کار تیمی و گروه‌های تعامل اجتماعی

تسهیم دانش و تجارب- ایجاد تیم‏های دانش‌محور- محیط باز و مورد اعتماد- طوفان مغزی- کار میان وظیفه‌ای- کار گروهی برای حل مسائل.

Lee and Choi (2003) , Moffett et al. (2003) , Akhavan et al. (2006) , Hung et al.(2005) , and Liao, (2010).

 

ساختار سازمانی

کاهش تمرکزگرایی- کاهش رسمیت گرایی- ساختار پویا و منعطف- وجود مدیر عالی دانش.

Lee and Choi (2003) , Taylor and Wright (2004) , Lang (2001) ; Chung et al. (2005) ; Ross et al. (2005) , Choi (2000) , Wong (2005) , Moffett et al. (2003) , Jennex et al, 2007,Akhavan et al. (2006) , and Wu et al (2008)

 

مدیریت تغییر

احساس منفعت کارکنان از اجرای تغییر- اندازه‌ای که تغییرات مشروع و مناسب برای سازمان به منظور رسیدن به اهدافش می‌باشد- اندازه‏ای که شخص احساس می‌کند سازمان نیاز به تغییر دارد.

Holt (2000) ; Hasanali (2002) ; Ross et al.(2005) ,Siemieniuch and Sinclair (2004) and Taylor and Wright (2004) , and Akhavan et al. (2006).

 

فرآیندها و فعالیت‌ها

ایجاد و خلق ایده‌ها و دانش جدید-مستند سازی دانش حیاتی و چیزهایی که توسط کارکنان فراگرفته می‌شود- وجود فرآیندهای کارا برای طبقه بندی و ذخیره دانش- وجود فرآیندهای کارا برای پیدا نمودن دانش مورد نیاز-تسهیم دانش با بهره گرفتن از هر دو رویکرد الکترونیکی و رو در رو- وجود ارتباطات اثربخش در بین کارکنان- به کار گیری بهترین دانش بر روی محصولات و خدمات- -حصول اطمینان از اعتبار و مرتبط بودن دانش مورد استفاده سازمان-تعیین شاخص‌هایی برای محتوای دانش مورد نیاز سازمان.

Skyrme and Amidon (1997) , Davenport et al. (1998) , Jennex et al, 2007, Holsapple and Joshi (2000) , Bhatt (2000) , Wong and Aspinwall (2005) ,and Akhavan and Jafari (2006).

 

 

 

۲-۱۶- عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور

اگر سازمانی بخواهد سعی در کسب و نگهداری مزیت رقابتی داشته باشد، دانش در آن سازمان از اهمیت زیادی برخوردار است. لیکن مبحث مدیریت دانش و اندازه گیری دانش سازمان های دانش محور نسبت به سازمان‌های دیگر در عصر اقتصاد دانش مهم‌تر و حیاتی‌تر می‌باشد.
همان‌طور که ذکر شد مدیریت دانش موضوعی حیاتی برای سازمان‌های دانش محور می‌باشد. این سازمان‌ها از قبیل مؤسسات تحقیقاتی و سازمان‌های با فناوری پیشرفته می‌باشند که افراد با دانش سطح بالا را در استخدام خود دارند، بنابراین دارائی اولیه و مهم‌ترین منبع این سازمان‌ها دانش می‌باشد (Robertsonet al , 2000).
هر چند، هیچ‌گونه کار سیستماتیکی در خصوص مشخص نمودن مجموعه‌های منسجم از عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در حوزه سازمان‌های دانش محور را نمی‌توان مشاهده نمود تعیین یک مجموعه مناسب از عوامل حیاتی موفقیت که مربوط به سازمان‌های دانش محور می‌باشند به این سازمان‌ها کمک خواهد نمود موارد مهمی که در هنگام طراحی و اجرای مدیریت دانش با آن مواجه می‌شوند را مدنظر قرار دهند.
موفقیت تمامی بر نامه‌ها و طرح‌ها سازمان وابستگی مستقیم به حمایت مدیریت ارشد و تعهد ایشان دارد. بر همین اساس طرح‌های مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور نیز برای موفقیت به حمایت مدیران ارشد سازمانی نیاز دارند. فرهنگ در هر سازمان سنتی و دانش محوری نقش حیاتی در پیاده سازی مدیریت دانش بازی می‌کند. ارزش‌ها و رفتار های سازمانی برخی از عوامل مهم فرهنگی در یک سازمانی می‌باشند. پیاده سازی مدیریت دانش غالباً با فرایند های مدیریت تغییر همراه است. سازمان‌های دانش محور نیز مستثنی نیستند. این سازمان‌ها نیازمند تغییر برخی باور ها و رفتار ها، سیستم‌ها و حتی کارکنان خود خواهند بود. فناوری یکی دیگر از بخش‌های مهم تشکیل دهنده سیستم‌های مدیریت دانش می‌باشد که به عنوان یکی از زیر ساخت های مدیریت دانش نقش اساسی ایفاد می‌کند.
یانگ^[۳۴] (۲۰۰۷) توجه به استراتژی باز نوآوری، اشتراک گذاری، چرخه دانش و توسعه دانش را از عوامل موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور بیان می‌کند. وی همچنین شناسایی مداوم دانش ضمنی و صریح و تبدیل آن‌ها به یکدیگر در فرایند های یادگیری اجتماعی را از دیگر عوامل موثر در مدیریت دانش در این‌گونه سازمان‌ها می‌داند.
اخوان و همکارانش (۲۰۰۹) مدیریت محققان، خبرگان و فرآیندهای نوآوری را به عنوان توانمند ساز مدیریت دانش در سازمان‌های تحقیقاتی معرفی کردند. در سازمان‌های دانش محور استفاده از ترکیب رویکرد فرآیندی و تعاملی یکی از عوامل تأثیرگذار در مدیریت دانش می‌باشد. در مدل ترکیبی بیشتر تمرکز و تاکید بر رویکرد تعاملی می‌باشد که تبادل دانش بین کارکنان از طریق اجتماعات کاری^[۳۵] صورت می‌گیرد. لازم به ذکر است نظر به اینکه دانش در سازمان‌های دانش محور به کارکنان دانشی بسیار چسبیده و تخصصی می‌باشد و کدگذاری آن بسیار مشکل می‌باشد اتخاذ رویکرد تعاملی یکی از عوامل موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور می‌باشد(Wen & Yingchun, 2009) .
ساختار و شرایط محیطی سازمان نیز نقش عمده‌ای در موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور دارد. کاهش رسمیت گرایی، کاهش تمرکزگرایی، کار ترکیبی و ساختار شبکه‌ای از عوامل ساختاری تأثیرگذار در موفقیت مدیریت دانش می‌باشند. شرایط محیطی سازمان به رویه‏های رایج، عقیده‏های مشترک، سیستم‏های ارزش، جو نوآوری و جو ریسک پذیری اشاره دارد. (Chen & Huang, 2007;Chen & Lin , 2004; and Wu et al , 2008). روابط مبتنی بر اعتماد و عاطفی فراگیر از دیگر عوامل موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور می‌باشد (منوریان و همکارانش، ۱۳۸۶).
اتخاذ استراتژی موثر مدیریت دانش یکی از عوامل اصلی موفقیت برای بیشتر سازمان‏های دانش محور می‏باشد. همچنین تعیین مؤثرترین استراتژی دانش برای یک سازمان به منظور پیروی کردن به عنوان یک موضوع مهم در ادبیات مدیریت دانش ظاهر شده است. به منظور مدیریت موثر دانش سازمانی، تعریف استراتژی دانش که منعکس کننده کسب و کار باشد به عنوان یک امر مهم در موفقیت مدیریت دانش در سازمان دانش محور تلقی می‏شود (Maier & Remus , 2002 and Earl, 2001) .
اخوان و همکارانش (۲۰۰۹) در تحقیقی ۵ عامل حیاتی موفقیت شناسایی کردند که سهم بیشتری در ارتقای مدیریت دانش در مراکز تحقیقاتی دانشگاهی ایران دارند. این عوامل عبارتند از: مدیریت منابع انسانی و ساختار منعطف و پویا، آمادگی و معماری مدیریت دانش، ذخیره دانش، الگوبرداری و مدیر عالی دانش.
رهنورد و محمدی (۱۳۸۸) به بررسی عوامل حیاتی موفقیت در مراکز دانشگاهی تهران پرداختند که یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش عبارتند از: ۱ توسعه منابع انسانی؛ ۲ فرهنگ مشارکتی؛ ۳ درگیری افراد؛ ۴ جهت گیری دانایی محور؛ ۵ زیرساخت‌های سیستم‌های اطلاعاتی؛ ۶ ارزیابی و انتقال دانش؛ و ۷ الگوبرداری.
با توجه به مطالعاتی که در این پژوهش بر روی عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور صورت پذیرفت، می‌توان عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور را در جدول ۲-۵ خلاصه نمود.
جدول ۲-۵- عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور مستخرج از ادبیات.

 

ردیف

عامل حیاتی موفقیت

محققان

 

۱

به کار گیری کارکنان دانشی

Robertson et al( 2000)