معانی: از یک جمله انشایی طلبی تشکیل شده که بر حدوث دلالت دارد، ایجاز حذف به کار رفته است. غرض فایدهٔ خبر و ارشاد و تأدیب مخاطب است.
بیان: کلمهٔ «ثواب» مجاز عقلی از اثابه (پاداش دادن) است.
بدیع: بین الفاظ «المُسیء و المُحسن» صنعت طباق به کاررفته است. این که شخص بدکار ببیند نیکوکارى را پاداش داده ‏اند وادار به نیکوکارى شده و ازکار بد دست بر مى‏دارد، پس پاداش دادن به شخص نیکوکار همچون تنبیهى است براى بدکار چون تنبیه و ادب او را در پى دارد.

6. 6. ۲۷٫ ۶٫ ترجمه حکمت

امام (×) فرمود: «بدکار را با پاداش دادن به نیکوکار آزار بده.»

7. 7. ۲۷٫ ۶٫ شرح

ابوالعتاهیه همین مضمون را درشعرش با کمال فصاحت گنجانده است: هنگامی که با نیکی کردن گروهی را پاداش دهی گنهکاران را از گناه باز میداری، چرا هنگامی که رسیدن به چیزی از راه نزدیک برای تو ممکن است میخواهی از راه دور به آن برسی.^[۱۷۴]

28. 28. ۶٫ حکمت شماره ۱۷۸: روش نابود کردن بدى‌ها (اخلاقى، سیاسى، اجتماعى)

28. 28. ۲۸٫ ۶٫ متن حکمت

«اُحْصُدِ الشَّرَّ مِنْ صَدْرِ غَیْرِکَ بِقَلْعِهِ مِنْ صَدْرِکَ.»

2. 2. ۲۸٫ ۶٫ لغت

اُحصُدْ: حَصدَ ـ یحصِدُ، حَصْداً و حَصاداً: به معنای محصود و حصید: درو کرد.^[۱۷۵]

3. 3. ۲۸٫ ۶٫ توضیحات صرفی

اُحصدْ: فعل، امر، مخاطب، ثلاثی مجرد، صحیح، مبنی، متعدی.

4. 4. ۲۸٫ ۶٫ توضیحات نحوی

اُحصدْ: فعل و فاعل آن ضمیر مستتر«انتَ.» الشرَّ: مفعول به ومنصوب با اعراب ظاهری. غیرِ: مضاف الیه مجرور با اعراب ظاهری. من صدرِ: جار و مجرور با اعراب ظاهری.

5. 5. ۲۸٫ ۶٫ توضیحات بلاغی

معانی: از یک جمله انشایی طلبی و فعلیه که بر حدوث دلالت دارد تشکیل شده است. هدف فایدهٔ خبر، ارشاد مخاطب است.
بیان: «اُحصُد» استعارهٔ تبعیه از برطرف کردن و نابود کردن به کار رفته است.
بدیع: درعبارات «صدرِکَ و غیرِک َ» سجع به کاررفته است.

6. 6. ۲۸٫ ۶٫ ترجمه حکمت

امام (×) فرمود: «بدى را از سینهٔ دیگران، با کندن آن از سینهٔ خود، ریشه کن نما.»

7. 7. ۲۸٫ ۶٫ شرح

بیشتر مواردى که بدى در دل دشمن پیدا مى‏شود به دلیل این تصور و گمان است که دشمن بدى او را در دل پنهان ساخته و همین تصوّر و گمان ناگزیر برخاسته از ظاهر حرکات دشمن و سخنانى است که گاه و بى‏گاه از زبان او در باره خود شنیده، تا وقتى که دشمنى و بدخواهى او را در دل دارد، اما وقتى که دشمنى و بدخواهى پنهانى را از دل محو کرد، نشانه‏هاى زبانى و ظاهری آن نیز از بین مى‏رود و بدین وسیله تصور دشمنى کم‏ رنگ شده و بدبینى دشمن نسبت به کار او کاهش مى‏یابد و همواره به نبودن چنان نشانه‏هایی که از او بروز مى‏کرد، پایدارى مى‏کند تا این که آن بدگمانى به طور کامل از بین مى‏رود.^[۱۷۶] پس چنین برداشت میشود که این حکمت دو معنی میرساند: یکی آنکه در دل نباید قصد بدی برای مردم کرد تا آنها نیز چنین نیتی نداشته باشند ودیگر آنکه اگر بخواهیم نهی از منکر ما در مردم اثر کند و دست از شر و عمل بد بر دارند اول درون خود را بنگریم اگر همانند آن عمل در وجودمان باشد باید از ریشه بکنیم و از خود دور کنیم تا موعظهٔ ما تاثیر کند و مردم آن کار بد را ترک کنند.

29. 29. ۶٫ حکمت شماره ۱۷۹: لجاجت و سستى اراده (اخلاقى، اجتماعى)

29. 29. ۲۹٫ ۶٫ متن حکمت

«اللَّجَاجَهُ تَسُلُّ الرَّأْیَ.»