نکته دیگر در مورد تسهیلات بانکی، مدت باز پرداخت این گونه تسهیلات توسط کشاورزان است.بدین معنی که انتظار بر این است که تسهیلات با مدت بازپرداخت بالاتر اثر بیش تری بر سرمایه گذاری داشته باشد. در این میان باید توجه نمود که به دلیل پایین بودن نرخ سود تسهیلات بخش کشاورزی، تمایل به اخذ وام در این بخش زیاد باشد و غالبا صف های طویلی برای دریافت وام، خصوصا وام های مدت دار وجود داشته باشد. همچنین با توجه به سودآوری بالاتر این گونه وام در سایر بخش های اقتصاد ایران، خصوصا بخش خدمات و فعالیت های سفته بازی، تمایل به استفاده از این وام ها بالا است(پژویان و فرزین معتمد، 1384).
عکس مرتبط با اقتصاد
پیشینه تحقیق:
پژویان و فرزین معتمد در سال (1384) در پژوهشی تحت عنوان “بررسی میزان اثربخشی اعتبارات اعطایی بانک کشاورزی بر سرمایه گذاری و اشتغال در بخش کشاورزی” میزان اثربخشی اعتبارات اعطایی بانک کشاورزی بر متغیرهای کلان اقتصادی شامل سرمایه گذاری و اشتغال و ارزش افزوده در بخش کشاورزی را در دوره زمانی 1345-1380مورد اندازه گیری قرار دادند. نتایج پژوهش آنها نشان داد که اثربخشی این اعتبارات مثبت بوده بطوریکه یک درصد افزایش در اعتبارات سرمایه ای بانک کشاورزی به ترتیب منجر به 43/0 درصد، 034/0 و 0003/0 درصد افزایش در سرمایه گذاری، اشتغال و ارزش افزوده بخش کشاورزی و یک درصد افزایش در اعتبارات جاری بانک کشاورزی به ترتیب منجر به 1/0، 05/0 و 49/0 درصد افزایش در سرمایه گذاری، اشتغال و ارزش افزوده بخش کشاورزی شده است.
بختیاری و پاسبان (1383) در پژوهشی تحت عنوان “نقش اعتبارات بانکی بر توسعه فرصتهای شغلی: مطالعه موردی بانک کشاورزی” با این نگرش که در بخش کشاورزی ایران از همه امکانات موجود استفاده بهینه نشده است بنابراین به نظر می رسد که فرصتهای اشتغالزایی در این بخش وجود داشته باشد، با بهره گرفتن از آمارهای سری زمانی 1349 تا 1379 و مدل های اقتصاد سنجی به بررسی این موضوع پرداختند. بطوریکه نتایج پژوهش آنها نشان دادکه اعتبارات بانک کشاورزی در کوتاهمدت بر اشتغال و در درازمدت بر سرمایه گذاری تأثیر مثبت داشته است . بنابراین، حداقل در کوتاهمدت می توان با به کارگیری نظام اعتباری مناسب باعث توسعه فرصتهای شغلی در این بخش شد .
بازوبندی (1376) نیز در پایان نامه کارشناسی ارشد خویش تحت عنوان ” نقش تسهیلات اعطایی بانکی در پیشرفت صنایع تبدیلی کشاورزی استان خراسان” ارتباط بین تسهیلات اعطایی بانکها و تاثیر آ ن بر بخش کشاورزی بطور خاص صنایع تبدیلی موجود در این صنعت را مورد بررسی قرار داد. نتایج حاصل از پژوهش وی نشان داد که افزایش هرگونه تسهیلات اعطایی به صنایع تبدیلی کشاورزی باعث پیشرفت این صنایع و رشد و توسعه بخش کشاورزی خواهد شد، اشتغال در جامعه افزایش مییابد، محصولات تولید شده در رقابت با محصولات مشابه خارجی از کیفیت بهتری برخوردار میگردد، افزایش تولید موجبات صرفهجویی ارزی و نیز استقلال اقتصادی در زمینه تامین مواد غذایی خواهد شد. حال چنانچه این بخش از اقتصاد، توسعه کافی یافته و مورد توجه لازم قرار گیرد میتوان با صادرات محصولات کشاورزی باعث افزایش درآمدهای ارزی شد.
رجبی جهرودی (1383) در پژوهش خود با عنوان “بررسی نقش تسهیلات اعطایی بانک ها در تجهیز سرمایه و سرمایه گذاری بخش کشاورزی” به بررسی عوامل موثر بر سرمایه گذاری بخش کشاورزی با تاکید به نقش تسهیلات بانکی اعطا شده پرداختند، بطوریکه به دلیل تاثیر متفاوت تسهیلات بلند مدت و کوتاه مدت بر سرمایه گذاری، تسهیلات بانکی را به تفکیک مدت بازپرداخت مورد بررسی قرار دادند. طبق نتایج بدست آمده تسهیلات بانکی بلند مدت اثر مثبت و معنی داری بر سرمایه گذاری بخش کشاورزی داشت.
قربانی (1386) در پژوهشی تحت عنوان ” برآورد اثر اعتبارات بانکی و بودجه دولتی بر تولیدات بخش کشاورزی” در صدد تعیین میزان تسهیلات بانكی و میزان بودجه عمومی مورد نیاز برای بخش كشاورزی برآمد. وی برای سنجش این هدف، از مدل تابع تولید خطی با جایگزینی متغیرهای تسهیلات بانكی و بودجه عمومی دولت بجای متغیر سرمایه و اضافه نمودن متغیر بارندگی استفاده کرد . نتایج حاصل از بررسی وی میزان ضریب متغیر مانده تسهیلات بانكی به بخش كشاورزی را معادل 57/1، اعتبارات بخش آب 57/2، اشتغال 01/18 و بارندگی 66/23 نشان داد. با توجه به نتایج حاصله، ضرورت افزایش اعتبارات بانكی آب و تسهیلات بخش کشاورزی مورد تاكید قرار گرفت.
تحقیق قوام در سال 1371نشان می دهد که اعتبارات کشاورزی به رغم موفقیت هایی که تا کنون داشته و باعث رشد تولید شده است، اما تحولات بالقوه مورد انتظار را نتوانسته است پدید آورد( قوام، 1371).
سید کاظم صدر (1379) ” اثر اعتبارت اعطایی بانک کشاورزی بر ارزش افزوده بخش کشاورزی” را محاسبه کرده است. نتایج این تحقیق نشان داده است که در کوتاه مدت به طور متوسط به ازای یک درصد افزایش در مبلغ اعتبارات بانک کشاورزی، ارزش افزوده این بخش به میزان 0.046 درصد افزایش یافته است. همچنین بر اساس نتایج حاصل، در بلند مدت به ازای یک درصد افزایش در مبلغ اعتبارات، به طور متوسط ارزش افزوده به میزان 0.003 درصد افزایش یافته است. لازم به ذکر است که در تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر اعتبارات بانک کشاورزی بر ارزش افزوده کل، مبلغ اعتبارات در تایع سرمایه گذاری وارد شده و تاثیر این متغیر از طریق سرمایه گذاری بر متغیر ارزش افزوده دیده شده است. در صورتی
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.
که به نظر می رسد چون اعتبارات جاری بیشتر به منظور تهیه نهاده های تولید مورد استفاده قرار می گیرند تاثیر خود را بر ارزش افزوده از طریق تابع تولید نشان می دهند و اعتبارات سرمایه ای که به منظور انجام سرمایه گذاری در بخش مورد استفاده قرار می گیرند، تاثیر خود را در تابع سرمایه گذاری بهتر نمایان سازند.
طیبی و همکاران (1389) در پزوهشی تحت عنوان “تأثیر تسهیلات بانکی بر اشتغا لزایی بخش های اقتصادی ایران” به بررسی آثار ناشی از تخصیص تسهیلات بانکی کشور به بخش های کشاورزی، صنعت و خدمات و اندازه گیری روند اشتغال زایی در آنها در دوره 1352-1385 پرداختند. و با معرفی و فرموله سازی شاخص های اشتغال زایی خالص در قالب ایجاد شغل و تخریب شغل، میزان اشتغالزایی خالص تسهیلات بانکی در بخش های اقتصادی کشور در دوره مذکور به تجزیه و تحلیل داده ها پرداختند. نتایج حاصل از پژوهش آنها نشان داد که در مجموع به واسطه اختصاص تسهیلات بانکی به بخش های صنعت و معدن، کشاورزی و خدمات، بخش کشاورزی از بالاترین میانگین سالانه شغل ایجاد شده و بخش خدمات از پایین ترین میانگین سالانه شغل ایجاد شده، برخوردار بوده است . با این حال، نتایج به دست آمده گویای نوسان در عملکرد نظام بانکی کشور نسبت به اشتغال زایی در بخش های اقتصادی به ویژه خدمات بوده است، به طوری که این نوع تسهیلات در سال هایی از دوره مذکور به تخریب شغل منجر شده است.
سعیدی (1391) در پژوهشی با عنوان “بررسی تاثیر اعتبارات بانکی بر اشتغال”، نقش اعتبارات بانکی همه بانکهای فعال طی سالهای 85- 1377 دراستان گلستان را که شامل 11 بانک تجاری و تخصصی می شود را مورد بررسی قرار داد. برای گردآوری اطلاعات از طریق بررسی اسناد و مدارک و صورتهای مالی سالانه بانکهای تجاری و تخصصی استخراج و مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد که نیروی کار در رشد اقتصادی استان بالاترین نقش را ایفا می کند و مطابق انتظارات نظری مثبت است. و اعتبارات تکلیفی بر اشتغال استان تاثیر کمی داشته، ولی اعتبارات غیرتکلیفی نقش مثبت و بیشتری بر اشتغال در استان داشته است.
نتایج مطالعة صدر (1382: 36) در دوره زمانی 1372-1340 نشان داد كه تسهیلات بانكی در تشكیل و انباشت سرمایه در بخش كشاورزی، بسیار مؤثر است. با وجود این، شواهد حاكی از آن است كه بخش عمدهای از کسانی که تسهیلات زود بازده دریافت میكنند، آن را در زمینههایی غیر از اشتغال و ایجاد کسب و کار و تولید از قبیل تأمین نیازهای مصرفی و معیشتی، مرمت و احداث ساختمان، پرداخت دیون و بدهیهای قبلی و مسافرت به مصرف میرسانند. در حقیقت، نقدی بودن غالب وامها، سبب ایجاد قابلیت جابهجایی و تبدیلپذیری آنها میشود که منجر به پدیده مخاطرات اخلاقی[5] میشود. مخاطرات اخلاقی زمانی در بازارهای اعتبارات پدید میآیند که قرضكننده به انجام فعالیتهایی كه از نظر وامدهنده نامطلوب به نظر میرسد، سوق یابد (سوینن و گو، 1999: 24).
ورمزیاری و همکاران (1389) عوامل مؤثر بر نحوه استفاده از تسهیلات بانكی كشاورزی را در شهرستان خوی مورد بررسی قرار دادند. با وجود اینكه اعتبارات رسمی كشاورزی نقش عمدهای در تأمین سرمایه مورد نیاز برای توسعه كشاورزی میتوانند ایفا كنند، ولی شواهد حاكی از آن هستند كه بخش زیادی از وامهای كشاورزی، دچار مخاطرات اخلاقی گردیدهاند. آنها بر اساس الگوی نظری تركیبی، در پی بررسی نحوه هزینهكرد وامهای كشاورزی و عوامل مؤثر بر هدایت صحیح آنها بودند. نمونه آنها (120 نفر) از بین جامعه آماری (4592 نفر) شامل كشاورزان شهرستان خوی كه در بین سالهای 1386-1381 حداقل یک بار وام كشاورزی دریافت كردهاند، با بهره گرفتن از روش طبقهای با انتساب متناسب انتخاب شد. یافتههای آنها نشان داد، تنها 8/37 درصد از كشاورزان مورد مطالعه، وام دریافتی را به طور كامل در مسیر كشاورزی هدایت كردهاند و 4/18 درصد از آنان كاملاً دچار انحراف گردیده و بقیه وامها نیز تا حدودی در این زمینه دچار انحراف شدهاند. طبق یافتهها، زمین زیركشت 91 درصد از كشاورزان، 2 هكتار و كمتر بوده است كه نشاندهنده خردی شدید اراضی و فراهم نبودن زمینه لازم برای بهكارگیری سرمایه است. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون بیانگر آن است كه متغیرهای مبلغ وام پرداختی، تعداد دفعات نظارت كارشناسان بانك بر نحوه مصرف وام و سطح مالكیت اجرایی در سال زراعی 1386-1385، در مجموع، 60 درصد از تغییرات متغیر وابسته میزان مصرف وامهای كشاورزی در فعالیتهای كشاورزی را تبیین كردهاند.
پیشینه خارجی:
برگس و پاند [6](2003)در تحقیق خود در کشور هند به بررسی تاثیر افزایش شعبه های تازه تاسیس توسط بانک مرکزی این کشور( که در آن زمان آزاد سازی طی سال های 1969 تا 1992 حدود 50 هزار شعبه عمدتا تاسیس شده در مناطق روستایی بوده است) بر توسعه روستایی پرداخته اند. نتایج مطالعه آن ها نشان می دهد این شعبه ها منجر به تغییر ساختار تولید و اشتغال و در نهایت کاهش فقر و نابرابری شده است(مونگ نارنجو و هال در مقاله خود به بررسی اثر دسترسی به اعتبارات بر شرکت های تولیدی ای با نام کاستاریکان پرداختند. نتایج نشا
ن می دهد که دسترسی به اعتبارات بر عملکرد شرکت های تولیدی و اشتغال آن ها تاثیر مثبت دارد.
بابوکک و جانکر[7] (2005) با بهره گرفتن از دادههای ماهانه بخش بانکداری کشور چک (1993 تا 2005)، از مدل جامع بدون قید VAR برای اندازهگیری تأثیر شوکهای اقتصادی بر روی کیفیت وامها استفاده نمودند. نسبت وامهای معوق به کل تسهیلات بهعنوان شاخصی برای کیفیت وامها مدنظر قرار گرفت. طبق مدل برازش شده، روابط قوی میان کیفیت وامها و برخی متغیرهای اقتصادی بر اساس تابع عکسالعمل آنی تأیید شد. متغیرهایی نظیر بیکاری، شاخص قیمت مصرفکننده (CPI)، تورم و شوکهای ریسک اعتباری، باعث افزایش و نرخ ارز حقیقی و MI مطابق با تئوری، باعث کاهش مطالبات معوق میشدند. همچنین آزمون استرس برای اندازهگیری میزان شکنندگی بخش بانکی کشور چک باتوجه به اثر شوکهای حدی اقتصاد، مورد استفاده قرار گرفت. افزایش شتاب نسبت وام غیرعملکردی[8] (NPL)، بالا بودن بیکاری و انتظارات تورمی[9]، بهعنوان شاخصهای اخطاری مهم، برای شناسایی بد شدن وضعیت پرتفوی اعتباری شناخته شد. طبق سایر آزمونهای استرس، ثبات سیستم بانکی، به ثبات قیمتها[10] و رشد اقتصادی بستگی پیدا میکند.
ویگل[11](1994)، برای تحلیل عوامل مؤثر بر سرمایه گذاری بخش خصوصی در كشاورزی یک مدل تعدیل جزئی بصورت لگاریتمی را ارائه میدهد. در این مدل سرمایه گذاری بخش خصوصی در كشاورزی را تابعی از سرمایه گذاری بخش دولتی سال جاری، سرمایه گذاری بخش خصوصی با یک سال وقفه و نسبت شاخص عمده فروشی قیمت محصولات كشاورزی به شاخص عمده فروشی قیمت سایر كالاها در نظر گرفته است. نتایج این تحلیل نشان داد كه سرمایه گذاری بخش دولتی، سرمایه گذاری بخش خصوصی با یک سال وقفه و نسبت شاخص عمده فروشی قیمتها بر سرمایه گذاری بخش خصوصی اثر مثبت معنی داری است.
لونی[12](2000)، عوامل موثر بر سرمایه گذاری خصوصی در كشاورزی پاكستان را با بهره گرفتن از مدل رگرسیونی بررسی كرده است. نتایج تجربی به دست آمده از تخمین معادلات وی نشان داد كه سرمایه گذاری خصوصی، تولید ناخالص داخلی و اعتبارات كشاورزی، همگی با یک سال وقفه و سرمایه گذاری زیربنایی تاثیر مثبت و سر مایه گذاری غیر زیربنایی ناثیر منفی بر سرمایه گذاری خصوصی دارد.
گندلیمان و راستلتی[13] (2012) در پژوهشی با عنوان “تاثیر اعتبارات بانکی بر اشتغال رسمی در اروگوئه” با کاهش سرمایه گذاریهای مالی در بخشهای مختلف اقتصادی و در نتیجه کاهش اشتغال رسمی مواجه شدند. آنها همچنین دریافتند که اثرات این کاهش اشتغال رسمی بر زنان و کارگران جوان به مراتب بیشتر بوده است. با وجود بحران شدید اقتصادی و انقباض شدید اعتبارات بانکی در دوره مورد بررسی، گواهی مبنی بر اثربخشی اعتبارات بانک در اشتغال رسمی دیده نشد.
چیدوکو و زو[14] (2012)، در پژوهشی با عنوان “تاثیر توسعه بخش کشاورزی بر اشتغال” اشتغال بخش کشاورزی در کشور زیمبابوه را مورد بررسی قرار دادند. یافته های آنها حاکی از آن بود که مشکلات اقتصادی که زیمبابوه بیش از نیم دهه گذشته با آن دست و پنجه نرم می کند به طور قابل توجهی به بیکاری جوانان در بخش کشاورزی در استان ماسوینگو دامن زده است. چرا که سرمایه گذاری کم در نتیجه مشکلات اقتصادی مانع از ایجاد اشتغال در این استان شده است. به عقیده آنها در جهت افزایش سطح اشتغال نیروی جوان زیمبابوه علی الخصوص در استان ماسوینگو که نمونه آماری آنها را تشکیل می داد باید سرمایه گذاریهای کلانی در بخش کشاورزی و پروژه های این بخش انجام گردد.
فصل سوم: روش تحقیق
3-1مقدمه:
علم تلاش آگاهانه، منظم و سازمانیافته برای حل یک مسالها دشواری ذهنی است. توسعه کمی و کیفی جوامع ناشی از تولید علم در آن جوامع است، که در این راستا تحقیقات علمی از ارزش بالایی برخوردارند. تحقیق فرایندی است منظم که از طریق آن میتوان پاسخهایی را برای سوالهای موردنظر مطرح شده، پیرامون موضوع تحقیق به دست آورد(حافظ نیا، 1385، 28).
انگیزه انجام این پژوهش، بررسی اثربخشی تسهیلات اعطایی بانک کشاورزی بر اشتغال، سرمایه گذاری و ارزش افزوده بخش کشاورزی در استان گیلان است.
روش تحقیق نیز مجموعهای از قواعد، ابزار و راههای معتبر و نظامیافته برای بررسی واقعیتها، کشف مجهولات و دستیابی به راهحل مشکلات است(حافظ نیا، 1385، 19). هنگامی که هدف تحقیق معین باشد، باید با توجه به ماهیت موضوع مورد بررسی، روش مناسبی برای انجام تحقیق انتخاب نمود؛ لذا در این فصل به توصیف روش تحقیق میپردازیم.
3-2 جامعه و نمونه آماری:
جامعه، بزرگترین مجموعه از اشیاء یا موجودات است که در یک زمان معین، مطلوب ما قرار میگیرد. ج
امعه آماری عبارتست از تعدادی از عناصر مورد نظر که حداقل دارای یک صفت مشخصه باشند (آذر و مومنی، 1381).
جامعه آماری این پژوهش از شعبه مرکزی بانک کشاورزی استان گیلان در طی دوره زمانی 1380 الی 1388 تشکیل میشود.
3-3 روش انجام پژوهش و روش گردآوری دادهها:
بطور كلی روشهای تحقیق در علوم رفتاری را میتوان با توجه به دو ملاك هدف تحقیق و نحوه گردآوری دادهها تقسیم كرد (سایت تحقیقات آموزشی).
الف) دستهبندی تحقیقات بر اساس هدف به شکل زیر است:
تحقیق بنیادی: که هدف این تحقیق آزمون نظریهها، تبیین روابط بین پدیدهها و افزودن به مجموعه دانش موجود در یک زمینه خاص است.
تحقیق كاربردی: هدف از تحقیقات كاربردی توسعه دانش كاربردی در یک زمینه خاص است یعنی این تحقیقات به سمت كاربرد عملی دانش هدایت میشوند.
تحقیق توسعهای: به منظور تدوین و تشخیص مناسب بودن یک فرآورده آموزشی (طرح، روشها و برنامههای درسی) انجام میشود.
ب) دستهبندی تحقیقات بر اساس نحوه گردآوری دادهها به شرح زیر است:
تحقیق توصیفی (غیرآزمایشی)
تحقیق آزمایشی
سایر روشها
تحقیق حاضر، تحقیق توصیفی (غیرآزمایشی) است که شامل مجموعه روشهایی با هدف توصیف كردن شرایط یا پدیدههای مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی میتواند صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا كمك رساندن به فرایند تصمیمگیری باشد. تحقیقات توصیفی را میتوان به پنج دسته تقسیم كرد:
پیمایشی
همبستگی
اقدام پژوهی
بررسی موردی
تحقیق پسرویدادی یا علی–مقایسهای
این تحقیق از نظر روش، جزء تحقیقات همبستگی است که رابطه بین متغیرها بر اساس هدف تحقیق، تحلیل میگردد. برای این منظور بر حسب مقیاسهای اندازهگیری متغیرها، شاخصهای مناسبی انتخاب میشود و از نظر هدف، تحقیقی کاربردی است. آنچه این تحقیق را به سمت کاربردی سوق میدهد، کاربرد آن در درک بهتر رابطه بین تسهیلات زودبازده و میزان رشد اشتغال است که به استفاده کنندگان در تجزیه و تحلیل و اتخاذ تصمیمات مربوط به سرمایهگذاری، اعتباردهی و تصمیمات کلان اقتصادی کمک میکند.
از سوی دیگر این پژوهش میتواند از نوع پسرویدادی باشد؛ چرا که در این نوع، هدف بررسی روابط موجود بین متغیرها است و دادهها از محیطی که به گونهای طبیعی وجود داشتهاند و یا از وقایع گذشته که بدون دخالت مستقیم پژوهشگر رخ داده است، جمع آوری و تجزیه و تحلیل شدهاند.
موضوعات: بدون موضوع
[سه شنبه 1400-01-24] [ 11:00:00 ب.ظ ]