روش گردآوری اطلاعات بدین صورت خواهد بود که پس از بررسی ادبیات موضوع و دستیابی به اطلاعات به درک بهتر چارچوب ارزیابی و، به جمع‌ آوری معیارها، جز معیارها و شاخص‌های مطرح در این زمینه پرداخته و سپس با برگزاری جلسات متعدد با خبرگان به موارد زیر دست خواهیم یافت:

 

• • مطالعه ادبیات تحقیق، شناسایی و تعیین معیارهای سنجش اثربخشی پروژه های تحقیقاتی

 

• • تعیین معیارهای مؤثر بر اثربخشی ( با بهره گرفتن از روش دلفی فازی)

 

• • وزن هریک از معیارها و شاخص‌ها (روش وزن دهی آنتروپی)

 

• • جمع اوری داده ها

 

• تجزیه و تحلیل داده ها (با بهره گرفتن از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره

 

۱-۸- کلید واژه ها

 

ارزیابی، اثربخشی، پژوهش‌های کاربردی، تحقیق و توسعه، شرکت برق منطقه‌ایی یزد

 

۱-۹- ساختار کلی تحقیق

 

مدل ارزیابی و سنجش طرح‌های پژوهش کاربردی در سه گام طراحی می‌شود. در نمودار زیر فرایند طراحی و اجرای مدل نشان داده شده است.

 

با توجه به عنوان پروژه تعریف واژه های کلیدی از جمله ارزیابی، اثربخشی و پژوهش ضروری است. نمودار زیر فرایند طراحی و اجرای مدل ارزیابی و سنجش اثربخشی طرح‌های پژوهشی کاربردی را نشان می‌دهد.

 

این پایان‌نامه از پنج فصل تشکیل شده است. در فصل اول کلیات پژوهش شامل تعریف موضوع، سوالات پژوهشی، قلمرو تحقیق، روش تحقیق و واژه های به کار رفته در تحقیق بیان می‌شود. در فصل دوم به بررسی مفاهیم و پیشینه ی پژوهش پرداخته شده و در ادامه در فصل سوم روش تحقیق و رویکردهای مورد استفاده به منظور ارزیابی اثربخشی پروژه های تحقیقاتی به تفصیل مورد بررسی قرار می‌گیرد. در فصل چهارم به تجزیه و تحلیل داده ها و ارزیابی نتایج پرداخته می‌شود و در نهایت، فصل پنجم به بررسی نتایج تحقیق و پیشنهاداتی برای پژوهش‌های آتی اختصاص یافته است.

 

گام اول: مطالعات اولیه

 

– بررسی ادبیات موضوع

 

– انجام مطالعات تطبیقی و بهینه‌کاوی

 

– مطالعه و بررسی مدل‌های ارزیابی اثربخشی پروژه ها با تمرکز بر طرح‌های پژوهشی

 

گام دوم: بررسی و تدوین شاخص ها

 

– تشکیل جلسات با مدیران و خبرگان

 

– بررسی و تدوین مؤلفه‌ ها با روش دلفی فازی

 

گام سوم: آزمون مدل

 

– تدوین پرسشنامه های نهایی با توجه به پروژهای مورد ارزیابی

 

– جمع‌ آوری داده ها

 

– تجزیه و تحلیل و نتیچه گیری

 

– ارائه مدل برای سنجش اثربخشی پروژه ها

 

 

 

فصل دوم

 

ادبیات پژوهش

 

۲-۱- مقدمه

 

امروزه رقابت در عرصه تولید و تجارت جهانی به واسطه کمرنگ شدن مرزهای اقتصادی ابعاد دیگری یافته و کوشش در جهت ارتقا و بهبود بهره‌وری و اثربخشی بر اساس عقلانیت اقتصادی، همواره می‌باید مورد تأکید و توجه قرار گیرد. در واقع ‌می‌توان گفت، بدون افزایش اثربخشی و بهره وری هیچ اقتصادی نمی‌تواند انتظار اعتلای سطح زندگی مردم خود را داشته باشد (امامی میبدی, ۱۳۷۹).

اندازه‌گیری اثربخشی به عنوان یکی از مهمترین روش­های ارزیابی عملکرد سازمان‌ها و شرکت­ها مطرح می‌باشد که نتایج حاصل از اندازه ­گیری اثربخشی و روش­هایی همچون الگو برداری، سازمان‌ها را قادر می­سازد تا ناراکاریی زیرواحد­های خود را برطرف نموده و عملکرد سازمان را بهبود بخشند (شاهرودی و شاکر محمودکیانی ،۱۳۹۰). در واقع ایجاد یک بخش ارزیابی عملکرد و طراحی سیستم کنترل به مدیریت و سازمان‌ها کمک می­ کند تا به طور مؤثر مدیریت کرده و عملکرد خود را در دستیابی به اهداف ارزیابی کنند ( چنا، هسیا، تزنگ، ۲۰۱۱^[۱]).

 

نظر به اهمیت و نقش پژوهش در توسعه اقتصادی هر کشور، ارزیابی و سنجش اثربخشی طرح های پژوهشی و تعیین میزان موفقیت آن ها در رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده، ابزاری ارزشمند جهت توسعه و شکوفایی به شمار می‌آید که نتایج آن می‌تواند اطلاعات مناسبی را جهت بهبود عملکرد طرحها و واحدهای پژوهشی فراهم سازد (میرزایی, ۱۳۸۸).

 

مسئله ارزیابی پروژه­ های تحقیقاتی به یکی از پر چالش­ترین مسائل تصمیم ­گیری تبدیل شده­است. پروژه­ ها باید قابل ارزیابی و اولویت­ بندی بوده تا بتوان منابع را به نحو موثرتری به آن­ها تخصیص داد. تا کنون سیستم­های ‌ارزیابی عملکرد متفاوتی توسعه داده شده است و مسئله قابل تأمل این است که این سیستم از جامعیت لازم برخودار بوده و بتواند به گونه ­ای ­مؤثر به به ارزیابی پروژه­ ها بپردازد.

 

لذا با توجه به هدف این پژوهش و رویکرد پیشنهادی برای سنجش اثربخشی پروژه­ های تحقیقاتی، در این فصل به مرور تاریخچه و تعاریفی از ارزیابی عملکرد پروژه ها و اثربخشی و مدل­های مختلف مورد استفاده برای سنجش آن ‌و تئوری فازی پرداخته می­ شود.

 

۲-۲- تحقیق و توسعه

 

بر طبق تعریف منووال^[۲] در سازمان همکاری و توسعه اقتصادی^[۳] در سال‌های ۱۹۹۴ و ۲۰۰۲، نوآوری علمی و تکنولوژیکی، تبدیل ایده به محصول جدید یا محصول بهبود یافته، صنعت یا فرایند تجاری جدید یا بهبود یافته و یا شیوه جدیدی که به کار جامعه بیاید، می‌باشد و تحقیق و توسعه^[۴] بر اساس گفته او در سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در سال‌های ۱۹۹۴ و ۲۰۰۲ و همچنین مطالعات زمینه یابی نوآوری تکنولوژیک شرکت های اسپانیایی در سال ۱۹۹۹، ‌به این صورت تعریف می شود: کارخلاقانه سیستماتیک برای افزایش ذخیره دانش، شامل دانش افراد، فرهنگ و جامعه و استفاده از این ذخیره دانش برای کاربرد در اختراعات جدید می‌باشد.

 

بر اساس تعریف فریمن ‹‹تحقیق و توسعه عبارت از کار خلاقی است که به طور منظم برای افزایش ذخیره علمی و دانش فنی و نیز استفاده از این دانش در اختراع و طرح کاربردهای جدید، انجام می شود.›› (علی احمدی، ۱۳۷۷)

 

بر طبق تعریف دین ولگدهار‹‹فرایند تحقیق و توسعه عبارت از شناسایی نیاز یا استعداد، پیدایش اندیشه ها، آفرینش، طراحی، تولید و معرفی و انتشار یک محصول یا نظام تکنولوژیک تازه است.›› (علی احمدی، ۱۳۷۷)

 

همچنین نواز شریف تحقیق و توسعه را بزرگترین بزرگترین منبع نوآوری است و توانایی حرکت همگام با دیگران و پیش افتادن از آن ها، چه ‌در مورد کشورها و چه ‌در مورد افراد، بستگی به مهارت‌های نوآوری ایشان دارد. (نواز شریف، ۱۹۸۳)