰). خدمات دولتی و ارتباطات الکترونیکی. ماهنامه آموزشی، پژوهشی اطلاع رسانی، سال دوم، شماره ۱۸، آذرماه ۱۳۸۰٫
۳- «چشم انداز دولت الکترونیک مالزی» مدیریت توسعه فناوری اطلاعات ،مرکز توسعه فن آوری و نوسازی اداری.
۴- حاجی کریمی عباسعلی ، عزیزی شهریار،(۱۳۸۷) . مدل عوامل موثر بر بکارگیری تجارت الکترونیکی در شرکتهای کوچک، پژوهشنامه بازرگانی، شماره ۴۸٫
۵- حسنقلی پور،طهمورث ،شریفی ،کیومرث،(۱۳۸۴). طراحی مدل بلوغ الکترونیک فرایند صادرات کالا در ایران دانش مدیریت شماره ۷۱ ،زمستان.
۶- حسنی،‌فرنود(۱۳۸۴). بررسی چالشها و مشکلات راه اندازی و مدیریت وب سایت های تجاری در ایران بر اساس استراتژی های بازاریابی الکترونیکی،دومین کنفرانس سالانه تجارت الکترونیک اهواز،۱۳۸۴٫
۷- حنفی زاده پیام ، رضایی مهرداد، (۱۳۹۰) ، تجارت الکترونیکی ،تعاریف، موانع و راهکارها ،ترمه .
۸- خداداد حسینی، حمید، شهریار عزیزی و حسین میر حسینی (١٣٨۵)کسب و تجارت الکترونیکی: رویکرد مدیریتی، چاپ اول، سمت، تهران.
۹- دژ پسند ،فرهاد ،(۱۳۸۴). مراحل توسعه تجارت الکترونیکی در جهان و ایران، سومین همایش ملی مقالات تجارت الکترونیک .
۱۰-” دلایل عقب ماندگی تجارت الکترونیک در ایران “،‌ شبکه فناوری اطلاعات ایران .
۱۱- رضایی ، حمیدرضا و علی داوری،(۱۳۸۳) ،«دولت الکترونیک» ماهنامه تدبیر ، شماره ۱۴۶ ، تیر۱۳۸۳ .
۱۲- سهرابی، بابک، و امیر خانلری،(۱۳۸۹). عوامل موثر در بکارگیری تجارت الکترونیک در بنگاههای کوچک و متوسط ایران ،فصلنامه توسعه کارآفرینی ،شماره هفتم، بهار ۱۳۸۹٫
۱۳- صنایعی، علی و محمد علی رضوانی،(۱۳۸۱). تجارت الکترونیکی و دولت الکترونیکی؛ درسهایی از تجربه ژاپن و چند کشور درحال توسعه برای ایران، پژوهشنامه بازرگانی، سال ۱۳۸۱٫
۱۴- صدوقی، مرادعلی.(۱۳۸۲) «فناوری در خدمت خوب حکومت کردن» نشریه دنیای اقتصاد .
۱۵- صرافی زاده اصغر، (۱۳۸۶) . فناوری اطلاعات در سازمان ،انتشارات میر .

به محض وقوع این واکنش نیروی جاذبه­ی الکتروستاتیکی در جامد متبلور ضعیف شده و یون­های H⁺ در محلول، یون­های اکسید را از فاز جامد جدا و تشکیل آب می­دهد[۱۵].
پارامترهای موثر بر انحلال اکسید منگنز MnO توسط اسید سولفوریک نظیر غلظت اسید، مقدار نسبت استوکیومتریک اسید، درجه حرارت و مدت زمان لیچینگ مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج حاصل نشان می­دهد که غلظت اسید سولفوریک مصرف شده تاثیر اندکی بر میزان انحلال منگنز دارد لذا می توان از اسید رقیق برای لیچینگ استفاده کرد. با افزایش غلظت اسید میزان انحلال آهن افزایش می­یابد.

دی­اکسید منگنز در شرایط اکسیداسیون اسیدی یا قلیایی پایدار است. از این رو، استخراج منگنز در شرایط احیایی انجام می­ شود. محلول آبی SO₂ ثابت کرده است که لیچ کننده­ موثری برای منگنز از سنگ معدن منگنز دی­اکسید، به دلیل سرعت انحلال، عمل­کرد دمای اتاق، سهولت نسبی خالص سازی محلول لیچ و نداشتن مشکل بازیافت محلول، است. مطالعات بر رویMnO₂ مصنوعی برای درک سازوکار لیچینگ انجام شده است. محلول آبیSO₂ اکسید منگنز را با کاهش Mn⁴⁺و Mn³⁺فلزی به شکل Mn²⁺ محلول در آب تبدیل می­ کند و SO₂ به SO₄^2- یا S₂O₆^2- اکسیده می­ شود. واکنش کلی به شرح زیر داده شده است[۱۶]:
MnO₂ + SO₂ = Mn²⁺ + SO₄
MnO₂ + ۲SO₂ = Mn²⁺ + S₂O₆
۲MnOOH + SO₂ + ۲H⁺ = ۲Mn²⁺ + SO₄^2- + ۲H₂O
۲MnOOH + 2SO₂ + ۲H⁺ = ۲Mn²⁺ + S₂O₆^2- + ۲H₂O
SO₂ ،FeSO4 ، ساکارز ، زغال چوب ، زغال سنگ و ذغال سنگ چوب نما ،پیریت و غیره را می­توان به عنوان عوامل کاهنده استفاده کرد. اکسالیک اسید می ­تواند به عنوان یک عامل کاهنده برای استخراج منگنز از سنگ معدن دی­اکسید منگنز استفاده شود. از لیچینگ سنگ معدن منگنز با بهره گرفتن از اکسالیک اسید تولید میکروارگانیسم ها گزارش شده است. لیچینگ شیمیایی از سنگ معدن منگنز با بهره گرفتن از اکسالیک اسید ممکن است بینشی به سمت بیولیچینگ باشد. انحلال منگنز با توجه به کاهش دی اکسید با اکسالیک اسید همراه است. کاهش بین MnO₂ و اکسالیک اسید در محیط اسیدی به شرح زیر داده شده[۱۷]:
MnO₂ + HOOC–COOH + 2H⁺ = Mn²⁺ + ۲CO₂ + ۲H₂O
بررسی محلول­های رقیق از دی­اکسید گوگرد به عنوان عامل لیچینگ توجه محققان زیادی در این زمینه به خصوص در مورد نودل­های بستر دریاها را جلب کرده است. واکنش بین اکسید فلزی و دی­اکسید گوگرد مورد مطالعه قرار گرفته است. مشاهده شده است که:
روش لیچینگ اسید سولفوریک سریع، موثر و حساس است کل واکنش انحلال فقط در ۸-۱۰ دقیقه به پایان می­رسد.
انحلال در دما و فشار اتاق صورت می­گیرد.
دی­اکسید گوگرد گاز پسماند است، اعتقاد بر این است که ۱۰^۹میلیون تن SO₂ در هر سال به محیط زیست جهانی اضافه شده است. به این ترتیب، با بهره گرفتن از SO₂ به عنوان عامل لیچینگ، آلودگی هوا را می­توان به حداقل رساند.
محلول آبی SO₂ شرایط بسیار کاهنده و بسیار اکسید کننده با اکسیژن ارائه می­دهد. بنابراین، این لیچ کننده­ها ممکن است برای لیچ فلزات با ارزش از مواد معدنی، سنگ معدن و کنسانتره به عنوان منابع اولیه در حالی که لجن آندی، گرد و غبار دودکش­ها، قطعات الکترونیکی، آلیاژهای، رشته­ های از لامپ­های برقی و غیره دیگر منابع ثانویه هستند، استفاده کرد[۱۸].
۲-۷-۱ لیچینگ کاهشی با محلول یون آهن
این فرایند به صورت شماتیک در شکل ۲-۱ نشان داده شده است. ویژگی این فرایند هیدرولیز دما بالایFe(III) و رسوب منگنز به عنوان نمک مضاعف (NH₄)₂Mn₂(SO₄)₃ به طور هم­زمان است، که سپس با انحلال Fe₂O₃ و هم­رسوبی، از هم جدا می­ شود. انتظار می­رود محلول نسبتا خالص منگنز باردار برای الکترولیز از این راه به­دست آید.
شکل۲-۱- فلوشیت فرایند بازیابی منگنز با بهره گرفتن از محلول لیچ[۱۴]
نگرانی­های اقتصادی این فرایند بابت هزینه­ بالای H₂O₂ و فرایند اتوکلاو درجه حرارت بالا است[۱۴]. مطالعه­ ای بر روی سینتیک واکنش بین منگنز دی­اکسید و یون آهن در محلول اسیدی انجام شده، که از پتانسیل زوج­های فرو و فریک برای اندازه ­گیری میزان واکنش استفاده شده است. در این بررسی واکنش­ها به راحتی در بعضی قسمت­ های فعال سطح دی­اکسید منگنز و سطحی که یون­های آهن بر روی آن انتشار یافته، رخ داده است. از سوی دیگر، در مطالعه­ ای دیگر به این نتیجه رسیدند که تحت شرایط ویژه­ی دور همزن، واکنش شیمیایی با انرژی فعال­سازی ظاهری ۲۸ کیلورژول بر مول، کنترل شده است. از مفاهیم الکتروشیمیایی برای سیتینک محلول MnO₂ با اسیدسولفوریک در حضور پیریت استفاده شده و نتیجه گرفتند که انحلال می ­تواند با Fe²⁺ کاتدی که از اکسیداسیون پیریت با یون­های Fe³⁺ به دست آمده، ادامه یابد. نرخ واکنش اکسیداسیون پیریت به تدریج کاهش می­یابد. مطالعه­ ای بر مکانیسم الکتروشیمیایی محلول MnO₂ در اسید هیدروکلریک در حضور Fe²⁺ و Fe³⁺ انجام شده است و متوجه شدند که با افزایش یون­های Cl^- و Fe²⁺ در محلول سرعت کلی انحلال افزایش می­یابد. در مقابل، Mn²⁺ و Fe³⁺ در محلول، مانع از رسیدن واکنش به بعضی درجات می­شوند[۱۹].
مطالعه­ ای توسط Das et al(1982) [14]، نشان داد که واکنش منگنز دی­اکسید در کانی کم عیار منگنز با فروسولفات به سه طریق انجام می­گیرد:
فروسولفات طبیعی:
MnO2 + 2FeSO4 + 2H2O = MnSO4 + Fe(OH)SO4 + Fe(OH)3
فروسولفات و مقدار کمی اسید:
MnO2 + 2FeSO4 + H2SO4 = MnSO4 + Fe(OH)SO4
محلول فروسولفات و مقدار زیادی اسید:
MnO2 + 2FeSO4 + 2H2SO4 = MnSO4 + Fe(SO4)3 + 2H2O
بیشتر از ۹۰درصد منگنز را می­توان با لیچینگ کانسنگ­های کم عیار با مقدار نسبت استوکیومتری فروسولفات و در دمای ۹۰ درجه سانتی ­گراد به مدت ۱ ساعت و نسبت جامد به مایع ۱:۱۰ استخراج کرد. مایع لیچ تحت این شرایط ژلاتینی و فیلتر کردن آن سخت خواهد شد؛ با اضافه کردن اسیدسولفوریک فیلتراسیون به راحتی انجام شده و منگنز استخراجی بیشتر می­ شود[۱۴].
در سال ۲۰۰۷ ذاکری و همکاران بر روی لیچینگ کاهشی منگنز با بهره گرفتن از آهن اسفنجی مطالعه­ ای انجام داده­اند. با بهره گرفتن از اسیدسولفوریک و آهن اسفنجی بر روی نمونه­ پیرولوزیت، آزمایشات لیچینگ اسیدی صورت گرفته که در ۱۰ دقیقه با دمای ۲۰ درجه سانتی ­گراد، موفق به بازیابی ۹۸% منگنز از کانسنگ شده ­اند[۱۹].
۲-۷-۲ لیچینگ کاهشی توسط سولفور دی­اکسید یا محلول­های سولفیت
در فرآیندهای هیدرومتالورژی، سولفور دی­اکسید یا نمک­های سولفیتی کاهنده­های قوی برای کانی­های منگنز اکسید بالاتر مانند MnO₂ و نودل­های منگنز هستند. واکنش­هایی که احتمالا در حین لیچینگ منگنز دی­اکسید رخ می­ دهند :
MnO₂ + SO₂ = Mn²⁺ + SO₄^2-
MnO₂ + ۲SO₂ = Mn²⁺ + S₂O₆^2-
۲MnOOH + SO₂ +۲H+ = 2Mn²⁺ + SO₄^2- + ۲H₂O
۲MnOOH + SO₂ +۲H+ = 2Mn²⁺ + S₂O₆^2- + ۲H₂O
SO₂ به SO₄^2- و مقداری دی تیونات S₂O₆^2- اکسایش یافته که به PH محلول، پتانسیل اکسایش-کاهش و درجه حرارت بستگی دارد. در اصل این فرایند کاهشی SO₂ است. استفاده از محصول میانی دی تیونات واکنش کاهشی برای موازنه هر دو محصول کاهش یافته Mn(II) و کلسیم در محلول در حالی که کلسیم اضافی به صورت CaSO₄ رسوب کرده؛ مزیت این فرایند است. در یک پژوهش نیمه صنعتی یک سری آزمایشات بر روی منگنز با عیار ۱۳-۱۸% انجام شده، در اکثر موارد بازیابی منگنز به ۹۰درصد رسید و عیار منگنز در محصول نهایی بیشتر از ۶۰درصد رسید. برای هر واحد منگنز استخراج شده، ۵/۱ تا ۲/۲ واحد SO₂ و ۱/۱ تا ۵/۱ واحد CaO مصرف شده است. در مقیاس آزمایشگاهی از دی تیونات هم­چنین برای لیچینگ لجن­های کم عیار منگنز(از نودل­های منگنز در بستر دریاها) استفاده می­ شود. عموما تشکیل دی­تیونات در فرایند شستشو با SO₂ نامطلوب است. زمان ماند طولانی برای تبدیل دی­تیونات به سولفات لازم است. یک فرایند که تشکیل S₂O₆^2- را با اضافه کردن SO₂ به صورت پیوسته، به زیر ۱ گرم بر لیتر کاهش می­دهد، توسط Ward et al.2004 بررسی و گزارش شده است. لیچینگ مستقیم SO₂ بر روی نمونه­ غنی منگنز انجام گرفته است (Grimanelis et al. 1992)، این واکنش سریع بوده و در زمان ۱۰ دقیقه، بازیابی منگنز به بیشتر از ۹۵ درصد رسیده که ناخالصی آهن همراه بسیار کم بوده است[۱۴].
در مطالعه­ ای سه نمونه سنگ معدن منگنز عیاربالا، عیار متوسط و کم عیار مورد لیچینگ توسط SO₂ به عنوان کاهنده قرار گرفته­اند. این بررسی در دمای محیط، دور همزن ۱۰۰۰ دور بر دقیقه و با اندازه ذرات زیر ۱۵۰ میکرون انجام شده است. مقدار کاهنده توسط نسبت­های استوکیومتری معادله زیر در نظر گرفته شده است[۱۶]:
MnO₂ + SO₂ = Mn²⁺ + SO₄^2-
در مجموع، استخراج منگنز با افزایش نسبت استوکیومتری مقدار SO₂، افزایش می­یابد [۱۶]. در نمونه با عیار متوسط، همان­طور که در نمودار شکل ۲-۲ مشاهده می­ شود؛ با نسبت استوکیومتری SO₂ به مقدار ۷۵/۱، بازیابی منگنز ۸۸/۹۰ درصد می­ شود. با افزایش نسبت استوکیومتری SO₂ به مقدار ۵/۲، میزان منگنز استخراج شده از نمونه به ۱۷/۹۷ درصد می­سد. در نمونه­ پرعیار در نمودار شکل ۲-۳، ۴۰/۹۴ درصد منگنز با نسبت استوکیومتری SO₂به مقدار ۵/۱ استخراج شده، که با افزایش نسبت استوکیومتری SO₂ به مقدار ۲ بازیابی منگنز به ۵۵/۹۹ درصد می­رسد. در نمونه­ کم عیار، با توجه به نمودار شکل ۲-۴، با نسبت استوکیومتری SO₂ به مقدار ۵/۱، تقریبا همه منگنز نمونه (۲۹/۹۹درصد) استخراج شده است[۱۶].

شکل۲- ۲- اثر مقدار SO₂ بر بازیابی فلزات در کانه­ با عیار متوسط[۱۶] شکل۲- ۳- اثر مقدار SO₂ بر بازیابی فلزات در کانه­ی پرعیار[۱۶]
شکل۲- ۴- اثر مقدار SO₂ بر بازیابی فلزات در کانه­ی کم­عیار[۱۶]
۲-۷-۳ لیچینگ کاهشی با بهره گرفتن از کاهنده­های ارگانیک
در بسیاری از مطالعات بر روی لیچینگ کاهشی کانی­های منگنز چهار ظرفیتی که از کاهنده­های ارگانیک استفاده شده، تمرکز شده­است. این کاهنده­ها شامل گلوکز، ساکاروز، لاکتوز، خاک اره، گلیسیرین، اسید اکسالیک، اسید سیتریک، تارتاریک اسید و فرمیک اسید است.
کاهنده­های کربوهیدراتی به دلیل هزینه کم و بی خطر بودن، مورد توجه هستند. معادله استوکیومتری آنها به صورت زیر پیشنهاد می­ شود:
C₂H₁₂O₆ + ۱۲MnO₂ + ۲۴H⁺ = ۶CO₂ + ۱۲Mn²⁺ + ۱۸H₂O
محصولات واکنش گلوکز توسط HPLC قابل تشخیص است. در اسیدسولفوریک به عنوان واسطه، گلوکز به فرم مونوکربوکسیلیک پلی­هیدروکسی اسید و فرمیک اسید اکسید می­ شود[۱۴].
در بین این کاهنده­ها اسید اکسالیک و خاک اره به دلیل در دسترس بودن و هزینه­ کم، مورد توجه کارهای صنعتی هستند. ممکن است لیچینگ شیمیایی کانه­های منگنز با بهره گرفتن از اسید اکسالیک دیدی نسبت به بیولیچینگ بدهد[۱۷]. مکانیسم بیولیچینگ عمدتا به طور غیر مستقیم در محصولات لیچینگ کانه­های منگنز با اسید اکسالیک یا اسید سیتریک یافت می­ شود. طبق واکنش زیر، اسید اکسالیک پتانسیل بیشتری برای کاهش منگنز دی اکسید نسبت به اسید سیتریک دارد:
MnO₂ + ۲H⁺ +C₂O₄H₂ = Mn²⁺ + ۲H₂O + 2CO₂
یون­های منگنز یک لایه بر سطح کانه تشکیل می­ دهند، و واکنش ارائه شده، با انتشار واکنش­دهنده­ها بر روی لایه­ی نفوذپذیر محصول کنترل می­ شود.[۱۴]. در تحقیقی که بر روی سنگ معدن منگنز Joda در هند، آزمایشات لیچینگ با اسید اکسالیک به عنوان کاهنده، بر اساس روش فاکتوریل ۲^۴ طراحی شده است. در این تحقیق پارامترهای متغیر مقدار اسیداکسالیک، مقدار اسید سولفوریک، زمان و دما در نظر گرفته شده است. این آزمایش­ها نشان داده­اند که بعد از ۳ ساعت، زمان تاثیری بر استخراج منگنز ندارد. اکثر واکنش­ها در ۳۰ دقیقه­ی اول کامل می­شوند. نتایج آزمایش­ها مشخص کرده است به ترتیب مقدار اسید اکسالیک، دما و مقدار اسید سولفوریک بیشترین اثر را بر بازیابی منگنز و به ترتیب دما، مقدار اسیدسولفوریک، مقدار اسید اکسالیک و زمان بیشترین اثر را بر بازیابی آهن در این نمونه کانسنگ دارند. با ۶/۳۰ گرم بر لیتر اسید اکسالیک، ۵۴/۰ مولار اسید سولفوریک در دمای ۸۵ درجه سانتیگراد و زمان ۱۰۵ دقیقه، ۴/۹۸ درصد منگنز از کانسنگ منگنز معدن Joda بازیابی می­ شود[۱۷]. در مطالعه­ دیگری که بر روی نمونه­ کانسنگ منگنز سبزوار در ایران، صورت گرفته از روش سطح-پاسخ با نرم­افزار DX7 استفاده شده است. مانند تحقیق قبل، در این تحقیق پارامترهای متغیر مقدار اسیداکسالیک، مقدار اسیدسولفوریک، زمان و دما در نظر گرفته شده است. بر اساس این آزمایش­ها و مطابق نمودارهای شکل ۲-۵، مقدار اسیدسولفوریک بیشترین اثر را بر روی بازیابی منگنز دارد.
شکل۲- ۵- اندرکنش متغیرها بر بازیابی منگنز[۲۰]
در این مطالعه، علاوه بر تعیین اثرگذاری پارامترهای مهم بر بازیابی منگنز، بهینه­سازی پارامترها و یافتن بهترین حالت بر اساس بیشترین بازیابی منگنز، کم­ترین بازیابی آهن و مواد مصرفی در محدوده­ مشخص شده، انجام گرفته است. طبق نتایج به دست آمده، حالت اپتیمم با مقدار ۷درصد اسید سولفوریک،۹۲/۴۲ گرم بر لیتر اسید اکسالیک در ۶۳درجه سانتی ­گراد و زمان ۶۵ دقیقه، با بازیابی منگنز ۴/۹۳ درصد، بازیابی آهن ۸۱/۱۵ درصد در نظر گرفته شده است[۲۰].
یک بررسی مقایسه­ ای بین دو کاهنده­ی ارگانیک، اسید اکسالیک و اسید سیتریک بر روی نمونه­ کانسنگ منگنز در هند انجام گرفته است. این آزمایش­ها با پالپ ۲درصد، به مدت ۶ روز به طول انجامید که در هر ۳ روز، توسط تیتراسیون با اتیلن دیامین تترا استیک اسید^[۱۱] ۰۱/۰ مولار درصد بازیابی منگنز مشخص شده است. غلظت دو کاهنده از ۱ مولار تا ۲ مولار متغیر بوده است. بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق، در غلظت ۲ مولار از اسید اکسالیک، بازیابی منگنز بعد از ۶ روز ، به ۶۶ درصد رسیده که با کاهش غلظت اسید اکسالیک تا ۱ مولار بازیابی منگنز به ۱۵درصد کاهش می­یابد. هم­چنین، در غلظت ۲ مولار از اسید سیتریک، بازیابی منگنز بعد از ۶ روز، به ۴۰ درصد رسیده که در این مورد نیز با کاهش غلظت اسید سیتریک تا ۱ مولار بازیابی منگنز به ۷ درصد کاهش می­یابد.
شکل۲- ۶- تاثیر غلظت­های مختلف اسید سیتریک[۲۱] شکل۲- ۷- تاثیر غلظت­های مختلف اسید اکسالیک[۲۱]
اسید اکسالیک با فراهم کردن یون H⁺ و از طریق تشکیل کمپلکس اکسالات با منگنز، منگنز را به راحتی از کانه لیچ می­دهد. اما اسید سیتریک قادر به تشکیل کمپلکس با منگنز نیست. با توجه به نتایج و نمودارهای شکل ۲-۶ و شکل ۲-۷ به همین دلیل اسید اکسالیک پتانسیل و ظرفیت بیشتری نسبت به اسیدسیتریک، برای لیچنگ کاهشی کانسنگ­های منگنز را دارا می­باشد[۲۱].
تحقیقی درباره لیچینگ کانسنگ منگنز- نقره در چین انجام شده است؛ که برای جداسازی نقره از این کانسنگ، لیچینگ کاهشی صوررت گرفته است. ابتدا توسط روش­های فیزیکی(روش مغناطیسی و فلوتاسیون) جداسازی اولیه انجام شده، سپس کنسانتره­های این دو مرحله با هم مخلوط شده و برای لیچینگ با اسید سولفوریک و ماده­ سلولزی به عنوان کاهنده استفاده می­ شود. این ماده­ سلولزی، CMK نام دارد که در محلول لیچینگ با اسید سولفوریک، پلی ساکارید تشکیل می­دهد[۲۲]:
n(C₆H₁₀O₅) + n H₂SO₄ = n(C₆H₁₁O₅)HSO₄
n(C₆H₁₁O₅)HSO₄ + nH₂O = n(C₆H₁₂O₆) + nH₂SO₄
پلی ساکارید که از واکنش بالا تشکیل شده، می ­تواند با منگنز دی­اکسید واکنش داده و منگنز دی­اکسید به Mn²⁺ اکسایش می­یابد: