نیز در خصوص اینان تحقّق مییابد. این گروه آن چنان در نزد خداوند متنعّمند که از این بهرهمندی به دیگر مجاهدین راه خدا که هنوز به آنها نپیوستهاند، بشارت و خبر میدهند.
۱-۴- اجر عظیم
«فَلْیقَاتِلْ فِی سَبِیلِ اللّهِ الَّذِینَ یشْرُونَ الْحَیاهَ الدُّنْیا بِالآخِرَهِ وَمَن یقَاتِلْ فِی سَبِیلِ اللّهِ فَیقْتَلْ أَو یغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِیهِ أَجْرًا عَظِیمًا؛[۱۹۵] کسانى که زندگى دنیا را به آخرت فروختهاند، باید در راه خدا پیکار کنند و آن کس که در راه خدا پیکار کند، و کشته شود یا پیروز گردد، پاداش بزرگى به او خواهیم داد.»
در این آیه ابتدا تکلیف مؤمنان را مشخّص میکند که در برابر کسانی که دنیای مادّی را بر آخرت ترجیح دادند، باید جهاد کنند و حالا اگر در این جهاد کشته شوند و چه فاتح هر دو را پیروز میداند و پاداش عظیم میدهد. در این آیه شهدا را انسانهایی برجسته و بیدار معرفی میکند و آنها را پیروز واقعی این دنیا و آن دنیا و سعادتمند و فاتح و دارای مقام بلند و شاهد بر دیگر امّتها معرّفی میکند و پاداش شهدا را خداوند بر خود مفروض میداند.
۱-۵- بالاترین رستگاری و پیروزی
شهادت بالاترین رستگاری و فوز عظیم است و خداوند در قرآن آن را چنین مژده و بشارت میدهد:
«إِنَّ اللّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الجَنَّهَ یقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ فَیقْتُلُونَ وَیقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَیهِ حَقًّا فِی التَّوْرَاهِ وَالإِنجِیلِ وَالْقُرْآنِ وَمَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللّهِ فَاسْتَبْشِرُواْ بِبَیعِکمُ الَّذِی بَایعْتُم بِهِ وَذَلِک هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ؛[۱۹۶] خداوند از مؤمنان، جانها و اموالشان را خریدارى کرده، که (در برابرش) بهشت براى آنان باشد؛ (به این گونه که:) در راه خدا پیکار مىکنند، مىکشند و کشته مىشوند؛ این وعدهی حقّى است بر او، که در تورات و انجیل و قرآن ذکر فرموده؛ و چه کسى از خدا به عهدش وفادارتر است؟! اکنون بشارت باد بر شما، به داد و ستدى که با خدا کردهاید؛ و این است آن پیروزى بزرگ.»
۱-۶- پایداری و از بین نرفتن اعمال
«… وَالَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَلَن یضِلَّ أَعْمَالَهُمْ؛[۱۹۷] … و کسانى که در راه خدا کشته شدند، خداوند هرگز اعمالشان را از بین نمىبرد.»
از این عبارت قرآنی بر میآید که خداوند اعمال اینان را از بین نخواهد برد، بلکه اعمال اینان را پذیرفته و پاداش آنان را ثواب همیشگی بهشت قرار میدهد.[۱۹۸]
گفتار دوم: اهمیّت و فضیلت شهادت در روایات
در روایات رسیده از رسول اکرم «» و ائمهی معصومین «» اخبار بسیاری دربارهی شهید و فضیلت شهادت و مقام شهید وارد شده است که از آن جمله میتوان به موارد ذیل الذکر به اختصار اشاره کرد:
در روایتی آمده است هنگامی که مجاهد به شهادت میرسد، فرشتگان به زمین نازل میشوند و او را به قصری در بهشت میبرند که برای او تعبیه شده است و وسایل زندگی او را تا روز قیامت در آنجا فراهم میکنند. روز قیامت ملائکه او را نزد پیامبر اکرم «» و زیر لوای حمد میبرند و شهید از آنجا محشر را تماشا میکند. هنگامی که شهید از آب کوثر سیراب شد، همسر، فرزند، پدر، مادر و اقوام خود را زیر لوای حمد جمع میکند و پروردگار عالم نیز به خاطر او همهی خویشان و خانوادهاش را مورد بخشایش خود قرار میدهد و آنان در بهشت در همسایگی امام حسین «»، سرور شهیدان، سکنی میگزینند.
پیشوایان معصوم «» این نکته را به ما میآموزند که شهیدانی که با نثار جان خود در راه خدا موجب عظمت و سربلندی اسلام میشوند، در بهشت در جوار پیامبر اکرم «» قرار میگیرند و روز قیامت در صف اوّل و هم ردیف انبیا و اولیا میایستند.
حضرت رسول اکرم «» در فضیلت شهیدان فرمودند:
«خداوند هفت فضیلت برای شهیدان راه خدا برشمرده است؛ با اولین قطرهی خونی که از بدن شهید بر زمین ریخته میشود، تمام گناهان او آمرزیده میشود؛ سر شهید در کنار دو فرشته قرار میگیرد و آنها گرد و خاک از چهرهی او میزدایند و به او خوشامد میگویند؛ از لباسهای بهشتی بر اندام شهید پوشانده میشود؛ در بهشت پذیرایی کنندگان برای معطّر کردن شهید بر یکدیگر سبقت میگیرند؛ پیش از آنکه روح از پیکر شهید جدا شود، جایگاه خود را در بهشت میبیند؛ در بهشت به روح او گفته میشود که در هر جایگاه و مقامی که میخواهی اقامت کن؛ شهید به وجه الله نظر میکند و چشمان او روشن میشود و شادمان از این است که از الطاف مخصوص الهی برخوردار میشود و خشنودی پروردگار را درک میکند.»[۱۹۹]
حضرت علی «» نخستین کسی است که در راه مبارزه با کافران و دشمنان اسلام و به منظور برقراری عدالت و مساوات میان مسلمانان شمشیر خود را با این شعار حماسهآفرین که گرامیترین مرگ کشته شدن در راه خداست، به کاربرد و راه جهاد را برای همگان هموار کرد. آن حضرت در نهجالبلاغه دربارهی فضیلت جهاد سخنان گهرباری فرموده و از مجاهدان راه خدا ستایش و تمجید فراوان کرده است. ایشان در زمینهی شهادت میفرمایند:
«… إِنَّ أَکرَمَ الْمَوْتِ الْقَتْلُ وَ الَّذِی نَفْسُ ابْنِ أَبِیطَالِبٍ بِیدِهِ لَأَلْفُ ضَرْبَهٍ بِالسَّیفِ أَهْوَنُ عَلَی مِنْ مِیتَهٍ عَلَى الْفِرَاشِ فِی غَیرِ طَاعَهِ اللَّهِ؛[۲۰۰] همانا گرامیترین مرگ کشته شدن است. سوگند به آنکه جان پسر ابوطالب به دست اوست، تحمّل هزار ضربت شمشیر بر من آسانتر از جان دادن در بستری است که در غیر طاعت خدا باشد.»
سعد بن سعد گوید:
«از امام رضا «» در مورد فرمایش مذکور امیرمؤمنان علی «» پرسیدم؛ فرمود: البتّه منظور آن است که آن ضربهها در راه خدا باشد.»[۲۰۱]
امام صادق «» نیز در بیانی به جنبهی دیگری از فضیلت جهاد پرداخته و میفرمایند:
«مَن قُتِلَ فی سَبیلِ اللهِ لَم یَعرِفهُ اللهُ شَیئاً مِن سَیِّئاتِهِ؛[۲۰۲] هر کس در راه خدا کشته شود، خداوند چیز از گناهانش را به او نمیشناساند.»
خداوند متعال، شهید را چنان در جایگاه رفیعی از عزّت و احترام و شوکت والایی قرار داده است که پس از انبیاء و اولیاء، هیچ کس با او برابری نمیکند و از این هم بالاتر، عزّت و احترام شهید چنان است که حتّی انبیاء نیز در برابرش تجلیل و اکرام و احترام میایستند.
در همین معنا، حضرت امیرالمؤمنین «» میفرماید:
«خداوند در روز قیامت، شهدا را با چنان ارج و جلالی، و در چنان پایگاهی از شوکت و نورانیّت وارد عرصهی رستاخیز میکند که انبیاء نیز ناگزیر از تکریم و احترام آنان خواهند بود. چنان که در آن رو بزرگ، اگر انبیاء از مقابل شهدا عبور کنند و هنگام عبور سوار باشند، به احترام شهدا پیاده میشوند و مادامی که از برابر آنها نگذشتهاند، پای در رکاب مرکب خود نمینهند. آری، خداوند شهیدان را با چنان شوکت وجلالی در عرصهی قیامت حاضر میسازد.»[۲۰۳]
در بیان عزّت و احترام شهید، حدیث روشنگری هست که چنین میگوید:
«در روز قیامت، در آن روز تاریکی که همه جا را ظلمت پوشانیده است، تنها اعمال انسان، به عنوان چراغی متناسب با میزان اعمال نیکی که هر کس انجام داده راه او را در پیش پایش روشن میکند. لکن، در چنان روزی، شهید از نور مخصوصی برخوردار است که راه او را به خوبی روشن میسازد زیرا شهید، با شهادت خود در ردیف پیامبرانی که سراپا نور الهی هستند و روشنایی جاوید دارند، قرار میگیرد و هم ردیف با انبیاء و علمای ربّانی، به شفاعت گناهکاران در نزد خداوند میپردازد.»[۲۰۴]
امام علی «» در آخرین روزهای زندگی و کمتر از یک هفته مانده به ضربت خوردن، برای شروع پیکار مجدّد با معاویه سخنرانی هیجانانگیزی نمود، در این سخنرانی امام برای تقویت روانی ارتش خود، و آماده ساختن آنها برای فداکاری و پیکار صفین سخن فرمود:
«وَ أَزْمَعَ التَّرْحَالَ عِبَادُ اللَّهِ الْأَخْیارُ وَ بَاعُوا قَلِیلًا مِنَ الدُّنْیا لَا یبْقَى بِکثِیرٍ مِنَ الْآخِرَهِ لَا یفْنَى مَا ضَرَّ إِخْوَانَنَا الَّذِینَ سُفِکتْ دِمَاؤُهُمْ وَ هُمْ بِصِفِّینَ أَنْ لَا یکونُوا الْیوْمَ أَحْیاءً یسِیغُونَ الْغُصَصَ وَ یشْرَبُونَ الرَّنْقَ قَدْ وَ اللَّهِ لَقُوا اللَّهَ فَوَفَّاهُمْ أُجُورَهُمْ وَ أَحَلَّهُمْ دَارَ الْأَمْنِ بَعْدَ خَوْفِهِمْ؛[۲۰۵] بندگان نیک خدا در ایام تیره روزی مسلمین، با تصمیم شهادت عزم کوچ کردن از این جهان نمودند، و اندکی از دنیای ناپایدار را به بسیاری از آخرت جاوید فروختند. برادران ما که در صفین، خونهایشان به زمین ریخت زیان نکردند زیرا که دیگر امروز نیستند تا شرنگ تلخ اندوهها و ناروائیها را بیاشامند. به خدا قسم که آنان خدا را ملاقات کردند، و خداوند پاداش آنها را به طور کامل داد، و به جایگاه آرامش پس از بیمشان برد.»
اسلام مقام شهید را بالاترین مقام معنوی میداند؛ رسول گرامی «» فرمودند:
موضوعات: بدون موضوع
[پنجشنبه 1400-07-29] [ 06:49:00 ق.ظ ]