اگر چه سخت رویی ترکیبی از سه مؤلفه‌ تعهد، کنترل و چالش تعریف شده است، اما سخت رویی چیزی فراتر از جمع این ه مؤلفه‌ است. کوباسا و همکارانش (۱۹۸۵) اظهار می دارند که انعطاف پذیری روان شناختی افراد سخت رو ، صرفاَ از تاثیر انفرادی این سه مؤلفه‌ سرچشمه نمی گیرد ، بلکه از شیوه مقابله خاصی است که با ترکیب پویای این سه مؤلفه‌ همخوان است(پارکر و مدی ، ۱۹۸۸). در واقع سخت رویی ساختار و امری است که به یکپارچه سازی مؤلفه‌ هایش می پردازد، به عبارت دیگر سخت رویی تمایز مؤلفه‌ هایش را از بین می‌برد و در آن ها یک همگونی تیجاد می‌کند(خوشابا و مدی , ۱۹۸۲، نقل شده از شیخ زاده قولنجی، ۱۳۸۹).

۲-۱۹مدرسه و تاب آوری

مدارس تاثیرات مهم و قابل توجهی بر روی کودکان و نوجوانان دارند. کودکان از ۵ سالگی بخش زیادی از وقت خود را در مدرسه می گذرانند. ‌بنابرین‏ تجاربشان در مدرسه ممکن است از طریق مختلف روی آن ها تاثیرگذار باشد . در حقیقت با وجود اینکه ممکن است محیط مدرسه منجر به مخاطراتی شود این امکان نیز وجود دارد که محیط مدرسه کودکان را در برابر شرایط و خطرات احتمالی محافظت کند


راتر و همکاران(۱۹۷۰) در مطالعه ای طولی بر روی کودکان از سال های اولیه تا بزرگسالی تاثیرات فراوانی را برای مدرسه معرفی می‌کنند . آن ها دریافتند که رفتار، توجه، موفقیت در امتحانات و تخلفات دانش آموزان کاملاً با ویژگی های مدرسه مرتبط است(به نقل از سعدآبادی، ۱۳۸۹).

راتر(۱۹۸۷) معتقد است که مدرسه ها می‌توانند به عنوان یک عامل محافظتی عمل کنند چرا که مدرسه می‌تواند از طریق رشد مهارت های حل مسأله و مهارت های اجتماعی دانش آموزان و همچنین ایجاد فرصت برای مشارکت آن ها در تجارب موفق مانند کمک به دیگران، تمرین تصمیم گیری ‌در مورد مباحث مربوط به خودشان، عزت نفس و اعتماد به نفس دانش آموزان را افزایش دهد.

پژوهشگران دریافتند که روابط حمایتی مدرسه محور(مثل حمایت معلم، همسالان و مشاوران) می ­تواند به عنوان عامل محافظتی در برابر شرایط خطرناک موجود در خانه و دیگر محیط های غیر از مدرسه به کار رود (دابایس^[۶۰] و همکاران، ۱۹۹۲ به نقل از سعدآبادی، ۱۳۸۹).

همچنین بروکس (۲۰۰۶) بیان می‌کند که مدارس می‌توانند تاب­آوری را وسیله شایستگی اجتماعی، افزایش الزامات بین دانش آموزان و توجه و مرافبت والدین، ایجاد انتظارات بالا در خصوص عملکرد اجتماعی و تحصیلی برای دانش آموزان، ایجاد فرصت های زیاد برای مشارکت هدفمند دانش اموزان در محیط مدرسه و تقویت تاب­آوری در میان معلمان و کارکنان مدارس و ایجاد همکاری با خانواده و جامعه بهبود بخشند(سعدآبادی، ۱۳۸۹).

۲- ۲۰راهبردهای مدرسه محور در آفرینش و تقویت تاب­آوری

1. رشد شایستگی اجتماعی^[۶۱]

 

• • شیوه هایی جهت بهبود شایستگی اجتماعی

 

• • ایجاد مهارت حل مسأله

 

• • برقراری ارتباط مؤثر

 

• • معنابخشیدن به عواطف و احساسات

 

• • اعتمادبه نفس

 

• تصمیم گیری

 

1. افزایش پیوندجویی و فراهم سازی مهربانی و حمایتگری^[۶۲]

 

• • شیوه های بهبود پیوندجویی

 

• • افزایش پیوندهای مثبت با دیگران

 

• • حمایت بی چشمداشت

 

• • شنیدن و درک کردن (گفتن و درک شدن)

 

• ایجاد حس اعتماد و باورمندی

 

1. داشتن توقعات و انتظارات بالا^[۶۳] (انتظارات بالا این پیام را در بر دارند که دانش آموزان می‌توانند موفق شوند)

 

• • مشارکت دانش آموزان در امور مدرسه

 

• • مشارکت دانش آموزان در تصمیم گیری

 

• • مشارکت دانش اموزان در امور یادگیری

 

• ایجاد فرصت هایی برای به کارگیری توانایی‌های دانش آموزان

 

1. ایجاد فرصت برای مشارکت هدفمند و معنامند^[۶۴]

 

• • ایجاد فرصت هایی برای رقابت اجتماعی

 

• • ایجاد فرصت هایی برای حل مسأله

 

• • ایجاد فرصت هایی برای مشارکت دانش آموزان

 

• ایجاد فعالیت های فوق برنامه پس از مدرسه

پژوهش های خارجی:

در ابتدا خواستگاه پژوهش های تاب آوری نظریه های دانشگاهی نبود بلکه مطالعه در زمینه شناخت پدیدار شناختی ویژگی های نجات یافتگان از مرگ و کودکانی که در محیز های خطر آفرین زندگی می‌کردند منشأ این مطالعات بود(ریچاردسون،۲۰۰۲)

• • مطالعه اولیه ای که در اکثر ادبیات تاب آوری مورد اشاره قرار می‌گیرد ، کاری است که توسط ورنر اسمیت(۱۹۹۲) انجام شد و طی آن یافته های یک مطالعه بلند مدت ۳۰ ساله گزارش گردید . ورنر در مطالعه خود در سال ۱۹۵۵ در میان کودکانی آغاز کرد که در معرض فشار قبل از تولد، فقر، بی ثباتی روزانه و مشکلات شدید سلامت روان بودند؛ وی مشاهد کرد که ۷۲ نفر از ۲۰۰ کودک علی‌رغم عوامل خطرزا کارکرد مناسبی داشتند . در این ارتباط ورنر ویژگی های تاب آوری را که ‌به این افراد کمک کرده بود که با وجود تجربه عوامل خطرزا بدون مشکل باقی بمانند دسته بندی کرد. پدیدارشناسی ورنر شامل ویژگی های فردی از قبیل مونث، تنومند از نظر اجتماعی مسئول، سازگار و متحمل بودن، پیشرفت گرایی، قدرت کلامی و عزت نفس بود. وی همچنین بر این باور است که یک محیط مراقبتی به فرد کمک می‌کند تا شرایط ناگوار را راحت تر پشت سر بگذارند(به نقل از اویسی، ۱۳۹۰).

 

• • از سویی دیگر ورنر(۲۰۰۵) گروهی از کودکان شهر کاوابی هاوایی را مورد مطالعه قرار داد و وی ‌به این نتیجه رسید که کودکانی که میزان تاب آوری آن ها بالا بوده است در نوجوانی دارای ویژگی هایی بودند که باعث تمایز آن ها از نوجوانانی می شد که تاب آوری پایینی داشته اند(ورنر،۲۰۰۵)

 

• • نتایج پژوهش وینمن ، اسمیت پیجی، بیزی و مامفرد^[۶۵](۲۰۰۳) نشان داد که نوجوانان تاب آور نسبت به نوجوانانی که تاب آور نیستند دارای ویژگی ها، نگرش ها و حمایت هایی هستند که آن ها را قادر می‌سازد تا با محرک های تنش زای زندگی به طور موثرتری همراه شوند و از ابتلاء به علائم افسردگی اجتناب ورزند

 

• • مارتین و مارش^[۶۶](۲۰۰۶) به بررسی دانش آموزان دبیرستان نشان دادند که میزان تاب آوری در کاهش یا افزایش انگیزه تحصیلی دانش آموزان نقش مهمی دارد و همچنین عامل­های خودکارآمدی، کنترل، برنامه ریزی؛ اضطراب پایین و پشتکار و تلاش به عنوان پیش‌بینی کننده های مهم تاب آوری تحصیلی دانش آموزان هستند (ابوالقاسمی،۱۳۹۰)