۹-۷ درصد
۱۷-۱۵ درصد
۱۶-۱۴ درصد
۱۵-۱۳ درصد
انرژی کم – وزن زیاد
(فوتبال آمریکایی، وزنه برداری، پرتاب دیسک)
۱۳-۱۱ درصد
۱۲-۱۰ درصد
۱۱-۹
درصد
۱۹-۱۷ درصد
۱۸-۱۶ درصد
۱۷-۱۵ درصد
مردان
زنان
۲-۲-۷- سرعت
سرعت از قابلیتهایی است که تأثیر عمدهای بر عملکرد ورزشی دارد. شخصی که می تواند سریعتر بدود، با قدرتتر و سریعتر پرتاب کند، سریعتر تغییر جهت دهد، به طور ناگهانیتر متوقف شود و از حریف خود زودتر شتاب گیرد، احتمالاً ورزشکار موفقتری است. به مدت زمانی که یک دونده با حداکثر سرعت مسافت معینی را طی می کند یا یکی از اعضاء بدن خود را به حرکت در میآورد، سرعت عمومی و سرعت عضوی گفته می شود. سرعت قابلیتی است که ورزشکار را قادر میسازد تا بدن خود را با سرعت و هماهنگی هر چه تمام تر به حرکت درآورد و با توجه به این که سرعت محصول شتاب و حداکثر سرعت است، معمولاً حداکثر سرعت در بین فواصل ۳۰ یارد (۵/۳۳ متر) تا ۵۰ یارد (۵/۵۵ متر) نمودار می شود. از طرف دیگر، افزایش سرعت کار سادهای نیست، حتی افزایش سرعت بیش از ۱۰ درصد، پس از سالها تمرین اختصاصی کار خارقالعاده و شگفتانگیزی است. بنابراین چون عوامل به وجود آورنده سرعت دقیقاً مشخص نبوده، چگونگی افزایش آن را دقیقاً نمیتوان تعیین کرد. به احتمال زیاد سرعت بسته به تغییراتی است که در دستگاه عصبی مرکزی پدیدار می شود و در این رابطه به کارگیری واحدهای حرکتی را آسان می کند و این خود موجب پاسخ سریع به تحریکات خارجی و هماهنگی بهتر و همه جانبه در الگوی حرکتی می شود.
دوریس[۳۸](۱۹۷۴) میگوید: سرعت نتیجه دو نیروی مثبت (انقباض عضلات) و نیروی منفی (مقاومت آب و هوا، جاذبه زمین، اصطکاک و….) میباشد، کاهش تاثیر نیروهای منفی یا افزایش نیروی مثبت و یا مجموعه این دو عامل موجب افزایش سرعت می شود. به طور کلی کلید بهبود سرعت، در اجرای سریعتر حرکات نسبت به سرعت طبیعی آنهاست. این عمل به دستگاه اعصاب کمک می کند تا بر عوامل بازدارنده غلبه نماید و نتیجه آن، اجرای حرکت با سرعت بیشتر است (فاکس، ۱۳۷۸).
۲-۲-۷-۱- انواع سرعت و آزمونهای آن
توجه اکثر مربیان و ورزشکاران معمولاً بر سرعت اجرا متمرکز میباشد. با وجود این باید توجه داشت که سرعت اجرا خود از دو بخش اصلی، سرعت عکس العمل[۳۹] و سرعت عمل[۴۰] (سرعت حرکت) تشکیل شده است. سرعت عکسالعمل عبارت است از فاصله زمانی بین ارائه محرک و شروع حرکت، در حالی که سرعت عمل به فاصله زمانی بین شروع حرکت و کامل کردن حرکت توجه دارد. به عبارت دیگر سرعت عمل عبارت است از کوتاهترین فاصله زمانی که شخص بتواند بدن یا قسمتی از بدن را یک یا چند مرتبه در فضا به حرکت در آورد. به مجموع این دو ” سرعت اجرا یا سرعت پاسخ “[۴۱] میگویند و آن عبارت است از زمان بین ارائه محرک و انجام کامل حرکت. در حالی که در یافته های محققین، تناقص و عدم توافق به چشم میخورد، ولی روشن شده است که غالب ورزشکارانی که از سرعت عکس العمل خوبی برخوردارند، دارای سرعت عمل عادی میباشند. بالعکس ورزشکارانی که دارای سرعت عکس العمل کندی میباشند از سرعت عمل بالایی برخوردارند. بنابراین سرعت عمل و عکسالعمل الزاماً در یک فرد جمع نمیشوند. همچنین عدهای نیز وجود دارند که هم دارای سرعت عکس العمل بسیار سریع و هم دارای سرعت عمل زیادی هستند.
واحد اندازه گیری سرعت، در هر حال، واحد زمان است ولی نحوه اندازه گیری آن متفاوت است. برای اندازه گیری سرعت عمل، سرعت عکسالعمل یا هر دو از آزمونهای مختلف و وسایل مختلف از قبیل: کرونومتر، تجزیه و تحلیل حرکات با فیلم[۴۲]، چشم الکترونیکی و ابزارها دیگر استفاده می شود. دوهای سریع و کوتاه مانند: دوی ۳۰ متر، دوی ۴۵ متر، دوی ۳۰ یارد و آزمون ۴۰ یارد سرعت، بهترین آزمونها برای اندازه گیری سرعت حرکت میباشد در حالی که برای اندازه گیری سرعت عکسالعمل از وسایل آزمایشگاهی استفاده می شود(مجبی و همکاران، ۱۳۹۱).
۲-۲-۷-۲- عوامل موثر بر سرعت
الف. سن: تحقیقات مختلف نشان میدهد که با افزایش سن، زمان عکسالعمل کندتر خواهد شد و سریعترین زمان عکسالعمل در سنین ۲۰ تا ۲۵ سالگی حاصل می شود.
ب. جنس: تحقیقات نشان میدهد که سرعت عکسالعمل و سرعت عمل مردها در تمام سطوح سنی سریعتر از زنان است و به نظر میرسد که این ویژگی با تمرین تغییر نمی کند. در یک آزمایش سرعت حرکت دست زنان ۱۷ درصد کمتر از مردان تخمین زده شده است و چنانچه طول عضو دخالت داده شود، این مقدار به ۵ درصد تنزل مییابد.
پ. حرارت: به طور کلی ثابت شده است که با افزایش درجه حرارت بدن، سرعت انقباض به خاطر کاهش چسبندگی تارهای عضلانی تا حدی بالا میرود. به طوری که هیل[۴۳] مدعی است با افزایش دو درجه سانتیگراد به حرارت بدن، سرعت انقباض به میزان ۲۰ درصد بالا خواهد رفت.
ج. جهت حرکت: جهت حرکت نیز در سرعت انقباض تاثیر دارد. سرعت دویدن به جلو بیشتر از دویدن به عقب است ولی تنها بین سرعت حرکت بازو به جلو وعقب ارتباط نزدیکی وجود دارد.
چ. توان: اگر اهرمهای حرکتی به یک اندازه باشند، سرعت حرکت به سرعت انقباض عضلات بستگی مستقیم خواهد داشت و این نیز با توجه به رابطه سرعت× نیرو = توان به همان مقدار به افزایش توان کمک می کند.
ح. قدرت: هر چه قدرت بیشتر باشد، تاثیر آن بر سرعت بیشتر خواهد بود و هر چه جسم سبکتر باشد قدرت تاثیر کمتری بر سرعت انقباض خواهد داشت.
خ. وراثت: سرعت عاملی است که شدیداً تحت تاثیر وراثت قرار دارد. به عبارت دیگر دوندگان خوب از مادر زاده میشوند نه این که بر اثر تمرین به دوندگان خوب تبدیل میشوند.
د. تمرین: سرعت عمل تا حد زیادی توسط تار عضلانی و مهارت عصبی عضلانی تعیین می شود. تحقیقات نشان میدهد که تارهای تند انقباض یک عامل ژنتیکی است و نمیتوان با تمرین تغییری در آنها ایجاد کرد، اما سرعت عمل را میتوان از طریق افزایش مهارت عصبی عضلانی، تمرینات اختصاصی سرعتی (با توجه به اصل ویژگی تمرین) و نیروی مقاومتی کم و تمرینات مربوط به توان افزایش داد. با وجود این، افزایش سرعت بیش از ده درصد، پس از سالها تمرین کار خارقالعاده و شگفتانگیزی است.
ذ. محرک: هر قدر محرک قویتر باشد، عکسالعمل سریعتر خواهد بود. اگر همه عوامل دیگر یکسان باشند، نور شدیدتر، صداهای بلندتر، ضربههای دردناکتر، شوکهای الکتریکی قویتر (تا یک حد معین)، دستور العملهای واضحتر باعث ایجاد عکسالعملهای سریعتر از سوی ارگانیزم پاسخدهنده انسان خواهند شد.
ر. سایر عوامل: از عوامل دیگر موثر بر سرعت میتوان به میزان پیچیدگی حرکت، میزان آمادگی ارگانیزم برای پاسخ، عوامل بیومکانیکی (طول گام و تواترگام)، افزایش هماهنگی عصبی عضلانی و نوع بدن اشاره کرد (مجبی و همکاران، ۱۳۹۱).
۲-۲-۸- چابکی
موضوعات: بدون موضوع
[چهارشنبه 1400-01-25] [ 01:06:00 ق.ظ ]