نحوه کارکرد سیستم­های هوش مصنوعی به این صورت است که هر سیستم هوش مصنوعی از یک مغز یا پردازشگر اطلاعات و از یک حافظه تشکیل شده که با یک هدف اصلی ساخته می­ شود. حافظه در اغلب اوقات در ابتدای کار، یک سیستم هوشمند خالی است یا اطلاعات بسیار محددوی دارد. در یک سیستم هوش مصنوعی غالباً تلاش می­ شود که بین اطلاعات به دست آمده ارتباط برقرار شود و از آنها حقایق جدیدتری کشف گردد. این نوع سیستم سیستمی است که یاد می­گیرد چگونه عمل کند تابه هدف خود دست یابد، به کمک حسگرهایش با محیط ارتباط برقرار می کند و از تجربیات خود استفاده می­ کند، اعمالی را انتخاب می­ کند و انجام می­دهد (داوود آبادی، ۱۳۸۹).
مهم­ترین نکته قابل توجه احتمالاً این است که میزان هوش هر فرد را صرفاً می­توان از ملاحظه رفتار او سنجید. هوش یک مفهوم انتزاعی (نه ملموس و نه عینی) است که متشکل از عوامل متعددی است و نه یک ذات عینی و ملموس که بتوان آن را بلاواسطه و مستقیماً مورد اندازه ­گیری و سنجش قرار داد. به نظر روانشناسان هوش صرفاً عاملی ارثی نیست. از اینرو در قسمت­ های سنجش هوش، هم ضریب هوشی متأثر از محیط و هم قابلیت ­های ژنتیکی فرد مورد ارزیابی قرار می­گیرد (تومین ، ۱۳۷۲: ۱۲۷).
۲-۱-۳ تبیین مفهوم اخلاق
اخلاق واژه عربی و جمع خلق است. لغت­شناسان می­گویند که واژه خُلق و خَلق در اساس واحدند اما در کاربرد رایج مواد از خُلق، شکل و صورت قابل رویت با چشم است ولی خَلق به قوای نفسانی و سجایای درونی اطلاق می­ شود که با بصیرت قابل درک است. بر این اساس اخلاق به معنای خُلق و خوی­، خصلت­های رفتاری، سرشت طبیعت و مزاج به کار می­رود (ابوالحسینی، ۱۳۸۹: ۳۷).
در اصطلاح واژه اخلاقی را معمولاً در سه مقام به کار می­برند: گاهی به معنای صفات نفسانی رسوخ یافته است (اعم از فضیلت یا رذیلت) که موجب رجحان و سبب انجام عمل بدون تفکر و عقل می گردد، گاهی در مورد افعال ناشی از صفات غیر راسخ اعم از فضیلت و رذیلت به کار می­رود. به بیان دیگر در مورد صفات رسوخ نیافته­ای است که سبب انجام فعل، از روی فکر و تأمل می­ شود، گاهی نیز اصطلاح اخلاق در مورد اخلاق فاضله به کار می­رود برای مثال می­گویند: فلان کار اخلاقی است، یعنی خوب و شایسته است و فلان کار غیر اخلاقی است یعنی بد و ناشایست است.

موضوع و قلمرو اخلاق منحصر به – نفسانی یا رفتارهای اجتماعی انسان نیست، بلکه شامل همه صفات اکتسابی و کارهای اختیاری او می­ شود به این اساس، اخلاق به معمای آنچه شامل افعال ارادی اختیاری انسان، خواه ظاهری و خواه باطنی می شود را در بر می­گیرد (یزدی، ۱۳۶۷: ۱۰).
اخلاق از جمله مباحث مهم علمی و فلسفی است که از گذشته تا به امروز همواره مورد بررسی و تحقیق علاقمندان بوده است.
اخلاق، اصول اخلاقی و ارزش­ها همگی اصطلاحاتی هستند که برای نشان دادن آنچه درست و خوب است استفاده می­ شود ( انگلیش^[۴۰]، ۲۰۰۶).
محققانی چون پیرس و بکاف^[۴۱] (۲۰۰۹) التزام به رفتارهای اخلاقی را مهم و قاعده­مند می­دانند و معتقدند که رفتارهایی چون عدالت، همدلی، بخشش، اعتماد، نوع دوستی تحمل اجتماعی و صداقت به طور گسترده­ای در میان آنها وجود دارد.
ناروائز^[۴۲] (۲۰۱۰) معتقد است هوش اخلاقی با احساسات و عقل گره خورده و رفتارهای اخلاقی به احساسات یکپارچه، شهود و استدلال وابسته است.
دی نورسیا^[۴۳] (۲۰۱۱) معتقد است که نیات خوب، ایجاد حق انتخاب و انجام عمل انتخاب شده، نتایج مثبت و خوب برای فعالیت­ها از جمله عوامل تأثیرگذار بر هوش اخلاقی است و همچنین نتایج منفی در فعالیت­ها ممکن است باعث از بین رفتن هدفها شود و این به دلیل محدودیت های ذهنی، انسانی، تعاملات اجتماعی پویا و پیچیده و تغییر در شرایط محیطی باشد.
بنابراین رخنه در نیات بر کاهش هوش اخلاقی تأثیرگذار است و باید این اشتباهات و محدودیت­ها، یادگیری و برای رفتارهای آینده اصلاح گردد. همچنین لنیک، کیل و جوردن (۲۰۱۱) اجرای برنامه های آموزشی شایستگی­های عاطفی را در افزایش هوش اخلاقی مؤثر می­دانند، آنها شایستگی عاطفی را ظرفیتی برای تنظیم و هم­ترازی در بین اهداف، اقدامات و ارزش­ها تعریف می کنند.
همچنین نگاموک^[۴۴] (۲۰۱۱) معتقد است مراکز آموزش عالی باید در تمام سطوح ضمن بررسی وضعیت اخلاقی، ویژگی­های اخلاقی را به تدریج به دانشجویان آموزش دهند تا دانشجویان بتوانند رفتارهای درست از غلط را تشخیص دهند.
موسسه پژوهش در آموزش عالی (۲۰۰۳) به دانشگاه­ها توصیه می­ کند که توسعه شخصیت اخلاقی و ارزش­ها در میان دانشجویان را در اولویت فعالیت­های خود قرار دهند.
۲-۱-۴ هوش اخلاقی
هوش اخلاقی توانایی درک درست از نادرست است­. این عبارت به معنای برخوردار بودن از عقاید اخلاقی راسخ و قوی و عمل کردن به آنهاست به گونه ­ای که فرد به شیوه­ای صحیح و محترمانه رفتار کند. این استعداد فوق العاده، در بردارنده­ ابعاد ضروری از زندگی از جمله توانایی تشخیص رنج افراد و خودداری از رفتار ظالمانه­ تعمدی، مهارکردن هیجان های ناگهانی، به تعویق انداختن کامروایی، گوش دادن به همه جنبه­ های قبل از قضاوت کردن، پذیرش و ادراک قضاوت­ها، شناخت گزینش­های ممکن غیر اخلاقی، همدلی کردن، ایستادگی در برابر بی­ عدالتی و رفتار با دیگران همراه با احترام و عطوفت است. (بوربا­، ۲۰۰۵)
به عبارت دیگر می­توان هوش اخلاقی را به معنی توجه به زندگی انسان و طبیعت، رفتار اقتصادی و اجتماعی، ارتباطات باز و صادقانه و حقوق شهروندی دانست. افراد با هوش اخلاقی قوی کار درست انجام می­ دهند، اعمال آنها پیوسته با ارزشها و عقایدشان هماهنگ است، عملکرد خوبی ارائه می­ کنند و همیشه کارها را با اصول اخلاقی پیوند می­ دهند.
هوش اخلاقی شامل گستره­ فراشناختی یا فراعملی است که واکنش شناخت­ها، نگرش­ها و فعالیت­های اخلاقی را فقط در چارچوب سیستم­های ارزشی فردی امکان­ پذیر می­سازد. هوش اخلاقی قادر است مسئولیت انتخاب­ها و فعالیت­ها را از نظر اخلاقی برعهده گیرد. محققی هوش اخلاقی را وابسته به هفت ارزش عمده می­داند: همدلی، وجدان، خودکنترلی، احترام، مهربانی، تحمل، و انصاف. سه اصل اول- همدلی، وجدان و خودکنترلی- ” هسته اخلاقی” هوش اخلاقی را نشان می­ دهند(گرجولج^[۴۵]، ۲۰۰۵: ۹-۸).
هوش اخلاقی” توانایی ذهنی برای شناسایی این موضوع است که چگونگی اصول انسانی مانند قانون طلایی( قانونی که بسیاری از تمدن­ها را در مدت قرنها هدایت و راهنمایی کرده است و سخن پیامبر اسلام(ص) نیز هست: با دیگران همان­گونه رفتار کنید که می­خواهید با شما رفتار شود و تلاش کنید این اصل، قانون اساسی اخلاقی سازمان شما باشد"(مختاری­پور و سیادت، ۱۳۸۸: ۳۲-۳۱)، باید در ارزش­ها، اهداف و کارکردهای فردی ما به کار گرفته شود(لنیک و کیل، ۲۰۰۵: ۴۵-۵). هوش اخلاقی توصیف­کننده تمایل و توانایی فرد در پیشبرد اهداف غیر شخصی و مسائلی به غیر از مسائل شخصی است(دورهایورو بلاچ فلنر^[۴۶]، ۲۰۰۹ : ۱). هوش اخلاقی هوشی است که قواعد پویا و پایدار را در ساختاردهی می­ کند و فعالیت فرد را در محیطش شناسایی می­­کند. هوش اخلاقی ظرفیت خود را با اضافه کردن ارزش، نفوذ خود را بر روی محیط و بر دیگران و مدیریت زمان خود مشخص می­سازد(بلوهالک^[۴۷]، ۲۰۰۷: ۸).
به زعم بوربا (۲۰۰۵) هفت اصل مورد نیاز برای هوش اخلاقی، هوشیاری، همدردی، خود کنترلی، توجه و احترام، مهربانی، صبر و بردباری و انصاف است.
امروزه سازمان­ها نیز به صورت فزاینده­ای، خود را درگیر مسئله­ای می­بینند که آن را معمای اخلاقی می نامند، یعنی اوضاع و شرایطی که باید یکبار دیگر، کارهای خلاف و کارهای درست را تعریف کرد، زیرا مرز بین کارهای درست و خلاف بیش از پیش از بین رفته است. بدین ترتیب اعضای سازمان شاهد افرادی هستند که در سازمان و اطراف آن وجود دارند و به کارهای خلاف دست می­زنند. در چنین شرایطی مدیر باید از نظر اخلاقی جوی سالم برای کارکنان در سازمان به وجود آورد تا آنان بتوانند با تمام توان و بهره­وری هر چه بیشتر کار کنند. این امر نیازمند وجود رهبری با هوش اخلاقی قوی است.
امروزه پژوهشگران به هوش اخلاقی علاقمند هستند زیرا مرز بین نوع دوستی و خود پرستی را توصیف می­ کند. توجه به هوش اخلاقی یک ایده آسمانی است که الهام بخش رفتارهای افراد می­باشد. تحقیقات نشان می­دهد که رشد اخلاقی افراد با رفتارهایی که آنان از خود نشان می­ دهند در ارتباط است (سیادت و همکاران­، ۱۳۸۷).
۲-۱-۵ هوش اخلاقی بوربا
هوش اخلاقی توسط بوربا در روانشناسی وارد شده است. او هوش اخلاقی را ظرفیت و توانایی درک درست از خلاف، داشت اعتقادات اخلاقی قوی و عمل به آنها و رفتار در جهت صحیح و درست تعریف می­ کند. هوش اخلاقی اشاره دارد به اینکه ما به صورت ذاتی، اخلاقی یا غیر اخلاقی متولد نمی­شویم، بلکه یاد می­گیریم که چگونه خوب باشیم.
۲-۱-۵-۱ اصول هوش اخلاقی از دیدگاه بوربا
۱-همدردی: تشخیص احساسات و علایق افراد و همچنین یک مغهوم اخلاقی قوی است که فرد را وادار می­سازد تا به درستی رفتار کند به دلیل آنکه می ­تواند، رنج­های عاطفی را در دیگران تشخیص دهد و همین مسئله او را از رفتار ظالمانه باز می­دارد و شامل این مراحل است:
الف) پرورش آگاهی
ب) افزایش حساسیت نسبت به احساسات دیگران
ج) همدردی با دیدگاه اشخاص دیگر.
۲- هشیاری: داشتن راه صحیح و درست و عمل در همان راه و شامل این مراحل است:
الف) ایجاد زمینه­ای برای رشد اخلاقی
ب) ترویج معنویت برای تقویت هوشیاری و هدایت رفتار
ج) پرورش انضباط اخلاقی برای کمک به افراد به منظور یادگیری درست از خلاف
۳- خودکنترلی: کنترل و تنظیم تفکرات و اعمال خود به طوری که به هر فشار از درون و بیرون ایستادگی کند و در همان راهی که احساس می­کنید درست است، عمل کنید، شامل این مراحل است:
الف) الگوسازی و اولویت­ بندی خود کنترلی افراد
ب) تشویق افراد به خود انگیزش
ج) آموزش راه ­هایی به افراد برای رویارویی با وسوسه­ها و تفکر قبل از عمل.
۴- توجه و احترام: ارزش قائل شدن برای دیگران با رفتار مودبانه و با ملاحظه و شامل:
الف) انتقال معنی توجه به افراد از طریق آموزش دادن
ب) افزایش توجه به اقتدار و بی­توجهی، بی­ادبی و بی­احترامی
ج) تأکید بر رفتارهای خوب، ادب و تواضع که به عنوان تعارف در نظر گرفته می­ شود.
۵- مهربانی: توجه به نیازها و احساسات دیگران شامل:
الف) تدریس معنی و ارزش مهربانی
ب) ایجاد آستانه تحمل صفر برای زشتی و بدی
ج) تشویق مهربانی و خاطرنشان شدن تأثیرات مثبت آن
۶- صبر و بردباری: توجه به آن و حقوق تمام افراد حتی آنان که عقاید و رفتارشان با ما مخالف است شامل:
الف) پرورش صبر و تحمل از سنین پائین
ب) القای درک تنوع و گوناگونی
ج) مخالفت با کلیشه­سازی و عدم تحمل تعصبات بی دلیل.

مأخذ: محاسبات تحقیق
۴-۴- آزمون بررسی حالت غیر خطی داده ­ها
اولین گام برای تخمین مدل انتقال مارکوف، اطمینان از غیر خطی بودن الگوی داده ­ها می­باشد. بدین منظور از آزمون نسبت درست نمایی LR استفاده شده و نتایج حاصل از این آزمون در جدول زیر آورده شده است:

جدول۴-۳- آزمون نسبت درست نمایی

مآخذ: یافته­های تحقیق
همان­طور که نتایج جدول (۴-۳) نشان می­دهد، متغیر مورد مطالعه، از یک الگوی غیر خطی پیروی می­ کنند؛ بنابراین روش­های خطی برای تخمین پارامترهای مدل مناسب نبوده و برای به دست آوردن روابط بین متغیرها باید از روش­های غیر خطی استفاده نمود. بدین منظور در این مطالعه از روش غیرخطی انتقال مارکوف استفاده می­ شود.
۴-۵- برآورد مدل میانگین متحرک خودهمبسته (ARMA)
برای استفاده از روش گارچ، ابتدا لازم می­باشد وقفه بهینه برای انجام فرایند ARMA محاسبه شود. برای به دست آوردن وقفه بهینه جهت انجام ARMA از معیار آکائیک (AIC) استفاده شده است. به این صورت که با در نظر گرفتن وقفه­های مختلف برای AR(p) و MA(q)، با توجه به کمترین مقدار معیار آکائیک محاسباتی در وقفه­های مختلف، وقفه بهینه انتخاب می­ شود. با بهره گرفتن از نرم افزار Eviews مدلی که در آن مقدار این معیارها کمتر باشد مدل بهتری است.
با بهره گرفتن از معیار آکائیک (AIC) وقفه بهینه (AR) 2 و وقفه بهینه (MA) 1 و در نتیجه (۱,۲) ARMA به دست آمد.
برای اطمینان از این که مدل ARMA برازش مناسبی داشته است، آزمون لجانگ- باکس (Q) انجام می­ شود و عدم خودهمبستگی پی در پی در باقی مانده­ها بررسی می­ شود. اگر آماره Q محاسباتی از مقدار کای- دو ^۲χ در سطح احتمال معین کوچکتر باشد، فرضیه صفر مبنی بر عدم وجود خودهمبستگی در باقی مانده­ رد نمی­ شود. با توجه به نتایج جدول (۴-۴)، مقادیر آماره (۵) Q و (۱۰) Q از (۵) ^۲χ و (۱۰) ^۲χ در سطح معناداری ۵% کوچکتر است^[۱۴۳]. بنابراین فرضیه صفر مبتنی بر عدم خودهمبستگی در باقی مانده­ها رد نمی­ شود.
جدول شماره۴ - ۴- مدل انتخابی ARMA و آزمون لجانگ باکس(Q)

هم بستگی اندازه گیری جریان تلفاتی اعوجاج هارمونیکی با طول متوسط درخت از هم بستگی ضریب تلفات عایق با طول متوسط درخت بهتر است

در سیستم واقعی تست نشده
مدل غیر خطی و نتایج بصورت تقریبی

مولفه جریان DC نشتی

آشکار سازی درجه تنزل عایقی
این جریان می تواند برای رابطه تخلیه جزئی همراه با درخت رطوبتی درنظر گرفته شود

جریان نشتی ناپایدار
جریان نشتی متغیر

ولتاژ بازگشتی

تشخیص سطح تنزل عایقی (پیری کابل)
تشخیص حفره از درخت رطوبتی با بهره گرفتن از طیف قطبشی
تشخیص ناحیه کابل سالم و ناحیه درخت رطوبتی

آفلاین بودن تست
دشواری اندازه گیری

جریان آسودگی

غیر مخرب بودن
قابل تشخیص بودن مشخصات عایقی در شرایط مختلف

آفلاین بودن تست
نیاز داشتن به منبع تحریک

دمای تحریک

حساس به پیری کابل
فراهم کردن پنجره زمانی مناسب برای اندازه گیری جریان
پیک آسودگی پاسخ فرکانس پائین نشان دهنده رطوبت در درخت رطوبتی است.

آفلاین بودن تست
مخرب بودن
وابستگی به کنترل دقیق درجه حرارت
حتی پس از خشک شدن رطوبت تلفات عایقی بالاتری نسبت به عایق سالم دارد

مدل سازی میدانی پدیده درخت در عایق جامد
افزایش میدان الکتریکی در عایق کابل­ها، که می ­تواند به دلایل مختلفی از جمله وجود حفره، ذرات فلزی، برآمدگی سطحی هادی، ناهمگونی سطحی نیمه­رسانا و… باشد، عامل اصلی ایجاد درخت در عایق کابل است. بنابراین برای بررسی و تحلیل این پدیده، نیاز به محاسبات مکرر میدان الکتریکی در عایق کابل خواهیم داشت تا در هر مرحله رشد درخت، بتوان شرایط را تحلیل کرد.
بر این اساس، روش­هایی وجود دارند که به محاسبه میدان الکتریکی در عایق حاوی درخت رطوبتی می­پردازند و ضمن محاسبه لحظه به لحظه میدان درون عایق، شروع و گسترش و رشد درخت رطوبتی را در عایق شبیه­سازی می­ کنند. این روش­ها به روش­های عددی میدانی معروفند. روش­های میدانی، در مقایسه با روش­های مداری ، محاسبات بسیار بیش­تری دارند و بسیار زمان­بر هستند، هرچند روش­های میدانی، دید بهتری از شروع، رشد و تکامل درخت القا می­ کنند. ضمنا روش­های میدانی، برخلاف روش­های مداری، قابلیت توجیه تاثیر بارهای فضایی موجود در بدنه عایق بر شدت میدان الکتریکی و پدیده درخت را دارند. در این بخش سعی بر آن است تا برخی از روش های عددی و معادلات برای محاسبه شدت میدان الکتریکی در عایق کابل حاوی درخت رطوبتی ارائه شود.
مدل سازی عددی
وجود بار فضایی، به صورت محلی توزیع میدان الکتریکی در عایق کابل قدرت را تغییر می دهد و ممکن است نقش مهمی را در تولید درخت ایفا کند و موجب سرعت بخشی شکست عایقی شود. محاسبات میدان الکتریکی درون عایق کابل XLPE، می ­تواند تحت تاثیر درخت های رطوبتی که از قسمت های زیر رشد کرده اند، انجام شود[۳۲]:
لایه نیمه رسانای داخلی
لایه نیمه رسانای خارجی
لایه نیمه رسانای داخلی و خارجی
وجود بارهای فضایی ناشی از حضور یونها در نواحی درخت رطوبتی نیز باید در محاسبات در نظر گرفته شوند. برای تخمین بار فضایی در نمونه عایق تحت تست که به صورت آزمایشگاهی تحت تاثیر درخت رطوبتی قرار می­گیرد، از روش پله گرمایی^[۴۱] استفاده می شود، و در نهایت مقادیر متوسط بار که از اندازه گیری­های بارهای فضایی به دست می ­آید، برای محاسبه میدان الکتریکی درون عایق کابل با درخت رطوبتی استفاده می­ شود.
بارهای فضایی توزیع میدان الکتریکی درون و بیرون درخت ها را تغییر می­ دهند (میدان در برخی نقاط کاهش و در برخی نقاط افزایش می یابد). تغییرات میدان، به اندازه و پلاریته بارهای فضایی و ابعاد درخت های رطوبتی وابسته خواهد بود[۳۲].
مدل محاسباتی
برای محاسبه میدان، می­توان دو نوع درخت رطوبتی را مورد مطالعه قرار داد:
درخت رطوبتی تنها^[۴۲] - که فقط در بخشی از محیط عایق کابل رشد می­ کند و میدان الکتریکی در آن غیر شعاعی خواهد بود.
درخت رطوبتی پیوسته^[۴۳]- که در سرتاسر محیط عایق کابل رشد می­ کند و میدان الکتریکی در آن شعاعی خواهد بود.
درشکل (‏۳‑۱۲)، نمونه ­ای از این دو نوع درخت رطوبتی نشان داده شده است:
شکل (‏۳‑۱۲). (الف)کابل، (ب)کابل با درخت رطوبتی پیوسته، (ج)کابل با درخت رطوبتی منفرد[۳۲]
مطالعات نشان می دهند که با حضور درخت های رطوبتی و بارهای فضایی، شروع درخت­های الکتریکی در شرایط با درخت رطوبتی تنها، محتمل تر از با درخت های رطوبتی پیوسته است[۳۱].
بار فضایی در عایق کابل معمولا ناشی از موارد زیر می­باشند:
یون ها
ناخالصی ها

۲- بازده کل نسبت به آخرین قیمت (بازده آینده):
اگر به جای قیمت سهم در ابتدای سال مالی، قیمت سهم در پایان سال مالی را در مخرج کسر فرمول محاسبه بازده منظور نماییم، این طور فرض میشود که اگر همین مزایایی را که براساس صورت کسر فرمول محاسبه گردیده است در سال آینده نیز تأمین و پرداخت شود، بازده مورد انتظار کل را برای سال آینده پیش بینی کردهایم.

۱۰۰ ×
مزایای سهام جایزه + مزایای حق تقدم + سود نقدی ناخالص + تفاوت قیمت در ابتدا و انتهای دوره
=
بازده کل نسبت
به آخرین قیمت

آخرین قیمت سهم در پایان سال مالی

۲-۲-۱۲- نوسان پذیری بازده سهام
نوسان پذیری بازده سهام، یکی از موضوعهای بحث برانگیز مالی است که در سالهای اخیر مورد توجه محققان بازار سرمایه در بازارهای نوظهور قرار گرفته است. دلیل این گرایش به ارتباط بین نوسان پذیری قیمت و به تبع آن بازده و تأثیر آن بر عملکرد بخش مالی و همچنین کل اقتصاد برمی گردد. از طرف دیگر، فایده مندی مطالعه نوسان پذیری بازده سهام از طرف سرمایهگذاران از این جهت است که آنها نوسان پذیری بازده سهام را به عنوان معیاری از ریسک در نظر می گیرند و همچنین خطی مشیگذاران بازار سرمایه می توانند از این معیار به عنوان ابزاری برای اندازه گیری میزان آسیبپذیری بازار سهام استفاده نمایند. از این رو، مطالعه و بررسی عوامل مؤثر بر نوسان پذیری بازده سهام می تواند در اتخاذ بسیاری از تصمیات بازار سرمایه مفید و راه گشا بوده، نتیجه آن برای فعالان بورس اعم از نهادهای مالی، مدیران شرکت ها، ناظران سیستمهای اقتصادی و سرمایهگذاران عادی قابل استفاده باشد (فخاری و طاهری، ۱۳۸۹). در این تحقیق نوسانات بازده سهام عبارت است از واریانس بازده سهام حاصل از بازده های ماهانه در طول یکسال مالی.

بخش سوم
ارتباط بین متغیرهای تحقیق به صورت نظری

۲-۳- ارتباط بین متغیرهای تحقیق به صورت نظری
بازار سرمایه با هدایت سرمایه های ریز راکد به فرایند تولید، نقش مهمی را در اقتصاد کشورها ایفا کرده، به عنوان شاخص تب نمای اقتصادی عمل می کند. بنابراین توجه به مبانی اساسی تصمیم گیری این نوع بازارها به خصوص در ایران که ادبیات جوانی در این باره دارد، ضرورت می نماید. با نگاهی به ادبیات این بازار ملاحظه می شود که سودوزیان، مبنای اصلی بیش تر تصمیم گیری هایی چون مدل های ارزشیابی و قیمت گذاری سهام است که صحت، دقت، قابلیت اعتماد، اطمینان و قابلیت پیشگویی آن، رابطه مستقیمی با صحت چنین تصمیم گیری هایی دارد. سود به عنوان یکی از مهمترین مبانی تصمیم گیری با مقبولیت عام و خاص بوده، بیانگر عملکرد واقعی شرکتها است؛ ولی اندازه گیری سود، از عناصری چون فروش، درآمد، بهای تمام شده و غیر اخذ گردیده که فرایند اندازه گیری شان، پر از برآوردها، تخمیم ها، تفکرات هموارسازی، روش های متنوع و قضاوتهای کوناکون است که به ایجاد شکاف عمیق بین سود تحصیلی واقعی و سود گزارشی می انجامد. بنابراین، انتقاد استفاده کنندگان از چنین سودی، منطقی و جدی است و در جوامع اقتصادی چون ایران که در آغاز فرایند خصوصی سازی هستند، اندازه گیری قابلیت سودآوری واقعی و ارزشگذاری صحیح شرکتها که به طور اساسی، مرتبط با سود گزارشی است حیاتی جلوه می کند؛ زیرا منصفانه نبودن آن، منجر به انتقال ناصواب سرمایه های دولتی به بخش خصوصی، اثر بر بازار نوپای سرمایه که از آن به عنوان دارایی اجتماعی یاد می شود، شکست شرکت ها در بازارهای جهانی و سلب اعتماد سرمایهگذاران از این نوع بازار میشود و به ناکارامد شدن این شاخص تب نمای اقتصادی که نقش مهمی در بازارهای آزاد متقبل است می انجامد. بنابراین باید تهدیدات و ابهامات موجود در سود گزارشی را برطرف ساخت و با شفاف کردن اطلاعات موجود، راه های سرمایه گذاری را هموار ساخت (اعتمادی و ایمانی، ۱۳۸۶).
همانطور که اشاره شد سود، مبنای بسیاری از روش های ارزیابی عملکرد و ارزشگذاری به ویژه مدلهای ارزشگذاری قیمت سهام است، به نحوی که نتایج برخی تحقیقات، حکایت از رابطه منطقی سود گزارشی با قیمت سهام دارد ولی این رابطه با وجود نارسایی های عمده ای چون هموارسازی سود، وجود برآوردهای مختلف و روش های متنوع حسابداری دچار تنش و چالش می گردد (همان منبع، ۱۳۸۶).
این تحقیق نیز به بررسی رابطه کیفیت سود و بازده سهام در بازار سرمایه تهران می پردازد تا مشخص کند که آیا سرمایه گذاران این بازار سرمایه به مبحث کیفت سود توجه می نمایند یا نه.

بخش چهارم
تحقیقات انجام شده که مرتبط باموضوع پژوهش می باشد

۲-۴- پیشینه تحقیقات
۲-۴-۱- تحقیقات انجام شده در خارج از کشور
تحقیقات مختلفی در زمینه ارتباط بین کیفیت سود شرکتها و بازدهی سهام آنها انجام شده است. یکی از اولین تحقیقات مورد اشاره توسط بیور و همکاران در سال ۱۹۷۹ اجرا شده است. در این تحقیق آنها نشان دادند که همبستگی سود و بازده سهام از همبستگی سود با جریان وجوه نقد حاصل از فعالیتهای عملیاتی بالاتر است.
لو و تیاگراجان^[۵۲] (۱۹۹۳)، از رویکرد دیگری به بررسی رابطه بین کیفیت سود و بازده سهام پرداختند. بدین صورت که آنها ۱۲ متغیر بنیادین را که توسط تحلیل گران مالی در ارزیابی کیفیت سود استفاده می شود، مشخص کردند و از طریق دادن امتیاز صفر و یک به هر یک از ۱۲ متغیر بنیادین، کیفیت سود را اندازه گیری کرداند و نهایتا به این نتیجه رسیدند که گروههایی که از کیفیت سود بالاتری برخودارند ضریب واکنش سود بالاتری نیز دارند که این امر با انتظارات نظری سازگاری بودند.
اسلون^[۵۳] (۱۹۹۶)، هوگ و لورا (۲۰۰۰)، دریافتند که سهام با معوقات بالا (کیفیت سود پایین) دارای بازده پایینی می باشند یعنی رابطه معکوسی بین معوقات و بازده سهام وجود دارد و یا رابطه مستقیمی بین کیفیت سود و بازده سهام وجود دارد.
چان و لویس^[۵۴] (۲۰۰۱)، نشان دادند که سطح بالا (پایین) معوقات یا کیفیت سود پایین (بالا) با بازده پایین (بالا) سهام رابطه دارد. همچنین آنها نشان دادند که اجزای غیراختیاری معوقات بازده آتی سهام را پیش بینی نمی کنند و تنها اجزای اختیاری معوقات بازده آتی سهام را پیش بینی می کنند.
پنمن و ژانگ (۲۰۰۱)، نشان دادند که بین کیفیت سود و بازده سهام رابطه مستقیمی وجود دارد. آنها سطح Q-Score را شاخص کیفیت سود در نظر گرفتند.

LOCK-X(D1)
WAIT
WAIT
شکل ۳-۳- نمونه‌ای از نحوه رخ دادن بن‌بست
در شکل ۳-۴، نیز مثال دیگری از نحوه ایجاد بن‌بست را مشاهده می‌نمایید. تراکنش T1 در انتظار است زیرا درخواست قفل روی داده D2 را دارد که در اختیار تراکنش T2 است. تراکنش T2 در انتظار است زیرا درخواست قفل روی داده D3 را دارد که در اختیار تراکنش T3 است. تراکنش T3 در انتظار است زیرا درخواست قفل روی داده D4 را دارد که در اختیار تراکنش T4 است. تراکنش T4 در انتظار است زیرا درخواست قفل روی داده D1 را دارد که در اختیار تراکنش T1 است. به این ترتیب هر چهار تراکنش به حالت انتظار رفته و امکان خروج از این حالت را ندارند و مشکل بن‌بست رخ داده است.
زمان
T3
T4
T1
T2
LOCK-X(D1)
LOCK-X(D2)
WAIT
LOCK-X(D2)
LOCK-X(D3)
WAIT
LOCK-X(D3)
LOCK-X(D4)
WAIT
LOCK-X(D4)
LOCK-X(D1)
WAIT
شکل ۳-۴- مثال برای بن‌بست

راه حل‌های مشکل بن‌بست
الف) الگوریتم‌های کنترل همروندی که از بن‌بست پیش‌گیری می‌کنند:

• • پروتکل ۲PL محافظه‌کارانه (در بخش ۳-۲ به آن اشاره شده است.)

• • قفل‌گذاری براساس یک نظم خاص (در بخش ۳-۲، به آن اشاره شده است.)

• • استفاده از زمان‌مهر (در قسمت ۳-۳-۲، توضیح داده خواهد شد.)

• • الگوریتم WD

• • الگوریتم WW

• • تکنیک عدم انتظار (NW)^[38]

• • تکنیک انتظارمحتاطانه (CW)^[39]

ب) الگوریتم‌های کنترل همروندی که به تشخیص یا کشف بن‌بست می‌پردازند:

• • روش مهلت زمانی

• • روش بررسی متناوب درخواست قفل‌گذاری

تکنیک‌های زمان‌مهر
زمان‌مهرِ هر تراکنش مقداری یکتا است، که سیستم به هر تراکنش می‌دهد. سیستم می‌تواند براساس این مقادیر یکتا تراکنش‌ها را منظم کند. این مقدار معمولاً تشکیل شده است از:

• • ساعت

• • تاریخ عرضه تراکنش به سیستم

• • شماره پردازنده‌ای که تراکنش به آن عرضه می‌شود (این مورد برای معماری موازی لازم است.)

مقدار زمان‌مهر تراکنش را با TS(T) نشان می‌دهیم و تراکنش‌ها به ترتیب زمان ورودشان به سیستم مرتب می‌شوند. اگر تراکنش T_i پیش از تراکنش T_j به سیستم عرضه و شروع شده باشد، آن‌گاه آن را با TS(T_i)<TS(T_j) نشان خواهند داد. برای استفاده از تکنیک زمان‌مهر برای تراکنش‌ها دو الگوریتم وجود دارد: