وکشته شدند .
یا اسطوره خضر وآب حیات واسکندر مقدونی که او نیز بدنبال آب حیات بود یا افسانه ماه پیشونی که در اروپا به سندرلا تغییر نام داد ویا افسانه بز بز قندی که در اروپا نیز به شکلهای مختلف روایت می شود که از مشترکات حسی وفرهنگی تمام ملل است .
در یک سرزمین که تمام آداب وسنن مشترک است زیر مجموعه هایی وجود دارد که منحصر قومیتهای خاص است وبه خرده سنتها معنی می شود ورعایت آنها به اندازه قانون وعرف ومذهب ضرورت می یابد بطوریکه در جامعه شناسی انسان هنجار به انسانی گفته می شود که قانون عرف – مذهب وآداب وسنن را رعایت کند وانسان ناهنجار انسانی است که از رعایت یکی از این چهار مورد سرباز زنده حال به بررسی یکی از زیر مجموعه های سنتی ایران می پردازیم که محدوده شهرستان قلعه گنج تا حدود کهنوج را در سیطره خود دارد .
شهرستان قلع گنج بعلت شرایط خاص اقلیمی وجغرافیایی وهجوم قومیتها تأثیر پذیری فرهنگ خودی ویا مهاجم در تشکیل تمدن های اولیه بشری دارای آداب ورسوم منحصر به خود است که در بعضی موارد بعلت نزدیکی مسافت ، حکومت مشترک ، زبان مشترک وادیان مشترک با بقیه مردم جنوب اشتراکاتی دارد که در بررسی آن می بینیم زیر مجموعه ها ی این فرهنگ که آداب ورسوم آن هستند تحت شرایط اجتماعی ومحیطی سخت ادبیاتی خشن را بنا نهاده که تا حدودی زیاد زبان آن جنگ ومبارزه وبازتاب آن غم واندوه
اهمیت وضرورت تحقیق :
تعیین تاریخ وقدمت امور شهرستان کاری دشوار وشگرف است . تاریخ آن به قبل از اسلام ومیلاد مسیح می رسد که در حال حاضر درجای جای تاریخ شواهدی از اقدام ساکن دراین شهرستان بدست می آید . این شهرستان را می توان از نظر تاریخی جز نواحی غربی کران دانست وعلاوه براین از قرون قدیم تا امروز قلع گنج جز بلوکات رودبار محسوب می شود از آن جایی که ساکنان این شهرستان کوچ وقفض هستند دربسیاری از کتاب تاریخی این شهرستان به جبال قفص معروف بوده است .

کوتاه سخن این است که درگذشته مردم این سرزمین صاحب قلعه ها ، گنج ها وآبادانی ها ، عتیقه ها قنات ها ودام های فراوان بوده اند که می توان گفت این منطقه به این دلایل به قلعه گنج (کلات گنج ) معروف شده است واز آن پس به قلعه گنج نامگذاری شده است (تغییرنام یافته است از دلایل استقرار مرکز شهر در موقعیت کنونی می توان به چند مورد اشاره کرد یکی کوچ ، مهاجرت واستقرار عشایر لر احمدی به این محدوده ودیگر این که به علت پایین بوده شیب زمین آب قنات ها دراین محدوده بر سطح زمین جاری می شد وآب این قنات ها طبیعت سر سبزی را برای آبادی های اطراف فراهم ساخته بود . علاوه براین محل بیرون آمدن آب این قنات ها برای کاروان های مال رو ومسافرانی که از رمشک ، رز، کوه شهری وبشاگرد به کهنوج می رفتند منزلگاهی بود متعاقب این موقعیت در دوره اخیر چون این محدوده سر راه ورودی کهنوج به قلعه گنج واقع شد درحوالی سالهای ۱۳۳۷ دراین محدوده چندین مغازه خشت وگلی ساخته شد که در امتداد این جایگاه مرکز کنونی شهر واقع شده است .
اهداف تحقیق :
این تحقیق از نظر علمی می تواند به تجزیه وتحلیل واژگان لغات وکهنگی آن بپردازد که می تواند ارتباط وتغییر یافتن آنها را با واژگان جدید امروزی بیان کرد . شناخت بیشتر مردم این منطقه وآشنایی با ادبیات عامه آن به صورت سینه به سینه از نسل های قبل منقول است وشناساندن آن به محققین ویا علاقه مندان به این موضوع اشاره شده است . که این تحقیق پیشینه علمی داشته باشد . از نحوه اجرای مراسمات مذهبی وشادی مردم این منطقه در واژگان قدیم به گونه ای که می توان تبلور آن اندیشه ها هنوز هم دراین دوران دید ومقایسه کرد .
هدف کلی :
فهمیدن این مطلب که فرهنگ مردم قلعه گنج در زمینه های مختلف از غنای فرهنگی برخوردار هستند یا نه .
۲.بیان این نکته که فرهنگ هر قومی متأثر از سایر فرهنگ ها می باشد .
۳.در ادبیات عامه منطقه قلعه گنج چه قالبهای ادبی مشهور به چشم می خورد .
اهداف جزئی :
۱.اثبات اینکه آیا ادبیات دراین منطقه در قالب خاصی منحصر بوده یا خیر .
۲.بیان غنای ادبی مردم منطقه از دیگر اهداف می باشد .
۳.حفظ آداب ورسوم مردمان قلعه گنج تا دست نامه ای برای آیندگان به یادگار بماند ومجالی باشد برای پژوهش گران .
فرضیه های تحقیق :
۱.به نظر می رسد مردم قلعه گنج از فرهنگ وادبیات والایی برخوردار است .
۲.مردم این منطقه خود را اصالتاً بلوچ می دانند .
۳.ضرب المثل درفرهنگ عامیانه مردم قلعه گنج از گذشته تا حال جایگاه بسیار والایی داشته است .
۴.اصطلاحات محلی موجود در منطقه قلعه گنج بر خصوصیات گفتاری مردم تأثیر دارد .
موقعیت جغرافیایی :
شهرستان قلع گنج از شمال به شهرستان رودبار ، شمال شرق به شهرستان کهنوج از جنوب به بندرجاسک ازجنوب شرق به استان سیستان وبلوچستان (شهرستانهای نیک شهروایرانشهر) از شرق به شهرستان رودبار از غرب به شهرستان منوجان محدود می شود مساحت این شهرستان ۱۴۲۰۰کیلومتر مربع معادل ۳/۳درصد از کل مساحت استان کرمان می باشد .
وفاصله تا مرکز استان ۴۲۰کیلومتر می باشد . شهرستان قلع گنج دارای ۲بخش مرکزی وچاه دادخدا و۵دهستان به نامهای مارز – رمشک – چاه دادخدا قلعه گنج – سرخ قلعه می باشد . جمعیت آن ۷۶۳۷۶نفر می باشد .
آمارجمعیت با تفکیک جنسیت وخانواردر سال ۱۳۹۰شهرستان قلعه گنج
مرد ۳۷۶۰۴ زن ۳۸۷۷۲ خانوار ۱۸۵۹۳
آب وهوای شهرستان قلع گنج گرم ونیمه مرطوب وبیابانی می باشد ودر سالهای اخیر به علت کاهش بارندگی شاهد خشکسالی بوده ایم حداکثر وحداقل دما ۵۲و۲درجه می باشد .
وضعیت دامپروری :
از فعالیت های مهم اقتصادی شهرستان قلع گنج دامداری ودامپروری است این فعالیت در منطقه به همه روش دامداری متحرک متکی به مراتع طبیعی – دامداری نیمه متحرک متکی به مراتع طبیعی ومانده محصولات زراعی وعلوفه ونیز دامداری ساکن با بهره گرفتن از علوفه تولیدی انجام می گردد .
عمده ترین نژاد دام منطقه بلوچی وکرمانی ونوع بز آن از دو نژاد کرکی ، راینی ومولی تالی است.مقدار دام شهرستان قلعه گنج در سال ۱۳۸۳ معادل ۲۲۷۸۲۷ راس برآورد گردیده است.که ۳/۷ ازمجموع تعداد دام های استان را دربرمی گیرد. از این تعداد دام ۲۰۸۲۰۰راس گوسفند وبز و۱۹۶۲۷ راس گاو وگوساله است. شهرستان قلعه گنج به تفکیک دارای ۱۱۱۰راس گاو ودورگ ۱۸۵۰۰راس گاو بومی ، ۱۷راس گاو اصیل می باشد . اکثر گاوهایی که پرورش آنها دراین منطقه رایج است از نژاد حد واسط محلی ودشتیاری می باشند . شتر حیوانی مقاوم در برابر گرمی آب وهوا وکم آبی وقانع به خوراک کم می باشد . شهرستان قلع گنج درجنوبی ترین منطقه استان دارای آب وهوای گرم تر از سایر مناطق استان است . از تولیدات اصلی شهرستان قلعه گنج می توان به گوشت قرمز ، مرغ وشیر خام اشاره نمود .
وضعیت کشاورزی :
شهرستان قلعه گنج به لحاظ شرایط آب وهوای نیمه گرمسیری وداشتن خاک مناسب ومنابع آب زیر زمینی غنی یکی از مهم ترین قطب های کشاورزی مملکت است وبدلیل اینکه امکان تولید نوبرانه جالیز را دارا است می تواند در توسعه اقتصادی منطقه نقش مهمی داشته باشد درصورت فراهم شدن امکانات حمل ونقل ونزدیکی این منطقه به بندرعباس امکان صدور جالیز وسایر محصولات به خارج از کشور با سهولت بیشتری فراهم می گردد واین منطقه به منطقه ارزآور مناسبی تبدیل شود .از بین محصولات جالیزی خیار وهندوانه بیشترین سطح را به خود اختصاص داده اند . قابل ذکر است که محصول هندوانه به بیشترین نقاط کشور وحتی کشورهای خلیج فارس وآسیای مدیترانه صادر می گردد. خیار سبز وگوجه فرنگی تولیدی منطقه نیز از اهمیت ویژه ای برخوردارند . از ویژگی های خاص این محصولات خارج از فصل بودن آنهاست که به لحاظ اقلیم مناسب در طول سال امکان کشت محصولات متفاوت را فراهم ساخته است . سطح زیر کشت محصولات باغی شهرستان قلعه گنج ۷۵۰۰هکتار بوده است که ۷۴۶هکتار از این باغ ها جوان می باشد . میزان تولید محصولات باغی در سال ۱۳۸۳ معادل ۵۲۰۳۳تن است .
هنرهای دستی:
در گذشته رونق بسیاری داشته و امروز به دلیل تحولات اجتماعی اقتصاید نوین کم رنگ شده بیشتر صنایع پیرامون نخل رایج هستند.
حصیربافی:
در صنایع حصیربافی از نوعی نخل زینتی و بی بر به نام محلی داز ـــ استفاده می کنند. این ردخت بیشتر در صحرا بصورت خودرو می روید.
صنایع حصیری عبارتند از:
کپاش ـــ : حصیر معمولی
پریگ ــــ: ظرف بزرگی که خرما را پس از چیدن در داخل آن می کنند.
سندـــــ: ظرف بزرگی که خوشه خرما را داخل آن می کنند.
چلیک ــــ: بندهای بافته شده بلند که از برگ های درختی شبیه نخل به نام محلی داز^[۱]ـــ می باشد.
سواس ـــ: کفشی که از بندهای نازک نخل و داز بافته شده است.
کپرهایی که با برگ نخل و یا داز می سازند به نام توپ ـــ یا دوار پی وری ـــ معروف هستند.
شک بافی(سیم دوزی)، گلابتون دوزی، خوس دوزی ـــــ، لحاف دوزی، خورجین و قالی از هنرهای دستی این مناطق هستند.
پوشش گیاهی منطقه قلعه گنج :
عرصه های طبیعی استان کرمان شامل اراضی جنگلی ، مرتعی وبیابانی هستند که قریب به ۸۷درصد سطح استان را شامل می شوند. اراضی جنگلی استان در سال ۱۳۸۹برابر ۵/۱میلیون هکتار برآورد شده که شهرستان کرمان ۳۳۰۸۱هکتار از این عرصه ها را به خود اختصاص داده است . پارک های جنگلی استان ۳۹۸هکتار هستند که ۲۸هکتار از این پارک های جنگلی درشهرستان قلع گنج واقع شده اند. همچنین وسعت جنگل های متنوع شهرستان ۵۶۰۰۰هکتار برآورد شده است .
مناطق بیابانی تحت تاثیرفرسایش بادی قرار دارند . براین اساس ۲۸۲۵۱ هکتار از این مناطق تحت تأثیر فرسایش بادی با شدت زیاد وکم قرار می گیرد ودرختانی از قبیل گز، کهور، گز روغنی ، وبوته ها از قبیل اسکمبل ، حیشورک وغیره .
میراث فرهنگی قلعه گنج :
میراث فرهنگی بقایای آبادی هاوقلعه های کوچک وبزرگ درمنطقه قلعه گنج نشان ازان داردکه این سرزمین تنها یکی ازکانون های اولیه تجملات انسانی بوده بلکه از مراکز مهم مدنیت وقلمروهای حکومتی درسراغازتمدن بشری نیزبه شمار می رفته است از جمله بقایای تاریخی به جای مانده دراین منطقه می توان تپه های کلات مالک دردهستان چاه دادخدا رمشک مربوط به دوره ای اشکانی درحوزه جازموریان شرقی چیل اباد وگلان زردرحوزه شهری قلعه گنج نام برد علاوه براین اثار ذکرشده بقایای به جای مانده ازاماکن قدیمی مربوط به قبل از اسلام درحاشیه رودخانه کم سفید وقبرستان متروکه وقدیمی کهن علی واقع درروستای متروکه کهن علی نیز نشان از قدمت طولانی این شهرستان دارداز مهم ترین زیارتگاه های این شهرستان می توان به زیارت بچه قدمگاه دیوانمراد و قدمگاه شیت اشاره کردباتوجه به وجوداثار باستانی وتاریخی بسیارمهم دراین شهرستان انچه درحال حاضربیش ازپیش می بایست موردتوجه قرارگیرد احیا، حفظ ومرمت این آثاربا ارزش می باشد همچنین ایجادزیرساخت ها وامکانات مناسب گردشگری وجهانگردی هم بایدموردتوجه قرارگیرد.