فصل پنجم: نتیجه‌گیری، بحث و پیشنهادات ۷۴
۵-۱- مقدمه ۷۵
۵-۲- تحلیل و تفسیر نتایج آزمون فرضیه ها ۷۵
۵-۲-۱- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه اول ۷۶
۵-۲-۲- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه دوم ۷۶
۵-۳- بحث و نتیجه گیری کلی ۷۷
۵-۴- نتایج جانبی حاصل از پژوهش ۷۷
۵-۵- پیشنهادات پژوهش ۷۷
۵-۶- پیشنهادات برای پژوهش آینده ۷۸
۵-۷- محدودیت ها و موانع پژوهش ۷۸
فهرست منابع ۸۰
پیوست ها ۸۳
چکیده انگلیسی ۸۳
چکیده
امروزه با افزایش روز افزون شتاب تغییرات در عوامل درونی و بیرونی سازمان ها، نیاز به افزایش انعطاف پذیری در برابر تغییرات، امری کاملا ضروری است لذا هدف از انجام این تحقیق بررسیرابطه بین انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی با تاکید بر چرخه عمر(بلوغ، رشد و افول) در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش تعداد ۱۵۲ شرکت پذیرفته شدهدر بورس اوراق بهادار تهران به روش حذف سیستماتیک در دوره زمانی ۱۳۹۲-۱۳۸۷بررسیشدهاست.جهت آزمون فرضیه ها از مدل رگرسیونی پولد (تلفیقی) در نرم افزارEviews استفاده شده است. یافته های پژوهش نشانمی دهد، که در حالت کلی بین انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی رابطه مثبت وجود دارد همچنین این رابطه در دوران چرخه عمر بلوغ، رشد و افول نیز به همین صورت است.
فصل اول
کلیات پژوهش
سرفصل مطالب
بیان مسئله
ضرورت انجام پژوهش
پرسش پژوهش
اهداف پژوهش
تبیین فرضیه های پژوهش
قلمرو پژوهش
تعریف مفاهیم و متغیرها
ساختارکلی پژوهش
خلاصه فصل
۱-۱- مقدمه
مشکل نمایندگی ناشی از انگیزه مدیران جهت رسیدن به منافع شخصی است، یکی از فرضیات اصلی تئوری نمایندگی این است که مدیران شرکت «کارگزاران» و سهامداران «کارگمار» تضاد منافع دارند و مدیران لزوما به نفع سهامداران تصمیم نمی گیرنداز طرفی دیگر امروزه با افزایش روز افزون شتاب تغییرات در عوامل درونی و بیرونی موثر بر سازمان ها نیاز به افزایش انعطاف پذیری سازمان ها در برابر تغییرات، امری کاملا ضروری است. در جهان رقابتی حاضر، انعطاف پذیری مالی از عوامل کلیدی بقای سازمان و ابزاری برای برتری بر رقبا می باشد.علاوه بر این انعطاف پذیری مالی معمولا یک موضوع ذهنی و غیر رسمی است. و میزان انعطاف پذیری نیز به ندرت بررسی و اندازه گیری می شود.
تصویر درباره بازار سهام (بورس اوراق بهادار)
انعطاف پذیری مالی نشانگر توانایی یک شرکت برای رویارویی با اتفاقات آینده است انعطاف پذیری مالی به عنوان درجه ای از ظرفیت یک شرکت است که می تواند منابع مالی خود را در جهت فعالیت های واکنشی تجهیز کند تا ارزش شرکت را به حداکثر برساند(سوکبایون[۱]،۲۰۰۷). از طرفی با توجه به اینکه در تئوری نگهداری پول نقد، مفهوم انعطاف پذیری در حضور تامین مالی شرکت ها ناشی از انگیزه احتیاطی برای ذخیره پول نقد، منعکس شده است وبا توجه به اینکه انعطاف پذیری مالی از نظر بیشتر استفاده کنندگان با اهمیت محسوب می شود، بنابراین پژوهش حاضر به در ادامه به بررسی تشریح بیان مساله، ضرورت انجام تحقیق، سوال، فرضیات تحقیق و…. می پردازد.
۱-۲- تشریح و بیان مساله
یکی از اهداف اصلی صورت های مالی که در مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران بیان شده «ارائه اطلاعات تلخیص و طبقه بندی شده در مورد انعطاف پذیری مالی می باشد»(بند۱- فصل۱- مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران،۱۳۸۷). در این تعریف انعطاف پذیری مالی عبارت است از «توانایی واحد تجاری مبنی بر اقدام موثر جهت تغییر میزان و زمان جریان های نقدی»، به گونه ای که بتوان در قبال رویدادها و فرصت های غیر منتظره واکنش نشان دهد. انعطاف پذیری مالی از منابع مختلف نشات می گیرد به طور مثال توان کسب سرمایه جدید در کوتاه مدت از طریق صدور اوراق مشارکت، توان دستیابی به وجه نقد از طریق فروش دارایی ها بدون اختلال در عملیات در حال تداوم و… از جمله این منابع هستند(بند ۱-۱۱ مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران،۱۳۸۷).
مدیران بیان کرده اند که انعطاف پذیری نقش مهمی در توانمند ساختن آنها در خصوص سرمایه گذاری در آینده ایفامی کند(بنسل و میتو[۲]،۲۰۰۴). بر مبنای بحث های صورت گرفته توسط مودیگیلانی و میلر[۳](۱۹۶۳) مشکلات بازار سرمایه، حفظ انعطاف پذیری را برای شرکت ها جهت استفاده از فرصت های سودآور الزامی کرده است(خدائی و زارع تیموری،۱۳۸۹). به دلیل ابهامات زیاد در استفاده از این واژه قضاوت در مورد انعطاف پذیری مالی معمولا ذهنی و غیر رسمی است. و میزان انعطاف پذیری نیز به ندرت بررسی و اندازه گیری می شود انعطاف پذیری مالی نشانگر توانایی یک شرکت برای رویارویی برای مواجهه شدن با اتفاقات آینده است(همان منبع).
انعطاف پذیری نقدی به توانایی شرکت برای دسترسی به منابع مالی با هزینه کم و رویارویی با تغییرات غیرمنتظره در جریان نقد شرکت و یا فرصت های سرمایه گذاری بموقع اشاره می کند(دنیس[۴]،۲۰۱۱). بررسی سیاست های نقدی نشان می دهد که انعطاف پذیری مالی مهم ترین عامل تعیین کننده شرکت های بزرگ برای تصمیم گیری های ساختار سرمایه است، اما انعطاف پذیری به عنوان یک عامل تعیین کننده، سیاست های مالی شرکت ها را تحت تاثیر قرار می دهد(گراهام و هاروی[۵]،۲۰۰۱). چگونگی به کارگرفتن وجوه داخلی،تصمیمی مهم درتضادبین سهامداران ومدیران است .در دوران رشداقتصادی شرکت،همانطورکه ذخایروجه نقد افزایش می یابد،مدیران تصمیم میگیرندکه آیاوجه نقدبین سهامداران توزیع شود، صرف مخارج داخلی شود،برای تحصیل خارجی به کارگرفته شودویا همچنان نگهداری شود؟اینکه مدیران منفعتطلب چگونه بین مصرف یانگهداشت ذخایروجه نقدیکی راانتخاب می کنند،موضوعی مبهم است(فخاری و تقوی،۱۳۸۸).
عکس مرتبط با اقتصاد
همانطور که مقدار پول نقد شرکت های ایالات متحده در ترازنامه شان افزایش می یابد، علاقه مندی به چگونگی مدیریت نقدینگی و دسترسی به سرمایه نیز ایجاد می شود. قابل ذکر است که این موضوع ناشی از فرضیه احتیاطی می باشد. در تئوری نگهداری پول نقد، مفهوم انعطاف پذیری در حضور تامین مالی شرکت ها
ناشی از انگیزه احتیاطی برای ذخیره پول نقد، منعکس شده است. بطور خاص، فرضیه احتیاطی پس انداز بنگاه این است که شرکت ها پول نقد را به عنوان یک محافظ از شوک های جریان نقدی منفی با توجه به تامین مالی خارجی پرهزینه در نظر بگیرند (لین و همکاران[۶]،۲۰۰۱). بیتس و همکاران[۷] (۲۰۰۹) و دوچین[۸] (۲۰۱۰) از میان دیگران شواهدی از نقش پس انداز احتیاطی در سیاست نقدی ارائه دادند. مطالعات نقدی بطور معمول برای اهرم جایگزین پول نقد مانند سرمایه در گردش خالص می باشد. آلمیدا و همکاران (۲۰۰۴) و فایول کندر و وانگ[۹] (۲۰۰۶) نشان دادند که سیاست پول نقد زمانی مهم تر است که شرکت ها محدودیت مالی داشته باشند.
نتایج تحقیق اسرائر و تسمار[۱۰](۲۰۱۰) نشان می دهد که بطور خاص، تغییرات در ارزش وثیقه شرکت که از تغییرات در قیمت های محلی املاک و مستغلات به عنوان یک عامل برونزا می باشد منجر به افزایش انعطاف پذیری مالی می شود. شرکت با دارایی های ملموس تر نرخ بهبودی بیشتری در بحران مالی دارد و بانک ها به احتمال زیاد به ارائه شرایط قرارداد با توجه به این نوع دارایی ها می پردازند. دارایی های مشهود در نتیجه می تواند موجب نگرانی از جایگزینی دارایی ها و بهبود ریسک بدهی باشد که باعث افزایش انعطاف پذیری مالی شرکت می شود(برگر وهمکاران[۱۱]،۲۰۱۱). به نظر چانی و همکاران[۱۲](۲۰۱۲) انعطاف پذیری مالی در مرتبه اول اثراتی بر سیاست های مالی شرکت اعمال می کند، و در نهایت منجر به انباشته شدن بیشتر سطح انباشت وجه نقد و تغییرات بسیار کمی در شوک های نقدی می شود. همچنین شرکت هایی که صرفه جویی نقدی دارند، حساسیت جریان نقدی کمتری از پول نقد هم دارند.
به نظر جکب اودد[۱۳](۲۰۱۲) یکی از عوامل تاثیر پذیر از مسائل نمایندگی، انعطاف پذیری مالی می باشد. انعطاف پذیری مالی به عنوان درجه ای از ظرفیت یک شرکت است که می تواند منابع مالی خود را در جهت فعالیت های واکنشی تجهیز کند تا ارزش شرکت را به حداکثر برساند(سیک بین[۱۴]،۲۰۰۷). به نظر مارچیکا و مارا[۱۵] (۲۰۰۷) یکی از شاخص های اندازه گیری انعطاف پذیری مالی نسبت اهرمی می باشد که کمتر شدن آن در سال های متوالی نشان دهنده انعطاف پذیری مالی شرکت می باشد. با طور کلی رابطه بین مسائل نمایندگی و انعطاف پذیری مالی را می توان از دو دیدگاه مورد تجزیه و تحلیل قرار داد: لی[۱۶](۲۰۱۰) از منظر کارایی قراردادها عنوان می کند که در یک جمع بندی با توجه به نتایج تحقیقات پیشین تضاد منافع میان مدیریت و سهامداران باعث افزایش هزینه قراردادهای بدهی می شود که این امر باعث مشارکت کمتر تامین کنندگان بدهی و سرمایه در فرایند افزایش سرمایه شرکت خواهد شد.که در نهایت باعث کاهش انعطاف پذیری شرکت می شود. بنابراین با توجه به موارد فوق از منظر کارایی قراردادها ما انتظار داریم که شرکت هایی که هزینه های نمایندگی بیشتری دارند انعطاف پذیری کمتری داشته باشند.
از طرفی دیگر گوآی و وریکچیا[۱۷](۲۰۰۶) از دیدگاه عدم کارایی اطلاعاتی عنوان می کند که مسائل نمایندگی باعث شده که مدیر از قدرت نمایندگی خود بهره جسته و خالص ارزش واحد تجاری و نسبت اهرم دفتری را در مقایسه با ارزش اقتصادی و اهرم اقتصادی واقعی آن بیشتر گزارش کند. که این اثرات فوق باعث افزایش در ظرفیت بدهی و اعتبار شرکت می شود و افزایش توانایی شرکت را در جذب سرمایه و به طبع افزایش انعطاف پذیری های شرکت را منجر می شود.از طرفی بر اساس مفهوم «چرخه عمر شرکت[۱۸]»، شرکتها نیز مانند موجودات زنده دارای چرخه حیات هستند که شامل ظهور (تولد)، رشد، بلوغ و افول است.آگاهی از مرحله ای که شرکت در آن قرار دارد به استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری امکان می دهد تا ارزیابی بهتری از اطلاعات مالی شرکت، نیازهای جاری و آتی آن (نظیر نیاز به سرمایه گذاری و تامین مالی) و نیز قابلیت های مدیریت به عمل آورند (حقیقت و قربانی،۱۳۸۶). به همین ترتیب شرکت های در مرحله رشد و با فرصتهای سرمایه گذاری فراوان در نتیجه به جریان وجه نقد کمتر متمایل اند. شرکتهای در مرحله بلوغ با کمبود پروژه های سودآور جهت سرمایه گذاری روبرو هستند و در نتیجه متمایل به داشتن جریان نقد بیشتر هستند ( تاناتاوی[۱۹]،۲۰۱۱).بنابراین با توجه به اهمیت انعطاف پذیری مالی و نقش آن در سیاست های نقدی این پژوهش به بررسی رابطه بین انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی و با تاکید بر چرخه عمر شرکت در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران می پردازد.
حسابداری
۱-۳- ضرورت انجام پژوهش
ضرورت انجام این پژوهش به قرار زیراست:
امروزه با افزایش روز افزون شتاب تغییرات در عوامل درونی و بیرونی موثر بر سازمان ها نیاز به افزایش انعطاف پذیری سازمان- ها در برابر تغییرات، امری کاملا ضروری است. در جهان رقابتی حاضر، انعطاف پذیری مالی از عوامل کلیدی بقای سازمان و ابزاری برای برتری بر رقبا می باشد. انعطاف پذیری مالی می تواند توانایی شرکت را برای روبه رو شدن با وقفه های غیر منتظره در جریان وجه نقد افزایش دهد. این به معنای وام گیری از منابع مختلف افزایش سرمایه، فروش دارایی ها و هدایت عملیات شرکت برای مواجهه با شرایط مختلف می باشد. از طرفی دیگر با توجه به ادبیات و پیشینه تحقیقاتی در مورد سیاست های نقدی، بررسی موضوع تحقیق مورد نظر حائز اهمیت است. زیرا هدف شرکت ها حداکثرسازی ثروت سهامداران می باشد. بنابراین شرکت ها سعی دارند با اتخاذ خط مشی ها و تصمیمات مناسب به این هدف دست یابند. اما گاها به دلیل وجود دوره های مختلف عمر (بلوغ، رشد و افول) شرکت ها امکان دارد این رابطه (رابطه بین انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی) تحت تاثیر قرار گیرد. علی رغم اهمیت این موضوع مطالعات فراوانی در این خصوص در خارج از کشور انجام گرفته که این خود گویای اهمیت این مساله است. اما با وجود این تفاسیر، در ایران کمتر به این مهم پرداخته شده است. بنابراین این پژوهش سعی دارد به این سوال پاسخ دهد که آیا انعطاف پذیری مالی با سیاست های نقدی در چرخه های مختلف عمر شرکت رابطه دارد؟
۱-۴- پرسش پژوهش
مطالعات اولیه و بررسی متون نظری موجود و مطالب ارائه شده در قسمت تشریح و بیان مسئله سؤالات متعددی را به ذهن متبادر می کند.در تحقیق حاضر به دنبال پاسخ به پرسش زیر به عنوان سؤالات اصلی این تحقیق خواهیم بود:
رابطه بین انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی در چرخه های مختلف عمر (بلوغ، رشد و افول) ‌شرکت چگونه است؟
۱-۵- اهداف پژوهش
در این پژوهش اهدافی با دیدگاه ­های متفاوت مطابق ذیل بیان شده است.
۱-۵-۱- اهدف علمی پژوهش
هدف کلی این تحقیق بررسی رابطه بین انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی با تاکید بر چرخه عمر شرکت در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران می باشد. جهت دستیابی به این هدف کلی،آن را به اهداف جزئی ذیل تفکیک و در طول انجام تحقیق، این اهداف پیگیری می شود:
۱– بررسی رابطه بین انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی.
۲– بررسی رابطه بین انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی در مرحله بلوغ.
۳– بررسی رابطه بین انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی در مرحله رشد.
۴– بررسی رابطه بین انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی در مرحله افول.
۱-۵-۲- اهدف کاربردی پژوهش
اولین کاربرد هر تحقیق جنبه نظری و توسعه رشته مورد تحقیق می باشد که زمینه لازم را برای توسعه تئوریهای آن رشته و حرکت به سمت سیستمهای سازگارتر و کاراتر را مهیا می سازد اما نتایج این پژوهش با توجه به هدف کلی آن میتواند برای گروه های زیر مفید واقع شود:
۱- تحلیلگران مالی: نتایج این تحقیق میتواند جهت تحلیل شرکت هایی که دارای انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی منسجم هستند، مفید واقع شود. همچنین این تحقیق می تواند برای دست اندرکاران مالی که همیشه به دنبال اخذ بهترین سیاست های نقدی هستند، در این خصوص مفید واقع گردد.
۲- سرمایه گذاران و سازمان بورس اوراق بهادار: انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی هم برای مدیران شرکت ها و هم برای سرمایه گذاران حائز اهمیت خاصی است. بنابراین اخذ رابطه بین انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی علاوه بر تاثیرگذاری بر تصمیم گیری های اقتصادی سرمایه گذاران بر ارزش شرکت نیز تاثیر گذاراست.
۳- بانک ها و اعتبار دهندگان:به دلیل اهمیت انعطاف پذیری مالی نتایج تحقیق حاضر می تواند برای ارائه اعتبار به وسیله اعتباردهندگان مفید واقع شود.
۱-۶- تبیین فرضیه های پژوهش
با توجه به مطالب فوق و سوالات تحقیق، فرضیه های این تحقیق در قالب یک فرضیه اصلی و سه فرضیه فرعی به صورت زیر ارائه می شود:
۱- بین انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی رابطه وجود دارد.
۱-۱- بین انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی در مرحله بلوغ رابطه وجود دارد.
۱-۲- بین انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی در مرحله رشد رابطه وجود دارد.
۱-۳- بین انعطاف پذیری مالی و سیاست های نقدی در مرحله افول رابطه وجود دارد.
۱-۷- قلمرو پژوهش
قلمرو پژوهش به سه دسته زیر تقسیم ­بندی شده است:
۱-۷-۱- قلمرو موضوعی پژوهش